سند آموزش ۲۰۳۰ یونسکو چیست؟

 

آذر ماه سال ۹۵ بود که سندی با عنوان سند ملی آموزش ۲۰۳۰ ایران با حضور وزرای آموزش و پرورش و علوم رونمایی شد، گفته می‌شد این سند وضعیت حوزه آموزش در ایران بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۳۰ را ترسیم و مشخص می‌کند شرایط و چگونگی تحصیل و سطح سواد در ایران و دیگر کشورهای عضو این پیمان کجا و چطور باشد.

 

چند روز پس از رونمایی این سند، پیش نویسی از محتوای آن نیز منتشر شد که اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و نمایندگان مجلس به آن اعتراض کردند و معتقد بودند که این سند مغایرت‌هایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی دارد.

 

 

دی ماه پارسال بود که منصور کبگانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی برای نخستین بار و پس از جلسه ۸۸ شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب این سند واکنش نشان داد و مصوبه ۲۰۳۰ را موازی کاری و مداخله در کار شورای عالی انقلاب فرهنگی خواند و گفت: با توجه به وجود کامل‌ترین و دقیق‌ترین اسناد ملی در حوزه تحول آموزش و پرورش، علم و فناوری و دانشگاه اسلامی در جمهوری اسلامی ایران ضرورتی ندارد که اسناد دیگری نیز بازتولید شود؛ این تعهدات و امضاهایی که در سند آموزش ۲۰۳۰ آمده است حتما باید توسط مرجع عالی یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی تایید شود تا این مرجع مغایرت نداشتن این اسناد را تایید کند، اما متاسفانه شاهد آن هستیم که این سند با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی مغایرت صریح دارد.

 

منصور کبگانیان در همان تاریخ تاکید کرد که از نمایندگان مجلس خواسته ایم چنین مصوباتی را به هیچ وجه در گردش کار قرار ندهند.

 

وی افزود: بر اساس مطالبه اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه هر گونه مراوده و مبادله علمی و فناوری بین المللی باید بر اساس سند جامعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گیرد جا داشت که عزیزان دولتی ابتدا مجوزی از شورای عالی انقلاب فرهنگی اخذ می‌کردند.

 

این در حالی است که وزیر علوم قسم خورد که این سند را امضا نکرده است و گفت: ۲۰۳۰ یک سند نیست بلکه یک بیانیه است، وزیر آموزش و پرورش آن زمان نیز در رابطه با این مسئله نظر داده بود و گفته بود ما این مسئله را در قالب چارچوب‌ها و اسناد کشورمان انجام می‌دهیم.

 

به گفته وی، این چارچوب جزئیات زیادی دارد به طور مثال وقتی در این کنواسیون‌ها از کودک اسم برده می‌شود و حقوقی برای کودک در نظر گرفته می‌شود تصور ما یک کودک ۵، ۶ ساله است، اما درکنوانسیون‌های بین المللی کودک به افراد زیر ۱۸ سال اطلاق می‌شود و این اختلاف برداشت ما را موظف می‌کند که اختلاط دختر و پسر را بپذیریم در حالی که جنس مونث و مذکر هر کدام خصوصیات و تفاوت هایی دارند که سوای تعاریف عدالت جنسیتی و تساوی حق آموزش که مورد تایید ماست مفاهیمی همچون همجنس گرایی را نیز شامل می‌شود.

 

 

کارشناسان، نمایندگان مجلس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به این سند اعتراض کردند و مغایرت‌هایی را در این سند اعلام کردند.

 

۱- یونسکو، در جهت اهداف مبتنی بر «جهانی سازی» و «صلح جهانی» از طریق برنامه «آموزش‌های مشترک عمومی»، میکوشد ارزشهای لیبرالیستی و سکولاریستی را در نظام تعلیم و تربیت کشورهای مختلف بگنجاند تا به واسطه آن از اصطکاک نسلهای جدید با نظامهای استکباری و سرمایه داری، جلوگیری کند.

 

از جمله می‌توان به برنامه‌های آن سازمان، برای اصلاح بنیادین مفاهیم آموزشی و تربیتی در جوامع اسلامی مانند فلسطین، اردن، امارات، بحرین، عمان، قطر، لبنان و عربستان به نفع رژیم صهیونیستی و به اصطلاح حل «بحران اعراب و اسرائیل» از مسیر تغییرات فرهنگی و ارزش‌های ملی در قالب برنامه «صلح جهانی» اشاره کرد.

 

۲- از موضوعات و تکالیف مهم اجرایی برنامه آموزش ۲۰۳۰، که سبب نگرانی میشود، گردآوری اطلاعات و آمار معتبر از کشورها، توسط یونسکو است و تمام کشور‌ها متعهد هستند که با مرکز آمار و اطلاعات یونسکو (Uis) همکاری کنند تا یونسکو و مجامع بینالمللی به آمار و اطلاعات آموزشی و تربیتی کشور‌ها به صورت منظم و دورهای دسترسی داشته باشند.

 

۳- جهانی شدن یکی از مفاهیمی است که مرزهای جغرافیایی کشور‌ها و هنجارهای فرهنگی آموزشی را تحت تأثیر قرار داده است و سازمانهای بینالمللی مانند یونسکو، این مفهوم را درحوزه تعلیم و تربیت پیگیری میکنند. به همین جهت شرکتهای چندملیتی برای تصاحب مدارس درکشورهای جهان سوم و خاورمیانه، به بالاترین نهادهای دولتی «نفوذ» کرده و اجرای برنامه آموزش همگانی یونسکو را از ملزومات پیوستن به «سازمان تجارت جهانی» و بهرهمندی از فاکتورهای اقتصادی و سیاسی کشورهای توسعه یافته برمی شمارند.

