شاه سه روز پیش از خروج همیشگیاش از ایران، در 23 دی ماه، با تشکیل شورای سلطنت، تمامی وظایف سلطنت را واگذار کرد و سه روز بعد از ایران خارج شد. امام خمینی در کنفرانسی خبری که همان روز با حضور خبرنگاران در نوفل لوشاتو برگزار شد، خروج شاه از کشور را «طلیعه پیروزی» نامید و آن را به ملت ایران تبریک گفت، اما ایشان «خلع سلطه اجانب» را خبری مهمتر از خروج شاه از کشور نامید و از مردم خواست با کنار گذاشتن اختلافات حزبی و مسلکی، همه با هم برای ساختن این ویرانه، دست به دست هم دهند.
به گزارش جماران؛ پایگاه اطلاعرسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشت: محمدرضا پهلوی روز 26 بهمن 57، در سکوت کامل خبری در حیاط کاخ نیاوران سوار بر هلیکوپتر شد و برای همیشه ایران را ترک کرد. هلیکوپتر حامل شاه و همسرش ساعت یازده و نیم صبح، در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست. تشریفات مربوط به فرار شاه خصوصی و غیررسمی بود. مشایعتکنندگان، نخستوزیر، رؤسای مجلسین، وزیر دربار، رییس ستاد ارتش و گروهی از مقامات وابسته به دربار بودند و فرودگاه مهرآباد در محاصره یگانهای گارد شاهنشاهی بود.
موتور سقوط پهلوی که از سالهای قبل روشن شده بود، در 17 شهریور 57 سرعت گرفت و با اوجگیری مبارزات، فشار نیروهای مخالف رژیم و هماهنگی قیامهای مردمی به رهبری امام خمینی، برگزاری مراسم چهلمهای مختلف شهدا در تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و ...، اعتصاب سراسری مطبوعات و کارگران و ... ، کنترل امنیت کشور از دست نیروهای رژیم و حتی حکومت نظامی خارج شد.
گسترش موج اعتصابات در سراسر کشور، بخصوص صنعت نفت، مملکت را به حال فلج کامل در آورد و درآمد ارزی کشور به صفر رسید. شاه برای خروج از بنبستی که در آن گرفتار شده بود، به رهبران جبهه ملی روی آورد و قبل از همه دکتر غلامحسین صدیقی را برای مقام نخستوزیری در نظر گرفت. صدیقی پس از یک هفته مطالعه و مشورت، پاسخ رد داد. پس از او، شاه به سراغ شاپور بختیار رفت. بختیار این پیشنهاد را به شرط گرفتن اختیار کامل و خروج شاه از کشور بعد از رأی اعتماد مجلسین به دولت پذیرفت. شاه ناگزیر، تمام شرایط را پذیرفت.
شاه سه روز پیش از خروج همیشگیاش از ایران، در 23 دی ماه، با تشکیل شورای سلطنت، تمامی وظایف سلطنت را واگذار کرد و سه روز بعد از ایران خارج شد. امام خمینی در کنفرانسی خبری که همان روز با حضور خبرنگاران در نوفل لوشاتو برگزار شد، خروج شاه از کشور را «طلیعه پیروزی» نامید و آن را به ملت ایران تبریک گفت، اما ایشان «خلع سلطه اجانب» را خبری مهمتر از خروج شاه از کشور نامید و از مردم خواست با کنار گذاشتن اختلافات حزبی و مسلکی، همه با هم برای ساختن این ویرانه، دست به دست هم دهند.
امام خمینی در پاسخ به خبرنگاران احتمال دیکتاتوری نظامی را منتفی دانستند و تاکید کردند در ایران آینده، زنان در موقعیت یک انسان شریف و یک شخصیت آزاد قرار خواهند گرفت. آنچه در پی میآید گزارش کامل این نشست خبری در نوفل لوشاتو است که در «مرکز اسناد انقلاب اسلامی» نگهداری میشود.
پیام مجاهد کبیر امام خمینی در روز فرار شاه
سه شنبه هفدهم صفر 99 برابر 26 دی ماه 57، در پاسخ به سوالات خبرنگاران سراسر جهان در نوفل لوشاتو.
