در انتخابات علاوه بر رای‌های اصلی دو دسته رای دیگر نیز وجود دارد: عده‌ای از افراد جامعه حضور دارند که در این صحنه به نامزدی رای نمی‌دهند و آراء خود را در داخل صندوق می‌اندازند، اما این آراء به دوسته تقسیم می‌شوند؛ آراء سفید و باطله.
به گزارش جماران؛ بر اساس این گزارش یکی از مهمترین مسائل در برگزاری انتخابات سالم، رعایت قانون است و رای دهندگان برای برگزاری انتخابات پرشور باید از قوانین مطلع باشند تا بتوانند کاملا آگاهانه انتخاباتی حداکثری را رقم بزنند.
در همین حال شناختن دلایل باطل شدن آرای انتخاباتی برای رای دهندگان لازم به نظر می رسد.
طبق ماده 19 (اصلاحی 4/12/1386) درموارد زیر با تایید هیئت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه برگ های رای باطل و مراتب در صورت جلسه قید و آرا مذکور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد:
الف- در موارد ذیل برگه های رای باطل و جزو آراء ماخوذه محسوب می شود:
- آرا ناخوانا باشد
- آرایی که کاملا حاوی اسامی غیر نامزدهای تایید شده باشد
- آرایی که سفید به صندوق ریخته شده باشد
ب- در موارد ذیل برگه های رای باطل و جزو آراء ماخوذه محسوب نمی‌شود:
1-صندوق فاقد لاک و مهر انتخاباتی باشد
2-آرا زائد بر تعداد تعرفه باشد
3- آرای کسانی که به سن قانونی رای نرسیده باشند
4- آرایی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشد
5- آرایی که با تقلب و تزویر (در تعرفه ها، آرا، صورت جلسات، شمارش) به دست آمده باشد
6- آرایی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد
7- آرا تکراری
8- آرایی که با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشد
9- آرایی که فاقد مهر انتخاباتی باشد
10- آرایی که از طریق تهدید به دست آمده باشد
11- آرایی که روی ورقه غیر برگه رای نوشته شده باشد
12- آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمه باشد
تبصره 1 کل آرا مندرج در صورت جلسه ای که صندوق اخذ رای آن فاقد اوراق رای یا برگه های تعرفه باشد باطل و جز آراء ماخوذه محسوب نخواهد شد.
تبصره 2 آراء زائد مذکور در جز 2 بند ب به قید قرعه از کل برگه های رای کسر می شود
تبصره 3 آرای باطل ماخوذه در حد نصاب انتخاب نماینده موضوع ماده 8 این قانون محاسبه نمی گردد
ماده 20 در صورتی که در برگه رای علاوه بر اسامی نامزدهای تایید شده اسامی دیگری نوشته شده باشد برگ رای باطل نبوده و فقط اسامی اضافی خوانده نمی شود
تبصره 1 در صورتی که نام یک داوطلب در برگه رای مکرر نوشته شده باشد فقط یک رای برای او محسوب می شود
تبصره 2 چناچه آرای ریخته شده به صندوق به علت تشابه اسمی نامزدهای انتخاباتی به هیچ وجه قابل تشخیص و تفکیک نباشد به نسبت آرا نامزدهای دارای تشابه اسمی در آن صندوق میان آنان تقسیم می شود در مورد رای با آرا باقی مانده غیر قابل تقسیم به حکم قرعه عمل خواهد شد
تبصره 3 به منظور تسهیل امر نظارت و حفظ آرا واقعی مردم و جلوگیری از تضییع حقوق داوطلبان نمایندگی چناچه نامزدی در حوزه انتخابیه به تشخیص هئیت اجرایی یانظارت برای عامه مردم ناشناخته و گمنام با شد ولی نام خانوادگی یا نام و نام خانوادگی او مشابه نام و نام خانوادگی یکی از داوطلبان سرشناس و معروف آن حوزه باشد باید مشخصه مانند شماره (کد) شغل محل سکونت، نام پدر و غیره برای اوتعیین و در آگهی انتشار اسامی نامزدهای انتخاباتی درج گردد آرا فاقد آن مشخصه برای او منظور نخواهد شد فرد مذکور می تواند در تبلیغات انتخاباتی مشخصه تعیین شده را قید نماید و چنانچه در ایام تبلیغات انتخاباتی اعلام انصراف نماید داوطلب هم نام او می تواند قبل از روز انتخابات از طریق روزنامه و صدور اطلاعیه ادامه داوطلبی خود را برای رفع ابهام اعلام نماید .
تبصره 4 در مواردی که دو انتخابات به طور همزمان انجام گیرد آرایی که اشتباها به صندوق دیگر ریخته شود با حضور ناظرین شورای نگهبان قبل از هر اقدامی به صندوق مربوطه انتقال داده شده و سپس وظیفه قانونی انجام می گیرد .
ماده 21 در صورتی که اسامی نوشته شده بیش از تعداد لازم باشد اسامی اضافی از آخر خوانده نمی شود .
ماده 22 قبل از شروع رای گیری باید در حضور نمایندگان هیئت نظارت بر حوزه انتخابیه مربوطه صندوق های خالی، بسته و ممهور به مهر هیئت نظارت حوزه انتخابیه گردد و در صورت جلسه ای که قبل از آغاز زمان انتخابات در محل اخذ رای تنظیم می گردد نمایندگان هئیت نظارت بر حوزه انتخابیه مربوط، تعداد صندوق ها و خالی بودن آنها را گواهی نماید و در صورتی که در جریان رای گیری نیاز باشد که صندوقی را اضافه نماید باید به همین ترتیب عمل نموده و صورت جلسه گردد.
فرق بین آراء سفید و باطله چیست؟
در انتخابات علاوه بر رای‌های اصلی دو دسته رای دیگر نیز وجود دارد.
در هر انتخابات عده‌ای از افراد جامعه حضور دارند که در این صحنه به نامزدی رای نمی‌دهند و آراء خود را در داخل صندوق می‌اندازند، اما این آراء به دوسته تقسیم می‌شوند؛ آراء سفید و باطله.
اما این دو دسته چه فرقی با هم دارند.
به چه رای‌هایی آراء باطله می‌گویند
طبق ماده ۱۹ (اصلاحی ۴/۱۲/۱۳۸۶) در موارد زیر با تایید هیئت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه برگه‌های رای باطل و مراتب در صورت جلسه قید و آرا مذکور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد:" الف- در موارد ذیل برگه‌های رای باطل و جزو آراء ماخوذه محسوب می‌شود:" - آرا ناخوانا باشد - آرایی که کاملا حاوی اسامی غیر نامزدهای تایید شده باشد - آرایی که سفید به صندوق ریخته شده باشد
به چه رای‌هایی آراء سفید می‌گویند
همان گونه که از اسم آن روشن است آراء سفید در انتخابات به رای‌هایی گفته می‌شود که در برگه تعرفه هیچ نام و یا علامت دیگری در آن نباشد.
