اقدامات ضد انسانی اروپایی ها علیه پناهجویان در دوران شیوع ویروس کرونا هر روز ابعاد جدیدی به خود می گیرد.
به گزارش جماران، هر روز اخبار و گزارش های جدیدی از رفتار غیرانسانی اروپایی های آزادی و دفاع از حقوق بشر با پناهجویان منتشر می شود. رفتاری که به گفته رسانه های اروپایی در دوران کرونا به یک بی رحمی تمام عیار تبدیل شده است.
پس از آن که روزنامه انگلیسی گاردین فاش کرد که بزرگترین اخراج پناهجویان توسط اروپایی ها و مرگ 2هزار پناهجو در سال 2020 در سایه شیوع کرونا رخ داده است حالا سندی منتشر شده است که حکایت از آن دارد که دانماراک با کشور آفریقایی روندا تفاهم نامه ای امضا کرده است که پناهجویانی که به کشور وارد می شود به روندا در شرق آفریقا فرستاده شوند.
این اخبار و گزارش ها خشم سازمان های مدافع حقوق بشر و مدافع حقوق پناهجوبان را برانگیخته است.
توافق بین دانمارک و رواندا ممکن است باعث شود پناهجویانی که وارد این کشور حوزه اسکاندیناوی شده‌اند به رواندا در شرق آفریقا فرستاده شوند.
روز چهارشنبه وزارت خارجه دانمارک نسحه ای از تفاهم نامه همکاری خود با وزارت مهاجرت رواندا را در زمینه پناهندگی و مهاجرت منتشر کرد.
در حالی که در این تفاهم‌نامه به هیچ برنامه مشخصی در زمینه میزبانی پناهجویان در رواندا اشاره نشده اما پیشینه بحث‌های مقام‌های دانمارکی و همچنین بخش‌هایی از این سند همکاری نگرانی‌هایی را نزد سازمان‌های حقوق بشری و همچنین فعالین حقوق پناهجویان ایجاد کرده است.
در این تفاهم نامه دو کشور سیستم کنونی پناهندگی را محکوم کرده و آن‌را ساختاری «ناعادلانه و غیراخلاقی» دانسته اند که در آن کودکان، زنان و مردان را تشویق می‌کند تا در مسیرهای مهاجرتی، سفرهای خطرناک را آغاز کنند و این مسئله بیش از همه برای قاچاقچیان ثروت به همراه داشته است.
در بخش دیگری از این تفاهم‌نامه آمده است که نیاز به یافتن راه‌های جدید برای رفع چالش‌های مهاجرت از طریق ترویج یک سیستم پناهندگی منصفانه و انسانی‌تر که بر یک رویکرد جامع استوار باشد کاملا احساس می‌شود.
در این سند همکاری همچنین گفته شده که چنین رویکردی باید شامل پرداختن به دلایل اصلی مهاجرت‌های غیرقانونی، حمایت بهتر از پناهندگان در مناطق درگیری و افزایش کمک به کشورهای میزبان، مبدا و ترانزیت باشد. در ادامه همچنین تأکید می‌کند که چشم انداز دولت دانمارک این است که درخواست‌های پناهندگی در خارج از اتحادیه اروپا انجام شود تا ساختار منفی سیستم پناهندگی فعلی شکسته شود.
موضوع انتقال مراحل پناهندگی به خارج از اتحادیه اروپا همواره با هشدار سازمان عفو بین‌الملل به دانمارک همراه بوده است.
در اوایل سال جاری میلادی، «ماتیاس تسفای» وزیر امور مهاجرت دانمارک در بیانیه‌ای گفته بود که کپنهاگ چندین کشور را شناسایی کرده که می‌توانند به اروپا کمک کنند تا چشم‌انداز رسیدگی به پرونده‌های پناهندگی و حمایت از پناهندگان در خارج از مرزهای اتحادیه اروپا به ثمر بنشیند.
