با روندی که بایدن در پیش گرفته است احتمال حذف بن سلمان ولیعهد قدرنتمند و همه کاره عربستان سعودی دور از ذهن نیست.
به گزارش جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: خانم«جن ساکی»سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه گذشته در کنفرانس خبری اش «داوطلبانه» فاش کرد که دولتش قصد دارد روابطش با عربستان سعودی را سازماندهی«دوباره» کند و همکاری و ارتباط « جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا فقط با ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی محدود می شود و از همه اینها مهمتر این دولت وعده داد که مضمون و محتوای گزارش سری درباره عملیات ترور«جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی را طی روزهای آینده فاش می کند.
با توجه به بررسی روابط میان کشورها به ویژه میان کشورهای برزگی مانند ایالات متحده آمریکا و کشورهای کوچک یا بزرگ در جهان، منطق می گوید که خانم ساکی نمی تواند چنین اطلاعاتی را فاش کند مگر آن که «پرونده» کامل و قطوری درباره محتوای «سازماندهی» و پایه های جدید روابط با عربستان سعودی وجود دارد که از دل آن بیرون می آید.
فاش کردن گزارش ترور خاشقجی روزنامه نگار عربستانی که شامل اسناد و مدارکی از جمله صدا و تصویر درباره جزئیات عملیات ترور و تکه تکه کردن وحشتناک جسد وی داخل کنسولگری عربستان در استانبول می شود، امکان ندارد فقط برای سیر کردن گرسنگی و ولع رسانه ها صورت گیرد بلکه برای پیوست کردن آن به تصمیم های«اساسی» در چارچوب عملیات سازماندهی دوباره روابط با حکومت عربستان صورت می گیرد به ویژه آن که خانم«افریل هاینز» رئیس«سیا» تأکید کرد که خلاصه این گزارش تأکید می کند که شاهزاده«محمد بن سلمان» همان کسی بود که به تیم ترور دستور داد که قربانی را بکشند و جسدش را با سوزاندن یا ذوب کردن مخفی کنند و گرنه برای چه تیم ترور اره برقی و اسیدهای ذوب کننده با خود داشتند.
تمرکز دولت بایدن بر پایان جنگ یمن که آن را «یک فاجعه انسانی» توصیف کرد نمی تواند بدون «مجازات کردن» شخص اول مسئول شعله ور کردن فتیله این جنگ و پیامدهای آن یعنی شاهزاده بن سلمان ولیعهد و وزیر دفاع کشور عربستان صورت گیرد؛و بی تردید عملیات ترور خاشقجی به عنوان گام اصلی در چارچوب این رویکرد به کار گرفته می شود.
شاهزاده بن سلمان پیام آمریکایی ها را گرفت و مضمون آن را نیز به خوبی درک کرد. بن سلمان همچنین فهمید که رویکردهای دولت جدید برای پرداختن به پرونده های حقوق بشری سلاح جدیدی است که اساس سیاست اش در جهان را شکل می دهد به همین دلیل فورا دستوراتی برای آزاد کردن شماری از کارکنان عربستانی که ملیت آمریکایی دارند و نیز «لجین الهذلول» مشهورترین فعال زن حقوق بشر را صادر کرد ولی این تدابیر با وجود مهم بودن قطره ای گم در دریا هستند زیرا تعداد بازداشت شدگان عربستانی بسیار زیاد هستند که از جمله آنها شاهزده های برجسته ای مانند شاهزاده«محمد بن نایف» ولیعهد سابق عربستان و همپیمان مورد اعتماد دولت دموکرات«اوباما»رئیس جمهور اسبق آمریکا در جنگ با تروریسم و عمویش شاهزاده«احمد بن عبدالعزیز» هستند.فهرست این زندانیان و بازداشتی ها بسیار طولانی است.
بایدن که در فهرست استراتژی جدید آمریکا چین را بزرگترین دشمن و در صدر قرار می دهد، نمی تواند درباره فشار به اقلیت مسلمانان اویغور در غرب این کشور سخن بگوید و در عین حال روابط عمیق و نزدیک با عربستان سعودی مسلمانان برقرار کند که دارنده یکی از قطورترین پرونده های نقض حقوق بشر در منطقه خاورمیانه و چه بسا در همه جهان است یا نمی تواند به راه حلی برای توقف جنگ یمن برسد.
