غریب آبادی گفت: ما روابط خوبی با روسیه و چین داریم. اما اکنون اروپایی‌ها در مرکز این تحولات کنونی هستند. این بستگی به اقدامات اروپا و اقدامات انگلستان، فرانسه و آلمان دارد تا خسارت وارده را در اثر خروج یکجانبه آمریکا از برجام، جبران نمایند. هر عضو برجام باید سهم و مسئولیت خود را ایفا نماید.
به گزارش جماران؛، کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین المللی مستقر در وین، طی مصاحبه‌ای با هفته نامه دی زایت آلمان، به بررسی مرتبط با برجام پرداخت.
متن این گفتگو در زیر می‌آید:
سوال: آقای سفیر، چرا دولت شما برخورد مرگباری را با توافق هسته‌ای نمود؛ چرا بخشی از تعهدات خود را معلق کردید؟
پاسخ: این نه ما، بلکه آمریکا بود که برجام را که یک توافق بین المللی تضمین شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل بود، نابود کرد. آنها یکجانبه و برخلاف حقوق بین الملل از برجام خارج شدند و تحریم‌های جدیدی را علیه ما اعمال نمودند. این اتفاق در ماه می سال گذشته رخ داد. ما صبر بسیار زیادی از خود نشان داده‌ایم و اکنون واکنش نشان می‌دهیم. در واقع، ما هفته گذشته از میزان محدودیت مورد توافق غنی سازی اورانیوم با غنای پایین عبور کردیم. ما این کار را بر مبنای یک سازوکار شفاف و طبق مفاد برجام انجام دادیم و آن را نیز اعلام کردیم؛ این نقض برجام نبود.
سوال: چرا نقض برجام نیست؟
پاسخ: مواد ۲۶ و ۳۶ برجام این حق را به ما می‌دهند تا تعهدات خود را در صورتی که دیگران توافق را نقض کنند، به طور کلی یا جزئی متوقف کنیم.
سوال: این یک تفسیر بسیار حقوقی از برجام است. به علاوه، اکنون دولت شما اعلام کرده که ایران شروع به غنی سازی اورانیوم با سطوح خلوص بالاتر از ۶۷/۳ درصد (تا بیست درصد) که در برجام آمده، نموده است که یک گام بزرگ به سمت تسلیحاتی شدن می‌باشد. مهمتر از همه اینکه آیا شما تصمیم به ساختن بمب گرفته‌اید؟
پاسخ: یک فتوا در ایران علیه بمب هسته‌ای وجود دارد؛ یک حکم توسط بالاترین مرجع مذهبی و سیاسی. ما فقط به دنبال استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای هستیم. ما هرگز قصد نداریم تا با تولید سلاح، تبدیل به یک قدرت نظامی هسته‌ای شویم.
سوال: یک ادعا به طور گسترده در غرب مورد بحث می‌باشد. این سوءظن، یکی از دلایلی بود که برجام در جولای ۲۰۱۵ بعد از سال‌ها مذاکرات سخت به نتیجه رسید. اکنون سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی انگلستان، فرانسه، آلمان، شرکای اروپایی شما و امضا کنندگان توافق به شما اصرار می‌کنند تا از تنش دوری کنید و همه تعهداتتان را ذیل این توافق انجام دهید. چرا به آنها چیزی نمی گوئید؟
پاسخ: اگر برجام به این اندازه برای اروپایی‌ها مهم است، آنها باید فوراً اقدامات عملی برای نجات آن انجام دهند. وقتی آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شد، اروپایی‌ها از ما خواستند تا ما خارج نشویم. آنها به ما گفتند که یک ماه به ما زمان بدهید؛ یک ماه زمان بدهید تا خسارت‌هایی را که شما را بواسطه از سرگیری تحریم‌های آمریکا و کمپین "فشار حداکثری" رنج می‌دهد، جبران کنیم. حالا بیش از ۱۴ ماه از آن زمان گذشته و در طول این مدت، فقط ایران تعهدات خود را انجام داده است. به علت باج خواهی آمریکا و اعمال تحریم‌ها، تجارت و همکاری با ایران بسیار بسیار دشوار شده است. حتی برای ما ممکن نیست تا بودجه خود را از طریق بانکی منتقل کنیم. هرگز چنین وضعیتی مورد قبول ما نیست.
سوال: در مورد این نقل قول ترامپ که "شما با آتش بازی می‌کنید"، نظرتان چیست؟
پاسخ: آمریکایی‌ها به تحریم کردن عادت کرده‌اند. آنها حتی از تحریم مقام معظم رهبری ما چشم پوشی نکردند. همچنین تهدید کرده‌اند وزیر خارجه ما را نیز در فهرست تحریم‌ها قرار خواهند داد. آیا این نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها می‌خواهند مسئله را حل کنند؟ این آن چیزی است که آمریکایی‌ها از آن به عنوان فرصت دیپلماسی نام می‌برند! توصیه می‌کنیم که آمریکا، آتش را شعله‌ور تر نکند. این آمریکاست که همواره به ایجاد تنش می‌پردازد.
