مدیر مؤسسه دین و اقتصاد درباره نقش آیت‌الله هاشمی در تحولات بعد از انقلاب گفت: مرحوم هاشمی به دلیل قبول مسئولیت‌های بزرگ و سخت، اشتباهاتی نیز داشت و کسی نمی‌تواند ادعا کند او عاری از خطا و اشتباه است؛ اما مروت و جوانمردی او در مواجهه با این اشتباهات مثال‌زدنی بود.
بی اخلاقی به بهشتی و منتظری و هاشمی؛ در یک نسل چند بار باید خطایی را انجام داد؟
این استاد اقتصاد ادامه داد: درحالی که ساحت ذهنی مرحوم هاشمی در سایه توحید بود، در سال‌های اخیر عده‌ای از اوباش تلاش کردند دیانت او را نیز مانند علی(ع) زیر سؤال ببرند و به شخصیت دینی آیت‌الله خدشه وارد کنند. ما این مسأله و بی‌اخلاقی‌ها را درباره شهید بهشتی و مرحوم منتظری تجربه کردیم و سؤال من اینجاست که در یک نسل چند بار باید خطایی را انجام داد تا یاد بگیریم که رفتار خود را اصلاح کنیم؟ در جامعه ما یک سری از چارچوب‌ها وجود دارد که یادگیری و درس گرفتن از این تجربه‌ها را سخت کرده است و به نظر من برای نجات آینده ایران درس گرفتن از این تجربه‌های تلخ یک رکن اساسی است.
مؤمنی یادآور شد: درس گرفتن از این تجربه‌ها باید در تمامی ابعاد جامعه باشد؛ به طور مثال وقتی شوک نفتی که در سال 84 تا90 اتفاق افتاد را با مورد مشابه سال 52 تا 56 مقایسه می‌کنیم در می‌یابیم که بیش از 85 درصد از خطاهایی که قبل از انقلاب رخ داد در این سال‌ها نیز تکرار شد. سؤال اینجاست که باوجود افزایش این همه دانشکده اقتصاد و استاد و دانشجو چه اتفاقی افتاد که از این تجربه تلخ درس نگرفتیم؟ برای بهبود عملکرد، دانایی شرط لازم است اما شرط کفایت این است که در ساختار قدرت گوش شنوایی وجود داشته باشد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مرحوم هاشمی به دلیل قبول مسئولیت‌های بزرگ و سخت اشتباهاتی نیز داشت و کسی نمی‌تواند ادعا کند او عاری از خطا و اشتباه است اما مروت و جوانمردی هاشمی در مواجهه با این اشتباهات مثال‌زدنی است. در زمان طرح تعدیل اقتصادی که توسط مرحوم هاشمی اجرا شد و از نظر ما بسیار غلط بود و بعدها هم با شکست مواجه شد، سه نفر از اطرافیان او که در این طرح نقش داشتند او را تنها گذاشتند اما آقای هاشمی هرگز این مسأله را به روی خود نیاورد و این اشتباهات را به تنهایی به گردن گرفت.
وی افزود: هاشمی این مروت و جوانمردی را از امام(ره) آموخته بود. در زمان تصویب قطعنامه 598 به امام گفت که تصویب این قطعنامه برای کشور مفید است و اگر لازم است او را محاکمه و اعدام کنند تا این قطعنامه به نفع کشور تصویب شود. اما امام نیز در زمان پاسخگویی تمام مسئولیت قطعنامه را خودشان به تنهایی قبول کردند و به غائله خاتمه دادند.
مؤمنی در پایان سخنرانی خود گفت: همه ما باید یاد بگیریم در هنگام مرگ یک انسان بزرگ و عزیز کمتر خودآزاری کنیم و خرد و عقلانیت این انسان بزرگ را مبنا قرار دهیم و با مسئولیت پذیری برای اصلاح امور، کاری کنیم تا حتی الامکان خلأ آیت‌الله هاشمی کمتر حس شود.
