اینکه چرا تاکنون لاریجانی اظهارنظری صریح درباره کاندیداتوری یا عدم کاندیداتوری خود نکرده و تصمیمی در این باره نگرفته، محل پرسش است و هنوز کسی در این باره نظر دقیقی نداده است، اما به تازگی خبری منتشر شده که نشان میدهد جمعی از نمایندگان ادوار به دیدار علی لاریجانی رفتهاند و حتی برخی مدعی شده اند که اعضای حزب کارگزاران با لاریجانی برای انتخابات 1400 دیدار داشته است.
به گزارش جماران؛ روزنامه اعتماد در شماره امروز خود نوشت: علی لاریجانی هنوز برای ورود به میدان یا ایستادن بیرون کارزار انتخابات 1400 به تصمیم نرسیده است. این خلاصه خبری است که نزدیکان او درباره نظر رییس ادوار هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی نسبت به انتخابات ریاستجمهوری 1400 میگویند.
این روزها نام لاریجانی از جلسات و گعدههای انتخاباتی این و آنسو به گوش میرسد. برخی حضور لاریجانی را در انتخابات ریاستجمهوری 1400 مثبت و موثر میدانند و تأکید دارند که بهتر است جریانهای سیاسی مختلف بهویژه اعتدالیون و اصلاحطلبان از او حمایت کنند ولی در عین حال برخی بهویژه در جمع اصلاحطلبان معتقدند که دیگر به هیچ عنوان نباید روی یک کاندیدای غیراصلاحطلب و غیرگفتمانی سرمایهگذاری کرد.
با این همه اما از شنیدهها و خبرهای انتخاباتی این روزها اینگونه برمیآید که چانهزنی درمورد لاریجانی و کاندیداتوری و البته چگونگی کاندیداتوریاش در انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم افزایش یافته و بسیاری از چهرههای سیاسی، بهویژه نمایندگان ادوار گذشته مجلس به سراغ او رفته و میروند تا بهقول خودشان «رییس» را برای حضور در انتخابات 1400 راضی کنند.
هرچند اینکه چرا تاکنون لاریجانی اظهارنظری صریح درباره کاندیداتوری یا عدم کاندیداتوری خود نکرده و تصمیمی در این باره نگرفته، محل پرسش است و هنوز کسی در این باره نظر دقیقی نداده است. برخی پیش از این گفته بودند که لاریجانی برای حضور در انتخابات منتظر شکلگیری شرایطی است که احزاب مختلف از او حمایت کنند اما عزتالله یوسفیانملا از نمایندگان سابق و شاید یکی از نزدیکترین چهرههای سیاسی به لاریجانی، این موضوع را رد میکند و تأکید دارد که هنوز علت سکوت و عدم اعلام تصمیم نهایی لاریجانی برای کسی روشن نیست.
جمعی از نمایندگان ادوار به دیدار علی لاریجانی رفتهاند
به تازگی خبری منتشر شده که نشان میدهد جمعی از نمایندگان ادوار به دیدار علی لاریجانی رفتهاند. پایگاه خبری دیدهبان ایران بهتازگی نوشت که «هفتههای اخیر برخی از نمایندگان ادوار مجلس به دیدار «علی لاریجانی» در خیابان نیاوران رفتهاند. هرچند از جزییات این دیدار تاکنون اخباری منتشر نشده اما با توجه به اسامی افرادی که در این دیدار حاضر شده بودند، به نظر میرسد محتوای این دیدار انتخاباتی و دعوت از علی لاریجانی برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ بوده است.»
رایزنیهای بهارستانیهای دیروز در نیاوران
این پایگاه خبری همچنین پیشتر در خبری جداگانه اعلام کرده بود که مصطفی پورمحمدی، دبیرکل جامعه روحانیت با لاریجانی دیدار کرده است. خبری که البته بلافاصله با واکنش روابط عمومی جامعه روحانیت مواجه شد و این تشکیلات سیاسی- مذهبی جناح راست که ازقضا مدتی است به عنوان یکی از چند نهاد خواهان دستیابی به اجماع اصولگرایان فعال شده، در بیانیهای تند و تیز این خبر را تکذیب کرد. همزمان اما منابع مختلف میگویند که این روزها رفت و آمد به دفتر لاریجانی بسیار است و بسیاری از چهرههای سیاسی در حال رایزنی با او، آنهم با محور انتخاباتند.
