وزیر فرهنگ در پاسخ به پرسشی درباره فعالیت دوباره هنرمندانی که بعد از انقلاب ممنوع‌الکار شده‌اند، گفت: ما از ناحیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمند ممنوع‌الکار نداریم، مگر آنکه این اتفاق از طریق دستگاه قضایی افتاده باشد.
به گزارش جماران، سید عباس صالحی امروز (دوشنبه، سوم مهرماه) در نخستین نشست رسانه‌ای خود ضمن ارائه برنامه‌هایش بیان کرد: اعتقاد من این است که رسانه به عنوان رکن چهارم دموکراسی قرار دارد و مسئولان موظف هستند، بگویند چه کرده‌اند تا در معرض داوری قرار بگیرند. رسانه چشم بیدار و ناظر هوشیار مسئولان است و ما هر چه خود را در معرض این قضاوت قرار دهیم بهره می‌بریم.
او ادامه داد: در این یک ماهی که به عنوان وزیر ارشاد انتخاب شدم، فصل اول کارهایم معطوف به برنامه‌ای بود که به مجلس دادم. برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای عمل به سه هدف، ۹ مسئله و ۴۰ برنامه در دولت دوازدهم است که با شعار «گفت‌وگو، حقوق و هویت فرهنگی» در سه بسته قرار گرفته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: اولین برنامه «هویت اسلامی» است که در دو مسئله و ۹ برنامه قرار دارد، دومین برنامه تولید و مصرف فرهنگی است که چهار مسئله و ۱۹ برنامه دارد و سوم مناسبات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای بین‌الملل است که سه مسئله و ۱۲ برنامه دارد. این سه بسته با ۴۰ برنامه در فضای وزارت فرهنگ کلید خورده است. همچنین به معاونت‌ها، سازمان‌ها و مدیریت‌های این وزارتخانه، نامه‌هایی در این زمینه ارسال شده تا مدیران، مسئولیت‌های ستاره‌داری که مشخص شده‌اند را متناسب با این ۴۰ برنامه ارائه کنند.
صالحی اظهار امیدواری کرد: از این مسیری که در دولت دوازدهم طی می‌کنیم باید به سه تا پنج اقدام اساسی در دوره چهار ساله برسیم زیرا پاره‌ای از این اقدامات به شکل ستاره‌دار مشخص شده‌اند که مهم و جاری و روزآمد هستند. امیدوارم تا پایان مهرماه این بسته و برنامه و اقدامات ما کامل شده باشد و عملا ۴۰ برنامه با اقداماتی که در دولت دوازدهم شکل گرفته مشخص شود.
او ادامه داد: در این یک ماه گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه ۱۰۰ روزه‌ای را در نظر گرفت زیرا آقای روحانی رئیس جمهور در دولت یازدهم و دوازدهم تأکید داشتند که هر وزارتخانه برنامه ۱۰۰ روزه‌ای را در نظر بگیرد که قرار است در این مدت چه اقداماتی انجام دهد. بسته ۱۰۰ روزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چند حوزه ارائه شده که به بهبود فضای کسب و کار، فضای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای که در حال انجام است، منجر شود. برای مثال شناسایی قوانین، مقررات و ساختارهایی که مانع بهبود کسب و کار هستند و همچنین شناسایی نقاطی که ایجاد اختلال می‌کنند، یکی از آنهاست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: بخش دیگر مربوط به شفاف‌سازی می‌شود. اقداماتی پیش‌بینی شده که در این باره به دو اقدام اکتفا می‌کنم؛ یکی فراهم کردن امکان انتشار قراردادهای وزارت فرهنگ و نهادهای وابسته در وزارتخانه است و ما سعی می‌کنیم در این زمینه قرارداد مخفی نداشته باشیم. دیگری تمام هزینه‌های انتشار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عهده این وزارتخانه است. مردم حق دارند بدانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با چه کسانی ارتباط حمایتی و کاری دارد. بحث دیگر گفت‌وگوی فرهنگی و هنری است که بخشی از شعار اخیر این وزارتخانه محسوب می‌شود. دبیرخانه گفت‌وگوی فرهنگی و هنری و رسانه‌ای یکی از این اقدامات است زیرا ما گرفتار فقر گفت‌وگو هستیم. گفت‌وگو یک شعار محوری برای این دوره است.
