اعتراض، انتقاد و ابهام سه «الف» مشخص واکنش‌ها درباره رد صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم است. اصلاح‌طلبان به عنوان جریانی که بیشترین کارت قرمزی‌های شورای نگهبان را دارد به این روند معترض است.
به گزارش جماران؛ فرآیند احراز صلاحیت از سوی نهادهای مسئول گرچه به ردصلاحیت بسیاری از چهره‌های جریان اصلاح‌طلب و اعتراض آنها منجر شد اما رقیب راست‌گرا هم این روزها منتقد این شیوه شده و این میان نوع رفتار شورای نگهبان و هیات‌های اجرایی حتی برای برخی مراجع تقلید هم ابهام‌آفرین بوده است.
اعتراض، انتقاد و ابهام سه «الف» مشخص واکنش‌ها درباره رد صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم است. اصلاح‌طلبان به عنوان جریانی که بیشترین کارت قرمزی‌های شورای نگهبان را دارد به این روند معترض است. برخی جریان‌های اعتدال‌گرا و طیف‌هایی از اصولگرایان هم به دلیل ردصلاحیت تعداد انگشت‌شماری از داوطلبان هم‌سو، منتقد عملکرد هستند. این میان برخی علما و مراجع تقلید هم خواستار رفع ابهامات موجود درباره ردصلاحیت‌ها به ویژه ردصلاحیت نمایندگان کنونی مجلس هستند. اصلاح‌طلبان از رایزنی با شورای نگهبان تا دقایق آخر سخن می‌گویند و اصولگرایان درحال چینش ترکیب مجلس آینده هستند.
ردصلاحیت‌ها و نارضایتی هر دو جناح
«منتشر کنید تا دروغگو رسوا شود» جمله‌ای از زبان «مصطفی تاج‌زاده» فعال سیاسی اصلاح‌طلب است که به نوعی خواست چهره‌های ردصلاحیت شده اصلاح‌طلب است. تاج‌زاده در تشریح درخواست خود گفته است: «اگر دلیل ردصلاحیت آقایان مطهری، صادقی، غلامرضا حیدری، قاسم میرزایی و... وارد کردن گوشت با ارز دولتی و فروش آزاد آن، یا پرداخت رشوه کلان برای قاچاق سیگار است و نه اظهارات انتقادی آنان درباره نهادهای انتصابی، مدارک رد صلاحیت آنها را منتشر کنید تا دروغگو رسوا شود.»
«علی مطهری» نماینده کنونی مجلس و از رد صلاحیت‌شدگان شناخته‌شده شورای نگهبان هم در اعتراض گفته است: «این روش که پیش‌گرفته‌اند و مستمراً تأکید می‌شود ردصلاحیت‌ها بیشتر به دلیل تخلفات مالی و اخلاقی بوده، بازی با آبروی افراد بوده و در هیچ دوره‌ای هم این‌گونه رفتار نمی‌شده است. به نظر می‌رسد در این دوره اراده‌ای برای سلب آبروی نمایندگان فعلی وجود دارد.»
این اعتراضات اما تنها از سوی اصلاح‌طلبان نبوده است. «عزت‌الله ضرغامی» رئیس پیشین صداوسیما و از فعالان اصولگرا در توییتی در این زمینه نوشته است: «بسیاری از نیروهای متدین و انقلابی رد صلاحیت شده‌اند. باید از آنان عذرخواهی کرد و برای حفظ شانیت و آبروی آنها کوشید و به امید اصلاح قانون انتخابات نشست. در عصر فناوری اطلاعات، برخی تحقیقات محلی هم اجمالاً شوخی است!»
