جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور آمریکا در دولت ترامپ می نویسد: سکوت پیونگیانگ دقیقا به معنای ادامه فعالیتهای هستهای و موشکی این کشور است. آنها به صورت مخفیانه کار میکنند و زمانی که لازم باشد، عملیات قابل مشاهده بیشتری برای حل مشکلات موجود انجام میشود. برای مثال، در حالی که از سال 2017 هیچ آزمایش موشکهای بالستیک قارهپیمایی از سوی کرهشمالی انجام نشده، پرتابها و آزمایشهای دیگر با برد کوتاهتر و فناوری قابل انتقال آسان به موشکهای بالستیک قارهپیما را آزمایش کردهاند، اما بدون هیاهو و تبلیغات. بر همین اساس، شلیکهای موشکی اخیر هم یک آزمون برای رفع نواقص و توسعه قابلیتهای موشکی مختلف کرهشمالی است.
به گزارش جماران؛ جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور آمریکا در دولت ترامپ، در یادداشتی نوشته است:
چرا کرهشمالی اینقدر آرام و ساکت به نظر میرسد؟ روسیه نیروهای خود را به قزاقستان فرستاده و همچنین ماههاست اوکراین را تهدید میکند. چین هم قصد اشغال تایوان را دارد و به اقدامات جنجالی خود در دریای چین جنوبی ادامه میدهد. ایران برای احیای مجدد توافق هستهای 2015 در حال انجام مذاکراتی پیچیده با نمایندگان دولت جو بایدن است و همزمان مقامهای آمریکایی را تهدید میکند. طالبان آمریکا را وادار به خروج فاجعهآمیز از افغانستان کرده و داعش شاخه خراسان و القاعده موقعیت بهتری را برای طراحی حملات تروریستی در سراسر جهان در اختیار دارند. در چنین وضعیتی، اعتبار جو بایدن روز به روز در حال کاهش است.
آیا در این میان کرهشمالی در حال فرصتسوزی است یا اینکه واشنگتن انفعال آشکار پیونگیانگ را اشتباه تفسیر میکند؟ هرگز نباید انفعال ظاهری در کرهشمالی را به این معنا قضاوت کنیم که تهدیدات هستهای و بالستیک رژیم پیونگیانگ فروکش کرده است. کارشناسان حامی و توجیهکننده کرهشمالی برای چندین دهه با ناظران تحولات این کشور که بهطور واقعبینانه نسبت به اهمیت و زمان آزمایشهای هستهای و موشکی، مانورها و رژههای نظامی و سخنرانیهای رهبران کرهشمالی هشدار میدهند، موش و گربه بازی کرده و اقدامات این کشور را کماهمیت تلقی کرده و بحران کرهشمالی را ناشی از سیاستهای غرب میدانند. این نکته تازهای نیست و حکومتهای استبدادی با دستکاری و ارائه اطلاعات غلط در رسانهها، از آنها به سود منافع حکومتهای خود استفاده کردهاند.
بااینحال، برنامههای موشکی و تسلیحات هستهای، منطق و جدول زمانی خاص خود را دارند. برخی از برنامهها و اقدامات در واقع بهعنوان تبلیغات برنامهریزی شدهاند، اما برخی دیگر صرفا الزاماتی هستند که باید انجام شوند. وجود دورههای طولانی بدون انتشار خبری از آزمایشهای قابل شناسایی، قطعا به این معنا نیست که برنامههای تسلیحاتی پیونگیانگ، همانطور که دونالد ترامپ رئیسجمهوری سابق آمریکا به آن میبالید، متوقف شده است. کرهشمالی میتواند پیشرفت درخور توجهی در تأسیسات مخفی یا زیرزمینی داشته باشد و آزمایشهای قابل تشخیص را فقط در صورت لزوم برنامهریزی کند. به گفته دونالد رامسفلد، وزیر دفاع فقید آمریکا، «فقدان شواهد دلیل بر عدم انجام اقدام مدنظر نیست».
