اختلاف بر سر زیردریایی های هسته ای نه فقط منجر به تنش میان اروپا و آمریکا شده است بلکه منجر به اختلاف میان خود اروپایی ها نیز شده است.
به گزارش جماران، ژنرال «فیلیپ لاوین» نظامی بلندپایه فرانسه در مراسمی در روز پنج‌شنبه ۲۳ سپتامبر در ایالت ویرجینیای آمریکا مسئولیت فرماندهی بخش «دکترین و تحول ناتو» را از دیگر هم‌قطار خود، ژنرال «آندره لاناتا» که سه سال فرماندهی این مرکز را بر عهده داشت، تحویل گرفت.
جابجایی دو ژنرال فرانسوی در حالی انجام شده که تنش دیپلماتیک میان فرانسه و آمریکا بر سر پیمان «اوکوس» که قرارداد چند میلیارد دلاری فروش زیردریایی های فرانوسی به استرالیا را منتفی کرد، به نقطه حساسی رسیده است.
در هر حال این واگذاری جایگاه فرانسه را در رأس یکی از دو مرکز فرماندهی استراتژیک اتحاد نظامی و تنها مقر ناتو در آمریکای شمالی تثبیت کرد. نظامیان فرانسوی این پست را از سال ۲۰۰۹ میلادی یعنی زمانی که پاریس تصمیم سال ۱۹۶۶ برای خروج از فرماندهی ناتو را لغو کرد، در اختیار دارند.
نامزدی لاوین برای فرماندهی بخش «دکترین و تحول ناتو» که در ماه مه اعلام شده بود تحت تأثیر خروج نیروهای نظامی بین‌المللی از افغانستان که به اعتبار آمریکا آسیب رساند و همچنین اختلاف پاریس و واشنگتن بر سر قرارداد زیر دریایی ها قرار نگرفت.
در واقع واگذاری فرماندهی بخش «دکترین و تحول ناتو» به یک نظامی فرانسوی نشان می‌دهد که حتی در اوج اختلاف نظر بر سر «پیمان دفاعی میان آمریکا، انگلیس و استرالیا» و درخواست های جدید اروپا برای پایان دادن به وابستگی نظامی خود به واشنگتن، فرانسه همچنان محکم در این سازمان دفاعی باقی مانده است.
برخی از مقام های اروپایی بر این باورند که واکنش تند فرانسه تا حدی به انتخابات در دو کشور مهم اتحادیه اروپا بر می‌گردد. آلمانی‌ها آخر هفته جاری و شهروندان فرانسوی در آوریل سال آینده به پای صندوق های رأی خواهند رفت.
با این حال «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو به آسوشیتدپرس گفت: «من ناامیدی فرانسه را درک می‌کنم اما متحدان ناتو در مورد مهم‌ترین چالش ها توافق دارند و آن این است که ما باید در کنار هم بایستیم تا با چالش های جهانی مقابله کنیم.»
از همین رو چند روز پس از آغاز بحران سفارش زیر دریایی های اتمی توسط استرالیا، جو بایدن و امانوئل ماکرون، روسای جمهوری آمریکا و فرانسه در گفتگوی تلفنی بر تعهد هر دو کشور برای اعتمادسازی و بازگشت به حال عادی تأکید کردند.
فرانسه و آمریکا پس از گفتگوی تلفنی روسای جمهورشان در بیانیه مشترکی بر «اهمیت یک نظام دفاعی قوی اروپایی برای کمک به امنیت فرا-اطلسی و مکمل نقش ناتو» تأکید کردند.
ماکرون همچنین برای جبران واگذاری قرارداد عظیم فرانسه در استرالیا به سازندگان زیردریایی اتمی آمریکا توانست تعهد بایدن را برای تقویت حمایت از عملیات ضد تروریسم تحت رهبری فرانسه در آفریقا به دست آورد.
با توجه به تمرکز آمریکا بر تهدید ناشی از چین، درخواست ها برای تضمین «استقلال استراتژیک» اروپا برای جلوگیری از رسوایی هایی مانند خروج سراسیمه از فرودگاه کابل در حال افزایش است.
