رهبر منتخب حزب حرکت ملی ترکیه که از تندروترین احزاب ملی گرای ترکیه محسوب می شود، از حدود 21 سال پیش و از سال 1997 سکاندار رهبری این حزب ترکیه است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، اخیرا رهبر حزب حرکت ملی ترکیه بار دیگر به شدت به عربستان سعودی حمله کرد و حکومت این کشور را «تروریست» دانست. به این ترتیب بار دیگر در راس اخبار رسانه ها قرار گرفت.
«دولت باغچه لی» گفت که چه فرقی میان نظام حاکم بر عربستان سعودی و ذهنیت «اسامه بن لادن» (رهبر سابق گروه القاعده) وجود دارد؟
او گفت: چگونه با عقل جور در می آید که یک کشور که گمان می رود بر اراضی مقدس حاکمیت داشته باشد شیوه های تروریست ها را در پیش می گیرد.
وی افزود که حتی اگر عربستان سعودی بخواهد پرونده قتل خاشقجی را لاپوشانی کند و برآن سرپوش بگذارد حقیقت دیر یا زود آشکار می شود.
باغچه لی افزود که عربستان مسئولان این جنایت را فاش نکرد زیرا این در خدمت مصالح و منافعش نیست.
رهبر حزب حرکت ملی تاکید کرد که مساله خاشقجی تبدیل به یک مساله بین المللی شده است و صندوق عجایب را گشوده است.
باغچه لی در اوایل آغاز بحران قتل خاشقجی نیز به عربستان سعودی به شدت حمله کرده بود و به ماجرای ناپدید شدن و احتمال قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول واکنش تند و شدید اللحنی نشان داد. رهبر حزب حرکت ملی در آن زمان گفت که نمی توان اجازه داد ترکیه گذرگاه یا عرصه ای شود که در آن شیوه های باندها دنبال شود. ترکیه میدانی برای اجرای طرح های منطقه ای و پاک سازی های خونین نیست.
این سیاستمدار کهنه کار ترک که همپیمان «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه است را بیشتر بشناسیم:
زندگی نامه
باغچه لی در تاریخ 1 ژانویه 1948 در روستای باحچه در استان عثمانیه متولد شد. او دوره ابتدایی را در همانجا گذراند اما برای گذراندن تحصیلات متوسطه خود به استانبول رفت.
باغچه لی مدرک دانشگاهی خود را از آکادمی علمی آنکارا و دکترای خود از دانشگاه «قاضی» در آنکارا دریافت کرد. دولت باغچه لی قبل از ورود به زندگی سیاسی در سال 1987 به عنوان سخنران اقتصادی در دانشگاه قاضی خدمت می کرد.
حیات سیاسی
دولت باغچه لی در سال 1987عضو هیئت مدیره حزب کارگری ملی (MÇP) شد که در کنگره 24 ژانویه 1993 به طور رسمی به نام حزب جنبش ملی گرایان (MHP) تغییر یافت. پس از مرگ «آلپ ارسلان تورکش» بنیانگذار و رهبر این حزب در تاریخ 5 آوریل 1997، او در تاریخ 6 ژوئیه 1997 معاون حزب حرکت ملی شد. از سال 1999 تا 2002، باغچه لی به عنوان معاون نخست وزیر در دولت ائتلافی «بلولت اجویت» خدمت کرد.
انتخابات
در انتخابات عمومی سال 2007، دولت باغچه لی در استان عثمانیه فهرست حزب حرکت ملی را رهبری می کرد. فهرست پارلمانی او 44.90 درصد (99.565 رای) و دو کرسی از چهار کرسی استانی را به دست آورد.
در انتخابات عمومی سال 2011، او فهرست حزب حرکت ملی را در استان عثمانیه رهبری کرد. فهرست پارلمان او 41.22 درصد (110708 رای) و دو کرسی از چهار کرسی استانی را به دست آورد.
در انتخابات عمومی سال 2018، او به مبارزات انتخاباتی حزب حاکم و رجب طیب اردوغان پیوست.
وی پس از انتخاب دوبار به رهبری این تشکیلات سیاسی در سخنانی گفت: امنیت ملی و بقای جامعه ترکیه امروز بیش از هر زمان دیگر با تهدید روبرو بوده و حملات تروریستی نسبت به گذشته بیشتر، سریع تر و پیچیده تر شده است اما همه بدانید که این کشور بدون صاحب نیست و ملت ترکیه با عزمی بلند و اراده ای پولادین بار دیگر دشمنان را شکست خواهد داد.
