جلایی‌پور: اقتصاد کلان در ایران اقتصادی تبعیض آمیز و رانتی است /اعتراضات دی ماه، اعتراض دیده نشدگان بود

به گزارش جماران؛ یک فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: اقتصاد کلانی که در ایران است اقتصادی تبعیض آمیز و رانتی است و مردم این اقتصاد را می‌بینند و ناراحت می‌شوند.

حمیدرضا جلایی‌پور در همایش اصلاحات؛ چالش‌ها، راهکارها و چشم‌انداز با محوریت «اصلاحات و نظریه عدالت» که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، با اشاره به بخش مردمی اعتراضات دی ماه سال ۹۶ اظهار کرد: جنبش سال ۸۸ جنبشی مدنی و شهری بود؛ اما جنبش اعتراضی ۹۶ تا بین ۶۰ تا ۸۰ شهر هم رفت و جنبش اعتراضی بزرگی بود. تا جایی که ما متوجه شدیم ۳۰ درصد شعارها اقتصادی و مابقی سیاسی و اجتماعی بود. از طرف دیگر ۲۰۰ نقطه اعتراضی وجود داشت که ۱۱۰ هزار نفر در آن شرکت کردند.

وی در ادامه ارائه آمارهای مربوط به اعتراضات دی ماه گذشته گفت: در جنبش ۸۸ نیمی از جمعیت زنان بودند. در این جنبش تنها ۶ در صد از زنان حضور داشتند. ۷۶ معترضین زیر سی سال بودند. در واقع حرکتی جوانانه بوده است.

این استاد دانشگاه افزود: من خودم یکی دو مورد از اعتراضات را رفتم و از نزدیک دیدم و با چند نفر هم مصاحبه کردم، عمده ترین آن‌ها جوانانی دهه هفتادی بودند. برداشت نشود که همه دهه هفتادی ها معترض هستند، اما عده‌ای از آن‌ها بودند که نا امید بودند.

وی خاطرنشان کرد: قشر دیگری از معترضین مالباختگان بودند. بیش از سیصد هزار خانواده در تهران به طور مستقیم و هشتصد هزار خانواده به صورت غیر مستقیم با مشکل بانک‌ها و موسسات بانکی گره خورده‌اند.

جلایی‌پور افزود: عده‌ای هم بودند که تاکید داشتند آتش بزنند و عکس هم بگیرند. رسانه‌هایی مثل من و تو و بی بی سی هم نشانشان می داد. بعدا معلوم شد برخی از این‌ها سابقه دار هم هستند.

وی در تبیین اعتراض دی ماه 96 گفت: تعاریف واژه های تحلیلی موجود با الگوی اعتراضات اخیر منطبق نیست. انقلاب ملی یا کلاسیک  چند ویژگی دارد که این اعتراضات آن ویژگی ها را نداشت. در انقلاب کلاسیک همه یک حرف می زنند، سازمان دهی دارد. رهبری دارد. اما اعتراضات دی ماه حرکت منسجمی نبود. انقلاب آرام هم نبود. جنبش اجتماعی جدید هم نبود. جنبش اجتماعی جدید مثل جنبش زنان در فرانسه است که در آن کل سیستم را کاری ندارند فقط موضوع خود را پیگیری می‌کند.

این عضو حزب اتحاد ملت ادامه داد: درباره  اینکه ماهیت این اعتراضات چه بود می‌توان گفت اعتراض مردمی همراه با خشونت و با همراهی فضای آنلاین بود. می‌شود گفت اعتراض دیده نشدگان بود. البته به لحاظ نظری زمینه‌ها را می‌توان بررسی کرد. لذا اگر من بخواهم این اعتراضات را تبیین کنم به دو دسته اشاره می‌کنم. یکی اینکه عوامل بنیادین اعتراض در جامعه ایران وجود دارد و دوم اینکه عواملی که باعث گر گرفتن آتش اعتراض می‌شود هم در جامعه ما وجود دارد.