به گزارش یورونیوز،البته جدا از مشکلات موافقت ۳۰ کشور اروپایی برای استفاده از یک گروه مشابه ناتو، جمع آوری تجهیزات و پرسنل از ۲۲ کشور اتحادیه اروپا هم دشوار است. همچنین امکان اجماع در اروپا برای ایجاد نیروی جداگانه ای از ناتو وجود ندارد. استونی، لتونی، لیتوانی و لهستان روی چتر امنیتی آمریکا حساب می‌کنند تا از این راه با روسیه قاطعانه برخورد کنند.
«مته فردریکسن» نخست وزیر دانمارک روز پنج‌شنبه با حمایت از رئیس جمهور آمریکا به فرانسه هشدار داد که «چالش های مشخص که همیشه بین متحدان وجود دارد به موضوعی که نباید باشد، تبدیل شد.»
آلمان در میانه قرار گرفته است. نوا بارکین، عضو ارشد موسسه برنامه آسیایی صندوق مارشال آلمان گفت که آسیب های دوره ترامپ آلمان را متقاعد کرده تا چشم انداز فرانسه درباره استقلال استراتژیک را بدون تأیید کامل بپذیرد.
بارکین گفت که واکنش شدید فرانسه به قرارداد زیردریایی ها، آلمان را در موقعیت ناخوشایندی قرار می‌دهد. او گفت که آلمان مجبور است میان نزدیک‌ترین متحد خود در اروپا و دولت بایدن که برای نگه داشتن برلین در مدار خود بیش از حد کار کرده است یکی را انتخاب کند.
با این حال بعید است که تنش میان پاریس و واشنگتن تهدیدی برای ناتو یا جایگاه فرانسه در این سازمان دفاعی بیش از چالش خرید سیستم دفاع موشکی روسیه توسط ترکیه داشته باشد.
لاوین به هنگام بر عهده گرفتن پست فرماندهی بخش «دکترین و تحول ناتو» در ایالت ویرجینیای آمریکا گفت که سازگاری ناتو تنها راه ممکن برای غلبه بر همه تهدیدات از هر نوع، اعم از تروریسم، متعارف و هسته ای و تهدیدهای نوظهور مانند سایبری است.
تلاش استرالیا برای کاهش تنش
وزیر تجارت استرالیا همزمان با آغاز تلاش این کشور برای جبران تاثیر منفی لغو قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری خرید زیردریایی از فرانسه بر روابط کانبرا با پاریس و بروکسل، اعلام کرد که توافق تجاری استرالیا و اتحادیه اروپا ضمن تضمین سود متقابل به اعضای این اتحادیه اجازه خواهد داد تا در منطقه اقیانوس هند- آرام نقش‌آفرینی و حضور بیشتری داشته باشند.
دان تیهان، وزیر تجارت استرالیا، روز چهارشنبه از اتحادیه اروپا خواست تا در جهت دستیابی به توافق تجارت آزادی که نفع تمامی طرف‌ها را تامین کند، گام بردارد. آقای تیهان همچنین با اشاره به درک اتحادیه اروپا از وزن اقتصادی منطقه اقیانوس هند-آرام حصول این توافق تجاری را عاملی برای تقویت تعامل اعضای اتحادیه اروپا در این منطقه عنوان کرد.
دور تازه مذاکرات استرالیا و اتحادیه اروپا برای حصول توافقی تجاری، ۱۲ اکتبر آینده برگزار خواهد شد؛ نشستی که موفقیت آن با بروز تنش تازه میان دو طرف با تردید مواجه شده است.
استرالیا هفته گذشته اعلام کرد که به دنبال عقد پیمان «اوکوس»(AUKUS) با ایالات متحده و انگلیس با هدف همکاری دفاعی و امنیتی در منطقه اقیانوس هند-آرام، سفارش زیردریایی‌های فرانسوی را لغو کرده و در عوض حداقل ۸ زیردریایی دارای موتور اتمی از آمریکا خریداری می‌کند؛ تصمیمی که خشم فرانسه را برانگیخت و با اعلام پشتیبانی بروکسل از پاریس منجر به بروز تنش در روابط استرالیا و اتحادیه اروپا شد.