سوال: آیا شما از جنگ نمی‌ترسید؟ آیا فکر نمی‌کنید که آمریکا ممکن است با کمک رژیم صهیونیستی، به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کنند؟
پاسخ: ما خیلی خوب می‌دانیم که تندورهایی در دولت آمریکا و خارج از آن وجود دارند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا یکی از این افراد می‌باشد. او بارها پیشنهاد حمله به ایران را داده است. ولی من فکر نمی‌کنم که رهبران آمریکا این قدر احمق باشند که جنگ علیه ایران را شروع کنند. ضمن تاکید بر اینکه ایران دنبال جنگ نیست، اما آنها می‌دانند که ایران چقدر قوی است و چه ابزارهایی برای مقابله دارد.
سوال: بعد از اینکه سپاه پاسداران ایران یک پهپاد آمریکایی را آنگونه که واشنگتن ادعا می‌کند، بر فراز آب‌های بین المللی سرنگون نمود...
پاسخ: نه، نه، قطعاً بر فراز آسمان ایران بود.
سوال: ترامپ بر اساس اظهار خودش، دستور توقف حمله نظامی به ایران را داده است؛ حمله‌ای که در واقع دستور آن صادر شده بود.
پاسخ: به خاطر ترحم او و اینکه محاسبه کرده که ۱۵۰ قربانی احتمالی دارد؟! چگونه می‌توان او را باور کرد؟ تحریم‌های آمریکا تاکنون جان انسان‌های بی گناه بسیاری را در کشورهای تحت تحریم گرفته است؛ چه برسد به اشغال عراق که بر اساس یک دروغ آمریکایی شروع شد.
سوال: آیا شما قصد نداشتید یا حتی سعی ننمودید که تنگه هرمز، مسیر عبور بیش از یک چهارم نفت‌های تجاری در جهان را ببندید؟ آیا شما حمله علیه نفتکش‌ها که ماه گذشته رخ داد را تائید نکردید؟
پاسخ: حمله به نفتکش‌ها از سوی ایران نبود، آمریکایی‌ها ایران را مقصر قلمداد جلوه دادند، بدون حتی ارائه یک سند ساده. ایران از بی ثباتی و ناامنی در منطقه نفعی نمی‌برد. اینها اتفاقاتی بودند که دستان آمریکا پشت آنهاست برای بدنام کردن ایران.
سوال: آیا شما به جنگ‌های چریکی توسط شبه نظامیان شیعه در عراق علیه نیروهای آمریکایی فکر نمی‌کردید، یا حمله از سوی حزب الله؟ آیا شما تهدید نمی‌کردید که میلیون‌ها پناهجوی افغانی را که به طور موقت در ایران سرپناه گرفته‌اند، به اروپا بفرستید؟
پاسخ: ایران منبع ترس و وحشت نیست. درست است که تحریم‌ها شرایط زندگی هموطنان ما را تحت تأثیر قرار داده، اما مردم ایران صبر و تحمل بالایی دارند و اگر کرامت ما خدشه دار شود، مردم ما به یکدیگر نزدیکتر می‌شوند.
سوال: دولت آمریکا اخیراً تأیید کرده که یک حمله سایبری علیه ایران انجام داده است. سیاستمداران در واشنگتن درباره تشدید این حملات صحبت می‌کنند. آیا شما یک جنگ سایبری را پیش بینی می‌کنید؟
پاسخ: اقدامات آمریکا مغایر حقوق بین الملل است. در هر صورت، ما کاملاً برای دفاع در برابر هر نوع تهاجمی آماده ایم و قادر به ضد حمله در این حوزه نیز هستیم.
سوال: هیچ کس طرفدار افزایش تنش و همچنین تشدید جنگ واژه‌ها که هم اکنون بالا گرفته، نیست. ترامپ ایران را تهدید به "نابودی کامل" می‌کند، و رئیس جمهور روحانی، کاخ سفید را بیمار "عقب مانده ذهنی" می‌خواند. جهت آرام کردن وضعیت، شما چه چیزی از اروپا توقع دارید؟ یا اینکه آیا شما بر روی حمایت بیشتر سایر امضا کنندگان برجام یعنی چین و روسیه حساب کردید؟
پاسخ: ما روابط خوبی با روسیه و چین داریم. اما اکنون اروپایی‌ها در مرکز این تحولات کنونی هستند. این بستگی به اقدامات اروپا و اقدامات انگلستان، فرانسه و آلمان دارد تا خسارت وارده را در اثر خروج یکجانبه آمریکا از برجام، جبران نمایند. هر عضو برجام باید سهم و مسئولیت خود را ایفا نماید.
