رمضان ماه قیام برای اصلاح رفتار و اخلاق است

نماینده ولی فقیه در استان گلستان و امام جمعه شهر گرگان به برکات و فضیلت‌های ماه رمضان اشاره کرد و گفت: رمضان ماه قیام و به پا خواستن است، به پا خواستن برای اصلاح رفتار و اخلاق، اصلاح اعضا و جوارح؛  اگر غرایز از حد خود تجاوز کنند به شرایط امروز بشر می‌رسیم و به یکدیگر ظلم می‌کنیم، یکی از مسایلی که صورت اصلی انسان را به هم می‌ریزد، اقبال بیش از حد او به دنیا و دنیا پرستی است؛ وقتی این صورت بشکند، قلب، روح و دل این انسان گرفتار غمی می‌شود که هیچگاه از او جدا نمی‌شود، دچار گرفتاری‌هایی می‌شود که هیچگاه او را رها نمی‌کند و حتی هنگام خواب عذابش می‌دهد، گرفتار فقر روحی و روانی می‌شود و در آخر گرفتار آرزوهای درازی می‌شود که هیچگاه به آخر نمی‌رسد.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی در گفت‌وگو با شفقنا به هشدار ائمه و پیامبر مبنی بر استفاده حداکثری از ماه رمضان اشاره و اظهار کرد: ممکن است بسیاری از افراد از ماه مبارک رمضان تلقی خوبی نداشته باشند و روزه را تکلیف سختی بدانند لذا اولیاء خدا در ماه مبارک رمضان حساب ویژه‌ای باز می‌کردند و نگاه دیگری نسبت به ماه مبارک رمضان داشتند. واقعا در ماه مبارک رمضان احساس عروج و پرواز به عالم غیب داشتند لذا شاید همیشه قبل از آنکه ماه مبارک رمضان وارد شود، هم پیامبر و هم ائمه معصومین به مردم هشدار می‌دادند که برای استفاده حداکثر از ماه مبارک رمضان آماده باشند. باید همانطور که برای یک مهمانی اشیاء را تمیز می‌کنیم، باید در ماه رمضان دل و جانمان را هم که چرک و کدر می‌شود، پاک شود.

فکر و ذهن خود را از گناه پاک کنیم

او افزود: ماه مبارک رمضان ماهی است که باید به فکر تمیز کردن دل، جان و روح خود بیفتیم. با قرائت قرآن، روزه گرفتن، عبادت و رفتن به خانه خدا بتوانیم این چرک‌هایی که بر دل ما می‌نشیند را برداریم و تمیز کنیم. ماه مبارک رمضان همچنین خاصیتی دارد لذا مردان بزرگ و انسان‌های سالک و عارف الی الله چنین بودند و در ماه مبارک رمضان یک شادی و نشاط خاصی داشتند. ماه مبارک رمضان واقعا برای آنها لذت بخش بود. اگر انسان آنها را قبل و بعد ماه رمضان می‌دید، کاملا مشهود بود که ماه رمضان آنها را متحول کرده است بنابراین همه خواهران و برادران مسلمان به این نکته توجه داشته باشند که قبل از نظافت اشیاء، باید به فکر نظافت دل و روح باشیم. ماه رمضان هم فرصت خوبی برای نظافت دل است. خداوند این ماه را برای ما قرار داده و ماهی است که اهمیت آنها در قرآن کریم هم تاکید شده است. یک شب این ماه برابر با ۳۰ هزار شب است. باید به این نکته توجه کنیم و فقط این نباشد که به خود گرسنگی و تشنگی دهیم. وقتی انسان روزه می‌گیرد باید از چیزهایی خود را منع کنید، اما مساله اصلی به نقل از حضرت امیرالمومنین این است که ما به فکر این باشیم که فکر و ذهن خود را از گناه پاک کنیم، به دل خود روزه دهیم و از چیزهایی که دل را کثیف می‌کند خودداری کنیم. این مساله بسیار از روزه غذا و طعام مهمتر است.

