چندی پیش حجت‌الاسلام حمید میرباقری اعلام کرده بود: میزان انتشار کتب مذهبی کمتر از «رمان» است
به گزارش جماران، دکتر ملوک‌السادات حسینی بهشتی درباره‌ی مهجوریت کتب دینی گفت: «مسأله مهمی که در ایران از آن غافل شده‌ایم، نه فقط کتابهای دینی بلکه در خصوص آمار کتب این است که وقتی آمار مطالعه از سوی سازمان‌های مربوطه ارایه می‌شود تنها مکتوبات در نظر گرفته می‌شود اما باید این را در نظر بگیریم نسل جوان ما در دورانی زندگی می‌کنند که بطور کل کمتر سراغ کتابهای مکتوب و کاغذی می‌رود و بیشتر به سمت وسایل ارتباط جمعی کشیده می‌شود. دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بیشتر بر روی وسایلی همچون تبلت یا رایانه همراه و موبایل‌های خود کتاب می‌خوانند؛ حتی دهه‌ی ۶۰٫»
بهشتی افزود: متأسفانه هیچ تحقیقات آماری، خواندنی‌های دیجیتالی را مد نظر قرار نداده است و اطلاعاتی وجود ندارد که افراد در طول شبانه‌روز چه میزان از این طریق، کتاب دانلود و مطالعه می‌کنند. ما در عصر دیجیتال هستیم؛ زمانی بیشتر جوانان کتاب چاپی می‌خریدند و از آن کتاب‌ها، کتابخانه برای خود درست می‌کردند، اما اکنون آن زمان گذشته است. در این دوره نمی‌توانیم به این شیوه محاسبه کنیم و با وجود این که دقیق‌ترین آمار نشر کتاب را خانه کتاب می‌دهد، اما این موضوع مهم باید حل شود.
من هم کتابهای ادعیه را به صورت فایل در گوشی دارم
وی با بیان این که «این مصداق درباره‌ی کتابهای دینی از جمله قرآن و کتب ادعیه نیز صدق می‌کند»، اظهار کرد: حتی خود من نیز کتابهای ادعیه را به صورت فایل در گوشی دارم. این کتابهای الکترونیکی با حجم زیاد، سنگینی حمل و نقل ندارد و در هر موقعیت کوتاهی قابل دسترسی و استفاده است. برخلاف این که می‌گویند جامعه از دین زده شده است، می‌بینیم بیشتر جوانان ما دوست دارند در تنهایی قرآن و دعا بخوانند. این رویکرد افراد است که عوض شده و جوان ما دوست دارد در حریم خصوصیش دعا و کتاب بخواند، باید به این نکته دقت کنیم و از ظاهر نتیجه‌گیری نکنیم.
رییس پژوهشکده مدیریت دانش پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در خصوص سرانه‌ی کتابخوانی خاطرنشان کرد: در خارج می‌بینیم خواندن روزنامه و مجلات جزو سرانه مطالعه محسوب می‌شود و نه فقط کتب چاپی. ما آمار سرانه‌ی مطالعه می‌دهیم، اما مباحث دیجیتال را در نظر نمی‌گیریم. افراد به وفور فایل‌های کتاب‌ها را می‌خوانند و در گروه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی، مردم برای همدیگر فایل‌های صوتی یا نوشتاری کتاب‌ها را به اشتراک می‌گذارند، بنابراین باید آماری بگیریم که فایل‌های الکترونیکی را هم شامل شود.
اکثریت جامعه جوان ما متدین و مقید هستند
وی با بیان این که «در دروه‌ای زندگی می‌کنیم که آنچه ظاهر نشان می‌دهد، باطن نیست»، گفت: در ماه مبارک رمضان و ماه‌های محرم و صفر می‌بینیم؛ جوانی که به نظر از دین جدا افتاده، آرام و بی‌صدا از روی موبایل قرآن می‌خواند. پژوهش ما باید بر این اساس باشد و در نتیجه درخواهیم یافت که اکثریت جامعه جوان ما متدین و مقید هستند و در مثالی دیگر؛ ماه محرم می‌توانیم این بحث را در دسته‌ها ببینیم که افراد به ظاهر رهگذر نیز به دسته‌های عزاداری می‌پیوندند و دسته‌ها را همراهی می‌کنند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: صفی که برای گرفتن نذری بسته می‌شود، اعتقاد به نذری و درمان شدن درد را نشان می‌دهد. ما باید بتوانیم این بعد از دینداری جوانان را دقیق بررسی کنیم؛ روش‌ها و نحوه‌ی آمارگیری‌مان باید تغییر کند.
بر این باور نیستم بزرگان دین موجب دور شدن مردم از دین شده‌اند
بهشتی به این نکته اشاره کرد که بر این باور نیستم بزرگان دین موجب دور شدن مردم از دین شده‌اند؛ بلکه این سلیقه‌ی بعضی از افراد و سیاستگذاری غلط است که چنین وضعی را پیش آورده است و این افراد حتی ممکن است از بزرگان نباشند؛ برای نمونه بحث مشکی پوشیدن در اوایل انقلاب سلیقه‌ای بود و این سلیقه موجب شد که حالا افراط و تفریط در جامعه داشته باشیم. اگر ابتکار عمل از همان اول دست خود مردم بود، راه را صحیح انتخاب می‌کردند. جوان ما طبیعت جوانی‌اش اقتضا می‌کند که رنگهای روشن و شاد بپوشد.
اگر جوان با استدلال سبک زندگیش را بپذیرد به بهترین نحو هدایت می‌شود
وی در پاسخ به این پرسش که «چطور و چگونه می‌توانیم راهی درست پیش پای فرزندانمان بگذاریم؟»، گفت: ما باید در دوران متوسطه و دبیرستان به جای آمرانه حرف زدن، با استدلال با نوجوان صحبت کنیم و بگذاریم خودش انتخاب کند، چون غیر از این کسی را نمی‌توان به یقین رساند، بنابراین اگر جوان با استدلال سبک زندگیش را بپذیرد به بهترین نحو هدایت می‌شود. از آن جمله حجاب دختران ماست که اگر با استدلال پذیرفته شود و نه به اجبار، دختران ما در هر مکان و زمانی به آن پایبند خواهند بود.
اعتراف سیاستگذاران به اشتباهات می‌تواند آموزشی برای نسل جوان شود
بهشتی تأکید کرد: الگوهای درستی باید برای خودمان پیدا کنیم. خیلی مهم است که الگوهای ما الگوهای درستی باشند تا جامعه در مسیر درستی قدم بردارد. نسل جوان ما می‌تواند خوب را از بد تشخیص دهد و اگر به این اعتقاد پیدا کنیم، بسیاری از مشکلاتمان حل می‌شود. بزرگان ما، سیاستگذاران ما اگر به اشتباه خود اعتراف کنند؛ می‌توانند به ساخت جامعه‌ای بهتر کمک کنند، زیرا اعتراف اشتباهات می‌تواند آموزشی برای نسل جوان شود تا آنها نیز اشتباهات خود را درست کنند.
