حمایت آمریکا برای عربستان سعودی گران تمام می شود و سکوت در برابر توهین های رئیس جمهور آمریکا، به هیچ چیز جز تحقیر و بد زبانی بیشتر از سوی ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی منتهی نمی شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری آناتولی در گزارشی نوشت: رفتار خلاف اصول و غیردیپلماتیک اخیر «دونالد ترامپ» علیه حکومت ریاض ظاهرا ناشی از رفتار خاص ترامپ است اما این نوع رفتار نشان می دهد در ماهیت روابط بین آمریکا و رژیم سعودی ضعف شدیدی وجود دارد.
ترامپ همچنان به تحقیر عربستان سعودی ادامه می دهد. او چندی قبل گفته بود:
«به عربستان سعودی نگاه کنید، کشوری که بسیار ثروتمند است. ما از آنها دفاع می‌کنیم. ما به عربستان سعودی یارانه می دهیم. آنها به جز پول، چیز دیگری ندارند. درست است؟ اما ما به آنها یارانه می دهیم. و آنها از ما خیلی خرید می کنند، آنها 450 میلیارد دلار از ما خریدند.»
ترامپ ادامه داد: «شما می دانید، افرادی در آمریکا هستند که خواهان توقف مراودات ما با عربستان سعودی هستند. اما آنها 450 میلیارد دلار به ما اختصاص دادند و من نمی خواهم این پول را از دست بدهم. درباره ارتش باید بگویم که ما به عربستان یارانه می دهیم.»
او افزود: «من با پادشاه (ملک سلمان) تماس گرفتم. من پادشاه را دوست دارم. من گفتم «پادشاه»، که ما داریم همه چیزمان را به دلیل دفاع کردن از شما از دست می دهیم و شما پول زیادی دارید. اگر ما از منطقه خارج شویم. شما حتی دو هفته نمی توانید بر تخت خود باقی بمانید. در نتیجه باید هزینه های ارتش آمریکا را در منطقه تامین و پرداخت کنید. این درست است. و او به من گفت «اما چرا شما با من تماس می گیرید (و این حرف ها را به من می زنید) هیچ کس تاکنون چنین تماسی با من نگرفته بود. «من به او گفتم که چون آنها احمق بودند! ما برای انعقاد قرارداد با عربستان تلاش می کنیم. جاهای بسیار زیادی. جاهای بسیار زیادی. بگذارید صادقانه چیزی را به شما بگویم. این کار راحت تر از جمع آوری 113.57 دلار از مستاجری در یک جای بد در نیویورک است. و امنیت آن هم بیشتر است.»
دولت آمریکا تاکنون نشان داده حامی پر و پا قرص دولت عربستان سعودی خواهد ماند. به ویژه به این دلیل که این دولت خارجی، در شرکت های آمریکایی سرمایه گذاری کلانی می کند.
اظهارات تازه ترامپ درباره عربستان سعودی در حالی مطرح شده است که او پیش از این بارها با ادبیات تحقیر آمیز به عربستان سعودی یادآور شده بود که «اگر آمریکا نباشد، عربستان سعودی دوام نمی آورد.»
سکوت دولت عربستان در مقابل این توهین های ترامپ نیز سوالاتی را در افکار عمومی بوجود آورده است. عربستان در مقابل کوچکترین انتقاد کشورهای دیگر از ریاض، واکنش شدیدی نشان می دهد اما معنی سکوت آنها در مقابل سخنان توهین آمیز ترامپ آن است که حکام سعودی، تحت هر شرایطی تلاش می کند اتحاد خود با آمریکا را حفظ کند.
آمریکا همزمان با تشکیل رژیم آل سعود از سال 1932 میلادی تاکنون ضامن حفظ موجودیت و امنیت رژیم عربستان سعودی بوده است. تحت این حمایت، عربستان توانسته بر مهم ترین چالش های منطقه ای خود فائق آید. از دیدگاه آمریکا حفظ امنیت رژیم آل سعود و سایر رژیم های خلیج فارس و امنیت منابع نفت و گاز، اهمیت حیاتی دارد. روابط آمریکا و رژیم سعودی متکی بر تامین و حفظ منافع خود است نه متکی بر اصول و ارزش های مشترک.
اگر آل سعود در داخل کشور، روابط خود را با شهروندان اصلاح نکند و روابط دوستی با مردم، برقرار و آن ها را تقویت نکند و با کشورهای دیگر، روابط دوستی خود را گسترش ندهد به لحاظ امنیتی، وابسته به آمریکا باقی خواهد ماند و رفتار تحقیر و توهین های مقامات آمریکایی به عربستان سعودی نیز تغییر پیدا نخواهد کرد.
آل سعود با حمایت همه جانبه انگلیس در جنگ داخلی سراسر عربستان تسلط پیدا کرد. بعد از تضعیف انگلیس در دوران جنگ جهانی دوم و عقب نشینی از منطقه و ادامه دخالت در امور داخلی عربستان و سازماندهی منطقه برخلاف تمایلات آل سعود، رژیم عربستان سعودی، اعتماد خود را به انگلیس از دست داد و به آمریکا روی آورد. آمریکا از دخالت در امور داخلی رژیم عربستان سعودی، خودداری، و تنها ورود شرکت های نفتی آمریکا را به صنایع نفت عربستان تامین کرد.