وی همچنین خاطرنشان کرد: نود سال است که جامعه ایران در حال توسعه است؛ اما این توسعه نامتوازن است. مردم توانایی‌های اقتصادی به دست می‌آورند اما به آن‌ها بی احترامی می‌شود. اقتصاد کلانی که در ایران است اقتصادی  تبعیض آمیز و رانتی است. مردم این اقتصاد را می‌بینند و ناراحت می‌شوند. ایستادگی مستمر بخشی از حکومت در برابر انتخابات‌ها هم عامل دیگری است. ۲۰ سال است که مردم در انتخابات شرکت می‌کنند امیدوار می‌شوند و عده‌ای سعی می‌کنند جلوی این امیدواری را بگیرند.

جلایی‌پور با اشاره به ایده خود مبنی بر اعتراض آمیز بودن بستر جامعه ایرانی، گفت: من در مقاله‌ای نوشته‌ام جامعه ایران همیشه اعتراضی است. اما من می‌گویم دلیل شروع اعتراضات دی ماه «شوخی بد» بود. در جلوی حرم امام رضا(ع) عده‌ای خواستند علیه روحانی شعار بدهند؛ اما به یک ربع نرسید شعارها تغییر کرد. عامل بعدی رواج اعتراضات شکل ورود شبکه‌های اجتماعی به این موضوع بود.

وی با طرح این پرسش که«چرا اعتراضات دی ماه فروکش کرد؟» گفت: علت این بود که همه مردم از همه شهرها به آن نپیوستند و شبکه های خارجی معترضان را تشویق می‌کردند.

جلایی‌پور با بیان اینکه «دولت موازی در این کشور قدرت و امکانات دارد» گفت: عده‌ای بعد از این رخ دادها، ماجرای درویش‌ها که خوابیده بود را زنده کردند و قدرت نمایی کردند. استادی را گرفتند و گفتند خودکشی کرده است. صدا و سیما مرتب می‌گفت جاسوس و عضو شبکه بزرگی بوده است اما باید به مردم می‌گفت که ما بررسی می کنیم چه گونه خودکشی کرده است.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: اگر چند نظر سنجی پیوسته داشته باشیم می‌توانیم در جامعه چراغ قوه بندازیم ببینیم چه خبر است. وقتی جنبش می‌شود همه می‌بینند در جامعه چه خبر است. ما فکر می‌کردیم ۲۰ سال است در جامعه ایران اصلاحات وجود دارد، هیئت حاکمه هم می‌گفتند دستاورد نظام امنیت است اما فهمیدیم به اصلاحات نیازمندیم و به سرعت نا امنی در جامعه ایجاد می‌شد.

این عضو حزب اتحاد ملت همچنین گفت :ما فکر می‌کردیم اپوزوسیون ایران دموکرات‌ها هستند اما «آمدنیوزها» می‌گفتند بزنید، بکشید و آتش بکشید.

وی گفت: ما طی این اعتراضات متوجه شدیم که هم state در ایران مشکل دارد و هم از پایین مشکلات وجود دارد. در پایین سازماندهی رهبری منسجم وجود ندارد. ما در شرایط انقلابی هم نیستیم. این رخداد نشان داد ما هم در بالا وهم در پایین مشکل داریم. بر اساس این تحلیل اگر جای حاکمیت باشم اصلاحات را جدی می‌گیرم. در سخنان رهبری توجه به این موضوع مشخص است. دولت باید جامعه را به اصلاحات بکشاند همان کاری که در برجام کرد را صورت ببخشد.

وی افزود: در نیروهای پایین انسداد طلبان می گویند سرنگونی و تغییر حکومت؛ که از آن حرف‌ها است و در جامعه ما بسترش وجود ندارد. این‌ها فکر می‌کنند نظام جمهوری اسلامی یک نظام سیاسی پوشالی است اصلا این طوری نیست؛ نظامی نیمه مردمی است که باید با تلاش برای همه بشود؛  اما نظامی پوشالی نیست. سلطنت طلبان می‌گویند رفراندوم بر گذار می‌کنیم اما این در حالی است که حاکمیت و جامعه مدنی باید به نتیجه برسند که رفراندوم باشد؛ چرا که اگر نشود رفراندوم اجرایی نمی‌شود با اینکه حرف قشنگ تری است.