صالحی بیان کرد: تمرکززدایی دولتی و جغرافیایی در بسته ۱۰۰ روزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز دیده شده به همین دلیل حضور جدی و قاطع نمایندگان صنوف در شوراهای سیاست‌گذاری در همه معاونت‌ها و سازمان‌ها و مدیریت‌های فعال وزارتخانه در دستور کار است. همچنین استفاده از مراکز استانی و شهرستانی در تصمیم‌گیری‌ها از جمله برنامه‌های این وزارتخانه است. دخیل کردن استان‌های کشور در تصمیم‌گیری‌های ملی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به برنامه ما کمک می‌کند تا اولین پایه‌ریزی‌ها را برای اتفاقات جدی‌تر جلو ببریم و نسبت به آن امیدوارتر فکر کنیم. در این یک ماه سعی شده مشورت‌گیری کنیم و تلاش کردم بیشتر بشنوم زیرا شنیدن به ما برای اداره کشور کمک می‌کند.
او با بیان اینکه در همه حوزه‌های فرهنگ و رسانه بین پنج تا هفت نفر از شاخص‌های هر حوزه را استقراء کردیم تا دوستان با آنها مصاحبه‌های انفرادی انجام دهند، گفت: این کار در حوزه نقاشی و موسیقی با پنج تا شش نفر از بزرگان و انجام شده و سعی شده در حوزه‌های دیگر از جمله سینما و تجسمی با مجموعه‌ای از افراد پیشکسوت صحبت شود تا به عنوان گام اول اگر حرف خاصی دارند که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید آن را بشنود، بیان کنند. اقدام دیگری که در این یک ماه انجام شده انسجام‌گرایی درونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: این وزارتخانه ۱۰ حوزه فعالیتی دارد که در هر بخش معاونت‌ها و سازمان‌هایی مشغول به کار هستند. در درون این ۱۰ حوزه مناسبات هم‌افزایی و در سطح بالاتر انسجام فرارشته‌ای کم است. برای مثال وقتی که می‌خواهند در اقتصاد فرهنگ فعال باشند انسجام درون، میان و فراحوزه‌ای کم دارند، بگذریم که انسجام وزارت ارشاد با دیگر نهادها بحث خودش را دارد. به همین منظور نسبت به این ۱۰ موضوع کارگروه داخلی نیز شروع به کار کرده است.
صالحی با بیان اینکه نگاه بنده این است که ماه اول را به شناسایی، تدوین و تنبیه برنامه‌ها و ماه دوم را برای استقرار معاونت‌ها، مدیریت و مجموعه‌ها که هر کدام دو رویکرد و ادله خودشان را دارند، اختصاص بدهیم، گفت: من می‌توانم افرادی را انتخاب کنم تا برنامه‌هایشان را ارائه دهند اما رویکردی که بیشتر می‌پسندم این است که بیشتر درباره بخش‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بدانم. گرچه چهار سال در معاونت فرهنگی حضور داشتم اما نیاز دارم که این وزارتخانه را بیشتر بشناسم و از مشورت دیگران برای شناخت آن استفاده کنم. اول باید برنامه‌ای که مشخص است را انتخاب کنم و سپس به سراغ این بروم که برای این برنامه چه افرادی مناسب‌تر هستند، طبیعی است که نگاه من تغییر بر رسالت نیست زیرا معتقدم نه تغییر ارزش است و نه ثبات بلکه برنامه و کارکرد ارزش است.
