پیامدهای اعتراض ها و آشوب گسترده در قزاقستان اقتصاد جهان را تحت تأثیر قرار داده است.
به گزارش جماران به نقل از روسیا الیوم،تأثیر اعتراض ها در قزاقستان بر اقتصاد جهان ادامه دارد. بعد از گران شدن اورانیوم که قزاقستان 40 درصد از تولید جهان را در اختیار دارد، بهای نفت امروز جمعه افزایش یافت. افزایش بهای نفت نگرانی مصرف کنندگان از کاهش صادرات را در پی داشت.
بهای نفت برنت با 53 سنت افزایش به 82.52 دلار در هر بشکه رسید. بهای نفت خام غرب تگزاس نیز با 76 سنت افزایش به بشکه ای 80 دلار رسید.
این در حالی است که اعتراضات گسترده در قزاقستان باعث نگرانی در میان سرمایه گذاران در خصوص اختلال در تولید اورانیوم شده است.
اندرو وونگ، تحلیلگر بازار سرمایه گفت که اگر چه هنوز خبری از اختلال در تولید اورانیوم وجود ندارد، اما "انتظار داریم اعتراضات و آشفتگی‌های سیاسی اخیر در قزاقستان در کوتاه مدت به افزایش قیمت اورانیوم در بازارهای جهانی منجر شود".
در نتیجه اعتراضات قزاقستان، ارزش سهام شرکت‌های تولید کننده اورانیوم در کانادا در روز چهارشنبه افزایش یافت. به دلیل افزایش تقاضا برای انرژی هسته‌ای در سراسر جهان، قیمت اورانیوم در سال‌های اخیر به طور پیوسته افزایش یافته است.
اخیراً، قانون‌گذاران اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که قصد دارند انرژی هسته‌ای را به عنوان یک انرژی پاک برای محیط زیست معرفی کنند. این اقدام می‌تواند بر افزایش قیمت اورانیوم تأثیر بیشتری بگذارد.
از سوی دیگر، در حالی‌که درگیری میان پلیس و معترضان شامگاه پنجشنبه در آلماتی پایتخت قزاقستان ادامه یافت، قاسم ژومات توکایف، رئیس جمهوری این کشور روز جمعه با رد درخواست‌های جامعه جهانی و همچنین روسیه برای مذاکره میان دولت و معترضان اعلام کرد: «گفت‌وگویی در کار نیست، راهزنان مسلح را نابود می‌کنیم.»
آقای توکایف در یک پیام تلویزیونی خطاب به شهروندان قزاقستان و با راهزن خطاب کردن معترضان گفت: «من به نیروی امنیتی و به ارتش دستور شلیک بدون اخطار و با قصد کشتن داده‌ام.... ۲۰هزار راهزن که با نقشه‌ای روشن و با بالاترین سطح آمادگی برای جنگ، به بزرگ‌ترین شهر میهن، آلماتی حمله کردند.»
رئیس جمهوری قزاقستان پیشنهاد جامعه جهانی برای پایان دادن به خشونت‌ها و گفت‌وگو میان دولت و معترضان را بی‌پایه و اساس و خیالاتی توصیف کرد.
این هشدار و تهدید در حالی اعلام می‌شود که رئیس جمهوری قزاقستان پیش از این از بازگشت نظم به کشور خبر داده بود. آقای توکایف بامداد جمعه با اعلام ادامه «عملیات» نیروهای پلیس برای سرکوب «آشوب‌گران» گفت: «ماموران به سختی مشعول کار هستند. حاکمیت بنیادین به میزان گسترده‌ای در تمام مناطق کشور از نو برقرار شده است. عملیات اعاده نظم عمومی تا نابودی کامل معترضان ادامه خواهد یافت.»
این سخنان در حالی عنوان می‌شود که درگیری میان معترضان و نیروهای پلیس ضد شورش شامگاه پنجشنبه در آلماتی، کانون بحران، ادامه یافت. تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی و گزارش‌های رسانه‌های محلی حاکی از رویارویی‌های خشن میان معترضان پرشمار و ماموران مسلح پلیس و همچنین تیراندازی در خیابان‌های مرکزی پایتخت تجاری قزاقستان است.
وزارت کشور قزاقستان صبح پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد «۲۶ مجرم مسلح» در جریان ناآرامی‌های روزهای گذشته کشته و ۱۸ نفر دیگر زخمی شده اند. در این بیانیه آمده است : «تمام مناطق کشور آزاد شده و با برپایی ۷۰ پست ایست‌و بازرسی تحت کنترل درآمده‌اند.»
