راه افتادن جریان های توییتری و ترند شدن هشتگ ها ضد جمهوری اسلامی ایران پشت پرده هایی دارد که باید آن را در هزاران کیلومتر آن طرف از ایران در آلبانی جستجو کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، چند ماه پیش بود که کاربران فارسی زبان به گسترش کاربرانی که با نام و عکس غیر واقعی در توییتر به فعالیت مشغول شده بودند، معترض شدند. گروهی از کاربران که با انتخاب اسامی غیرواقعی به صورت گروهی پای برخی پست های خاص می رفتند به از آنها شدیدا انتقاد میکردند.
ادامه این رفتار و استمرار حملات گروهی به برخی از کاربران سبب شد تا گزارش هایی در خصوص ریشه های این کاربران منتشر شود. بر اساس این گزارش ها بسیاری از این حملات گروهی از سوی رباتها و نه افراد واقعی صورت می گرفت. اما موضوع هنوز آنقدر رسانه ای نشده بود تا اینکه «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران روز شنبه در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی دولت به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: «الان بیشترین حضور در توییتر از سوی ایرانیان، کسانی است که با ما رابطه خوبی ندارند و بیشتر هم از خارج هدایت می شود، مخصوصا از عربستان سعودی و آمریکا یک حرکت بسیار گسترده ای در این زمینه مشاهده می شود. تعجب می کنم از این شرکت ها که حساب های برخی از کاربران ایرانی را بستند، ولی این حساب های فیک و ربات هایی که کاملا هم مشخص است که از هدایت شده اند و شاید هم بیشترشان ربات باشند، آزادانه فعالیت می کنند.»
در همین راستا شبکه تلویزیونی الجزیره هم در گزارشی به همین موضوع پرداخته است.
محمد جواد ظریف نیز در انتهای توییت چند ساعت پیش خود، در راستای همان سخنان روز شنبه اش، خواننده را به لینک این مطلب الجزیره ارجاع داده است که ترجمه آن را در بخش زیر ارائه می کنیم:
ساده ترین نوع مهندسیِ رسانه های اجتماعی چیزی بیش از بازیِ اعداد نیست. صدها یا هزاران ربات نرم افزاری را در توییتر می توان برنامه ریزی کرد که به صورت خودکار توییت کنند و توییت های مورد نظر را نیز بازنشر دهند، تا روندهای دلخواه را به صورت مصنوعی تقویت کنند. در مقیاس کوچک تر، افراد یا گروه ها خودشان می توانند از چندین حساب، به صورت همزمان استفاده کنند و با نسخه برداری از سایر توییت ها و الصاق آن به حساب های خود، آنها را در فضای مجازی بازنشر دهند، تا تأثیرات ایده ها و عقاید خود را چند برابر جلوه دهند اما نرم افزارهای رباتی می توانند این کار را در مقیاس بسیار بزرگ تر و گسترده تر انجام دهند.
با توجه به خروج آمریکا از توافق هسته ای در ماه مه، کسانی که خواستار اتخاذ سخت ترین مواضع علیه ایران بودند تقویت شدند. از طرف دیگر، کسانی قرار دارند که با سیاست آمریکا در قبال ایران مخالفند. اما این اشخاص با واکنش های آنلاین بسیار منفی و آنچنان گسترده ای روبرو شده اند که شبیه آن را در گذشته ندیده اند. این در حالی است که حساب های توییتری که به این افراد حمله می کنند، صداهای طبیعی و نقطه نظرات حقیقی مردم نیستند بلکه به صورت خودکار و با استفاده از نرمافزارهای رباتی تولید می شوند.
شبکه الجزیره این مسئله را پیگیری کرده، و رد پای آن را در شهر «تیرانا» در کشور آلبانی یعنی محل استقرار عناصر گروهک تروریستی منافقین یافته است.
ماه گذشته گوگل، فیس بوک و توییتر از بسته شدن شماری از صفحات و حساب های مرتبط با ایران خبر دادند، زیرا گفته می شود این حساب ها در دستکاری های هماهنگ شده دخیل بوده اند.
«آزاده معاونی» خبرنگار و محقق در اندیشکده «نیو آمریکا» می گوید: در واقع نقطه عطف، انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا بود. از همان ابتدای امر، روشن شد که دشمنی آمریکا با ایران بالا خواهد گرفت؛ از آن پس، با وفور حساب های جدید اینترنتی و حساب های آنلاین ناشناس روبرو شدیم که تنها هدف شان انجام حملات هدفمند به کسانی بود که با ظرافت درباره ایران سخن می گفتند و مطلب می نوشتند.