پس از آن که جزئیات این گزارش سری درباره ترور خاشقجی در روزهای آینده فاش شد آن وقت می توان گمانه زنی کرد که روابط عربستان و آمریکا کاملا با قبل فرق می کند و بعید است که شاهزاده بن سلمان نقش مهمی را در آن داشته باشد تازه اگر نقشی برایش وجود داشته باشد و در اصل به کارش ادامه بدهد...و خدا بهتر می داند.
ماجرای خاشقجی
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستان سعودی و سردبیر سابق روزنامه «الوطن» و ستون‌نویس «واشنگتن‌پست» روز دوم ماه اکتبر سال 2018 به منظور انجام امور رسمی وارد کنسولگری این کشور در استانبول شده و از آن خارج نشد.
خاشقجی 59 ساله، بعد از انتخاب بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان، این کشور را ترک کرده و به آمریکا رفته بود و پیش از ناپدید شدنش قصد ازدواج با یک زن تبعه ترکیه را داشت و برای طی کردن مراحل ثبت ازدواج خود اوایل ماه جاری میلادی مجبور به مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول شد و دیگر خارج نشد.
پلیس ترکیه ضمن تایید عدم خروج او از کنسولگری عربستان سعودی در استانبول اعلام کرده که همزمان با ورود او به این محل 15 مقام امنیتی عربستان نیز با دو پرواز وارد این شهر شده و پس از مدت کوتاهی ترکیه را ترک کرده‌اند.
در پی فشارهای بین المللی گسترده عربستان به قتل خاشقی در کنسولگری این کشور در استانبول اعتراف کرد. عربستان سعودی در بیانیه‌ای رسما کشته شدن جمال خاشقجی در داخل کنسولگری این کشور در استانبول را تأیید کرد. دادستان کل عربستان سعودی در این بیانیه مدعی شد خاشقجی بعد از «درگیری» با چند نفر داخل ساختمان کنسولگری جان خود را از دست داد و 18 شهروند سعودی در ارتباط با این حادثه بازداشت شده‌اند.
اگرچه عربستان در نهایت موضوع مرگ آقای خاشقجی در داخل ساختمان کنسولگری را پذیرفت، اما مقامات این کشور از سرنوشت جسد اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و هنوز جسد وی پیدا نشده است.
در پی این حادثه آمریکا 17 تبعه عربستان سعودی از جمله مشاور سابق ولیعهد عربستان را به دلیل نقش شان در قتل «جمال خاشقجی» تحریم کرد.
آمریکا سعود القحطانی مشاور ارشد سابق محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و «محمد العتیبی» سرکنسول این کشور در استانبول را به همراه 15 شهروند دیگر عربستان سعودی به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی در استانبول تحریم کرد.
در پی آن دولت آلمان نیز 18 شهروند عربستان مرتبط با قتل خاشقجی را تحریم کرد و اعلام کرد که ورود آنها به آلمان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع شده است.
دولت فرانسه نیز اعلام کرد که کرد که در پی قتل خاشقجی عربستان را تحریم کرده است. این تحریم شامل ممنوعیت ورود 18 عربستانی به فرانسه به دلیل دست داشتن در قتل خاشقجی می شود.
دولت کانادا نیز اعلام کرد که عربستان را به دلیل قتل«جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد عربستانی تحریم کرده است.
دولت کانادا اعلام کرد که 17 تبعه عربستانی را به دلیل دست داشتن در قتل جمال خاشقجی تحریم کرده است.
وزارت خارجه کانادا با صدور بیانیه ای تأکید کرد که این تحریم ها شامل ممنوعیت سفر و مصادره کردن دارایی ها می شود.
لیتوانی از جمله دیگر کشورهایی بود که به دلیل قتل خاشقجی عربستان را تحریم کرد. وزارت خارجه لیتوانی 17 تبعه عربستان سعودی در ارتباط با قتل جمال خاشقجی تحریم کرد.