جلایی پور گفت: تنها راه باقی مانده را «راه اصلاحات» است. من قبول دارم جریان اصلاحات هم باید اصلاح شود اما اصلاحات در ایران کار سختی است. باید طرف مقابل را اصلاح کرد. به جای اینکه حرف‌های گنده بزنیم بعد از اعتراضات باید به دولت کمک کنیم که اقتصاد را در سال‌های آینده بهبود ببخشد. بهبود و کارآمد کردن چتر حمایت دولت از اقشار ضعیف یک موضوع مهم است که باید به این موضوع توجه کرد.

وی همچنین گفت: ما باید سیاست خارجی‌ که به این اقتصاد مربوط می‌شود را باید داشته باشیم. این صدا و سیما دارد جامعه را تخریب می‌کند. موفق ترین برنامه این صدا و سیما برنامه‌های طنزش است که همان‌ها جامعه را تکه تکه می‌کند. دستگاه نظارت استصوابی جامعه را به سمت نخبه گرایی نمی‌برد. باید اصلاحات را در جریان مقابل انجام دهیم.

جلایی‌پور در بخش دیگری از این همایش با بیان اینکه «اصلاحات بر توسعه سیاسی تاکید ویژه‌ای داشت» گفت: اینکه گفته می‌شود جریان اصلاحات به دنبال عدالت اجتماعی نبود درست نیست. کارنامه‌اش در این حوزه سیاه سیاه یا سفید سفید نیست؛ اما تلاش خود را کرده است. در مورد عدالت قضایی هم همواره صحبت کرده، آنقدر در این باب سخن گفته شد که الان در مورد مرتضوی، فشار وارد می‌شود که چرا حکمش اجرا نمی شود. بنابر این نمی‌شود گفت اصلاح‌طلبان به فکر عدالت نبودند.

وی در ارتباط با رشد اندیشه‌های سیاسی در جریان اصلاحات گفت: عبدی که رفت لانه جاسوسی را گرفت، به مرحله ای رسید که برای کتابی که در مورد عدالت و آزادی نوشت ۱۰ ماه انفرادی و پنج سال زندان گرفت. نمی شود گفت که اصلاح طلبان امروز همان چپ‌های بیست سال پیش هستند.

این استاد دانشگاه حضور جریان اصلاحات را در سیاست ایران تاثیر گذار دانست و گفت: زمان احمدی نژاد شش قطعنامه علیه ایران نوشته شد، الان با اینکه در دوران ترامپ هستیم قطعنامه‌ای علیه ما نیست. اتفاقات ۹۲ و ۹۶ باعث شد به اینجا برسیم.

وی افزود: موضوع رفراندوم مطرح شد جوری که انگار باید اصلاح طلبان را کنار گذاشت، فکر می‌کنند شیره اصلاحات کشیده شده و اصولگراها به درد نمی‌خورند.

جلایی‌پور ادامه داد: قبول کنیم که ایران به سمت توسعه سیاسی حرکت می‌کند. بیست سال است این اتفاق افتاده است. در چالش اصلاح طلب واصولگرا ، مردم همین امسال بیش از ۷۰ درصد آمدند و رای دادند. نمی‌شود که به رای مردم بی‌توجه بود. برخی به مردم می‌گویند دادگستری و خیابان را آتش بزنید. این‌ها خط خشونت است. بنابراین تمام اعتراضات گذشته فقط خشم نبود خشونت هم داشت.

وی گفت: من قبول دارم که در کنار اصلاحات و اصولگرا باید جریان‌های دیگری هم بروز پیدا کنند. که الان با فضای مجازی جناح سوم هم دارد شکل می‌گیرد. اگر شکل گرفت ما به عدالت سیاسی و بعد عدالت اقتصادی می‌رسیم. ۱۷ سال است کل اصلاحات از توسعه پایدار حمایت می‌کنند. هنوز هم می‌گوییم باید به این سمت حرکت کرد.