اسرائیل درحال‌حاضر در مبارزات نظامی اعراب درگیر است؛ مبارزاتی علیه ایران و نیروهای نیابتی‌اش و همچنین مبارزه در برابر داعش دارد اما هنوز مشخص نیست که این کارها صرفا یکسری روابط موقتی در برابر دشمنان مشترک است یا شروع اصلاح استراتژیک پایدار روابط.
به گزارش جماران؛ این روزها بحث اتحادهای جدید خاورمیانه به بحثی داغ و پرچالش تبدیل شده است. کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس در رأس آنها عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی، به سمت اتحاد با بزرگ‌ترین دشمن جهان عرب، یعنی اسرائیل متمایل شده‌اند که به پشتوانه همین تمایل آنها، تل‌آویو در حال بهره‌برداری از سرزمین‌های عربی فلسطینی و سوری است. اسرائیل این روزها چشم طمع خود را به همه‌جا دوخته است؛ از جولان گرفته تا کرانه باختری رود اردن. اسرائیلی‌ها گمان می‌کنند چون منطقه ملتهب بوده و سوریه، مهم‌ترین همسایه آنها درگیر جنگ‌های خونین با مخالفان و تروریست‌های بین‌المللی است، پس می‌توانند بلندی‌ها جولان را که سال‌ها چشم طمع به آن داشته‌اند را از آن خود کنند. سکوت کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و فشردن دست دوستی آنها توسط عربستانی‌ها و اماراتی‌ها، سبب شده تا اسرائیلی‌ها فرصت را برای رسیدن به خواسته‌های خود مناسب ببینند. در آن سوی میدان، ایران ایستاده است که در یک طرف خود روسیه را دارد و در طرف دیگر متحدان منطقه‌ای‌اش، عراق و حکومت بشار اسد در سوریه و حزب‌الله لبنان. در این میان ترکیه نیز می‌رود تا از محور عربی دور شود و به جمع ایران و روسیه بپیوندد. با توجه به اختلافاتی که ترکیه و روسیه با آمریکا بر سر تحولات خاورمیانه دارند و از آنجا که آمریکایی‌ها قصد دارند با کمترین هزینه بساط خود را از منطقه جمع کنند و توجه خود را معطوف به آسیای دور کنند، بسیاری بر این اعتقادند که اتحادهای تازه‌ای در خاورمیانه در حال شکل‌گیری است که چهره منطقه را متفاوت از گذشته می‌کند.
نری زیلبر، کارشناس مؤسسه مطالعات خاور نزدیک در واشنگتن، در تحلیلی در این رابطه در روزنامه نیویورک‌تایمز می‌نویسد: مقامات ایالات‌متحده و اسرائیل به نظر می‌رسد متقاعد شده‌اند که توافقنامه صلح منطقه‌ای بین اسرائیل و جهان عرب، ممکن است دور از دسترس باشد. رئیس‌جمهوری ترامپ در سفر اخیر خود به خاورمیانه گفت: «سطح جدیدی از مشارکت ممکن است اتفاق بیفتد؛ توافقی که امنیت بیشتری را برای منطقه به ارمغان می‌آورد. امنیت بیشتر برای ایالات‌متحده و جهان نیز د پی خواهد بود.» مانع اصلی در این توافق، درگیری اسرائیل و فلسطین است که هنوز مسئله‌ای عاطفی در مقیاس استراتژیک در کشورهای عربی به حساب می‌آید. بااین‌حال، رئیس‌جمهوری کاملا در اشتباه نیست. در سراسر خاورمیانه این روزها، اسرائیل خود را عمیقا در جنگ‌های اعراب درگیر می‌بیند. واضح‌ترین نقطه بروز این معضلات در «خاورمیانه جدید» در سوریه دیده می‌شود. ترامپ به شکلی واضح در ملاقات با دیپلمات‌های روسی، درباره اطلاعات حاصل از عملیات مخفیانه اسرئیل علیه داعش، ندای استراتژی اسرائیل بود. براساس گزارش‌های بعدی، نیروهای اطلاعاتی اسرائیل شبکه کامپیوتری داعش و سازندگان بمب آنها را هک کرده بودند. چند هفته بعد روزنامه هاآرتص گزارش داد که اسرائیل همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی خود را با اردن در جنوب سوریه تشدید می‌کند تا از دستاوردهای ایران در این منطقه جلوگیری کند. آنچه دیگر محل سؤال نیست، نقش اسرائیل در نواحی اطراف مرزهایش با سوریه است. