ماجرای وساطت ۵ روحانی بین هاشمی و احمدی‌نژاد

آیت‌ا...هاشمی یکی از ارکان مهم انقلاب اسلامی بودند و از دیر باز رابطه نزدیکی با حضرت امام (ره) و بزرگان انقلاب و همچنین مقام معظم رهبری داشتند.ایشان در طول تاریخ انقلاب اسلامی مسئولیت‌های کم‌نظیری مانند ریاست مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری، فرماندهی جنگ و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشتند و منشأ خدمات زیادی در کشور بودند. بدون شک فقدان این مجاهد خستگی ناپذیر ضایعه‌ای دردناک برای مردم ایران و مقام معظم رهبری بوده است. آیت‌ا...هاشمی همواره کمک بزرگی به سیاستگذاری های کلان کشور و به مسئولان و مقام معظم رهبری بودند و به همین دلیل رحلت ایشان یک اتفاق بزرگ برای نظام و انقلاب اسلامی بوده است. در دولت اصلاحات برخی از اصلاح‌طلبان دیدگاه های مناسبی نسبت به آیت‌ا...هاشمی نداشتند اما پس از انتخابات ۱۳۸۴ آنها رابطه نزدیک تری با آیت‌ا...هاشمی پیدا کردند و این رابطه تا آخر عمر ایشان ادامه داشت. به همین دلیل از سال ۸۴ برخی از اصولگرایان که عمدتا نیز از نزدیکان احمدی نژاد بودند، از دیدگاه های آیت‌ا...هاشمی فاصله گرفتند.با این وجود عقلای هر دو جریان سیاسی اعم از اصولگرا و اصلاح طلب حضور آیت‌ا...هاشمی را در فضای سیاسی ایران تاثیرگذار می دانستند و برای ایشان نقش پررنگی در مناسبات سیاسی ایران قائل بودند.از سوی دیگر آیت‌ا...هاشمی از بنیانگذاران و موسسان اصلی جامعه روحانیت مبارز بودند و نقش زیادی در تاثیرگذاری این تشکل در فضای سیاسی ایران ایفا کردند. با این وجود از سال ۸۴ به بعد آیت‌ا...هاشمی در جلسات جامعه روحانیت مبارز شرکت نکردند.

چرا برخی از اصولگرایان از سال ۸۴ به بعد از دیدگاه‌های آیت‌ا...هاشمی فاصله گرفتند؟ رویکرد احمدی‌نژاد در این زمینه چه نقشی داشت؟

انتظار ما این بود که از سال ۸۴ به بعد

آیت‌ا...هاشمی با توجه به جایگاهی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام و فضای سیاسی ایران داشتند، نقش راهنما و ارشادکننده را برای آقای احمدی نژاد که تازه به ریاست جمهوری رسیده بودند ایفا کنند. شاید از این راه می شد برخی از رفتارهای احمدی نژاد را کنترل کرد. به همین دلیل نیز در سال ۸۴ بنده و چهار نفر دیگر از روحانیون مجلس خدمت آیت‌ا...هاشمی رسیدیم تا زمینه این تعامل را بین ایشان و آقای احمدی نژاد برقرار کنیم. ما از آیت‌ا...هاشمی خواستیم که پس از انتخابات ریاست جمهوری رقابت های انتخاباتی را فراموش کنند و از موضع پدرانه با آقای احمدی نژاد برخورد کنند. البته به نظر می رسید برخی بی اخلاقی‌ها که در طول رقابت های انتخاباتی بین هواداران آیت‌ا...هاشمی و آقای احمدی نژاد صورت گرفته بود زمینه های ناسازگارى را بین آقای احمدی نژاد و آیت‌ا...هاشمی تقویت کرده بود، به نحوى که ایشان روى خوشى به این پیشنهاد نشان ندادند.

آیت‌ا...هاشمی بارها عنوان کردند که من خطر احمدی نژاد را برای نظام به مسئولان و بزرگان نظام گوشزد کرده بودم. با این وجود تا زمانی که ماهیت احمدی نژاد برای همه آشکار نشد، کسی این سخنان را جدی نگرفت. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟

به هر حال آقای احمدی نژاد استاندار دولت آیت‌ا...هاشمی بودند و آیت‌ا...هاشمی نسبت به ایشان شناخت داشتند. آیت‌ا...هاشمی در دورانی که آقای احمدی نژاد استاندار دولت ایشان بودند از ایشان رضایت داشتند. حتی در دورانی که آقای احمدی نژاد شهردار تهران بودند نیز بین ایشان و آیت‌ا... هاشمی تعارضی وجود نداشت و روابط مناسبی بین این دو برقرار بود. به نظر می رسد که تعارض اصلی بین آقای احمدی نژاد و آیت‌ا...هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ رخ داد و پس از انتخابات نیز تشدید شد.

