اعجاز قرآن در احیاگری آن است و امام خمینی(س) از این جهت قرآن را معجزه می دانند

به گزارش جماران به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی، دبیر همایش بین‌الملی «قرآن در سیره و اندیشه امام خمینی(س)» درباره ضرورت برگزاری این همایش گفت: وقتی نام امام مطرح می‌شود ذهن‌ها به سمت تاسیس نظام جمهوری اسلامی و انقلاب می‌رود. گویی امام جز قیام علیه استکبار و استبداد هویت دیگری ندارد.در صورتی که ایجاد انقلاب و تشکیل جمهوری اسلامی گرچه کاری بس عظیم و محیر العقول بود؛ اما تنها یکی از آثار وجودی امام خمینی(س) است ، نه همه شخصیت و هویت ایشان.
وی افزود: امام قبل از آنکه بنیانگذار و رهبرسیاسی یک نظام باشد ، محققی توانا و نظریه پردازی کم نظیر است که ، حوزه ‌ای علمیه از زمان شیخ طوسی تاکنون،در رشته‌های فقه، فلسفه، تفسیر، و کلام نظیر آن را کمتر به خود دیده است. این سخن نه از باب اغراق بلکه بیان واقعیتی است که متأسفانه علل گوناگون از جمله عظمت خیره کننده نهضتی که او بنا نهاد موجب شده است که ویژگی‌های علمی ایشان به چشم نیاید.

خسروی تصریح کرد: نوآوری‌های امام در علم اصول،علم فقه، علم اخلاق و تربیت و علم کلام بر اهل تحقیق پوشیده نیست اما چنانکه شایسته است در فضای فرهنگی وعلمی کشور کمتر مطرح شده است. چه بسا برخی دانش‌پژوهان به تصور اینکه همه نظریات امام خمینی صبغه سیاسی دارد در تحقیقات خود به کتاب‌های علمی ایشان مراجعه ننمایند و خود را از نظرات دقیق و راهگشای ایشان محروم کنند. از جمله اندیشه های خاص و نگاه ویژه ایشان در مورد قرآن کریم و کیفیت نزول و مفهوم اعجاز و مقاصد آن و روش شناسی تفسیر است که عجالتا مورد گفت‌وگوی ماست.

هدف و مقصد اصلی نزول قرآن معرفت الله است
دبیرهمایش قرآن در سیره و اندیشه امام خمینی گفت: امام خمینی در نوشته‌های خود سؤالات متعددی را در مورد قرآن کریم طرح می کند. از جمله اینکه اولا حقیقت کلام الهی چیست و آیا اندیشه بشر می‌تواند عمق آن را در یابد و ثانیا هدف از نزول آن چه بوده و ثالثا وظیفه پیروان قرآن در قبال آن چیست؟
وی افزود: امام سخنان بدیعی در باب اصل و حقیقت قرآن دارد و آن را بر اساس اخبار و احادیث اهل بیت علیهم السلام وجودی دست نایافتنی می داند که بیش از هفتاد بار تنزل یافته تا قابل درک برای انسان زمینی باشد و تنها یک هدف اصلی و اساسی دارد که عبارت است از شناساندن خداوند متعال با تمام اسما و صفاتش.
خسروی اظهار کرد: امام خمینی سپس با تشریح معانی اسما و صفات یکی از برکات و آثار معرفت الله را تهذیب نفوس و تربیت انسان‌ها و تشکیل مدینه فاضله می‌داند. ایشان که از بزرگترین علمای اخلاق و سیر و سلوک است و به پیچ و خم‌های این راه آشنایی کامل دارد، مسیر روشنی را از حقیقت و نزول قرآن گرفته تا چگونگی ارتباط معنوی با آن و شیوه‌های صحیح فهم آن و رسیدن به قله‌های کمال به زیبایی ترسیم می‌کند و معتقد است تنها مسیر هدایت و سعادت انسان ها در فهم مقاصد قرآن و عمل به آن است.
وی در ادامه افزود: به اعتقاد امام خمینی(س) قرآنی که در زیبا نویسی و زیبا خواندن و زیبا چاپ کردن و احترام ظاهری به آن خلاصه شود؛ نه تنها کسی را عوض نمی‌کند بلکه خود حجابی است که چه بسا انسان را آنچنان مشغول کند که تا آخر عمر از مقصد اصلی که معرفت الله است غافل بماند. امام با تعبیر زیبایی این موضوع را توضیح داده و فرموده است که اگریک انسان بیمار نسخه‌ پزشک را در قاب گران‌بها و بسیار زیبا قاب بگیرد و هر روز با عشق و لذت به آن نگاه کند و انتظار داشته باشد که از بیماری نجات یابد انتظار بیهوده و باطلی است.
خسروی تصریح کرد: واقعیت هم همین است که با چاپ و نشر قرآن با نفیس‌ترین شکل و در تیراژهای مختلف هیچ انسان دروغگویی راستگو نمی‌شود. غیبت و تهمت و افترا از بین نمی‌‌رود. چنان‌که حفظ و قرائت آن و خلاصه الفاظ قرآن چه به صورت گفتاری و چه نوشتاری هر قدر هم جذاب و چشمگیر و گوش نواز باشد قادر نیست یک انسان را متحول و یک جامعه را متخلق به اخلاق انسانی کند و اخلاق را پیاده ‌کند.

