یکی از اصلی ترین محورهای گفت و گو در نشست سران اجلاس شانگهای موضوع برجام بود که حمایت های گسترده ای از آن صورت گرفت به طوری که رهبران شش کشور و همچنین اعضای چند سازمان بین المللی صریحا از این توافق حمایت کردند.
به گزارش جماران، هجدهمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شهر چینگ دایو واقع در استان شاندونگ در شرق چین با حضور حسن روحانی رییس جمهوری و دیگر رهبران کشورهای عضو و ناظر در شهر ساحلی چینگ دائو چین روزهای 9 و 10 ژوئن ( 19 و 20 خرداد) برگزار شد.
توافق بر سر حراست از برجام یکی از بزرگترین دستاوردهای سفر حسن روحانی رییس جمهور به ایران به حساب می آید و موفقیت در دیدارهای دوجانبه و نفس حضور وی در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در یک برهه زمانی حساس از دیگر توفیقات هیات ایرانی به حساب می آید.
رهبران کشورهای پاکستان ، افغانستان ، روسیه ، چین ، مغولستان ، هند و اعضای دیگر سازمان صریحا از این توافق حمایت کردند.
در این میان دو عضو رسمی و اصلی موسس سازمان یعنی چین و روسیه بارها در جریان اجلاس و در حاشیه و در دیدار با رییس جمهور کشورمان تاکید کردند که از برجام حراست می کنند.
موضوع حمایت از توافق آنقدر بازتاب داشت که رسانه های منطقه از آن به عنوان نوعی اتحاد یاد کردند که بین کشورهای منطقه و عضو سازمان شانگهای برای حراست از برجام شکل گرفته است.
حتی بسیاری از تحلیلگران غربی نیز گفته بودند که برای اینکه حمایت از این توافق اعلام شود چین و کشورهای دیگر در قبول درخواست عضویت رسمی ایران در این سازمان تسریع خواهند کرد.
روحانی در دیدارهای خود با سران کشورهای چین و روسیه و هند و پاکستان و افغانستان و بلاروس و مغولستان هم در باره توافق هسته ای و هم همکاری های منطقه ای و دوجانبه بویژه در بخش اقتصادی گفت و گو کرد.
در این میان نباید از اظهارات شی جین پینگ رییس جمهور چین غافل شد مبنی بر اینکه پکن از بابت نقض توافق از سوی آمریکا متاسف است و با دیگر کشورها کاملا برای حراست از آن و اجرای مفاد آن همکاری می کند.
ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه نیز در دیدار با روحانی گفت که آمریکا به دنبال بی ثبات کردن منطقه است اما روسیه بی قید و شرط از برجام حمایت و آن را اجرا می کند.
افزون بر این نباید فراموش کرد که قرار است به دنبال دیدار رییس جمهور کشورمان با رهبران کشورهای یاد شده روابط ایران و آنها در عرصه های سرمایه گذاری و اقتصادی یک جهش قابل توجه داشته باشد.
مسایل مختلفی در این اجلاس مورد بحث و رایزنی قرار گرفت که مهمترین محورهای آن توافق هسته ای ، مبارزه با تروریسم ، مقابله با جرایم فرامرز ، مبارزه با مواد مخدر ، همکاری های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و گردشگری ، همکاری در بخش انرژی و ایجاد یک صندوق همکاری برای تجارت بود.
در این میان چین موافقت کرد که یک صندوق نیز راه اندازی کند که سرمایه ای بیش از چهار میلیارد دلار در آن قرارگیرد تا برای موارد مرتبط با برخی از طرح های اجرای سازمان مورد استفاده قرار گیرد.
در سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران، هیاتی بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی شامل دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد، «محمد نهاوندیان» معاون اقتصادی رییس جمهوری و ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، وی را همراهی کردند.
سازمان همکاری شانگهای یک سازمان بین‌المللی است که در 15 ژوئن سال 2001 میلادی در شهر «شانگهای» توسط قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد.
در نشست این سازمان در سال 2016 میلادی در «تاشکند»، نمایندگان هند و پاکستان یادداشت‌هایی را برای عضویت ثابت در سازمان همکاری شانگهای امضا کردند و در هفدهمین نشست در آستانه قزاقستان این دو کشور به عضویت کامل این سازمان پذیرفته شدند.
اکنون جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس نیز از اعضای ناظر این سازمان هستند.
این سازمان با افزایش جمعیت به سه میلیارد نفر و پهنه سرزمینی به 35 میلیون و 972 هزار کیلومتر مربع به یکی از بزرگ ترین قدرت های منطقه ای جهان تبدیل شده است که منافع دو جانبه و چندجانبه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای اعضا و شرکای اقتصادی غیر عضو دارد.
چین علاوه بر اینکه اولین شریک تجاری ایران است و در یک دهه گذشته این سطح را در روابط حفظ کرده است همچنین اولین و بزرگترین خریدار نفتی و بزرگترین مشتری صادرات غیر نفتی ایران به عنوان عضو اصلی گروه 1 + 5 به شمار می رود.
حجم مبادلات تجاری دو کشور ایران و چین در سال 2017 حدود 37 میلیارد و 300 میلیون دلار بود که به نسبت سال 2016 حدود 19.3 درصد رشد داشته است.
در سال 2017 ایران روزانه حدود 630 هزار بشکه نفت به چین صادر کرده است و در چهار ماهه اول 2018 نیز تقریبا سطح فروش نفت در همان سطح باقی مانده است اما حجم روابط حدود 10 درصد رشد داشته است.
