در حالی که در 10 سال گذشته مهاجرت در داخل کشور به کمتر از یک سوم کاهش یافته اما این آمار به معنای افزایش مهاجرت معکوس و بهبود شرایط زندگی در مناطق روستایی برای حفظ جمعیت در این مناطق نیست.
به گزارش جماران، در پنج سال گذشته چهار میلیون و 709 هزار و 149نفر در داخل کشور مهاجرت کرده اند که سهم مناطق شهری از آن 84.4 درصد و مقاصد روستایی 15.6 درصد است.
در سال 85 جمعیت مهاجران در کشور 12میلیون و 148هزار و 150نفر بود که 74.1 مقصد شهری و 25.9 مقصد روستایی داشتند.
با توجه به آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، جمعیت در معرض مهاجرت در این سال نسبت به سال 1385 حدود 2.6 برابر کاهش یافته است.
این در حالی است که در سال 90 جمعیتی بالغ بر پنج میلیون و 534 هزار و 666 نفر در کشور مهاجرت کرده اند که مقصد 77.7 درصد آنان به مناطق شهری و 22.3 درصد به مناطق روستایی بوده است.
«سید ابوالفضل رضوی» معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری پیشتر اعلام کرده بود، حدود 33 هزار روستا و آبادی در کشور خالی از سکنه شده اند.
با اینکه برخی نهادها از آغاز مهاجرت معکوس در کشور خبر می دهند اما آمارها چنین شرایطی را تایید نمی کند به شکلی که از مجموع مهاجرت ها تنها 15.6درصد (736هزار و 253 نفر) به مقصد روستاها مهاجرت کرده اند.
به واقع می توان گفت، کاهش مهاجرت در سال 95 ناشی از این است که جابجایی جمعیت در سال های گذشته رخ داده است به طوری که اکنون نزدیک به 74 درصد از جمعیت کشور در مناطق شهری و تنها 26درصد در مناطق روستایی کشور زندگی می کنند.
تعداد خانوارهای شهری در سال 1395 به طور تقریبی 6 برابر خانوارهای روستایی است به طوری که 18 میلیون و 125هزار و 488خانوار در مناطق شهری و 6 میلیون و 70 هزار و 547 خانوار در مناطق روستایی زندگی می کنند.
این نسبت در سال 1355 چنان بود که سه میلیون و 265 هزار و 524 خانوار ساکن در مناطق شهری و سه میلیون و 446 هزار و 104 خانوار ساکن در مناطق روستایی بودند.
رشد جمعیت در مناطق روستایی کشور از سال 1370 منفی شد به شکلی که از 1.21 درصد طی سال های 70 - 1365 به منفی 0.64 در دوره زمانی سال های 75 -1370 رسید.
روند منفی رشد جمعیت مناطق روستایی همچنان ادامه داشت به نحوی که در سال های 75 تا 85 خورشیدی به منهای 0.44درصد، 90 - 1385 به منهای 0.67 درصد و در سال 95-1390 به منهای 0.73درصد رسید.
روند کاهشی رشد جمعیت در مناطق روستایی به طور عام به دلیل مهاجرت صورت گرفته و کمبود منابع آب و افزایش جمعیت مهمترین عامل مهاجرت از مناطق روستایی به شهری بوده است.
وقتی که میزان مهاجرت در سال 95 را با سال 85 مقایسه می کنیم، متوجه می شویم که این مهاجرت ها به طور عام در سال های گذشته صورت گرفته است و می توان اذعان داشت که دیگر جمعیتی در مناطق روستایی نمانده که سودای مهاجرت داشته باشد.
** سهم استان ها در مهاجرت
استان تهران با 20.2 درصد در سال 1395بیشترین سهم را جذب مهاجران در میان استان ها داشته است و استان های خراسان رضوی با 7.3 درصد و اصفهان با 6.8 درصد در مرتبه های بعدی از استان تهران قرار دارند.
به عقیده کارشناسان، مقصد مهاجران به طور عام شهرهای بزرگ است تا بتوانند به شغلی دست یابند.
آمارها حکایت از آن دارند که بیش از 10 میلیون نفر حاشیه نشین در شهرهای ایران زندگی می کنند؛ این افراد به طور عام از مناطق روستایی و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ سفر کرده اند.
توسعه نامتوازن علت عمده مهاجرت از شهرهای کوچک و روستاها به شهرهای بزرگ است.
استان های ایلام با 0.7درصد، چهارمحال بختیاری با یک درصد و خراسان شمالی با 1.1 درصد کمترین سهم از کل جمعیت مهاجر را به خود تخصیص داده اند.
مهم ترین علت مهاجرت در ایران موضوع اشتغال است که مهاجران برای یافتن شغل و یا درآمد بیشتر به سوی شهرهای بزرگ رانده می شوند و به دلیل نبود فرصت های شغلی مناسب بیشتر این افراد در کارهای غیرمولد به کار مشغول می شوند