قبل از رحلت آیت‌ا...هاشمی تلاش هایی از سوی جامعه روحانیت مبارز برای حضور ایشان در جلسات این تشکل سیاسی صورت گرفت.آیا در این زمینه مساله ای وجود داشت که تاکنون رسانه ای نشده است؟

البته این‌طور نبود که براى حضور ایشان اصرار شده باشد، بعضى از اعضا مطرح کرده بودند، ایشان نیز عنوان کردند که بنده آمادگی خود را برای حضور در جلسات جامعه روحانیت مبارز اعلام می کنم. با این وجود ایشان اعتقاد داشتند که جلسات در دفتر کار ایشان برگزار شود که اتفاق نیفتاد.

برخی از اصلاح طلبان بر این باورند که در غیاب آیت‌ا...هاشمی اصلاح طلبان باید روابط نزدیک تری با مقام معظم رهبری داشته باشند. در این زمینه آقای جهانگیری نیز دیداری با رهبر انقلاب داشته اند و جزئیاتی از این دیدار نیز منتشر شده است.دیدگاه شما در این زمینه چیست؟

به نظر من برای این اتفاق اندکی دیر شده است و اصلاح طلبان باید زودتر و قبل از این که برخی اتفاقات رخ بدهد این کار را انجام می دادند.البته از این نکته نیز نباید غافل شد که رابطه برخی از اصلاح طلبان با مقام معظم رهبری هیچ گاه قطع نشد و این افراد همواره به دفتر مقام معظم رهبری رفت و آمد می کردند. وضعیت به شکلی بود که دفتر رهبری اغلب این افراد را برای دیدار های نوروزی خود دعوت می کرد. نمونه بارز این افراد حجت الاسلام مجید انصاری، دکتر عارف، مهندس تابش و بسیارى دیگر است که همواره رابطه مناسبی با رهبر معظم انقلاب داشته اند و همواره به دفتر رهبری رفت و آمد می کرده اند.پس از سال ۸۸ اصلاح طلبانی که مسیر حرکت خود را از فتنه گران جدا کرده بودند همواره به دفتر رهبری به صورت عمومی و خصوصی رفت و آمد داشتند و دیدگاه های خود را با رهبری در زمینه های مختلف در میان می گذاشتند.به نظر من یکی از مهم ترین مسائلی که سبب فاصله اصلاح طلبان با مقام معظم رهبری شده است فتنه سال ۸۸ است. در نتیجه اگر اصلاح طلبان قصد دارند در شرایط کنونی روابط خود را با مقام معظم رهبری نزدیک تر کنند، باید دیدگاه های خود را درباره فتنه سال ۸۸ اصلاح و واقعیت های انتخابات ۸۸ را بیان کنند و عنوان کنند که در انتخابات تقلبی صورت نگرفته است. اصلاح طلبان باید شجاعت بیان حقایق اتفاقات رخ داده در انتخابات سال ۸۸ را داشته باشند.از سوی دیگر رهبر معظم انقلاب به تازگی عنوان فرموده اند که آیت‌ا...هاشمی واسطه جریان اصلاحات با ایشان نبوده و جلسات دو نفره ایشان درباره مسائل کلی نظام بوده است. اصلاح طلبان باید قبل از رحلت آیت‌ا...هاشمی چنین درخواستی را مطرح می کردند و باید خیلی زودتر در این زمینه پیش قدم می شدند. این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها فرموده اند که رابطه ما با همه جریان های سیاسی مناسب است و همه جریان های سیاسی باید دغدغه های خود را با مسئولان نظام مطرح کنند و از سوی دیگر دیدگاه های آنها را بشنوند.

در شرایط کنونی جبهه مردمی انقلاب اسلامی اسامی کاندیداهای جریان اصولگرایی را معرفی کرده و درصدد آن است که از بین این افراد گزینه نهایی اصولگرایان را معرفی کند. موضع جامعه روحانیت مبارز نسبت به جبهه مردمی انقلاب اسلامی چیست؟

این مساله در جلسات جامعه روحانیت مبارز مطرح شده و ما از حرکت جبهه مردمی انقلاب اسلامی و هر اقدامى که موجب همگرایى و ائتلاف نیروهاى انقلابى شود حمایت مى کنیم. اکثریت اعضای جامعه روحانیت مبارز بر این باورند که جبهه مردمی انقلاب اسلامی (جمنا) می تواند در اردوگاه اصولگرایی، ائتلاف حداکثری برای حضور در انتخابات به وجود بیاورد.