او اضافه کرد: شاید در این برنامه و کارکرد، افراد جدیدی بیایند و شاید هم افراد قبلی که حضور داشته‌اند و به رویکردها نزدیک هستند با انرژی تازه‌ای ادامه دهند. بنده تا این مرحله صرفا در این مسیر کار کردم و تلاش دارم صادق باشم، حرف نادرست نزنم، صداقت را فدای سیاست نکنم و با این نگاه حرکت کنم. برخی گمانه‌زنی‌هایی دارند اما تنها گمانه‌زنی محسوب می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خطاب به اهالی رسانه بیان کرد: من شما را دوستان خوب خودم می‌دانم. درست است که شما کارمند وزارت ارشاد نیستید اما به نحوی اکتشاف شما مکمل قاطع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
در ادامه‌ی این نشست،پرسش‌ها اهالی رسانه مطرح شد.
مسلما کشور را باید با قانون اداره کرد
صالحی در پاسخ به اینکه برای رفتارهای فراقانونی که در حوزه موسیقی رخ می‌دهد و از اجرای کنسرت‌ها در شهرهایی مثل مشهد جلوگیری می‌شود چه برنامه‌ای دارد؟ گفت: مسما کشور را باید با قانون اداره کرد و قانون بد از بی‌قانونی بهتر است. این نگاه بنده است و با همین رویکرد در حال گفت‌وگو بودیم در این یک‌ماه که علائم روشنی را در این مدت نشان داده و امیدواریم به اجماع برسیم تا قانون مبنای عمل همه باشد.
لغو یک مجوز هم غلط است
وزیر ارشاد درباره اینکه برنامه‌اش برای اینکه تحت تأثیر شانتاژ رسانه‌ها در بخش موسیقی قرار نگیرد، چیست؟ پاسخ داد: ما برای هر موضوعی باید در اندازه و جایگاه خودش توجه کنیم. اغراق کردن درباره هر موضوعی اعتماد رسانه‌ای ما را می‌تواند کاهش دهد. در این ایام مجوزهای زیادی در بخش موسیقی صادر شده و موارد لغو مجوز نسبت به آنها اندک بود. با توجه به اینکه این مسئله درست است قبول دارم که باید به هر موضوع به درستی پرداخت اما نکته‌ای که من دارم این است که حتی لغو یک مجوز هم غلط است چون مردم نظام و حاکمیت را می‌شناسد و وقتی چنین اتفاقاتی می‌افتد اختلال در نظام را می‌بیند. ما مسئولان باید خودمان مسائل‌مان را با هم حل کنیم و مردم را درگیر نکنیم.
حتما در برگزاری مکان نمایشگاه کتاب تجدیدنظر می‌کنیم اگر ....
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره‌ی نمایشگاه کتاب بیان کرد: نمایشگاه در سال اول کمبودهایی داشت که با توجه به سرعت آمادگی قابل اغماض بود اما امسال شرایط زیرساختی «شهر آفتاب» مناسب نبود و این مسئله به مسئولان «شهرآفتاب» منتقل شده است. گفته‌ام که اگر تا پایان مهرماه اتفاقی برای زیرساخت‌ها رخ ندهد وزارت ارشاد حتما در برگزاری نمایشگاه در آنجا تجدیدنظر می‌کند و همین طور حداقل ۱۰ سالن باید احداث شود که قول‌هایی داده اند و امیدوارم تا پایان مهر درباره مکان نمایشگاه به نتیجه برسیم.
تئاتر ما باید در کنار ادبیات قرار بگیرد
او در پاسخ به سوالی درباره اینکه در حوزه تئاتر وزیر قبلی و معاونت مربوطه فقط آمار داده‌اند، چرا در نمایشنامه‌ها سطح کیفی بالا نمی‌رود؟ گفت: فعالیت‌های فرهنگی یک شاخص کالبدی دارد و یک شاخص نرم‌افزاری. اینکه در این فضا چقدر مطالعه نمایشنامه‌ها اتفاق افتاده است و چقدر با تنوعی که حوزه تئاتر دارد تاثیر کنشی داشته‌اند، در بخش شاخص‌گذاری‌هایش وارد نشدیم. تئاتر ما در کنار ادبیات باید قرار بگیرد و این نوع شاخص‌ها سنجیده نمی‌شود که امیدوارم به سمت شاخص‌های نرم افزاری حرکت کنیم.