آیت الله نورمفیدی به امام زین العابدین(ع) در صحیفه سجادیه اشاره و تصریح کرد: حضرت سجاد یک دعا در شروع ماه مبارک رمضان و یک دعا هم موقع تمام شدن ماه مبارک دارند. این نشانه اهمیت ماه مبارک رمضان است. اگر به این دو دعا توجه کنیم به اهمیت ماه مبارک رمضان نزدیکتر می‌شویم. ایشان می‌فرمایند حمد و ستایش خدایی را که دینش را به ما هدیه کرد و در زندگی دنیا برای ما راه و رسم نشان داد. ما را در راه‌هایی که به رضوان خدا می‌رساند راهنمایی کرد. راه‌هایی که خدای متعال پیش پای بشر قرار داده، بسیار است. سپس می‌فرمایند: حمد و ستایش خدایی را که یکی از راه‌ها را ماه خود یعنی ماه مبارک رمضان قرار داد. از این بیان امام استفاده می‌شود که ماه مبارک آن راهی است که خدا مقابل بشر قرار داده و با رفتن در این مسیر به خوشنودی خدا نائل شود. آن وقت حضرت ماه مبارک رمضان را القاب خاصی مانند ماه روزه و ماه اسلام معرفی می‌کند. اسلام به معنی تسلیم یعنی بشر تسلیم بودن خودش را نشان می‌دهد. بشر می‌گوید خدایا من تسلیم هستم و همانطور که گفته‌ای نه دروغ می‌گویم، نه می‌خورم و نه می‌نوشم.

علنا روزه خواری نکنید

او ادامه داد: ماه رمضان شهر آزمایش است. همه در این ماه آزمایش می‌شویم. وقتی می‌گوییم تسلیم هستیم آیا با کراهت تکلیف الهی را انجام می‌دهیم؟ ما همه در این ماه آزمایش می‌شویم که تکلیف الهی را چگونه انجام می‌دهیم. رمضان ماه قیام و به پا خواستن است. به پا خواستن برای اصلاح رفتار و اخلاق، اصلاح اعضا و جوارح است. اینها تعبیرهایی است که در دعای امام زین العابدین (ع) ذکر شده است. اما نکته قابل توجه تقاضایی است که امام بعد از موارد بالا دارد. ایشان بر پیامبر و آل پیامبر درود می‌فرستند و می‌فرمایند خداوندا به ما درک فضیلت این ماه را عطا کن و به ما کمک کن احترام این ماه را رعایت کنیم. این ماه در نظر پیامبر و بزرگان دین و همه مسلمانها جایگاه ویژه‌ای دارد. بعضی‌ها که ممکن است معذور باشند و نتوانند روزه بگیرند، باید احترام این ماه را رعایت کنند. یعنی علنا روزه خواری نکنند حتی اگر معذور باشند. نباید در این ماه بی‌احترامی کرد چرا که خیلی مهم است.

آیت الله نورمفیدی به مناجات امام زین العابدین(ع) درباره این که فقرا و نیازمندان درگاه الهی چه مطالبی را در درگاه الهی باید اظهار کنند، اشاره و تصریح کرد: اصولا قرآن مجید همه انسان‌ها را به عنوان نیازمندان درگاه الهی مطرح می کند. خداوند متعال در سوره فاطر آیه ۱۵ می‌فرمایند انسان‌ها، شما فقیران درگاه الهی و نیازمندان خدا هستید. غنی مطلق ذات اقدس الهی است. البته تعبیر آیه درباره انسان‌ها است ولی این فقر و نیاز به انسان‌ها اختصاص ندارد بلکه همه موجودات عالم نیازمندان خدای متعال هستند. هم در اصل وجود نیازمندند، هم در افعال و هم در صفات. اهل معرفت و عرفان تشبیه‌هایی دارند. این‌که همه موجودات الهی در برابر ذات اقدس الهی از خود هیچ استقلال و معنای خاصی ندارند و هرچه دارند از او است. تشبیه دیگر این است که همه ممکنات عالم مانند صفر هستند، اگر یک میلیارد صفر را هم کنار هم بچینید معنا نمی‌دهند اما اگر یک عدد اول قرار بگیرد آن وقت معنا پیدا می‌کند. پس همه عالم مانند آن صفر است. خودشان هیچ معنایی ندارند. وقتی در محضر ربوبی و آستان مقدس حضرت حق قرار می‌گیرند آن وقت هویت پیدا می‌کنند. شیخ محمود شبستری در گلشن راز می‌گوید «سیه رویی زممکن در دو عالم/ جدا هرگز نشد والله اعلم.» سیه روزی همان فقر و نیاز ذاتی است. به این نکته باید اشاره کرد که مساله فقر و نیازمندی عین ذات همه موجودات عالم است. بین فقیر و مفتقر فرق است. فقیر کسی است که نیازمند است اما ممکن است متوجه نشود نیازمند است، اما مفتقر با توجه به ریشه کلمه کسی است که به فقر و نیاز خود توجه دارد، لذا دستش را به سوی غنی و بی‌نیاز دراز می‌کند. انسان‌های شایسته به این حقیقت واقف می‌شوند و خود را در محضر ربوبی فقیر می‌بینند. امام زین العابدین (ع)از زبان مفتقرین با خداوند صحبت می‌کند.