در حالی که توییتر از توضیح اینکه چنین نقشه ای چگونه پیاده سازی شده، سر باز زد، «مارک اوئن جونز» استاد مطالعات تاریخ خاورمیانه در دانشگاه «اکسِتِر» در توضیح این ماجرا می گوید: وقتی از ربات های نرم افزاری استفاده می شود، شما می توانید متوجه آن شوید، زیرا می بینید صدها یا حتی در برخی از موارد، هزاران حساب (در توییتر، فیس بوک و امثال آن) همگی در یک روز خاص ایجاد شده اند. اکثریت حساب هایی که پیرامون هشتگ های «ایرانِ آزاد» یا «تغییر نظام ایران» از اواخر دسامبر پارسال تا ماه مه امسال، ایجاد شده اند، در یک بازه زمانی 4 ماهه خلق شده اند که نشان می دهد که بسیاری از فعالیت های مربوطه، توسط ربات های نرم افزاری انجام شده است.
اما فقط مقدار محدودی از اطلاعات است که شما می توانید به صورت آنلاین کشف کنید (لذا برای کسب اطلاعات بیشتر، باید خودتان به محل مورد نظر سفر کنید). از این رو، ما گزارش هایی را دنبال کردیم مبنی بر این که یک کارخانه تولید حساب های جعلی در توییتر و دیگر شبکه ها برای فعالیت های ضد ایران در آلبانی وجود دارد.
بین سال های 2013 و 2016، سازمان ملل به درخواست آمریکا، حدود 2900 عضو گروهک تروریستی منافقین را به این اردوگاه در آلبانی منتقل کرد که در فاصله یک ساعت رانندگی با تیرانا، پایتخت این کشور، قرار دارد. گروهک منافقین با درخواست برای انجام مصاحبه موافقت نکرد به همین دلیل، ما فقط توانستیم با فراری هایی (اعضای سابق این گروهک) که در آلبانی سرگردان مانده اند، مصاحبه کنیم تا آنان این حکایت را برای ما نقل کنند که چگونه «جنگجویانِ صفحه کلیدِ رایانه» از رسانه های اجتماعی «سوء استفاده» می کنند تا دستورالعمل روسای خود را ترویج و تبلیغ کنند. آنها تایید کرده اند که بخشی از این تاسیساتِ به شدت حفاظت شده، کارخانه تولید حساب های جعلی در فضای مجازی است که به دستکاری رسانه های اجتماعی در سطحی گسترده اختصاص یافته است.
«حسن حیرانی» از اعضای پیشین گروهک تروریستی منافقین گفت: اگر بخواهیم از لحاظ اندازه و مقیاس کار صحبت کنیم، باید بگویم حدود 1000 تا 1500 عضو گروهک تروریستی منافقین هزاران حساب را با نرم افزارهای رباتی و به صورت خودکار مدیریت می کنند. این مسئله بسیار خوب سازماندهی شده بود و دستوراتی کاملا روشن در این خصوص که باید چه کارهایی انجام شود، صادر می شد.
«حسن شهباز» دیگر عضو سابق گروهک منافقین در گفت و گو با خبرنگار این شبکه گفت: ما به صورت روزانه دستوراتی دریافت می کردیم که نشان می داد باید بر روی چه هشتگی تمرکز کنیم و آن را فعال تر کنیم. وظیفه روزانه ما در فضای مجازی این بود که با تمرکز بر موضوعات اصلی و مشکلات جاری در ایران و توییت و باز نشر کردن برخی ویدئوها در حالی که خودمان زیر آنها نقطه نظرات تند و شدید اللحنی می گذاشتیم، سایرین را تحریک کنیم.
همچنین «جنگجویانِ صفحه کلیدِ رایانه» (اشاره به منافقین) از رسانه های اجتماعی «سوء استفاده» می کنند تا خبرنگاران، فعالان و دانشگاهیان را هدف قرار دهند.
«تریتا پارسی» نویسنده ایرانی تبار در آمریکا که پایه گذار و رئیس کنونی شورای ملی ایران - آمریکا است، در گفتگو با الجزیره گفت: به علت خط مشی و اصولی که من دارم، من حملات توییتری بسیار زیادی از نوع رباتی دریافت کرده ام. البته من اصلا در این خصوص تنها نیستم، زیرا این در حقیقت پدیده ای بسیار فراگستر است که اشخاص زیادی قربانی این گونه حملات می شوند، زیرا ما در آمریکا گفت و گویی عاقلانه و منطقی درباره سیاست های مان در قبال ایران نداریم.