آیا جامعه روحانیت مبارز به دنبال محوریت در بین اصولگرایان نیست و محوریت جبهه مردمی انقلاب اسلامی را می پذیرد؟

متولیان تشکیل دهنده جبهه مردمی از ابتدای شکل‌گیری این جبهه با آیت‌ا... موحدی کرمانی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز مشورت کرده اند و دیدگاه‌های ایشان را درباره تشکیل چنین تشکلی جویا شده‌اند.در نتیجه این جبهه قبل از تشکیل مورد حمایت آیت‌ا... موحدی کرمانی به عنوان دبیر کل جامعه روحانیت مبارز قرار گرفته است و سپس اقدام به تشکیل این جبهه شده است.از سوی دیگر آیت‌ا... موحدی کرمانی با مشورت اعضای تشکل، نمایندگانی را در جبهه مردمى انقلاب اسلامی تعیین کرده‌اند تا همه مسائل در مسیر صحیح خود به پیش برود. جامعه روحانیت مبارز منتظر می ماند تا ببیند خروجی کار جبهه مردمی انقلاب اسلامی چه کسی خواهد بود و سپس موضع نهایی خود را در انتخابات آینده مشخص خواهد کرد. جبهه مردمی انقلاب اسلامی در ابتدا یک لیست ۵۱ نفره پیشنهادى از سوی مشارکت کنندگان در این جبهه را دریافت کرد و سپس با سوال از خود افراد پیشنهادشده و غربالگری،۲۱ نفر باقى ماند که این افراد را به رای کنگره عمومى گذاشت تا در نهایت۱۰ نفر که دارای بیشترین اقبال عمومی در جامعه هستند انتخاب شود. پس از مشخص شدن این۱۰ نفر در نشست دوم کنگره عمومى جبهه مردمی انقلاب اسلامی، تعداد را مجدد به پنج نفر کاهش می‌دهد و از آن پس تلاش خواهد کرد مهم ترین گزینه خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ معرفی کند.

آیا اصولگرایان به دنبال معرفی چند گزینه در انتخابات هستند و یا تلاش خواهند کرد یک گزینه نهایی معرفی کنند؟

در این زمینه اختلاف نظرهایی در طیف های مختلف اصولگرایی وجود دارد و هنوز اصولگرایان به جمع بندی نهایی نرسیده اند.به نظر بنده اگر اصولگرایان تنها با یک گزینه در انتخابات حضور پیدا کند احتمال موفقیت بیشتری خواهند داشت. به همین دلیل اصولگرایان تلاش خواهند کرد با بررسی و تحلیل جوانب مختلف انتخابات در نهایت به یک گزینه نهایی دست پیدا کنند.

به نظر شما پایگاه رای آقای روحانی در انتخابات ۹۶ نسبت به انتخابات ۹۲ ریزش داشته و یا با رویش آرا مواجه شده است؟

به نظر من پایگاه رای آقای روحانی نسبت به سال ۹۲ به سه دلیل مهم ریزش داشته است.دلیل نخست این مساله حمایت آیت‌ا...هاشمی از آقای روحانی در سال ۹۲ بود. در آن مقطع زمانی و پس از ورود آیت‌ا...هاشمی به انتخابات یک فضای هیجانی خاصی در کشور شکل گرفته بود که این فضا بعد از رد صلاحیت آیت‌ا...هاشمی و حمایت ایشان به آقای روحانی انتقال پیدا کرد. در نتیجه یکی از عوامل اصلی پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ حمایت آیت‌ا...هاشمی از ایشان بود. در شرایط کنونی آیت‌ا...هاشمی رحلت کرده اند و در نتیجه آقای روحانی مهم ترین حامی انتخاباتی خود را از دست داده است. از سوی دیگر در شرایط کنونی کشور آن فضای هیجانی پس از رد صلاحیت آیت‌ا...هاشمی وجود ندارد و آقای روحانی باید بتواند روی پای خود بایستد. دلیل دوم عدم وفا به عهد برخی از چهره‌های اصولگرا در رقابت های انتخاباتی سال۹۲ بود. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ سه نفر از کاندیدای انتخابات با تشکیل ائتلاف به دنبال حمایت از یک گزینه واحد بودند. با این وجود پس از مشخص شدن نتایج نظرسنجی ها این افراد به عهد خود وفا نکردند و حاضر نشدند صحنه انتخابات را ترک کنند.این اتفاق در حالی رخ داد که بخش هایی از جریان اصولگرایی که به این ائتلاف دل بسته بودند پس از عدم پایبندى صورت گرفته، هر سه کاندیدا را رها کردند و به آقاى روحانى که یک روحانى با سابقه اصولگرایى بود، پیوستند و در انتخابات از ایشان حمایت کردند. این در حالی است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ با شکل گیری جبهه مردمی انقلاب اسلامی، اصولگرایان به احتمال قوى به یک گزینه واحد خواهند رسید. دلیل سوم نیز عملکرد چهار سال گذشته دولت آقای روحانی است که در انتخابات ریاست جمهوری سال۹۶ مورد قضاوت مردم قرار خواهد گرفت. این در حالی است که در سال ۹۲ مردم شناخت کافی از رویکرد آقای روحانی نداشتند و برنامه های ایشان را نمی شناختند. با این وجود پس از چهار سال مردم به خوبی به اهداف،رفتارها و برنامه‌های آقای روحانی پی برده‌اند و به دلیل عملکرد ضعیف در برخی مسائل مانند مسائل اقتصادی و معیشتی، پایگاه رای ایشان نسبت به گذشته ریزش داشته است.