سکوت پیونگیانگ دقیقا به معنای ادامه فعالیتهای هستهای و موشکی این کشور است. آنها به صورت مخفیانه کار میکنند و زمانی که لازم باشد، عملیات قابل مشاهده بیشتری برای حل مشکلات موجود انجام میشود. برای مثال، در حالی که از سال 2017 هیچ آزمایش موشکهای بالستیک قارهپیمایی از سوی کرهشمالی انجام نشده، پرتابها و آزمایشهای دیگر با برد کوتاهتر و فناوری قابل انتقال آسان به موشکهای بالستیک قارهپیما را آزمایش کردهاند، اما بدون هیاهو و تبلیغات. بر همین اساس، شلیکهای موشکی اخیر هم یک آزمون برای رفع نواقص و توسعه قابلیتهای موشکی مختلف کرهشمالی است.
درحالحاضر موانع باقیمانده حکومت کرهشمالی در توسعه سلاحهای هستهای قابل نصب روی موشک (اکنون بهطور بالقوه از طریق موشکهای کروز مافوق صوت) شامل تکمیل فناوری لازم برای هدفگیری دقیق است. علاوه بر این، پیونگیانگ باید اطمینان یابد که محمولههای هستهای پس از ورود مجدد به جو، مسیر درست خود را ادامه میدهد. این موضوعات به علم موشکی مربوط میشود. علاوه بر این، آزمایش سیستمهای تسلیحاتی بسیار پیچیده اصلا ارزان نیست و همه چیز به درستی برنامههای توسعه، آزمایش و نتایج آن بستگی دارد.
اکنون پیونگیانگ منتظر انتخابات ریاستجمهوری کرهجنوبی در 9 مارس است. کاهش محبوبیت «مون جائه این»، رئیسجمهوری فعلی کرهجنوبی، او را در موقعیتی ضعیفتر نسبت به ماههای قبل قرار داده است و «کیم جونگ اون» هیچ انگیزهای برای کمک به تلاشهای فزاینده مون برای برجاگذاشتن یک میراث از خود ندارد. اگرچه کیم جونگ اون پیروزی فردی را در انتخابات کرهجنوبی ترجیح میدهد که از منفعلانهترین سیاست در قبال رژیم خود حمایت کند، اما ممکن است عدم اطمینان و ریسک تلاش برای کمک به یک نامزد، موضع نامزد مقابل را تقویت کند؛ بهتر است قمار نکنید و ناخواسته باعث پیروزی نامزد سختگیرتر نشوید. وجهه دیپلماتیک کیم جونگ اون به اندازهای افت کرده است که کرهشمالی اعلام کرده هیچ ورزشکاری در المپیک زمستانی امسال که به میزبانی چین، نزدیکترین متحدش، برگزار میشود، شرکت نخواهد کرد.
ناکارآمدی صبر استراتژیک
درحالحاضر آنچه کیم جونگ اون تصمیم میگیرد بعد از انتخابات ریاستجمهوری کرهجنوبی انجام دهد، قابل پیشبینی نیست؛ بااینحال، مشکل آمریکا تنها این نیست که پیونگیانگ چه در سر دارد. ما همچنین در معرض خطر بازگشت بایدن به سیاست دولت باراک اوباما مبنی بر «صبر استراتژیک» هستیم؛ تعبیری برای انجام هیچ کاری در مورد کرهشمالی، به این امید که در ازای آن، پیونگیانگ هم هیچ اقدام خطرناکی انجام ندهد. متأسفانه بیعملی و بیتوجهی بایدن به کرهشمالی، به این معناست که این کشور با استفاده از انفعال سه رئیسجمهوری اخیر ایالات متحده، در حال نزدیکشدن به حقیقت ناخوشایند داشتن سلاحهای هستهای قابل نصب روی موشکهای قارهپیماست.