حزب حرکت ملی با 39 نماینده در پارلمان ترکیه، چهارمین حزب بزرگ این کشور بعد از حزب عدالت و توسعه، حزب جمهوری خواه خلق و حزب دموکراتیک خلق ها به شمار می رود. این حزب در سال 2017 به علت پیروی کردن از سیاست های حزب حاکم عدالت و توسعه دچار انشقاق شد و تعدادی از اعضای آن از جمله «مرال آکشنر» از حزب خارج شده و یک حزب جدید را با نام «حزب نیک» تشکیل دادند. این حزب که پیش بینی می کرد در انتخابات سال آینده حدنصاب 10 درصد را برای ورود به مجلس 600 نفری ترکیه کسب نکند، با حزب حاکم عدالت و توسعه ائتلافی را تحت نام «ائتلاف جمهور» داده و به این ترتیب خود را نجات داد.
چرا ائتلاف؟
ممکن است بپرسید که چرا حزب حرکت ملی و رهبر آن دولت باغچه لی از زمان انتخابات 2015 در این ائتلاف ملی شرکت نمی کند و با حزب عدالت و توسعه اردوغان همراه شده است.
این دو رهبر سیاسی در آن زمان منتقدان سر سخت یکدیگر بودند و ائتلاف آنها تقریبا غیر مممکن به نظر می رسید. اما ظاهرا در حال حاضر هر دو برای عبور از موانع سیاسی نیاز به حمایت یکدیگر دارند. اما باید افزود که ائتلاف آنها لزوما به معنای تشکیل دولت ائتلافی نیست. همین موضوع درباره حزب دموکراتیک خلق نیز صدق می کند و رای آنان حمایت موقت احزاب اپوزیسیون است و به نوعی این احزاب مخالف از رای به این حزب به نفع خود استفاده می کنند.
موضع گیری در قبال کودتای 2016
کودتای ترکیه در 15 ژوئیه 2016 با حضور بالگردها، هواپیماها و تانک های کودتاچیان در آنکارا و استانبول به وقوع پیوست. کودتاگران چند ساختمان دولتی از جمله پارلمان و کاخ ریاست جمهوری ترکیه در آنکارا را بمباران کردند.
دولت باغچه لی در میان کسانی بود که این کودتا را محکوم کرد اما با موج بازداشت های پس از آن مخالفت کرد.
برگزاری انتخابات زودهنگام برای نجات باغچه لی
رجب طیب اردوغان در آوریل 2018 پس از دیدار با دولت باغچه لی اعلام کرد انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در این کشور در روز 24 ژوئن (3 تیر) برگزار خواهد شد. اردوغان گفت تصمیم به برگزاری انتخابات آن هم یک سال و نیم زودتر از موعد مقرر «با در نظر گرفتن شرایط خاص منطقه به ویژه جنگ سوریه و تحولات عراق» اتخاذ شده است.
دلایل و انگیزه های اصلی دولت حاکم برای برپایی انتخابات زودهنگام چه بود؟
در حالی که محافل سیاسی ترکیه متقاعد شده بودند که انتخابات زودهنگام برگزار نخواهد شد و مقامات حزب حاکم، سال 2019 را سال انتخابات ترکیه معرفی می کردند، بمب سیاسی «دولت باغچلی» محافل سیاسی ترکیه را منفجر کرد. باغچلی در سخنرانی خود، پیشنهاد انتخابات زودهنگام را داد.
به نظر می رسد تصمیم اردوغان نوعی ائتلاف استراتژیک و کاملا حساب شده با باغچه لی به لحاظ زمانی بوده و هدف از آن تقویت هسته اصلی حامیان دولت، ریزش آراء اپوزیسیون و نیز ثبت پیروزی دیگر برای حزب حاکم و رئیس جمهور ترکیه بود.
با این حال گمانه زنی دیگری هم مطرح است: سابقه پیشنهاد انتخابات زودهنگام توسط دولت باغچه لی به سال 2002 برمی گردد. در آن دوره «بولنت اجویت» دولت ترکیه را در اختیار داشت. رهبران سیاسی آن دوره یعنی بولنت اجویت، مسعود یلماز و دولت باغچه لی در یک کنفرانس مشترک خبری اعلام کرده بودند که انتخابات زودهنگام در کار نیست و انتخابات در زمان مشخص خود برگزار خواهد شد.