وی درباره حکم معاونت فرهنگی و حضور نویسندگان در این معاونت، درباره‌ی تغییرات سخنی نگفت و فقط گفت: براساس برنامه با همین مدیران کارها را پیش می‌برد.
و از حوزه های سینمایی و معاونت هنری و نیز حوزه‌های دیگر نیز با همین روال یاد کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اینکه چقدر با مدیران فعالی می‌تواند برنامه‌هایش را اجرایی کند؟ بیان کرد: حتما هر کننده کاری از ذیل‌های تحقق آن برنامه است و برداشت من این است که بخش نهفته‌ای از ظرفیت‌های رها نشده در افراد داریم و در دوره قبل خودم در معاونت نخواستم این احساس پیش آید که اتوبوسی تغییر می‌دهیم. یک نکته هم در ساختار بروکراسی ما هست که از همه ظرفیت مدیران به خوبی استفاده نمی‌شود و اینکه همه مدیران باید تغییر کنند خیلی درست نیست، ضمن این که این دولت ادامه دولت یازدهم است.
او درباره اکران فیلم‌های توقیفی هم گفت: گزارش کمیته آماده شده و آنچه در این کمیته بررسی شده اگر ایرادات رفع شده باشد، مشکلی نیست.
صالحی همچنین درباره اینکه تعیین تکلیف هفت فیلم توقیفی دیگر چه می‌شود؟ پاسخ داد: وزیر تصمیم گیرنده درباره محصولات فرهنگی تولید شده نیست و ساختار مشخص اینها طی می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بودجه‌ای که به مجموعه تئاتر اختصاص داده می‌شود نیز اظهار کرد: ما در شش‌ماه نخست سال، گرفتار برخی تخصیص‌ها بودیم و امروز نیز جلسه‌ای با شورای معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بودجه ۹۶ داریم که این موضوع را به‌طور خاص پیگیری می‌کنم تا متوجه چگونگی روند مصرف بودجه تئاتر شوم. اجازه دهید پاسخ این پرسش را بعد از ارزیابی‌های دقیق‌تر اعلام کنم.
صالحی درباره وعده‌هایی که در دوران فعالیتش در معاونت فرهنگی داده بود و اینکه چقدر به این وعده‌ها رسیده است، گفت: موضوع مهم، جدی گرفتن رویکرد است که ما در فضای معاونت فرهنگی با این رویکرد پیش رفتیم. آنچه درباره رضایت نسبی ناشران احساس می‌کنیم، بنا بر معدلی است که به این رویکردها برمی‌گردد که در معاونت فرهنگی مورد توجه جدی قرار گرفت و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مورد اهتمام خواهد بود.