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که اسرائیل حداقل یک سال است که منطقه‌ای ظاهرا دوستانه را در بلندی‌های جولان ایجاد کرده است. واحدهای نظامی اختصاصی اسرائیل به‌عنوان رابطی برای ارسال کمک‌های غیرنظامی و مواد غذایی به مجروحان سوری- ازجمله جنگجویان شورشی- عمل می‌کنند. وال‌استریت‌ژورنال در ماه ژوئن گزارش داد که فرماندهان شورشی حتی ادعا می‌کنند که از اسرائیل برای پرداخت حقوق و خرید اسلحه و مهمات پول دریافت می‌کنند. سیاست «همسایگی خوب» برای این توسط اسرائیل اتخاذ شده تا مردم محلی سوریه متقاعد شوند که درخواست‌های ایران و حزب‌الله را رد کنند. زیلبر در ادامه می‌نویسد: اسرائیل در مرزهای جنوبی‌اش به مبارزه طولانی‌مدت مصر علیه شورشیان استان سینا، وابسته محلی دولت داعش کمک می‌کند. در اینحا نیز مقامات اسرائیلی درباره صحبت آشکار در مورد این همکاری احتیاط می‌کنند و گزارش‌های رسانه‌های محلی در این مورد، همانند موارد مشابه اغلب سانسور می‌شوند اما یکی از مقامات ارشد اسرائیل به بلومبرگ گفته است که همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی در سطح بالا انجام می‌شود و هواپیماهای بدون‌سرنشین اسرائیل با رضایت مصری‌ها، طی چند سال گذشته به‌طور مستقیم به ستیزه‌جویان در صحرای شبه‌جزیره سینا حمله کرده‌اند. در خانه نیز ارتباط صمیمانه‌ای بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین به وجود آمده است. با حمایت ایالات متحده، این هماهنگی به ستون اصلی روابط اسرائیل و فلسطین تبدیل شده و می‌تواند مهم‌ترین عاملی در کل روند صلح باشد. یکی از مقامات فلسطینی به من گفت که افسران اسرائیلی و فلسطینی تقریبا هر روز در مورد تهدیدات مشترک برای رسیدن به «وضعیت امنیتی پایدار در هر دو طرف» بحث می‌کنند. حماس در صدر فهرست این تهدیدات قرار دارد که تهدیدی روشن برای اسرائیل و یک تهدید داخلی برای تشکیلات حکومت خودگردان فلسطینی است.
زیلبر سپس تأکید می‌کند، اسرائیل موافقتنامه‌های صلح دیپلماتیک با مصر، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین برقرار کرده که نمی‌تواند تعجب‌آور باشد. بااین‌حال، مسئله‌ای که کمتر به آن پرداخته می‌شود، روابط تل‌آویو با کشورهای عربی خلیج‌فارس مانند عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی است که روزبه‌روز بیشتر می‌شود. چنین روابطی اغلب به وضوح توسط وزرای دولت اسرائیل با عنوان «منافع مشترک» در عرصه‌های امنیتی و اطلاعاتی علیه تهدید مشترک، ایران اشاره می‌شود. در چند سال اخیر، گزارش‌ها در مورد جلسات مخفی بین رهبران اطلاعاتی اسرائیل و همتایان آنها در خلیج‌فارس بیشتر شنیده می‌شود. مئیر داگان، رئیس پیشین موساد در سال 2010 به صورت مخفیانه به عربستان‌سعودی رفت تا درمورد برنامه هسته‌ای ایران صحبت کند. صحبت‌های مختلف با مقامات بازنشسته سعودی درحال‌حاضر در واشنگتن، مونیخ و بیت‌المقدس ادامه دارد. روابط تجاری نیز در حال افزایش است، از جمله در زمینه کشاورزی، سایبری، اطلاعات و فناوری امینتی.
این کارشناس مؤسسه مطالعات خاورمیانه در پایان می‌نویسد: به‌طور کلی، فعالیت‌های اسرائیل در سوریه، اردن، کرانه غربی، مصر و خلیج‌فارس را نمی‌توان جدا از یکدیگر نگاه کرد. اسرائیل درحال‌حاضر در مبارزات نظامی اعراب درگیر است؛ مبارزاتی علیه ایران و نیروهای نیابتی‌اش و همچنین مبارزه در برابر داعش دارد اما هنوز مشخص نیست که این کارها صرفا یکسری روابط موقتی در برابر دشمنان مشترک است یا شروع اصلاح استراتژیک پایدار روابط. صرف‌نظر از این مسائل، این روابط احتمالا برای مدتی طول خواهد کشید. هیچ نشانه‌ای از فروکش‌کردن جنگ‌های منطقه در آینده نزدیک دیده نمی‌شود. اسرائیل دیگر مشکل اصلی خاورمیانه برای کشورهای عربی نیست؛ به‌همین‌دلیل ترامپ از دولت‌های عربی خواسته است که «نقش حیاتی اسرائیل در امور منطقه را به رسمیت بشناسند.» در غیاب حرکتی جدی در میان فلسطینی‌ها، این احتمال وجود دارد که نقش اسرائیل در عادی‌سازی روابط در میان مناقشات منطقه‌ای توسط عموم مردم پذیرفته شود. این مسئله در جنگ‌های فعلی ممکن است برد محسوب شود و صلحی ظاهری را در خاورمیانه برقرار کند اما معلوم نیست دوام بیاورد یا در آینده به چه حالتی تبدیل خواهد شد؟ هر چه باشد، اعراب هیچگاه اسرائیل را به‌عنوان یک دوست نپذیرفته‌اند، حتی اگر با آن مثل مصر و اردن رابطه برقرار کرده باشند.