 

۴- برنامه جامع آموزش ۲۰۳۰، توصیههای جدی و مؤکد درخصوص ورود بعضی مفاهیم و مطالب به کتابهای درسی به کشورهای عضو دارد، که قطعا با فرهنگ اسلامی ما سازگار نیست. این موضوع از اقرارهای صریح برخی مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش است.

 

علی اصغر فانی وزیر سابق آموزش و پرورش نیز معتقد بود ۲۰۳۰ یک تفاهم است که از طریق آن امکان این مساله فراهم می‌آید که از توان کشور‌ها در مسئله آموزش استفاده شود و تعهد آور هم نیست.

 

اما مسئولان نقشه جامع علمی کشور خلاف این عقیده را داشتند و اذعان کردند که امضاء مسئولان دولتی چه پای یک سند باشد و چه پای یک تفاهم نامه در هر صورت تعهدآور است و اجرای آن آثار سوء تربیتی و عدم اجرای آن برای کشور تبعاتی به دنبال خواهد داشت. 

 

حسین کچوئیان عضو دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم یکی از افرادی بود که اعتراض خود را به این سند نشان داد و گفت: این نهادهای بین‌المللی با رویکردی خاص و عموماً مغایر با اهداف انقلاب اسلامی شکل‌گرفته‌اند، برخی از تقابل‌ها و مشکلات تاکتیکی آمریکا با نهادهایی مانند یونسکو نباید به همسویی این نهاد‌ها با نظام جمهوری اسلامی تعبیر و تفسیر شود، آنچه امروز برای نظام فرهنگی و علمی ما اولویت دارد اجرای اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است نه تدوین و تصویب سند جدید.

 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدیان رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز با بیان اینکه کسی مخالف ارتباطات بین‌المللی فعال نیست ولی باید در همه تعاملات بین‌المللی عزت، حکمت و مصلحت لحاظ شود، گفت: از تدوین کنندگان انتظار می‌رفت قبل از رونمایی، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را در جریان کار قرار می‌دادند و به زحمات و تجارب قبلی در مسیر تدوین اسناد بالادستی توجه و اهتمام جدی صورت می‌گرفت.

 

مسئولان امضا کننده سند همچنان بر صحبت خود مبنی بر اینکه ۲۰۳۰ یک سند نیست بلکه چارچوب است اصرار داشتند و اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی و نمایندگان مجلس اعتراض می‌کردند.

 

زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم گفته بود که آنچه به عنوان سند ۲۰۳۰ مطرح شده است یقیناً موردنظر جمهوری اسلامی نیست، زیرا در این سند مواردی وجود دارد که با اهداف نظام مغایر است و گویا دوستان از سند عدول کردند و آن را به عنوان چارچوب مطرح می‌کنند که این مسئله باید بررسی شود تا بدانیم با اهداف جمهوری اسلامی فاصله دارد یا خیر و چگونه بدون مشورت شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و نقشه جامع علمی کشور این کار را انجام داده‌اند.

 

مخبردزفولی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی همچنین در رابطه با سند ۲۰۳۰ گفت: تصویب اسناد راهبردی به‌خصوص در حوزه علمی، آموزشی و فرهنگی چه در آموزش و پرورش و چه آموزش عالی به این صورت است که عموم آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌شود؛ بنابراین این سند از نظر ما وجاهتی ندارد تا مسیر قانونی خود را طی کند.

 

 

رهبر معظم انقلاب در جمع معلمان فرمودند: بنده از شورای عالی انقلاب فرهنگی هم گله‌مند هستم، آن‌ها باید مراقبت می‌کردند و نباید می‌گذاشتند که کار به اینجا بکشد که ما بیاییم و جلوی این کار را بگیریم، اینجا جمهوری اسلامی است. سند ۲۰۳۰ یونسکو و از این قبیل، چیزهایی نیست که جمهوری اسلامی بتواند زیر این‌ها شانه قرار بدهد و تسلیم شود.

 

رهبر معظم انقلاب فرمودند: به چه مناسبت یک مجموعه به اصطلاح بین‌المللی که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌های دنیاست، این حق را داشته باشد که برای ملت‌های دنیا با فرهنگ‌های مختلف تکلیف مشخص کند؟ اصل کار غلط است، اینکه ما برویم سندی را امضا کنیم و بعد هم بیایم بی سر و صدا آن را اجرا کنیم؛ نخیر! مطلقاً مجاز نیست.

 

با توجه به تجارب کشور از اینگونه ارتباط با مجامعی که روند مشخصی علیه نظام ما دارند و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری لازم است متولیان نظام آموزشی کشور و در رأس آن شورایعالی انقلاب فرهنگی که به ریاست رئیس جمهور اداره می‌شود بیش از پیش هوشیار بوده و برای خنثی سازی برنامه‌های دشمن اقدامات لازم را به عمل آورند. 

 

در شرایطی که دشمنان انقلاب اسلامی برای تغییر سبک زندگی و فرهنگ ایرانی اسلامی ملت ایران از هیچ تلاشی فروگذار نیستند به نظر می‌رسد متولیان فرهنگی کشور با نگاهی عمیق‌تر و هوشیارانه به نسخه‌های خارجی در توسعه علمی، فرهنگی و آموزشی زمینه را برای رشد و شکوفایی آینده سازان کشور بر مبنای مفاهیم غنی اسلامی و فرهنگ بومی ملت ایران بیش از گذشته فراهم کنند.