نماز جمعه برای نخستین بار پس از سال ۱۹۳۴ در مسجد «ایاصوفیه» که تا پیش از این کاربری موزه داشت اما با تصمیم مقام‌های قضایی ترکیه به مسجد تغییر کاربری داد برپا می‌شود.
به گزارش جماران،با تبدیل موزه ایاصوفیه در شهر «استانبول» به مسجد، امروز جمعه پس از 86 سال دوباره در این محل نماز جمعه برگزار شد.
عمر بنای کنونی ایاصوفیه به قرن ششم میلادی می‌رسد که به عنوان یک کلیسای ارتدوکس در قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری روم شرقی ساخته شد.
با قدرت گرفتن عثمانیان این کلیسا ۹ قرن پس از ایجادش به مسجد تبدیل شد و با شکل گرفتن ترکیه امروزی ایاصوفیه در سال ۱۹۳۴ موزه شد. این بنا یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگری در استانبول و جزو میراث جهانی یونسکو است.
حال با اعلام «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه، دوباره در ایاصوفیه نماز جمعه برگزار شد.
تصمیم ترکیه برای تبدیل ایاصوفیه به مسجد با انتقادهای زیادی روبرو شده و از جمله پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، آن را «دردناک» خوانده است.
گروه‌های اسلام‌گرا و دست راستی در ترکیه از بازگشت ایاصوفیه به وضعیت مسجد استقبال کرده‌اند. اما منتقدان سکولار و چپ‌گرای اردوغان با این کار مخالفند.
رجب طیب اردوغان هنگام اعلام تصمیم برای تبدیل دوباره ایاصوفیه به مسجد گفت: «پس از 86 سال ایاصوفیه دوباره مسجد می‌شود، همان طوری که سلطان محمد فاتح در حکمش آورده بود.»
سلطان «محمد دوم»، ملقب به «فاتح»، شاه عثمانی بود که در جنگ‌های صلیبی پیروز شد و قسطنطنیه (استانبول امروزی) را فتح کرد.
سال‌ها است که رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه او به سیاست «نوعثمانی‌گری»متهم می‌شوند که توسعه‌طلبی و ترکیبی از ملی‌گرایی و اسلام‌گرایی با تکیه بر عناصر تاریخی را دربرمی‌گیرد.
در همین حال، «علی یرلیکایا» استاندار استانبول روز پنجشنبه ۲۳ ژوئیه (۲ مرداد) بدون توجه به اعتراض‌های صورت گرفته در تغییر کاربری این مکان، گفت: «مسلمانان هیجان‌زده هستند، همه می‌خواهند در آغاز به‌کار این مکان به‌عنوان مسجد حضور داشته باشند.»
این بنای ۱۵۰۰ ساله که جزو میراث جهانی یونسکو است در سال ۱۹۳۴ به موزه تبدیل شد. اما عالی ترین مرجع قضایی ترکیه در امور اداری دو هفته پیش دستور سال ۱۹۳۴ میلادی مبنی بر تبدیل ایاصوفیه به موزه را لغو کرد. رجب طیب اردوغان بلافاصله پس لغو این دستور اعلام کرد که کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد تغییر پیدا کرده است.
استاندار استانبول در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که «افرادی که می‌خواهند در نماز جمعه شرکت کنند با خود ماسک داشته باشند، جانماز مخصوص خود را بیاورند و صبر و فهم از خود نشان دهند.»
وی تاکید کرد که در محل برگزاری نماز، مراقبت‌های بهداشتی تدارک دیده شده است.
«علی ارباس» وزیر امور مذهبی ترکیه نیز گفت که حدود هزار نفر می‌توانند همزمان در محل نماز شرکت کنند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در گفتگو با خبرنگاران پس از شرکت در نخستین نماز جمعه در مسجد ایاصوفیه پس از 86 سال گفت: اکنون اینجا (ایاصوفیه) به اصل خود بازگشته است، مسجد بود و باز مسجد می‌ماند. ان‌شاء‌الله که از این پس نیز به عنوان مسجد در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.
اردوغان افزود: مسجد کبیر ایاصوفیه به عنوان میراث فرهنگی مشترک کل بشریت قابل بازدید برای پیروان تمام ادیان خواهد بود. امروز در مراسم بازگشایی مسجد کبیر ایاصوفیه 350 هزار نفر شرکت کردند.