سوال: نظر شما در مورد این نکته چیست؟ مهم‌ترین کشورهای اروپایی، اینستکس را پایه گذاری کردند، یک سیستم تهاتر طراحی شده تا استفاده از دلار را دور بزند. سرانجام اعلام شد که این سیستم عملیاتی شده و چند میلیون یورو برای آن تأمین اعتبار شده است. ولی این برای چرخاندن تراکنش‌هایی مانند دارو و غذا می‌باشد. این سیستم نمی‌تواند معاملات با سطوح بزرگ‌تر، مانند معاملات نفتی را مدیریت کند.
پاسخ: چند میلیون یورو؟! این سیستم باید بتواند در حقیقت میلیاردها یورو را مدیریت کند. برای ما بسیار ضروری است تا نفت خود را بدون هیچ محدودیتی بفروشیم؛ این اصلی ترین منبع درآمد ما می‌باشد. آن چیزی که ما می‌بینیم، این است که اینستکس کاملاً عملیاتی نیست، و اگر هم چنین باشد، این تازه اول راه است. ما باید تمامی حقوق خود که ذیل برجام تضمین شده است را استیفا کنیم. بعلاوه، اینستکس بایستی عملکردی جهانی داشته باشد. تا این لحظه فقط چند کشور اروپایی به این سازوکار پیوسته‌اند.
سوال: در حال حاضر، اروپایی‌ها به تدابیر تنبیهی جدید علیه ایران فکر می‌کنند. آنها تصمیم یکشنبه گذشته شما در خصوص آغاز غنی سازی اورانیوم با درصد بیشتر را یک نقض برجام می‌دانند.
پاسخ: این یک نقض نیست. امیدوارم اروپایی‌ها به اندازه کافی باهوش باشند که این کار را نکنند. اگر آن کار را انجام دهند، سبب می‌شود که وضعیت به طور فوق‌العاده‌ای بدتر شود.
سوال: این موضوع، خوشبینانه به نظر نمی‌رسد. شما می‌خواهید از جنگ پرهیز کنید، برخی سیاستمداران در غرب پیشنهاد مذاکره مجدد در مورد برجام را داده‌اند. آنها می‌گویند که برجام بایستی محدود کننده برنامه موشکی بالستیک شما باشد و اینکه ایران بایستی هرگونه غنی سازی اورانیوم را رد نماید.
پاسخ: برجام، قابل مذاکره مجدد نیست. غنی سازی اورانیوم هم حق قانونی و مشروع تمامی دولت‌هایی است که عضو معاهده عدم اشاعه هستند. طبیعتاً، این حق رژیم اسرائیل که ان.پی.تی را هرگز امضا نکرده، نیست. اما در مورد مذاکرات احتمالی، هیچ کشور عاقلی با کسی که تفنگ را روی سینه‌اش گذاشته، مذاکره نمی‌کند. این تحریم‌ها باید کاملاً برداشته شوند تا برجام و دیپلماسی حفظ شود.
سوال: رئیس جمهور آمریکا، ایران را تهدید کرده است. با این حال، او همچنین پیشنهاد گفتگوها بدون هیچ پیش شرطی را مطرح کرده است. چرا شما او را امتحان نمی‌کنید؟ مانند روشی که کره شمالی در حال امتحان کردن وی می‌باشد. یا اینکه شما معتقدید که گفتگوی واقعی با ترامپ، فقط زمانی ممکن است که مانند کره شمالی یک سلاح هسته‌ای در اختیار داشته باشید؟
پاسخ: کره شمالی از ان.پی.تی خارج شده است. وقتی ترامپ تصمیم به گفتگوی رو در رو با کره شمالی که دارای سلاح هسته‌ای است، گرفت، در همان زمان فشار و تحریم‌ها را علیه ایران که سلاح هسته‌ای را انکار کرده، بیشتر نمود. این یک سیگنال غلط به جامعه بین المللی در مورد اعتماد به آمریکاست.
سوال: در یک مقاله در نیویورک تایمز، یکی از اساتید علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو نوشته است: سیاست آمریکا علیه ایران در طی یکسال گذشته، ثابت نمود که رهبران ایران اشتباه کردند که یک بازدارندگی هسته‌ای را در دهه اول سال ۲۰۰۰ ایجاد نکردند. به عقیده وی، در چنین شرایطی، شما از لحاظ راهبردی در یک موقعیت بسیار بهتری می‌بودید. آیا وی درست می‌گوید؟
پاسخ: ایده‌ای را مطرح کرده که برای محققان می‌تواند جالب باشد و حاکی از رویکرد رئالیستی به روابط بین الملل است. اما ما نمی‌خواهیم بمب اتمی بسازیم. چنین کاری با اصول دینی و دکترین دفاعی ما سازگاری ندارد. کاهش اقدامات ما تحت برجام، کاملاً قابل برگشت هستند. برگشت ما در کمتر از یک ساعت ممکن است؛ اما به شرطی که همه طرف‌های موجود توافق نیز تعهدات خود را به طور کامل و مؤثر اجرا کنند. اقدامات اخیر برای حفظ برجام است.