روزنامه اعتماد در ادامه مدعی شده است که بسیاری از مقامهای دولت حسن روحانی نیز در گفتوگوهای خود تأکید کردهاند که در انتخابات پیشرو از علی لاریجانی حمایت خواهند کرد. آنان میگویند لاریجانی باتوجه به سوابق و مشی اعتدالیاش میتواند کشور را از مشکلات و مصائب و کشمکشهای سیاسی خارجی عبور دهد.
اما با این حال عزتالله یوسفیانملا که دوره هشتم وقتی علی لاریجانی نخستین روزهای حضورش را در پارلمان آغاز میکرد و انتظار میرفت غلامعلی حدادعادل، رییس مجلس هفتم، دوره جدید را نیز از کرسی ریاست دنبال کند، از «علی لاریجانی» نام برد و توجه نمایندگان را به سوی او جلب کرد و تا 12 سال پس از آن روز تا پایان دوره دهم، همچنان از نزدیکترین چهرههای مجلس به علی لاریجانی باقی ماند، دیروز به «اعتماد» گفته است: « آقای لاریجانی تا این لحظه برای کاندیداتوری انتخابات 1400 اعلام آمادگی نکردهاند. بسیاری به ایشان مراجعه کردند و در این باره درخواست دادند. اشخاص مختلفی به ایشان رجوع کردهاند و درباره انتخابات ریاستجمهوری 1400 صحبت کردهاند اما آقای لاریجانی هنوز اظهارنظری نفیا یا اثباتا درباره انتخابات نداشته است.»
چندی پیش برخی گفته بودند که لاریجانی در پاسخ به درخواستهای مکرر شروطی را تعیین کرده که درصورت محقق شدن آنها و هماهنگ شدن حمایتها پا به عرصه انتخابات میگذارد. اما یوسفیانملا در این باره میگوید: «چنین چیزی صحت ندارد. آقای لاریجانی تا به حال هیچ شرطی برای حضور در انتخابات مطرح نکردهاند. آقایانی که تا به حال با ایشان ملاقات کردهاند و در این باره با آقای لاریجانی صحبت کردهاند، در جریان هستند که ایشان فعلا هیچ پاسخی نداده است. اگر کسی چنین گفته، باید در پاسخ به آنان بگوییم که هیچکس سخنگوی آقای لاریجانی نیست و ایشان سخنگو ندارد!» نماینده آمل و لاریجان در چند دوره مجلس همچنین گفته است: «بسیاری از بزرگان و چهرههای مطرح از جریانهای سیاسی مختلف کشور و حتی از اقشار و گروههای مختلف تا به حال به آقای لاریجانی مراجعه کردهاند و همگی نیز به ایشان گفتهاند که شرایط مساعد است.»
علت بلاتکلیفی لاریجانی
یوسفیانملا درباره علت سکوت لاریجانی در فاصله چندماه مانده به انتخابات 1400 نیز تأکید میکند: «واقعا بهطور دقیق نمیدانم که چرا هنوز در این باره تصمیمی گرفته نشده؛ اگر در این باره اطلاعی داشته باشم، واقعا منطقی و معقول نمیدانم که این را مخفی کنم. خلاصه واکنش آقای لاریجانی تاکنون این است که نه گفتهاند برای انتخابات 1400 میآیم و نه گفتهاند که نمیآیم! فعلا واکنشی نشان ندادهاند و گفتهاند که نظری ندارم؛ درواقع پاسخی که به همه دادهاند، همین است.» نماینده پیشین آمل و لاریجان در مجلس همچنین میگوید: «هنوز کسی درباره علت این تصمیم نگرفتن، کلامی از لاریجانی نشنیده است؛ چراکه اگر تصمیم قطعی برای نیامدن داشت، به همه بهطور قاطع میگفت که قصدی برای شرکت در انتخابات ندارم و اگر هم قطعا میخواست که در انتخابات شرکت کند، این تصمیم را حداقل به دوستان و نزدیکان، به صراحت اعلام میکرد.»
با این همه اما به نظر میرسد لاریجانی در حال بررسی شرایط است و چنانچه گروههای مختلف از او حمایت کنند، انگیزهاش برای حضور در انتخابات بیشتر خواهد شد. ولی تاکنون اصلاحطلبان دست رد، به سینه او زدهاند. ضمن اینکه آتش انتخاباتی اصولگرایان هم به قدری تند شده که ممکن است عرصه برای هر رقیبی - چه لاریجانی، چه اصلاحطلبی تمامعیار- سخت باشد. نکتهای که شاید از دیگر عواملی است که منجر به این تردید انتخاباتی لاریجانی شده است.
