یک هفته پس از حملات مرگبار سریلانکا، این پرسش همچنان مطرح است که چگونه این کشور، یک دهه بعد از سال ها جنگ داخلی، به جولانگاه افراطی ها تبدیل شده است؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری رویترز گزارش داد «مایتریپالا سیریسنا» رئیس جمهور سریلانکا با انتقاد از ناتوانی سازمان های امنیتی برای واکنش متناسب به چندین مورد هشدار درباره حملات احتمالی هفته گذشته، فرمان تغییر کامل دستگاه اطلاعاتی این کشور را صادر کرد.
با این حال به نظر می رسد چالش امنیتی سریلانکا فراتر از ناتوانی موردی دستگاه های اطلاعاتی این کشور باشد. بسیاری از شهروندان و شمار قابل توجهی از مقام های نظامی و سیاسی سریلانکا و دیپلمات های خارجی معتقدند نیروهای نظامی و امنیتی این کشور پس از 26 سال جنگ داخلی، انگار از یک دهه پیش به خوابی عمیق فرو رفته اند.
درباره شمار نیروهای نظامی و انتظامی سریلانکا آمار دقیقی در دست نیست. گفته می شود این کشور 22 میلیون نفری، 150 هزار نظامی فعال و 80 هزار نیروی پلیس دارد. جدای از شمار نفرات حاضر به خدمت برای پلیس و ارتش، این نهادها هفته گذشته نشان دادند به هیچ وجه توانایی رو‌برو شدن با تهدید یک گروه نه چندان بزرگ تندورهای محلی را ندارند. اگر «جماعت ملی توحید » پس از بیعت با داعش، توانایی سازماندهی و اجرای 10 بمب گذاری در پایتخت را داشته، دولت نشان داده که در وضعیت فعلی، عملا توانایی تامین امنیت شهروندان خود را ندارد.
یک مقام دیپلماتیک غربی می گوید در سال های اخیر بسیاری از نیروهای نظامی درگیر تجارت شده اند و همین امر باعث شکنندگی و عدم تمرکز ارتش و پلیس در مواجهه با تهدیدهای امنیتی شده است.
با این حال، «سامیت آتاپتو» یک سخنگوی نیروهای نظامی سریلانکا معتقد است متهم کردن نیروهای امنیتی به عدم آمادگی در برابر تهدید گروه های تندرو درست نیست. وی می گوید دستگاه های اطلاعاتی، داده های مرتبط با تهدیدهای احتمالی این سازمان ها را به مقام های آگاه منتقل کرده اند، اما مساله این است که صرف گرایش یک یا چند فرد به « افراط گرایی» به این کشور اجازه برخورد را نمی‌دهد. آتاپتو درباره شرایط ویژه این کشور می افزاید: «ما پس از یک دوره طولانی جنگ به دنبال ایجاد آشتی و آرامش هستیم. نمی توانیم برای کشتن یک مگس از چکش استفاده کنیم.»
یک مامور دیپلماتیک غربی مستقر در سریلانکا به رویترز گفت: «یک روز پیش از حملات با یک مقام بلندپایه اطلاعات ارتش تماس گرفتم و به او درباره یک تهدید فوری هشدار دادم. وقتی از وی پرسیدم آیا می‌تواند هشدار من را به مراتب مافوق انتقال دهد، پاسخ داد: در روزهای تعطیل قادر به انجام این کار نیستم.»
این دیپلمات غربی معتقد است حملات گسترده عید پاک در سریلانکا حتما از مدت ها پیش برنامه ریزی شده و نمی توان ناتوانی دولت از رویارویی با آن را به یک مدت زمانی کوتاه محدود دانست.
شماری از کارشناسان می‌گویند دستگاه‌های امنیتی سریلانکا بیشتر فعالیت‌های خود را معطوف به اقلیت تامیل این کشور کرده اند تا از بروز دوباره جنگ داخلی جلوگیری کنند. نظارت بر اقلیت ۱۰ درصدی مسلمانان این کشور، احتمالا در سال‌های اخیر اولویت امنیتی حاکمان کلمبو نبوده است.
شورای مسلمانان سریلانکا هشدار داده بود
«حلمی احمد» نایب رئیس شورای مسلمانان سریلانکا می گوید ماه فوریه (دو ماه پیش از حملات مرگبار عید پاک) از خط مشی «جماعت ملی توحید» احساس خطر کرده و نگرانی خود را به نهادهای امنیتی انتقال داده بود. اما تنها پیامی یک خطی دریافت کرده بود: «هشدار شما دریافت شد. از شما سپاسگزاریم.»
پس از وقوع این حملات که گفته می شود از سوی «هاشم محمد ظهران» از اعضای «جماعت ملی توحید» سازماندهی شده بود، شایعات درباره تبانی در سطوح بالای دولتی، به دلیل جنگ قدرت در دولت افزایش یافته است. بسیاری از مردم سریلانکا گمان می کنند اختلاف میان رئیس جمهور و نخست وزیر از یک سو و نخست وزیر با روسای دستگاه امنیتی، باعث نادیده گرفتن هشدارها نسبت به حملات افراطی ها شده است.
سریلانکا پس از 26 سال جنگ داخلی میان «ببرهای تامیل» و دولت مرکزی، یک دهه از آرامش و پایداری را تجربه کرده بود. بسیاری از مردم این کشور از این که سرزمینشان بار دیگر صحنه جدال مسلحانه بی پایان شود، نگرانند.