صبر استراتژیک راهحل این بحران نیست. اولویت اول واشنگتن باید افزایش اقدامات برای جمعآوری اطلاعات علیه برنامه موشکهای مافوق صوت پیونگیانگ و پاسخ به سؤالاتی مهم باشد. باید دریافت این برنامه درحالحاضر چقدر پیشرفته است و آیا با برنامهای معادل شبکه اشاعه هستهای عبدالقدیرخان، پایهگذار برنامه غنیسازی اورانیوم پاکستان، روبهرو هستیم؟ کرهشمالی چه کمکهایی از روسیه یا چین دریافت کرده است؟
مسکو و پکن مدتهاست کمک به برنامه هستهای و موشکی کرهشمالی یا ایران را رد کردهاند. البته قابلیتهای موشکهای کروز مافوق صوت توانایی جادویی به نظر نمیرسد، اما دشمنان استراتژیک اصلی آمریکا با انتقال فناوری پیشرفته به کشورهای سرکش، مزایای درخور توجهی به دست میآورند و از این طریق آمریکا و متحدانش را تهدید میکنند. شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه کرهشمالی تواناییهای هستهای و موشکی خود را به سایر کشورهای سرکش یا گروههای تروریستی گسترش میدهد. با ازدسترفتن زمان، آمریکا باید فشار بر چین، مهمترین متحد کرهشمالی را افزایش دهد. چین سالها مدعی بود یک کرهشمالی هستهای، صلح و امنیت در شمال شرق آسیا را تهدید کند.
مواضع دوگانه در چین و آمریکا
مفهوم دیپلماتیک این موضعگیری چین، این است که پکن نگران است که ژاپن، با درک این واقعیت که چتر هستهای ایالات متحده کمک چندانی به توکیو نمیکند، به دنبال ساخت تسلیحات هستهای برود. اگر این موضعگیری پکن تبلیغات نیست، پس اکنون چین باید از اهرمهای عظیم خود، بهویژه در حوزه اقتصادی، برای وادارکردن کرهشمالی به توقف تلاشهای هستهای خود استفاده کند. اگر شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، با سختگیری در قبال کرهشمالی مخالفت کند، باید دولت بایدن بیش از همیشه متوجه دوگانگی رفتارها و مواضع پکن و پیامدهای بسیار بزرگتر تهدید جهانی فزاینده چین برای ایالات متحده و متحدانش شود.
از طرف دیگر، متأسفانه با وجود لفاظیهای عمومی ضدهستهای بسیاری از سیاستمداران آمریکایی در مورد کرهشمالی، آنها در محافل و نشستهای خصوصی بهطور قطع اعلام آمادگی کردهاند تا از تلاش برای متوقفکردن پیونگیانگ دست بکشند. آنها ترجیح میدهند پیونگیانگ هستهای را «مدیریت» کنند و امیدوار باشند که اتفاق ناگواری رخ ندهد. ما هر روز به سمت همین نتیجه میرویم. شاید آنها که آشکارا تمایلی به رویارویی با پیامدهای مسیر کنونی کرهشمالی ندارند، باید بپذیرند آماده پذیرش یک کرهشمالی هستهای هستند. در آن صورت، حداقل میتوانیم یک بحث آزاد درباره پیامدهای کامل یک پیونگیانگ هستهای داشته باشیم؛ ازجمله تهدید غیرنظامیان در ژاپن، ایالات متحده و دیگر کشورها و خطرات گسترده اشاعه تسلیحات هستهای برای تروریستها یا حکومتهای سرکش به دست رژیم کیم جونگ اون.
شکست دیپلماسی در دهههای اخیر، ما را به این نقطه رسانده است. این یک اشتباه بزرگ خواهد بود که همچنان با این توهم ادامه دهیم که با ادامه دیپلماسی شاهد نتایج بهتری خواهیم بود و اشتباه بزرگتر هم آن است که به کرهشمالی اجازه دهیم تا به اهداف هستهای خود دست پیدا کند. اما اگر این بحثهای دموکراتیک که دههها ادامه یافته، نتواند هیچ راهی برای جلوگیری از پیروزی پیونگیانگ ایجاد کند، در آن صورت آنها که در آمریکا ما را به این نقطه رساندند، حداقل باید پاسخگوی عواقب سیاستهای اشتباه و مرگبار خود باشند.
منبع: روزنامه شرق به نقل از وبسایت 1945