وی همچنین گفته بود: «هیچ دلیلی وجود ندارد که به دلیل قرار گرفتن در قایق لاستیکی به قاچاقچیان انسان پول پرداخت کنیم. بعد از آن هم ما مجبور نیستیم سالانه ۳۰۰ هزار کرون برای هر پناهجوی رد شده که از سفر به خانه خود خودداری می‌کند هزینه کنیم.»
وزیر مهاجرت دانمارک همچنین گفته بود کپنهاگ به زودی گفتگوهای مشخص‌تری را در این زمینه با کشورهای شناسایی شده آغاز خواهد کرد.
هنوز مشخص نیست توافق با رواندا ربطی به این موضوع دارد یا خیر اما وجود چنین پیشینه‌ای سبب شده تا فعالین حقوق پناهجویان از این ماجرا نگران شوند.
پیشتر سازمان عفو بین‌الملل و دیگر گروه‌های حامی مهاجرت و حقوق بشر در مخالفت با تصمیم اخیر دانمارک در مورد خطر بازگرداندن پناهندگان سوری سخن گفته بودند.
عفو بین‌الملل با اشاره به اینکه دانمارک در سال گذشته بیش از ۱۵۰۰ درخواست پناهندگی دریافت کرده که کمترین تعداد در دو دهه گذشته را نشان می‌دهد، از طرفداران خود خواست با نوشتن نامه به وزارت مهاجرت دانمارک، خواستار حمایت مداوم از پناهندگان سوری در دانمارک شوند.
سخنگوی وزارت مهاجرت دانمارک در بیانیه‌ای که برای یورونیوز ارسال کرده و در پاسخ به این سوال که آیا توافق با رواندا می‌تواند منجر به اسکان پناهندگان در این کشور آفریقایی شود گفت: «سفر هفته گذشته به رواندا بر تقویت روابط خوب دوجانبه که درسالهای گذشته ایجاده شده متمرکز بوده است.»
در ادامه این بیانیه، وزارت مهاجرت دانمارک با اشاره به اینکه دو کشور توافقنامه‌هایی را در خصوص موضوعات مهاجرت امضا کردند، می‌افزاید: «طرفین ابراز علاقه کردند که در مورد موضوعاتی نظیر پناهندگی، مهاجرت و گسترش رایزنی‌های سیاسی در این رابطه با یکدیگر همکاری نزدیک‌تری داشته باشند.»
با این حال یک سخنگوی وزارت امور خارجه دانمارک به یورونیوز گفت که گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که توافق‌های انجام شده می‌تواند به اسکان پناهندگان در رواندا منجر شود.
بزرگترین عملیات اخراج پناهجویان از اروپا
روزنامه گاردین فاش کرد کشورهای اروپایی در دوران همه گیری کرونا از روش های بی رحمانه ای برای توقف عبور تقریبا ۴۰ هزار پناهجو ااستفاده کرده اند که به مرگ ۲ هزار نفر از آنها منجر شده است.
این روزنامه انگلیسی افزود: در یکی از بزرگترین اخراج ها در چند دهه گذشته، کشورهای اروپایی تحت حمایت آژانس حمایت مرزی اروپا (فرانتکس) با استفاده از اقدامات بی رحمانه و نظام مند در جریان عملیات بازداشت و انتقال، مانع عبور پناهجویان از جمله کودکان متواری از جنگ ها شده اند.
بررسی های گاردین بر اساس گزارش منتشر شده توسط آژانس های سازمان ملل و اطلاعات سازمان های غیر دولتی انجام شده است. بر اساس این گزارش ها، با آغاز کووید-۱۹ اقدامات بی رحمانه برای جلوگیری از ورود پناهجویان به اتحادیه اروپا افزایش یافته است.
این یافته ها همزمان با آغاز تحقیقات نهاد ناظر سازمان ملل موسوم به اداره مبارزه با کلاهبرداری اروپا (اولاف) از فرانتکس انجام شده است. فرانتکس متهم به بدرفتاری، عملیات غیرقانونی و آزار و اذیت پناهجویان و مهاجران به منظور جلوگیری از ورود آنها به سواحل اتحادیه اروپا است.