انگلیس هم 20 نفر را به دلیل ارتباط با قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی در لیست تحریم های خود قرار داد.
این در حالی است که دادستانی کل عربستان سعودی روز دوشنبه 17شهریور پرونده«جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی که در کسنولگری ریاض در شهر«استانبول» ترکیه به قتل رسید را در بخش عمومی و خصوصی مختومه اعلام کرد.
دادستانی کل عربستان همچنین برای 8 فرد متهم در پرونده قتل خاشقجی حکم های نهایی صادر کرد که شامل مجازات 20 سال زندان برای 5 متهم و مجازات زندان بین 7 تا 10 سال برای 3 متهم دیگر می شود.
هیچ نامی از این متهمان یا پست هایی که داشته یا دارند ذکر نشده است.
مختومه شدن این پرونده بدون آن که ابعاد آن مشخص شود یا جسد خاشقجی پیدا شود خشم سازمان ملل و ترکیه که این حادثه در خاکش رخ داد برانگیخت.
ترکیه اعلام کرد که حکم هایی که دولت عربستان روز دوشنبه در چارچوب پرونده قتل«جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی صادر کرد«انتظارت ترکیه را برآورده نکرد» و از ریاض خواست که در تحقیقات همکاری کند.
«فخر الدین آلتون» مدیر دفتر ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه در سلسله توئیت هایی که پس از مختومه شدن پرونده خاشقجی در عربستان منتشر کرد، نوشت: حکم نهایی صادر شده توسط دادگاه عربستان در خصوص اعدام...خاشقجی داخل کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه، در برآورده کردن انتظارات ترکیه و جامعه بین المللی ناکام مانده است.
آلتون افزود: تا کنون نمی دانیم برای جسد خاشقجی چه اتفاقی افتاده است، چه کسی قصد قتل وی را داشته و افراد محلی که همکاری کردند چه کسانی هستند، امری که باعث تردید در درستی فرایند حقوقی در عربستان می شود.
این مسئول ترکیه ای در ادامه گفت: از دولت عربستان می خواهیم که با تحقیقاتی که ترکیه در این پرونده قتل در حال انجام دادن است، همکاری کند.
فخر الدین آلتون تأکید کرد: مشخص شدن جزئیات قتل خاشقجی که داخل مرزهای ترکیه به قتل رسید و برقراری عدالت از حیث حقوقی و عقلانی یک وظیفه است و این تنها راه جلوگیری از وقوع چنین فجایعی در آینده است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد اعدام‌های خودسرانه نیز حکم دادگاه عربستان سعودی درباره پرونده قتل جمال خاشقجی را فاقد مشروعیت خواند.
«آگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد اعدام‌های خودسرانه با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی درباره صدور حکم دادگاه کیفری عربستان سعودی در رابطه با پرونده قتل جمال خاشقجی اعلام کرد: این حکم به هیچ عنوان دارای مشروعیت حقوقی و اخلاقی نیست.
کالامارد نسبت به صدور احکام چندین سال زندان برای شماری از افراد مرتبط با قتل جمال خاشقجی توسط دادگاه عربستان سعودی به شدت واکنش نشان داده است.
وی روند دادرسی و حکم دادگاه خاشقجی را «تمسخر عدالت» توصیف و تاکید کرد که روند محاکمه متهمان پرونده توسط سیستم قضائی عربستان سعودی، فاقد انصاف، عدالت و شفافیت بوده است.
کالامارد خاطر نشان کرد که علی رغم صدور حکم زندان برای برخی از عوامل قتل جمال خاشقجی، برخی از مقامات عربستان سعودی به عنوان سازمان دهندگان این جنایت بدون محاکمه و هیچ بازخوردی رها شده‌اند.
وی همچنین از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل خواست تا برای برملا شدن چهره مسببان اصلی قتل جمال خاشقجی تلاش کنند.
کالامارد همچنین مظنون اصلی پرونده جمال خاشقجی را «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی دانست.
پس از گذشت بیش از دو سال چگونگی انجام جنایت و زمان و مکان آن مشخص شده، اما هنوز از جنازه خاشقجی خبری نیست.