س – اولین قدم سیاسی پس از خروج شاه چیست؟
ج – خروج شاه اولین مرحله پیروزی نیست، بلکه طلیعه یک پیروزی است و البته این طلیعه را من به ملت ایران تبریک عرض میکنم و باید توجه داشته باشند همانطوری که طلیعه پیروزی است، طلیعه خلع سلطه اجانب است و این تبریکش بیشتر از تبریک رفتن شاه است و ما الان مسائل بسیار مشکل در پیش داریم. ما وارث یک مملکت از هم پاشیده هستیم. در ظرف 50 سال سلطنت پهلوی و بیشتر از سی سال سلطنت محمدرضا آنقدر خرابیها وارد شده در مملکت ما که ما باید با همت جمیع طبقات ملت قیام کنیم برای ترمیم. اولین قدمی که ما باید برداریم، ترمیم این خرابیهاست که به وسیله شاه که از عمال خارج بوده، به وجود آمده است. بایستی خرابیها را ترمیم بکنیم و این ممکن نیست الا به کمک جمیع طبقات. من از جمیع طبقات ملت با کمال تواضع تقاضا دارم که در این مشروع اسلامی و در این مشروع ملی، همه با هم کمک کنند، دست به دست هم بدهند. اختلافات حزبی مسلکی را کنار بگذارند، اختلافات قدیمی و جدیدی را کنار بگذارند، اختلافاتی که مربوط به احزاب است، کنار بگذارند و همه با هم با صدای واحد و ید واحد قیام به امر کنند. قیام به امر مهمی که نجات دادن کشور است، نجات دادن این کشتی متزلزل است. ما از خداوند تبارک و تعالی میخواهیم که ملت ما را بیشتر از این هوشیار و بیدار کند و من از ملت میخواهم که خودشان مواظب نظم مملکت باشند و جوانان غیور ما کنترل کنند شهرستانها، دهات و قراء را و نگذارند کسانی که آشوبطلبند، در این قراء و قصبات و شهرستانها یک وقت شلوغی کنند، من اخطار میکنم به این اشخاصی که شلوغ میکنند و تبلیغات سوء در این زمینهها میکنند و میخواهند با فرصتطلبی آشوب بپا کنند و بر ضد ملت ایران یک تبلیغاتی بکنند. من اخطار میکنم به اینها که اگر یک همچنین کاری بکنند، سرنوشت سختی خواهند داشت و مجازات بزرگی خواهند داشت، ولی اگر چنانچه توبه کنند، خدای تبارک و تعالی توبه همه را قبول میکند و باید اینها برگردند به آغوش ملت و ملت آنها را خواهد پذیرفت.
س- آیا حضرتعالی تصور نمی فرمایید که اگر با دولت بختیار همکاری نفرمایید، احتمال یک دیکتاتوری نظامی و خونریزی خواهد بود. (خنده شدید خبرنگاران)
ج – دیکتاتوری نظامی وقتش گذشت، باید عرض کنم که اگر چنانچه کسی دست به دیکتاتوری یا کودتای نظامی بزند، خواهید فهمید که موفق به هیچ چیز نخواهد شد و برای خودش و برای کسانی که مربوط به خودش است، ذلت بار خواهد آورد. باید همه اشخاصی که میخواهند در ایران برای منفعتطلبی یک خطایی بکنند، شلوغی بکنند و یا تبلیغاتی بکنند، بدانند که وقت اینها گذشته است. دیگر ملت ایران، آن ملت سابق نیست که بتوانند به آن نفوذ بکنند. همه تبلیغات سوء برکنار باید بشود، ملت به راه خودش برود و آن چیزی را که ملت میخواهد به آن عمل شود، دیکتاتوری به کلی منتفی است و یک مملکت آزاد که همه طبقات و اصناف آزادند، یک مملکت مستقل که هیچ قدرتی در او نتواند دخالت بکند، انشالله تحقق پیدا میکند و ما دولت را به همین زودی معرفی خواهیم کرد.
س – موقعیت زنان و نقش زنان در دولت آینده شما چگونه خواهد بود؟
ج – موقعیت یک انسان شریف و یک شخصیت آزاد. برخلاف [آنچه] این سالها بر ما گذشت که نه زنها آزاد بودند و نه مردها. ملتی که زن و مردش آزاد نبود و در خفقان بود، از زیر این بار بیرون آمده و از این به بعد زنها و مردها آزادند، ولی اگر چنانچه کارهای خلاف عفت بکنند و یا خلاف مصلحت و مملکت بکنند، از این کار آنها جلوگیری خواهد شد.