اگر ماسک یک بار مصرف باشد، هر بار که ماسکی را دور می اندازیم، به تولید زباله دامن زده ایم. آیا ماسک می تواند در عرض پنج سال روی دست بطری های یک بار مصرف آب بلند شود؟
به گزارش جماران، ایندیپندنت گزارش داد در کشورهایی مانند چین و ژاپن یا در محیط های درمانگاه، برخی از مردم از دیرباز ماسک طبی به صورت می زده اند. اما در ماه های اخیر که کووید-19 جهان گستر شده است، استفاده از ماسک صورت هم رواجی جهان گستر یافته است.
اکنون نهادهای قضایی بسیاری، زدن ماسک را در محیط های عمومی اجباری کرده اند. در انگلیس از امروز 15 ژوئن زدن ماسک را در وسایل حمل و نقل عمومی اجباری کرده‌اند و در اسکاتلند از 10 ژوئیه زدن ماسک در فروشگاه ها ضروری است. متخصصان ارشد به مردم گفته اند که در تمام جاهای عمومی پرازدحام ماسک بزنند.
البته این مقررات جدید را برای پاسداری از ما در برابر گسترش ویروس کرونا وضع کرده اند، اما جهش در مصرف ماسک ایرادی هم دارد، و آن هم افزایش پسماند پلاستیک یک بار مصرف است. طبق برخی برآورد‌ها مردم جهان ماهی 129 میلیارد ماسک صورت و 65 میلیارد دستکش پلاستیکی مصرف می کنند.
برخی ماسک ها را می توان از نو مصرف کرد (به شرط آن که طبق توصیه متخصصان ویروس شناسی، به طور مرتب آنها را با ماشین لباس شویی بشوییم).
اما اگر ماسک یک بار مصرف باشد، هر بار که ماسکی را دور می اندازیم، به تولید زباله دامن زده ایم. آیا ماسک می تواند در عرض پنج سال روی دست بطری های یک بار مصرف آب بلند شود؟
مصرف کنندگان باید توجه داشته باشند که دورریزی ماسک علاوه بر آن که هزینه های زیست محیطی دارد، اگر به صورت بی خطر انجام نگیرد، آلودگی آن می تواند برای همه خطرات جانی داشته باشد.
چگونه ماسک مصرف شده را بی خطر دفع کنیم؟
دولت انگلیس در ماه آوریل راهنمایی در مورد دفع پسماندهای کرونایی منتشر کرد و اعلام کرد که تمام مبتلایان به کرونا باید پسماندهای خانگی شان را درون کیسه زباله بریزند و درون کیسه زباله دومی قرار دهند. سپس باید سر کیسه بیرونی را محکم ببندند و آن را جدا از پسماندهای سایر مردم بگذارند.
سازمان جهانی بهداشت مشخصا در مورد ماسک گفته است که باید به محض آن که مرطوب شد، آن را دور بیندازیم. برای برداشتن ماسک از صورت هم باید به این ترتیب عمل کنیم: ابتدا دست ها را تمیز کنیم، سپس بند پشت سر یا پشت گوش را با دست بگیریم (به جلو ماسک دست نزنیم)، ماسک را از صورت برداریم، بی درنگ درون سطل زباله درپوش داری بگذاریم، و دست ها را با ژل الکلی یا آب و صابون بشوییم.
سازمان محیط زیست، تغذیه و امور روستایی (دفرا) می گوید هیچ یک از اقلام مصرف شده «بازیافت ناپذیر» را نباید بازیافت کرد و اگر علائم ویروس کرونا را داریم، باید پسماندهای خود را به مدت 72 ساعت در جای امنی نگه داریم، سپس درون زباله دان های محله یا بیرون قرار دهیم.
چگونه ماسک را به صورتی طبیعت پسند دفع کنیم؟
«جما بییر» مدیر بخش خط مشی ها و پژوهش های سازمان حفظ پاکیزگی ولز می گوید که آن سازمان متوجه شده است که «دور ریختن تجهیزات حفاظت شخصی افزایش چشمگیر و گسترده ای یافته است» و مردم در پیاده روها و بوستان های سراسر ولز، کلی دستکش و ماسک یک بار مصرف می ریزند.
صندوق جهانی حیات وحش نیز درباره دفع نادرست این محصولات ابراز نگرانی کرده و گفته است: «حتی اگر دفع یک درصد ماسک ها هم نادرست باشد... ماهی 10 میلیون ماسک در محیط زیست پراکنده می شود. با توجه به این که هر ماسک حدود 4 گرم وزن دارد، یعنی در مجموع بیش از 40 هزار کیلوگرم پلاستیک وارد طبیعت می شود.
متأسفانه این ماسک ها فقط از راه دور ریختن وارد آبراه‌ها و دریاها نمی شوند، بلکه از طریق دستشویی ها نیز وارد می شوند.
پس این ماسک های تجزیه ناپذیر در طبیعت را چگونه باید دفع کنیم؟ دکتر «لورا فاستر» رئیس گروه دریاهای پاک در مصاحبه با ایندیپندنت گفت که زباله دان بهترین جا برای ماسک های یک بارمصرف است و مصرف کنندگان باید حواسشان باشد که آنها را در فضاهای عمومی نریزند یا در طبیعت به حال خود رها نکنند: «اگر دلتان می خواهد طبق توصیه دولت و سازمان جهانی بهداشت ماسک یک بارمصرف بزنید، لطفا دفع آن را هم درست انجام بدهید و آن را درون زباله دان بیاندازید.»
به گفته کارشناسان محیط زیست، حتی اگر ماسک ها را درون زباله دان هم بیندازیم، باز هم ممکن است در نهایت وارد رودخانه ها، اقیانوس ها و محیط زیست شوند (یا فضایی را در گورستان های زباله اشغال می کنند)، پس بهتر است تا حد امکان از ماسک های پلاستیکی یک بارمصرف استفاده نکنیم.
«آماندا کیتلی» موسس گروه «پلاستیک کمتر» می گوید هیچ کس نباید ماسک یک بارمصرف بخرد. او در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «به نظر من هیچ راهی برای دفع بی خطر ماسک های یک بارمصرف وجود ندارد. هر چیزی که مشخصا فقط برای یک بار مصرف کردن و سپس دور ریختن تولید شده باشد، درنهایت به گورستان زباله راه می یابد یا به طبیعت رخنه می کند. زیرا زیرساخت های ما برای دفع پسماند با حجم پسماندی که تولید می کنیم تناسب ندارد.»
کیتلی در ادامه گفت: «بهترین راه، استفاده از ماسک چندبارمصرف است که می توان به صورت بشور و بپوش از آنها استفاده کرد؛ مگر آن که در محیط های بیمارستانی باشیم.»
اگر قرار است در آینده ماسک بخشی از زندگی ما باشد، کشورها باید ببینند با چه روش هایی می توانند نهایت تلاششان را برای کاهش زباله های غیرضروری بکنند.»