دولت قزاقستان می‌گوید ۱۸ مامور پلیس در جریان ناآرامی‌ها کشته و ۷۴۸ نفر دیگر از نیروهای امنیتی زخمی شده اند.
روسیه: برخی مقام‌های آمریکایی نمی‌فهمند چه خبر است
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با انتقاد از گفته‌های جن پسکی، سخنگوی کاخ سفید گفت شماری از مقام‌های آمریکایی نمی‌فهمند در قزاقستان چه خبر است.
جن پسکی پنجشنبه شب در یک کنفرانس خبری مشروعیت درخواست کمک دولت قزاقستان از پیمان امنیت جمعی را زیر سوال برده بود.
خانم زاخارووا صبح جمعه با انتشار پیامی در تلگرام نوشت: «همه به این واقعیت که برخی مقام‌های واشنگتن که همه چیز را نمی‌فهند، اظهار نظر کنند و موضع خود را به‌عنوان موضع ایالات متحده جا بزنند، عادت دارند.»
اعتراضات گسترده به افزایش بهای سوخت از روز یکشنبه دوم ژانویه در چند شهرستان قزاقستان آغاز شد و به سرعت به آلماتی، پایتخت رسید. معترضان نماینده و گرایش سیاسی مشخصی ندارند. با وجود انحلال کابینه و تعیین سقف برای قیمت سوخت، اعتراضات در روزهای گذشته همچنان ادامه پیدا کرد.
روسیه و متحدانش در سازمان پیمان امنیت جمعی روز پنجشنبه و به درخواست قزاقستان، نیروی نظامی به این کشور اعزام کردند.
مخالفت چین با دخالت عوامل خارجی در اوضاع بحرانی قزاقستان
وزارت امور خارجه چین اعلام کرد که پکن مخالف این است که نیروهای خاجی به تحریک و تشدید اعتراضات در قزاقستان دامن بزنند.
وانگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین اعلام کرد:" شاهد این بوده ایم که دولت قزاقستان اقداماتی در راستای مبارزه با تروریسم و همچنین حفظ ثبات اجتماعی در این کشور انجام می دهد. چین از تمام تلاش هایی که بتواند به مقامات قزاقستان در حل و فصل فوری وضعیت کمک کند، حمایت می کنیم."
وی افزود که چین قویا مخالف این است که نیروهای خارجی به ایجاد ناآرامی اجتماعی، موج اعتراضات و همچنین تحریک خشونت در مناطق مختلف قزاقستان بپردازند.
ارمنستان 100 صلحبان به قزاقستان اعزام می کند
وزارت د فاع ارمنستان اعلام کرد، این کشور 100 صلحبان به قزاقستان اعزام می کند. وزیر امور خارجه ترکیه نیز از امادگی کشورش برای کمک به قراقستان خبر داد.
وزارت دفاع ارمنستان خبر داد: "نیروهای مسلح ارمنستان یگانی متشکل از 100 نیروی حافظ صلح را به عنوان بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان پیمان امنیت جمعی را به قزاقستان اعزام کردند.
در طول این مأموریت، واحد حافظ صلح نیروهای مسلح ارمنستان وظایفی را منحصراً برای حفاظت از ساختمان‌ها، سازه‌ها و زیرساخت‌های راهبردی انجام خواهد داد."
حمایت ترکیه
از سوی دیگر امروز وزیر امور خارجه روسیه چاووش اوغلو در تماس تلفنی با همتای قزاقستانی از آمادگی آنکارا برای کمک به قزاقستان خبر داد.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در تماس تلفنی با همتای قزاقستانی خود از آمادگی آنکارا برای کمک به قزاقستان خبر داد.
شبکه ترکیه ای "ان تی وی" اعلام کرد:" در تماس تلفنی وزاری امور خارجه ترکیه و قزاقستان، که تحولات اخیر در قزاقستان مورد بررسی قرار گرفت، چاووش اوغلو تائید کرد که آنکارا از قزاقستان پشتیبانی و حمایت می کند. در این گفت و گو همچنین در مورد نشست خارج از برنامه وزرای امور خارجه سازمان کشورهای تُرک که قرار است در تاریخ یازدهم ژانویه سال جاری میلادی و در قالب کنفرانس ویدوئی برگزار شود و در مورد اوضاع قزاقستان نیز گفت و گو شود، تبادل نظر صورت گرفت."