اگر غرایز از حد خود تجاوز کنند به شرایط امروز بشر می‌رسیم

او افزود: اگر غرایز از حد خود تجاوز کنند به شرایط امروز بشر می‌رسیم. این که هر ۵ دقیقه یک کودک در یمن کشته می‌شود به این دلیل است که غرایز از حد خود تجاوز کرده است. آنهایی که این کارها را می‌کنند انسان نیستند. بنابراین انسان هم مانند همه موجودات شکل و صورت خاص دارد و باید شکل و صورت خود را حفظ کند. صورت انسان جانشین خدا بودن است. یکی از چیزهایی که صورت اصلی انسان را به هم می‌ریزد، اقبال بیش از حد به دنیا و دنیا پرستی است. در بعضی از روایات داریم که پیامبر بزرگوار اسلام فرموده است کسی را که زندگی کند و صبح از خواب پاشد و مهمترین هم و غم او مسائل دنیا باشد، این انسان نزد خدا بی‌ارزش می‌شود. وقتی این صورت بشکند این آدم، قلب، روح و دل او گرفتار چهار چیز می‌شود. اول گرفتار غمی می‌شود که هیچ گاه از او جدا نمی‌شود، دوم گرفتاری‌هایی که هیچگاه او را رها نمی‌کند و حتی هنگام خواب عذابش می‌دهد پیش می‌آید، سوم گرفتار فقر روحی و روانی می‌شود و در آخر گرفتار آرزوهای درازی می‌شود که هیچگاه به آخر نمی‌رسد.

شکستگی ها را جبران کنیم

او با بیان اینکه ایام ماه مبارک رمضان روزهای پربرکتی است و باید شکست خود را در این ایام درک کنیم و بدانیم آن صورت اولیه را از دست دادیم، گفت: باید تلاش کنیم تا شکستگی‌ها را جبران کنیم. قدیم‌ها رسم بود ظرف‌ها وقتی می‌شکست به وصل می‌کردند. مهمترین چیز این است که بدانیم وجود ما شکسته شد و برای جبران آن تلاش کنیم. امام زین العابدین (ع) هم می‌فرمایند که شکستگی وجودم را چیزی نمی‌تواند جبران کند مگر لطف و مهربانی خود نسبت به بندگانش. هم خودمان باید این را درک کنیم که شکسته‌ایم و درصدد جبران باشیم. ما هم در این روزها از خدا می‌خواهیم شکستگی ما را جبران کند.

آیت الله نورمفیدی اظهار کرد: امام زین العابدین (ع) می‌فرمایند شکسته شدن من را چیزی جز مهربانی خدا نمی‌تواند جبران کند. فطرت انسان بر اساس فطرت توحیدی است ولی اگر از مسیر خود منحرف شود صورت اولیه آن شکسته می‌شود. خداوند می‌فرمایند که خدا را فراموش نکنید زیرا هویت خود را از دست می دهید و خود را هم فراموش می‌کنید.

او به نیازهای معنوی و دنیوی انسان‌ها اشاره و تصریح کرد: انسان و همه موجودات فقیر و نیازمند خداوند هستند. امام سجاد عرض می‌کند که خداوندا نیازمندی را جز توجه و احسان تو نمی‌تواند برطرف کند. آن چرا که انسان نیاز داشته خداوند در اختیار او قرار داده است. خداوند می‌فرمایند هرچه تو نیاز داشتی در اختیارت گذاشتم بنابراین فقر و نیازهای مادی ما هم توسط خداوند تامین شده و کسی جز او نمی تواند نیازها را برآورده کند. درباره نیازهای معنوی هم همینطور است. ما معتقدیم در پس این عالم، عالمی است و انسان با مردن تمام نمی شود. آن جا هم نیازهایی وجود دارد پس هم در این عالم نیازمندیم و هم در آن عالم. این نیازمندی را جز خدای متعال کسی نمی تواند برطرف کند. این روزها انسان‌ها با این زندگی صنعتی که دارند دچار استرس و هراس زیادی می شوند. خیلی‌ها برای اینکه به عزت برسند، دنبال قدرت‌ها می‌دوند و خودشان را به آنجا وصل می‌کنند تا عزیز و محترم شوند. انسان نمی‌تواند با ثروت دارای عزت شود. خداوند در قرآن می‌فرمایند که عده‌ای دنبال کافران می‌روند که عزت پیدا کنند. ولی آنجا عزتی وجود ندارد و همه عزت پیش خدا است. هرکسی عزت می‌خواهد باید به خدا متصل شود و عزت واقعی پیش اوست. انسان وقتی به خدا وصل شد قدرت پیدا می کند.  امام زین العابدین  (ع)تمام فقر خود را بیان می کند و می گوید این فقر فقط در درگاه خدا برطرف می‌شود.