در آن روزها دولت آمریکا حاضر شده بود تا به عراق حمله و این کشور را اشغال کند و از ترکیه درخواست استفاده از پایگاه های نظامی این کشور برای حمله به عراق را کرده بود. اما دولت اجویت با درخواست آمریکا مخالفت میکرد. آمریکا عجله داشت و نمیتوانست صبر کند. به همین دلیل قصد داشت دولت اجویت را سرنگون و دولت مدنظر خود در ترکیه را بر سر کار بیاورد. چند روز بعد باغچلی به عنوان بخشی از دولت ائتلافی اجویت در یک اقدام غیرمنتظره از برگزاری انتخابات زودهنگام در سوم نوامبر 2002 خبر داد. اینکه باغچه لی به دستور یا مشورت چه کسانی این کار را انجام داد، نمی توان به یقین گفت اما مطمئنا با اعضای حزب خود مشورت نکرده بود زیرا مقامات آن دوره از پیشنهاد باغچه لی بی خبر بودند.
انتخابات زودهنگام در سال 2002 برگزار شد، دولت اجویت سرنگون شد و حزب عدالت و توسعه با اقتدار پیروز شد و در اولین اقدام خود بلافاصله با درخواست آمریکا مبنی بر استفاده از پایگاه ترکیه برای حمله به عراق موافقت کرد. اکنون در محافل سیاسی ترکیه این ادعا مطرح می شود که باغچلی همان تلهای را که برای اجویت پهن کرده بود برای اردوغان آماده کرده است.
سخنرانی ها
باغچه لی به سخنرانی های خاص مشهور است. او معروف ترین سخنرانی خود را در سال 2009 و در مراسم چهل سالگی تاسیس حزب حرکت ملی ایراد کرد.
ترجمه انگلیسی این سخنرانی این است: «چه چیزی در سال 2009 است؟ دو صفر وجود دارد. هر دو صفر را کنار بگذاریم، مجموع 29، 2 و 9 می شود 40 که چهلمین سالگرد تاسیس حزب حرکت ملی.
مخالفت ها
در سال 2015، ملی گرایان ترکیه به یک رستوران چینی که مالک آن ترکیه بود اما کارکنان آن اویغوری بودند حمله کردند؛ آنها همچنین به اشتباه به جای کنسولگری روسیه به کنسولگری هلند حمله کردند، و چندین گردشگر کره جنوبی را که فکر می کردند چینی هستند، مورد هجوم قرار دادند. دولت باغچه لی گفت که حملات جوانان ترکیه وابسته به حزب حرکت ملی به گردشگران کره جنوبی، «قابل فهم» است. او به روزنامه حریت گفت: «چه فرقی بین کره ای و چینی است؟ هر دوی آنها چشمانی تنگ دارند. آیا فرقی می کند؟»
او روسیه را به دلیل اینکه در سال 2017 سربازان ترکیه را در یک تصادف توسط جت های جنگنده روسیه هدف قرار داده بود، متهم کرد. «روسیه به سربازان ما شلیک می کند. این یک کار اشتباه و شرم آور است و قانون بین المللی باید کاری در قبال آن بکند.»
پس از تجمع نیروهای یونانی و ترکیه در مرز بین دو کشور درپی تنش ها، باغچه لی وزیر دفاع یونان را متهم کرد که از نظر روانی بیمار است.
او همچنین اظهار داشت که نسل کشی ارامنه یک عمل کاملا درست بود.
اختلاف با اردوغان و گمانه زنی در خصوص جدایی
دولت باغچه لی ماه گذشته میلادی اعلام کرد که از ائتلاف با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری این کشور خارج می شود. در روزهای اخیر اختلافاتی میان باغچه لی و اردوغان بروز کرده بود. به گفته باغچه لی، حزب ملی ترکیه در انتخابات محلی سال 2019 با حزب حاکم عدالت و توسعه ائتلاف نخواهد کرد. این حزب در انتخابات ریاست جمهوری 2018 ترکیه از مهمترین متحدان اردوغان محسوب می شد.
گویا مخالفت اردوغان با پیشنهاد حزب ملی ترکیه برای عفو برخی از زندانیان دلیل بروز اختلاف بوده است.
زندگی شخصی
دولت باغچه لی ازدواج نکرده است.
او در سال 2004 در بیمارستان آتاتورک تحت عمل قلب قرار گرفت. 4 رگ قلب او بسته شده بودند. در سال 2016 هم در یک بیمارستان خصوصی در استان «کوکائلی» تحت عمل دیگری قرار گرفت.