روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی احتمال توافق همکاری های هسته ای بین آمریکا و عربستان سعودی پرداخت و با توجه به ماجرای قتل خاشقجی، قابل اعتماد بودن سعودی ها برای دستیابی به فن آوری هسته ای را مورد تردید دانست.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، نیویورک تایمز در مقاله ای به قلم «دیوید ای. سَنگِر» و «ویلیام جی. براود» نوشت: قبل از اینکه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان توسط سازمان سیا به قتل جمال خاشقجی(روزنامه نگار منتقد عربستانی) متهم شود، آژانس های اطلاعاتی آمریکا در تلاش برای حل معمای دیگری بودند: آیا ولیعهد عربستان در تدارک ساخت بمب هسته ای است؟
ولیعهد 33 ساله و وارث تاج و تخت عربستان در حال مذاکراتی با وزارت انرژی و وزارت خارجه آمریکا بوده تا ریاض بتواند طراحی های مربوط به چند نیروگاه هسته ای را از واشنگتن به ارزش 80 میلیارد دلار دریافت کند.
به گفته چند مقام آمریکایی و سعودی آشنا به مذاکرات، نکته مهم در این میان این است که سعودی ها می خواهند سوخت هسته ای این نیروگاه ها را خود تولید کنند. این گمانه زنی، نگرانی ها در واشنگتن ایجاد می کند که سعودی ها می توانند سوخت خود را به تسلیحات تبدیل کنند؛ درست همان کاری که آمریکا انجام می دهد.
محمد بن سلمان اوایل امسال زمانی زنگ خطر را به صدا درآورد که اعلام کرد اگر ایران به بمب هسته ای دست یابد، عربستان هم همین مسیر را دنبال خواهد کرد. این اظهارات او این نگرانی را ایجاد کرد که عربستان از امضای توافقی سر باز خواهد زد که به بازرسان آمریکایی اجازه بازدید از تاسیسات این کشور را خواهد داد.
مارس گذشته در کنگره زمانی که از «ریک پری» وزیر انرژی آمریکا در مورد اینکه آیا دولت ترامپ تاکید کرده که عربستان اجازه تولید سلاح هسته ای را ندارد یا خیر سوال پرسیده شد، وی از پاسخ به آن طفره رفت. 8 ماه بعد از آن تاریخ دولت ترامپ نخواهد گفت مذاکرات در چه مرحله ای است. حال در پس این معامله، این سوال مطرح است که آیا دولت عربستان که خاشقجی را ترور کرده و هر روز روایت خود را از این قتل تغییر می دهد آیا در مورد سوخت هسته ای و توسعه تکنولوژی آن کشور قابل اعتمادی است؟ این سوخت می تواند هم استفاده خوب داشته باشد و هم استفاده نظامی: اگر اورانیوم تا 4 درصد خلوص غنی سازی شود می تواند در نیروگاه مورد استفاده قرار گیرد و اگر 90 درصد غنی شود، می تواند به عنوان بمب استفاده شود.
تحت قوانین هسته ای موجود، کنگره آمریکا فرصت دارد هر توافقی با عربستان را رد کند؛ گرچه هم سنا و هم مجلس نمایندگان هردو به اکثریت دارای حق وتو نیاز دارند تا بتوانند تصمیم ترامپ را متوقف کنند.
«براد شرمن» نماینده دموکرات از ایالت کالیفرنیا و عضو کمیته روابط امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در این خصوص می گوید: «هواپیما فروختن به عربستان سعودی یک مسأله است و سلاح فروختن یا فروختن قابلیت تولید آن به آنها مسأله ای دیگر.»
وی افزود: «در پی قتل خاشقجی، لزوم تغییر قانون و سخت تر کردن آن برای دولت ترامپ در مسیر دستیابی به توافق هسته ای با عربستان تقویت شده است. این یکی از بهترین و موثرترین مجازات ها برای بن سلمان محسوب می شود.»
او با اشاره به ماجرای قتل وحشیانه خاشقچی که پس از مرگ، بدنش با اره استخوان بر تکه تکه شد، گفت: «کشوری که با داشتن اره استخوان بُر قابل اعتماد نیست، نمی تواند برای داشتن سلاح هسته ای مورد اعتماد قرار گیرد.»
کارشناسان هسته ای می گویند محمد بن سلمان صلاحیت دریافت کمک هسته ای را نباید داشته باشد زیرا ممکن است از آن علیه ایران استفاده کند.
«ویلیام توبی» یک مقام ارشد وزارت انرژی آمریکا در دوران ریاست جمهوری بوش نیز به روزنامه نیویورک تایمز گفت: «ما تاکنون در خصوص توافق همکاری هسته ای با کشوری که به خروج از ان پی تی، ولو به صورت مشروط، تهدید می کند فکر هم نکرده ایم چه رسد به آنکه به چنین تصمیمی رسیده باشیم.»
دولت ترامپ از اظهار نظر در مورد تازه ترین تحرکات مرتبط با مذاکرات هسته ای با عربستان اجتناب کرده است؛ مذاکراتی که در اواخر سال 2017 یعنی زمانی که ریک پری به ریاض رفت، بسیار سخت و فشرده شده بود. در ماه های اخیر ادامه مذاکرات در این خصوص در اروپا دنبال شده است.
پیشتر نیز خبرگزاری بلومبرگ»اشاره کرده بود که دولت آمریکا در حال ترغیب عربستان برای قبول پیشنهادهای «وستنیگهاوس» و دیگر شرکت‌های آمریکایی برای ساخت نیروگاه های هسته ای در آن کشور است و این احتمال می رود به عنوان بخشی از آن توافق اجازه غنی سازی اورانیوم به عربستان داده شود. بلومبرگ این خبر را به نقل از سه شخص مطلع از این برنامه عنوان کرده و نوشته بود: ریک پری وزیر انرژی آمریکا ماه جاری به عربستان سفر کرد و با مقام های این کشور درباره طراحی نیروگاه «AP1000» ساخت شرکت وستینگهاوس در ایالت پنسلوانیا به رایزنی پرداخت.
کارشناسان هسته ای اعلام کردند عربستان می خواهد طی 20 تا 25 سال آینده حدود 16 نیروگاه هسته ای به ارزش بیش از 80 میلیارد دلار بسازد.