در این میان آنطور که اشاره شد، درحالی که خبرهایی هم از رایزنی دولتیها با لاریجانی به گوش میرسد، یوسفیانملا تأکید دارد که تا به حال نشنیده کسی از دولت حسن روحانی خواهان دیدار و رایزنی انتخاباتی با لاریجانی شده باشد. نماینده پیشین آمل و لاریجان در مجلس به «اعتماد» میگوید: «چهرههای بسیاری به آقای لاریجانی رجوع میکنند؛ از نمایندگان سابق و حتی نمایندگان فعلی مجلس. ولی تا به حال نشده که لاریجانی به فردی یا گروهی بگوید بیایید تا درباره انتخابات صحبت کنیم، در بیشتر موارد افراد خودشان درخواست دیدار با او را میدهند و پیشاپیش هم نمیگویند که میخواهند درباره انتخابات صحبت کنند!»
تمایل لاریجانی برای ریاستجمهوری
در حالی که گمانهزنیها درباره لاریجانی افزایش یافته ولی نزدیکان رییس پیشین مجلس شورای اسلامی همچنان سعی میکنند از اظهارنظر صریح و مطلق درباره فعالیت انتخاباتی او پرهیز کنند. مهرداد لاهوتی، از دیگر نمایندگان پیشین مجلس که همچون یوسفیانملا، به عنوان یکی از چهرههای پارلمانی نزدیک به رییس پیشین مجلس شناخته میشود، در پاسخ به «اعتماد» درباره پرسشهای گوناگونی که در ارتباط با تحرکات انتخاباتی لاریجانی مطرح است، گفته که فعلا ترجیح میدهد در این باره صحبت نکند!
روزنامه اعتماد در ادامه از قول یکی از نزدیکان لاریجانی نوشت که او از زمان پایان یافتن دوره دهم مجلس شورای اسلامی به موضوع انتخابات ریاستجمهوری فکر کرده و شرکت در انتخابات 1400 یکی از برنامههای لاریجانی برای آینده سیاسی اوست اما اینکه حتما در این انتخابات شرکت کند، بستگی به شرایط انتخابات و حمایت جریانهای مختلف از او دارد. هرچند بهگفته این چهره نزدیک به رییس پیشین مجلس شورای اسلامی، با تمامی این تفاسیر لاریجانی از کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری استقبال میکند. لاریجانی پیش از این، بارها و بارها کشمکش را با نیروهای تندروی اصولگرا در مجلس تجربه کرده و به همین دلیل، بسیار بعید است که به این دلیل پا پس بکشد و احیانا بهخاطر مخالفت و کارشکنیهای اصولگرایان تندرو بهویژه پایداریها، از حضور در انتخابات منصرف شود و در نتیجه آنچه میتواند در تصمیم نهایی لاریجانی اثرگذار باشد، چیزی نیست مگر نظر اصلاحطلبان!
هرچه هست، به نظر میرسد لاریجانی بعید است که بخواهد رقیب کاندیدای اصلاحطلبان در انتخابات ریاستجمهوری باشد و چنانچه اصلاحطلبان بتوانند کاندیدای موردنظر خود را وارد رقابت انتخاباتی کنند، احتمالا خبری از کاندیداتوری لاریجانی نخواهد بود و اگر هم بیاید، احتمالا پیش از روز سرنوشت، کنار خواهد کشید. اما اگر این اتفاق رخ ندهد، لاریجانی خود را برای رقابتی سخت و سنگین با اصولگرایان و بهخصوص تندروهای این جریان سیاسی در انتخابات ریاستجمهوری آماده میکند.
چه کسانی از لاریجانی حمایت میکنند؟
روزنامه شرق نوشت: بحث اجماع اصلاحطلبان بر یک نامزد واحد همچنان ادامه دارد و در روزهای اخیر نام اسحاق جهانگیری به دفعات و از زبان تعدادی از چهرههای اصلاحطلب و حتی اصولگرا مانند محمدرضا باهنر به گوش میرسد. باهنر خبر داد جهانگیری به او گفته است که اگر درخواست شود، نامزد انتخابات 1400 میشود و بعد از این خبر جهانگیری هم در مقام تکذیب برنیامد تا این این احتمال که جهانگیری در مقطع کنونی مهمترین گزینه اصلاحطلبان باشد، تقویت شود.