در 14 فوریه 1945 «عبدالعزیز بن سعود» با «فرانکلین روزولت» رئیس جمهور وقت آمریکا در ناو جنگی «یو اس اس کوئینسی» در دریای سرخ دیدار کرد و ضمانت حفظ امنیت رژیم آل سعود توسط آمریکا را به دست آورد؛ اقدامی که تا به امروز ادامه دارد. سعودی ها معتقدند تنها آمریکا از توان حفظ امنیت رژیم عربستان سعودی برخوردار است. همین اعتقاد باعث شده سعودی ها به هر قیمتی این اتحاد را حفظ کنند.
گسترش همکاری های دفاعی و نظامی رژیم آل سعود با روسیه و چین نیز تاثیری بر کاهش وابستگی به آمریکا در برندارد. رژیم سعودی، به ویژه «محمد بن سلمان» تلاش می کند با روسیه و چین نیز قراردادهای دفاعی و نظامی سنگین، امضا، و سلاح خریداری کند. اما روسیه و چین را به عنوان کشورهای دارای قدرت و انگیزه حفظ امنیت عربستان سعودی نمی بیند و به وابستگی شدیدش به آمریکا ادامه می دهد.
نداشتن ارزش های مشترک
این دو کشور ارزش های مشترکی ندارند. آمریکا مدعی حفظ ارزش های دموکراتیک، لیبرال و آزادی خواهی در جهان است. (البته انحراف آمریکا از این اصول و ارزش ها در چند مدت اخیر نیز غیر قابل انکار است.)
سلطه رژیم آل سعود بر مردم و کشور عربستان، متکی بر امتیاز تبعیض آمیز، انحصار حاکمیت و ثروت و قدرت مطلق یک خانواده، محدودیت حقوق مدنی و حقوق سیاسی مردم کشور است.
امروزه جنگ یمن مشکل امنیتی اصلی عربستان است در حالی که تمرکز دولت آمریکا بر منابع نفتی و مسیرهای ترانزیت نفت است.
هدف اصلی آمریکا حفظ امنیت عرضه نفت در بازارهای بین المللی است
برای مثال هنگامی که در سال 1962 رژیم پادشاهی در یمن، سرنگون و این کشور دچار جنگ داخلی شد، «جمال عبدالناصر» نیز به یمن، نیروی نظامی اعزام کرد. ملک فیصل، پادشاه آل سعود با احساس خطر از تحولات یمن به «جان اف کندی» رئیس جمهور آمریکا نامه نوشت و درخواست کرد آمریکا برای حفظ امنیت مرزهای جنوبی عربستان در منطقه جیزان این کشور، پایگاه هوایی مستقر کند. کندی نیز ایجاد پایگاه در جیزان و حفظ امنیت آل سعود را تقبل کرد. اما یک سال بعد اکثر هواپیماهای آمریکا برای حفظ منابع نفتی در پایگاه ظهران مستقر شدند. زیرا از نظر آمریکا حفظ منابع نفتی عربستان مهم تر از حفظ رژیم آل سعود است. این مسئله و رویدادهای مشابه نشان می دهد روابط دو کشور بر مبنای شعار حفظ امنیت نفت است. ترامپ نیز علنا گفته است اتحاد آمریکا با ریاض متکی به درآمدهای نفتی دلاری است. رژیم عربستان سعودی باید با پرداخت پول از آمریکا امنیت خریداری کند و از ضمانت چتر امنیتی آمریکا برخوردار شود.
سکوت عربستان در برای آمریکا را باید به معنای تلاش برای حفظ این اتحاد به هر قیمتی تعبیر کرد به عنوان مثال عربستان سال گذشته نتوانست کوچکترین انتقاد وزیر خارجه کانادا را از اوضاع داخلی عربستان نادیده بگیرد و آن را سریعا با تحریم های اقتصادی و دیپلماتیک پاسخ داد.
سیاست آمریکا بعد از پایان جنگ سرد در منطقه خاورمیانه نشان می دهد واشنگتن به طور مداوم، سیاست منزوی کردن عربستان سعودی را در منطقه، دنبال و از این طریق، وابستگی رژیم آل سعود به روند چتر امنیتی آمریکا را تشدید می کند. آمریکا بعد از جنگ سرد در دهه 1990 میلادی برای حمله و اشغال کویت به صدام، چراغ سبز نشان داد و در سال 2003 عراق را اشغال کرد. آمریکا سپس از عراق خارج شد. آمریکا بعد از سال 2010 از بهار عربی و سرنگونی رژیم های عربِ متحد رژیم آل سعود در مصر و یمن و تونس حمایت کرد. آمریکا در سال 2015 با ایران، برجام را امضا کرد. بدین ترتیب حساسیت سعودی ها نسبت به تهدیدات امنیتی را برانگیخت. نگرانی های امنیتی رژیم سعودی موجب شد صنایع نظامی آمریکا سلاح های گران بهایی را به رژیم آل سعود بفروشد.
تنها راه نجات رژیم عربستان سعودی از وابستگی شدید امنیتی به آمریکا و خلاصی از توهین های دیپلماتیک مقامات سعودی، ایجاد اصلاحات در نظام سیاست داخلی و جلب دوستی مردم این کشور و برقراری روابط حسنه با کشورهای منطقه و همسایه (کاهش شمار دشمنان و افزایش شمار دوستان) است.