«عباس سلیمی نمین» دیگر فعال اصولگراست که ردصلاحیت را تنها مختص به اصلاح‌طلبان ندانسته و گفته است: «من این را قبول ندارم چون فکر می‌کنم کسانی که توسط شورای نگهبان ردصلاحیت شدند هم شامل اصولگرایان می‌شود و هم اصلاح‌طلبان. نمی‌گویم که امکان خطای انسانی در شورای نگهبان نیست؛ قطعا شورای نگهبان در تعدادی که در فرصت اندک بررسی کرده خطاهایی داشته که باید با درخواست تجدیدنظر ردصلاحیت‌شدگان و در فرصت بررسی شکایات، آنها را اصلاح کند اما اینکه گفته شود فقط از اصلاح‌طلبان ردصلاحیت شده‌اند درست نیست.»
بخش دیگری از واکنش‌ها به عدم احراز صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس یازدهم از سوی برخی مراجع تقلید بود. «آیت‌الله جعفرسبحانی» از مراجع تقلید در دیدار با رییس سازمان بازرسی کشور گفته است: «جای شگفتی است که ۹۰ نفر از نمایندگان فعلی مجلس ردصلاحیت شده‌اند، کاش این رقم را اعلام نمی‌کردند؛ چگونه مجلس در راس همه امور است اما یک سوم آن دارای چنین روحیاتی باشند؟ این حاکی از نوعی مسامحه در انتخاب افراد در نوع تشکیلات، قضات و جاهای دیگر است.»
آیت الله «ناصر مکارم شیرازی» هم رد صلاحیت ۹۰ نماینده کنونی مجلس به دلایل گوناگون را تعجب برانگیز توصیف کرده و در دیدار با رییس سازمان بازرسی کل کشور تاکید کرد: «اینها مسائلی است که مردم درباره آن فکر می‌کنند و نظر می دهند، لذا باید به گونه ای برخورد شود که مردم بیش از پیش امیدوار شوند.»
پیگیر ناکام احراز صلاحیت
رایزنی با شورای نگهبان هم از سوی تعدادی از چهره های اصلاح‌طلب در حال پیگیری است. «علیرضا محجوب» دبیرکل خانه کارگر و از نمایندگان فراکسیون امید گفته است: «دست و پا شکسته پیگیر ردصلاحیت‌ها هستیم و تلاش می‌کنیم؛ وظیفه ما تلاش کردن است اما رایزنی‌ها هنوز حاصلی نداشته است.»
«حسن رسولی» رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورای‌عالی جبهه اصلاح‌طلبان از رایزنی با شورای نگهبان تا آخرین مهلت ممکن خبر داده و گفته است: «به منظور کمک به احقاق حقوق نامزدهای اصلاح‌طلب ردصلاحیت شده یا عدم احراز، افزایش مشارکت عمومی در انتخابات مجلس یازدهم و کمک به رقابتی‌شدن فضای انتخابات رایزنی‌هایی با شورای نگهبان در سطوح مختلف تا آخرین ساعت مهلت قانونی مرحله ماقبل آخر اعلام نظر آن شورا با جدیت در حال انجام است.»
تبریک برای ترکیب‌چینی مجلس آینده
اصلاح‌طلبان در تقلای یافتن علت ردصلاحیت خود ناامید شده و پیروزی رقیب را تبریک می‌گویند و اصولگرایان هم با اطمینان از پیروزی خود در انتخابات مجلس در حال چینش ترکیب آن هستند. «حمیدرضا ترقی»، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه و فعال سیاسی اصولگرا درباره ترکیب مجلس آینده، می‌گوید: «تقریبا اکثریت قابل توجهی از نامزدهای تاییدصلاحیت شده اولین بار است که نامزد نمایندگی مجلس شده اند با این حال به نظر می رسد یک ترکیب اکثریتی از نیروهای انقلابی و اصولگرا و اقلیتی از جریان اصلاح طلب، مستقلین و معتدل در مجلس یازدهم خواهیم داشت.»
«محسن آرمین» فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم گفته است: «ردصلاحیت حدود دوسوم داوطلبان ازجمله تقریبا همه نامزدهای منتقد و اصلاح‌طلب و تضمین بیش از ۲۴۰ کرسی مجلس برای اصولگرایان به اندازه کافی گویای واقعیات انتخابات پیش رو هست. آقای قالیباف می‌توانند خوشحال باشند که به رغم ناکامی‌های مکرر در دوره‌های انتخاباتی گذشته بالاخره از این طریق و به نام انتخابات می‌توانند به پستی دست پیدا کنند. پیشاپیش به ایشان تبریک می‌گوییم.»