از سوی دیگر با ایجاد مجمع اجماعساز گویا همه احزاب بنا دارند به نظر جمعی تن دهند و گرچه فعالیتهای حزبی و معرفی نامزدهای حزبی ادامه دارد، اما گفته میشود تمام این کنشها صرفا برای معرفی نامزدهاست و در نهایت همه بر یک شخص به وحدت میرسند؛ حتی حزب کارگزاران سازندگی هم گویا در این مسیر همراه بوده و نمازی، یکی از اعضای این حزب، در گفتوگو با «ایسنا» گفته است: «30حزب به همراه ۱۰ تا ۱۳ فرد حقیقی به عضویت این نهاد درمیآیند و همه یک رأی خواهند داشت؛ بنابراین احزاب تحت تأثیر اشخاص حقیقی قرار نمیگیرند. چهبسا رئیس دولت اصلاحات کمک کند تا احزاب قویتر سهم بیشتری از افراد حقیقی داشته باشند». این سخن نمازی نشان میدهد کارگزاران هم بنا دارد با اکثر اصلاحطلبان به نتیجه مشترک برسد.
البته پیشتر برخی از تمایل کارگزاران به ادامه سیاست انتخاباتی ائتلافی سخن میگفتند و در این بین بیان میشد که کارگزاران قصد دارد از علی لاریجانی حمایت کند که البته مرعشی، سخنگوی این حزب، این موضوع را رد کرد و چند ماه پیش گفت: «حزب کارگزاران تاکنون هیچ دیداری با آقای لاریجانی نداشته است و اصلا معلوم نیست که خود او بخواهد به عرصه انتخابات وارد شود یا خیر. کارگزاران نامزد حزبی دارد و نیازی ندارد از آقای لاریجانی حمایت کند. ضمن احترامی که برای آقای لاریجانی قائلیم، اما در حزب کارگزاران کوچکترین بحثی درباره حمایت از او در انتخابات ریاستجمهوری سال آینده نداشتهایم. حزب کارگزاران که بیشترین ظرفیت را برای معرفی نامزد دارد، حتما از یک نامزد غیرحزبی و حتی غیرجبههای حمایت نمیکند».
در کنار این گزاره، نمازی درگفتوگوی دیگری بیان کرد که تمایل کارگزاران به حمایت از نامزد اصلاحطلب است، اما اگر کارگزاران مجبور شود از لاریجانی حمایت میکند. یا محمد عطریانفر در روزنامه سازندگی نوشته بود: «برخی صاحبنظران سیاسی از کاندیداتوری آقای لاریجانی سخن میگویند یا تأکید میکنند که ایشان قرار است بنا بر حمایت اصلاحطلبان وارد صحنه شوند. باید تأکید کنم که آقای لاریجانی از منظر تاریخی، متعلق به جریان اصولگرایی است، اما حداقل از سال ۸۴ تا امروز رفتار، منش و نوع سیاستورزی ایشان شباهتهای زیادی به رویکردهای اصلاحطلبانه داشته و تجربه سه دوره مجلس ایشان هم نوعی رضایتمندی را از سوی اصلاحطلبان در کنار خود دارد؛ بنابراین عطف عنایت به امثال آقای لاریجانی زمانی میتواند مطرح باشد که اصلاحطلبان از ارائه نیروی متحد و مشترک میان احزاب متبوع خود دچار امتناع یا محرومیت شوند».
کارگزاران با ظریف، لاریجانی و اردکانیان دیدار داشته است
چنین سخنانی ادامه داشت تا آنکه بر اساس مصوبه شورای هماهنگی اصلاحطلبان، مجمع اجماعساز شکل گرفت که در مصوبه بنیادین این مجمع آمد که اصلاحطلبان با هدف حمایت از نامزد اصلاحطلب وارد انتخابات میشوند. با درنظرداشتن چنین موضوعی به نظر رسید که همه حرفوحدیثها پایان یافته و کارگزاران بهعنوان یکی از اعضای شورای هماهنگی و به تبع آن مجمع اجماعساز با اصل این موضوع، یعنی ورود با هویت اصلاحطلبی، مشکلی ندارد تا آنکه روز گذشته علی صوفی خبر داد کارگزاران سازندگی با افرادی مانند محمدجواد ظریف، علی لاریجانی و رضا اردکانیان دیدار داشته است. او در گفتوگو با «مثلثآنلاین» گفته است: «اکنون احزاب تا حدی فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کردهاند. برخی احزاب مانند کارگزاران سازندگی بیشتر فعالیت میکنند و برخی احزاب مانند اتحاد ملت کمتر و حتی شنیدهام که کارگزاران با تعدادی از شخصیتهای اصلاحطلب و غیراصلاحطلب برای انتخابات 1400 نیز دیدار داشته است. گویا اعضای کارگزاران به دیدار افرادی همچون آقایان ظریف، اردکانیان و لاریجانی رفتهاند و حتی اخیرا آقای لیلاز بحث حمایت از نامزد نظامی را مطرح کرد. کارگزاران بیش از آنکه به وجه اصلاحطلبی نامزدها توجه داشته باشد، به میزان رأیآوری افراد توجه میکند. بههرحال گمانهزنیها وجود دارد و احزاب هم نامزدهای خود را معرفی میکنند تا ببینند اقبال عمومی نسبت به چه کسی بیشتر است و این فرایندی است که تا انتخابات ادامه خواهد داشت. اما در نهایت مطمئن باشید اصلاحطلبان با سازوکار نهاد اجماعساز بر یک نامزد به جمعبندی میرسند و اجازه نمیدهیم تجربه انتخابات سال 84 تکرار شود».