هوای فرهنگی کشور باید سالم باشد
او همچنین درباره «ولنگاری فرهنگی» توضیح داد: طبعا جامعه به هوای سالم نیاز دارد. اقتضای این نگاه این است که آنچه می‌تواند فرهنگ را آلوده کند یا احیانا حوزه فرهنگ‌آفرینی در روند شرایط اختلال ایجاد شود می‌تواند به عنوان دو خطر تلقی شود که زایش فرهنگی اتفاق نیفتد و فرهنگ در معرض آلودگی قرار بگیرد که این موضوع برای امر فرهنگ جامعه مضر است. اولیای فرهنگی باید به این دو مسئله توجه کنند، وزارت فرهنگ نیز به آن توجه می‌کند تا ریزگردها و آلودگی‌های فرهنگی مراقبت شوند. این عوامل ریشه‌های هویتی ما را مخدوش می‌کنند. این دغدغه‌ها سیاسی و ایدئولوژیک نیست، بلکه ملی است و بسیاری از کشورها نیز دچار آن هستند. جهان یکرنگ فرهنگی مناسب با انسان و بشریت نیست و مجموعه‌هایی تلاش می‌کنند که جهان را با سلیقه خود رنگ‌آمیزی کنند که این امر خوب نیست. ما باید مراقبت کنیم تا هوای فرهنگی کشور سالم باشد، زایش در آن صورت گیرد و خلاق باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ندادن مجوز چاپ به آثار آیت‌الله نجف‌آبادی و آیت‌الله صالحی تهرانی نیز اظهار کرد: آثار هر دوی این بزرگواران مجوز نشر دارند و کتاب‌های متعددی از آنها چاپ شده و چاپ می‌شود و ما مشکلی با این دو بزرگوار نداریم. درباره ترجمه قرآنی آنها نیز این موضوع در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بررسی می‌شود، بعد به مجموعه دیگری ارجاع می‌شود زیرا ترجمه قرآن حساسیت‌های خاص خود را دارد.
صالحی درباره کارآمدی شورای توسعه قرآنی نیز بیان کرد: این شورا باید تقویت شود و زمانی هم که در معاونت فرهنگی مشغول به کار بودم، نیاز برای تقویت این شورا به‌صورت جدی احسال می‌شد، اما اینکه در همین ساختار باشد، باید بررسی شود.
بین شورای پروانه ساخت فیلم‌ها و نمایش نباید گسل باشد
او درباره اصلاحیه فیلم‌های توقیف‌شده نیز توضیح داد: باید سرمایه‌گذاری‌هایی که برای فیلم‌ها می‌شود مورد احترام قرار گیرد، و اجازه ندهیم که فیلمی تولید شود، اما امکان عرضه پیدا نکند. تعداد فیلم‌های توقیفی اندک است و طی این چهار سال به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. در طی این چهار سال و ۴۰۰ فیلمی که ساخته می‌شود، ما با تعداد محدودی از فیلم‌های توقیفی مواجه می‌شویم و نباید تصور آن را اغراق‌آمیز جلوه دهیم. بین مسیر شورای پروانه ساخت فیلم‌ها و نمایش آنها نباید گسل باشد که فیلمی از مرحله ساخت عبور کند، اما در شورای نمایش مورد عدم پاسخگویی قرار گیرد. گفت‌وگوهایی صورت گرفته تا بتوانیم ساختار مستقرتر و قابل اعتمادتری را برای رفع فاصله این دو شورا ایجاد کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره فضای تئاترشهر و جنبه میراث فرهنگی آن، گفت: این بنا یک نوستالژی شخصی و میراث فرهنگی ماست و اینکه آبرومندانه مسیر حیات خود را ادامه دهد و گرفتار آفت و فروریزی نشود، دغدغه درستی است. قول می‌دهم تلاش کنم که روند بازسازی آن را انجام دهیم، زیرا خاطرات ما در این محیط‌ها شکل گرفته و ارزشمند هستند. بنابراین این بناها باید باقی بمانند و به شایستگی و آبرومندانه اداره شوند.
اقتصاد مطبوعات گرفتار اختلال است
صالحی درباره مشکلات فراروی مطبوعات، بویژه بخش خصوصی نیز اظهار کرد: اقتصاد مطبوعات ما، گرفتار اختلال است که این اختلال عوامل بیرونی و درونی دارد. از یک سو فضای مجازی یک فضای پرآشوب محسوب می‌شود که رقیب رسانه‌های رسمی و حرفه‌ای ما هستند. از سوی دیگر، رسانه‌های بیرونی رقیب رسانه‌های رسمی داخلی ما محسوب می‌شوند. همچنین شاهد این هستیم که تعداد رسانه‌های غیرحرفه‌ای روبه افزایش است که کار را برای رسانه‌های حرفه‌ای سخت می‌کنند. این عوامل، اقتصاد مطبوعات را دچار اختلال کرده است، اما اینکه صرفا به حمایت‌های مالی دولت برای برجا ماندن مطبوعات فکر کنیم، به نظر نمی‌رسد که روند مطبوعات را به جایی برساند. گرچه این رویکرد قطع نمی‌شود، اما نیازمند به اصلاح درونی و ساختارمندتری هستیم.