«قاسم میرزایی نکو» نماینده مجلس هم درباره دغدغه اصولگرایان از حضور جریان بهار منتسب به رئیس جمهوری پیشین گفته است: این شرایط می تواند خروجی همچون محمود احمدی نژاد و دولت او در پی داشته باشد. با توجه به شرایط به نظر می‌رسد برخی به دنبال تشکیل «مجلسی ناشناخته» هستند.»
حجت‌الاسلام «مصطفی درایتی» درباره ترکیب نهایی لیست اصولگرایان گفته است: «با این وضعیت باید ببینیم ترکیب لیستی که از سوی اصولگرایان ارائه می‌شود و طبیعتا یک رقابت داخلی بین خودشان دارند، چه آینده‌ای در انتظار مجلس یازدهم خواهد بود. آنچه از گذشته تجربه دارم باعث نگرانی شدیدی می‌شود و طبیعتا باید انتظار مجلس ضعیفی را داشته باشیم.»
گرچه اطمینان از پیروزی مهم‌ترین حس این‌روزهای جریان اصولگرا است اما این جناح برای آینده پیروزی هم با نگرانی‌هایی روبروست. هم نواصولگرایان هم پایداری‌ها و هم بهاری‌ها ردای ریاست مجلس را برتن زعیم خود زیبا می‌بینند و همین کار را برای شانا سخت می‌کند.
اصلاح‌طلبان مظلوم‌نمایی می‌کنند
در بحبوحه انتقادها از شیوه عمل شورای نگهبان هم، برخی از اصولگرایان ردصلاحیت شخصیت‌های اصلاح‌طلب را مظلوم‌نمایی می دانند و عدم ارائه لیست انتخاباتی از سوی آنها به عدم مشارکت در انتخابات تعبیر می‌کنند. در این زمینه برخی اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه پیش‌قدم هستند. «مصطفی میرسلیم» رییس شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی گفته است: اگر رقیب ما نتوانسته به اندازه مورد نیاز داوطلب واجدصلاحیت معرفی کند یک بحث است اما قهر کردن و تحریم انتخابات برازنده نظام جمهوری اسلامی نیست. لیست ندادن اصلاح‌طلبان؛ عدم مشارکت در انتخابات است.
دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی با اشاره به مساله ردصلاحیت‌ها و عدم احراز صلاحیت‌ها می‌گوید: اصلاح‌طلبان در تهران بیش از ۱۳۰ نامزد تأیید صلاحیت شده دارند که افراد گمنامی هم نیستند. بین آنها فرماندار، استاندار، معاون وزیر، وزیر و مقامات بلندپایه در دولت‌های گذشته وجود دارد، لذا جوسازی آنهایی که می‌گویند ما نامزد نداریم، خلاف واقع است. اصلاح‌طلبان می‌دانند که عملکرد منفی اصلاح‌طلبان راست گرا و چپ گرا مردم را ناراضی کرده است و مردم تمایلی برای رأی دادن به آنها ندارند. امیدوارم دنبال بهانه نگردند که مظلوم‌نمایی کنند.»
در پاسخ به ابن موضع بادامچیان «علی‌باقری» رییس دفتر سیاسی حزب توسعه ملی گفته است: «دبیرکل حزب موتلفه افاضه فرموده‌اند که "اصلاح طلبان در تهران بیش از ۱۳۰ نامزد تأیید صلاحیت شده دارند که افراد گمنامی هم نیستند. " از آنجا که حضرت استاد سیاستمدار اخلاق‌گرایی است، از وی درخواست می‌کنم از باب کمک به رقیب برای تهیه فهرست انتخاباتی، اسامی این ۱۳۰ نفر را منتشر کنند.»