شائبههایی مبنی بر حمایت کارگزاران از علی لاریجانی وجود دارد
علاوه بر شائبههایی که مبنی بر حمایت کارگزاران از علی لاریجانی وجود دارد، گفته میشود حزب اعتدال و توسعه، حزب نزدیک به حسن روحانی نیز بیمیل نیست که با لاریجانی وارد انتخابات شود؛ چنانکه غلامرضا ظریفیان در گفتوگو با «نامهنیوز» درباره این موضوع گفته بود: «اگر حزب اعتدال و توسعه از علی لاریجانی حمایت کند، باید بپذیریم که دیگر با اصلاحطلبان همراه نیست؛ زیرا اصلاحطلبان تا اینجای کار مشغول بررسی چگونگی ورود به انتخابات هستند و میخواهند راهبرد انتخاباتی، مانیفست و شیوه ورودشان به انتخابات را در یک مجمع اجماعساز بررسی کنند تا بعد از همه اینها به بررسی نامزد مورد اجماع بپردازند. اگر حزب اعتدال و توسعه از حالا و بهصورت ناگهانی اعلام کند که از آقای لاریجانی حمایت میکند، عملا راهش را به همه شکل از اصلاحطلبان جدا کرده است.
آقای لاریجانی در سالهای اخیر هیچگاه همسو با تندروها نبوده و همیشه سعی کرده است وجه اعتدال را رعایت کند و در این موضوع شکی نیست، اما واقعیت این است که او دارای پایگاه اجتماعی قدرتمندی نیست و در انتخابات ریاستجمهوری بسیار مهم است که نامزد مورد تأیید اصلاحطلبان خودش هم سبد رأی بالایی داشته باشد که آقای لاریجانی چنین شرایطی را ندارد. اصلاحطلبان با توجه به تجربهای که از ائتلاف با آقای روحانی دارند، میخواهند نتیجه انتخابات هرچه باشد، با تکیه بر ظرفیتهای خودشان رخ دهد. بدنه اصلی اصلاحات حتما از یک نامزد غیراصلاحطلب حمایت نمیکند و اجازه نمیدهد تجربه سال 96 تکرار شود».
با همه این اوصاف باید دید که اولا علی لاریجانی بنا دارد که در انتخابات حاضر شود یا نه که البته منصور حقیقتپور، از نیروهای نزدیک به لاریجانی و مشاور او در دوره ریاستش بر مجلس دهم، تا این لحظه همچنان باور دارد که علی لاریجانی تصمیمی برای شرکت در انتخابات ندارد: «اصلاحطلبان در شرایطی از حمایت یا عدم حمایت سخن میگویند که اصلا هیچ علامتی بر حضور آقای لاریجانی در انتخابات دیده نمیشود. من با آقای لاریجانی ارتباط دارم و در تمام این مدت هیچ نشانهای دال بر نامزدشدن او ندیدهام». ثانیا درصورتیکه لاریجانی تصمیم نهایی خود را بگیرد و نامزد انتخابات شود، چه نیروهایی از او حمایت میکنند؟ با توجه به آنکه پایگاه علی لاریجانی در میان اصولگرایان چندان مستحکم نیست و انتقادهای زیاد و البته تندی از سوی بسیاری از طیفهای اصولگرایی متوجه اوست، باید دید اصلاحطلبان از او حمایت میکنند، نزدیکان دولت روحانی، هر دو یا هیچکدام؟