بر اساس گزارش سازمان بین المللی مهاجرت، در سال ۲۰۲۰ میلادی تقریبا ۱۰۰ هزار مهاجر از طریق دریا و خشکی وارد اروپا شده اند. در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۱۷ میلادی به ترتیب ۱۳۰ و ۱۹۰ هزار مهاجر وارد اروپا شده بودند.
از ژانویه ۲۰۲۰ به رغم کاهش آمارها، ایتالیا، مالت، یونان و کرواسی و اسپانیا سیاست های مهاجرتی سختگیرانه تری را اعمال کرده اند و به کشورهای خارج از اتحادیه اروپا و کشتی های خصوصی پول داده اند تا قایق های پناهجویان را در دریا ردگیری کرده و مسافران را به بازداشتگاه ها بفرستند. این درحالیست که بارها گزارش هایی درباره ضرب و شتم، سرقت، برهنه کردن در مرزها یا رها کردن آنها در دریاها منتشر شده است.
در بخشی از گزارش گاردین آمده است: اطلاعات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نشان می دهد که از زمان آغاز همه گیری کرونا، مقام های لیبیایی با حمایت ایتالیایی ها حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ پناهجو را به طرابلس بازگردانده اند. در سال ۲۰۱۵ رم مسئولیت خود برای نظارت بر عملیات نجات در دریای خاورمیانه را به لیبی واگذار کرد.
این راهبرد جنجال برانگیز باعث بازگرداندن اجباری هزاران نفر به بازداشتگاه های لیبی شده است که بر اساس گزارش ها آنها در این مراکز شکنجه می شوند. صدها نفر غرق شده اند و این در حالیست که لیبی و ایتالیا از هر گونه مداخله در این امر خودداری کرده اند.
گاردین در بخش دیگری از افشاگری خود آورده است که مالت اوایل سال گذشته میلادی به بهانه همه گیری کرونا اعلام کرد که مرزهایش را بسته است و همچنان به جلوگیری از ورود پناهجویان و مهاجران با استفاده دو راهبرد ادامه می دهد: به خدمت گرفتن کشتی های خصوصی برای رهگیری پناهجویان و وادار کردن آنها به بازگشت به لیبی و یا ممانعت از ورود آنها با درخواست از ایتالیا.
گاردین تایید کرد مه سال گذشته مجموعه ای از پیام های صوتی را دریافت کرده که راهبرد دولت مالت را در استفاده از این کشتی ها با حمایت نیروهای مسلح خود تایید می کند و از طریق این رهگیری ها پناهجویان را به بازداشتگاه های لیبی باز می گرداند.
فوریه ۲۰۲۰ دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا به «نادیده گرفتن کامل واقعیت» متهم شد. این دادگاه در حکمی اعلام کرد که اسپانیا منع اخراج های جمعی را نقض نکرده است زیرا تقاضای پناهندگی می‌تواند در گذرگاه های مرزی رسمی انجام شود. اسپانیا با استناد بر این حکم دیوان قانون اساسی، همچنان به سیاست خود در جلوگیری از ورود مرزی ادامه داد.
گاردین نوشت:هفته گذشته اجساد ۲۴ مهاجر از کشورهای آفریقایی زیر صحرا در عملیات نجات نیروی دریایی اسپانیا کشف شد که گمان می رود بر اثر تشنگی و گرسنگی و در مسیر حرکت به جزایر قناری (جنوبی ترین منطقه اسپانیا) جان باخته اند.
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل ۷۸۸ مهاجر در تلاش برای رسیدن به اسپانیا جان خود را از دست داده اند.
گاردین برای اظهارنظر در این زمینه با فرانتکس در تماس بوده است. این آژانس پیشتر مدعی شده بود که با سازمان اولاف به طور کامل همکاری خواهد کرد.