او ادامه داد: باید برای موج جدید اقتصاد و مطبوعات فکر شود. تجمع‌سازی کمپانی‌های مطبوعاتی و چند پیشنهاد دیگر که می‌توان این بحث را پیش ببریم، می‌تواند به رسانه‌ها کمک کند. رسانه‌های جمعی ما حتما شرایط سختی دارند و باید با برنامه‌ریزی جدی به طرف احیا شدن و تغییر شرایط بروند.
وزیر فرهنگ و ارشاد در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر شعار سه‌گانه «گفت‌وگو، حقوق و هویت فرهنگی» بیان کرد: در این زمینه، گفت‌وگوهایی با قوه قضاییه و نهادهای اجتماعی دیگر انجام داده‌ایم که با این شعار همخوانی دارد و این جلسات ادامه خواهند داشت.
صالحی همچنین درباره پیگیری مالکیت مادی و معنوی، اظهار کرد: این موضوع دو لایحه دارد؛ یکی مالکیت معنوی که با بحث‌های داخلی مرتبط است، در حوزه داخلی، قوانین ما روشن نیست و بخشی از مشکل ما در اقتصاد موسیقی، نشر و سینما است که مقررات خوبی برای صیانت از مالکیت معنوی نداریم. این لایحه به مجلس رفته و در دستور کار قرار دارد.
او همچنین در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره نمایشگاه فرانکفورت نیز توضیح داد: با همین تمهیداتی که قبلا مطرح بود و واگذاری قدم به قدم به تشکل‌های نشر، مقدمات این امر انجام شده است. پیش از پذیرفتن مسئولیت وزارت ارشاد، گزارش‌های نسبتا خوبی گرفتم. برداشت ما این است که حضور ایران در نمایشگاه پکن به‌عنوان مهمان ویژه اتفاق خوبی برای نشر کشور است. گفت‌وگوها و تعهدنامه‌هایی برای نشر ایران انجام شده، حضور ما در چند سال گذشته، حرفه‌ای‌تر شده و امیدواریم این روند را ادامه دهیم.
وزیر فرهنگ در پاسخ به پرسش دیگری درباره فعالیت دوباره هنرمندانی که بعد از انقلاب ممنوع‌الکار شده‌اند، گفت: ما از ناحیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمند ممنوع‌الکار نداریم، مگر آنکه این اتفاق از طریق دستگاه قضایی افتاده باشد.
صالحی همچنین درباره رابطه‌ی معاونت هنری با رسانه‌ها که پرسش یکی از خبرنگاران بود، اظهار کرد: دولت، وزیر و معاونت‌ها باید پاسخگو باشند، اما مکانیزم این پاسخگویی اعلام خواهد شد. دوستان من باید در این مسیر پاسخگویانه همراه باشند و آن را در چهار سال ادامه خواهیم داد.
او همچنین در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره جریان ۵۰۰ تابلوی فرهنگستان هنر، گفت: توصیه و نگاه ما این است که با توجه به ارتباطی که با هنرمندان داشتیم، کسانی که به حیطه خصوصی هنرمندان وارد می‌شوند، با ادبیات مناسب با هنر گفت‌وگو کنند و بزرگان ما این مسیر را با دقت بیشتری ادامه دهند و این‌طور نباشد که برخی نکات، این تصویر را پدید بیاورد که حریم خصوصی افراد رعایت نمی‌شود.