قزاقستان: سربازان CSTO در عملیات نظامی در این کشور شرکت نمی‌کنند
معاون رئیس جمهور قزاقستان: سربازان سازمان پیمان امنیت جمعی در عملیات نظامی شرکت نمی‌کنند.
نیروهای حافظ صلح کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) در قزاقستان در عملیات نظامی شرکت نمی کنند، این گروه مسئولیت پوشش و حفاظت از تأسیسات دولتی را بر عهده دارد.
معاون اول ریاست جمهوری قزاقستان، دائورن آبائف، این خبر را در شبکه تلویزیونی جمهوری قزاقستان "خبر-24" اعلام کرد.
وی گفت: یک گروه حافظ صلح از کشورهای CSTO معرفی شده است. ماموریت حفظ صلح است. سربازان پیمان امنیت جمعی در درگیری ها شرکت نمی کنند، در از بین بردن ستیزه جویان شرکت نمی کنند.
به گفته وی، بخش رزمی عملیات پاکسازی آلماتی از وجود تروریست ها در 6 ژانویه توسط نیروهای ویژه قزاقستان "آریستان"، "آرلان"، "برکوت" و همچنین این وزارتخانه انجام شد.
معاون اول ریاست جمهوری توضیح داد: "در نتیجه این عملیات، تمام ساختمان های اداری شهر از وجود تروریست ها پاکسازی شده است. بسیاری از شبه نظامیان کشته و بازداشت شده اند. اکنون هویت آنها در حال مشخص شدن است. نسخه های مختلفی از تعلق آنها به سازمان های افراطی در حال بررسی است."
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر نظم و قانون در تمام مناطق کشور برقرار شده و وضعیت تثبیت شده است.
صلحبانان روسیه به همراه نیروهای امنیتی قزاقستان کنترل کامل فرودگاه آلماتی را به دست گرفتند
ایگور کاناشنکوف سخنگوی رسمی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد:" فرودگاه آلماتی توسط (نیروهای روسی) مشترکا با ارگان های امنیتی قزاقستان، تحت کنترل کامل قرار گرفته است." وی افزود:" امنیت سرکنسولگری فدراسیون روسیه و دیگر اماکن مهم واقع در این شهر تامین شده است."
یکی از رهبران شورش و اعتراضات در قزاقستان بازداشت شد
رهبر اقدامات اعتراضی و رئیس برخی تجمعات آرمان جوماگلدیف ملقب به دیکی در قزاقستان بازداشت شد.
یکی از رهبران اقدامات اعتراض و رهبر شورشها در قزاقزستان، آرمان جوماگلدیف، ملقب به "دیکی"، به دلیل سازماندهی شورش های دسته جمعی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. مقامات جمهوری قزاقستان به این مرد که در اوایل ژانویه از ترکیه به کشور بازگشته بود، مظنون به رهبری شورش و حملات به مقامات دولتی شدند. در عین حال در روز 6 ژانویه، جوماگلدیف از معترضان خواست استفاده از زور علیه مأموران اجرای قانون را کنار بگذارند و دست از غارت مغازه ها بردارند. همچنین وی ملقب به "دیکی" است و حمله به فرودگاه را محکوم کرد و اعتراف کرد که در میان تظاهرکنندگان عوامل تحریک کننده ای وجود دارند که "ودکا و مواد مخدر توزیع می کنند" و همچنین مردم را برای هجوم به نهادهای دولتی ترغیب می کنند.
وی گفت: "آیا این تجمعات است؟ این هرج و مرج است، هرج و مرج ممنوع!" اعتراضات در قزاقستان از روز یکشنبه دوم ژانویه به دلیل افزایش قیمت بنزین خودروها از 60 به 120 تنگه در هر لیتر آغاز شد. به زودی مطالبات اقتصادی مردم در اعتراضات جای خود را به مطالبات سیاسی داد: استعفای دولت، برگزاری انتخابات جدید، بررسی موضوع تسلیم شدن "طایفه" رئیس جمهور سابق نورسلطان نظربایف از جمله مواردی بود که معترضان خواهان آن بودند. در روز چهارشنبه، 5 ژانویه، تظاهرات به شورش تبدیل شد. در آلما آتا، مغازه ها، بانک ها غارت شد، ساختمان فرودگاه، پاسگاه های پلیس، سازمان های دولتی و تأسیسات زیربنایی تصرف شدند. ارتش برای سرکوب تظاهرات اعزام شد. رئیس جمهور قاسم توکایف از سازمان پیمان امنیت جمعی درخواست کرد تا نیروهایی را برای دفاع از کشور در برابر گروه های مسلح اعزام کند.