وی گفت: اینکه امروز دین گریزی در برخی جوانان مد شده چه بسا به خاطر تصور غلط آنها از قرآن است که می پندارند قرائت و تبلیغ قرآن باید جامعه را عوض می‌کرد ولی بیش از سه دهه از انقلاب گذشته و تغییر چندانی صورت نگرفته است و بلا فاصله نتیجه می گیرند پس اشکال در توانایی قرآن است. باید به این عزیزان گفت علت اصلی در مهجوریت قرآن و نشناختن آن و عدم آشنایی با دیدگاه‌های امام خمینی در چگونگی استفاده و تأثیر گذاری آن است و در واقع از یک مسیر انحرافی انتظار رسیدن به مقصد را داشتیم که انتظار بیجایی بوده است. و به قول معروف « اسلام بذات خود ندارد عیبی هر عیب که هست از مسلمانی ماست».

انتقاد امام خمینی(س) به مفسران

خسروی در ادامه گفت: جالب است بدانیم که امام خمینی انتقاد شدیدی به همه مفسران دارند و می‌فرمایند اغلب آنچه نوشته‌اند تفسیر نیست؛ تفسیر به معنای پرده برداشتن از مقصود گوینده یعنی خدای متعال است. آیا مقصود پروردگار از نزول قرآن آشنایی مسلمانان با محسنات ادبی و زیبایی‌های لفظی بوده است؟ آیا تنها نوآوری در تشریع قوانین اجتماعی و اقتصادی و اخلاقی و نظام اجتماعی هدف اصلی است؟ یا مقصود اصلی معرفت الله و ساختن انسان کامل است. اگر تفسیر در این راستا نباشد که بعد از هر آیه و سوره‌ای به جلوه ای از معرفت الله برسیم و قدمی به سوی تهذیب نفس برداریم آن تفسیر، تفسیر قرآن نیست.

اعجاز قرآن در احیاگری است
وی افزود: شما اگر در باب مفهوم «اعجاز» به کتب علوم قرآنی مراجعه کنید؛ عمدتا حقیقت اعجاز قرآن در زیبایی کلمات ، صنایع بدیعه ، محسنات لفظی و در یک کلام ، در فصاحت و بلاغت قرآن می دانند و حد اکثر، در قدم بالاتر و عمیق تر، نوآوری‌های قرآن کریم را در تشریع قوانین مهم فردی و اجتماعی به عنوان اعجاز قرآن که همگان از آوردن مثل آن عاجز و ناتوانند بر می شمارند. این تعریفی است که نوعا در کتب علوم قرآن مطرح می‌شود. اما امام خمینی صراحتا می‌فرماید اعجاز قرآن نه در الفاظ آن و نه در قوانین کلی برداشت شده از آن می‌‌باشد، بلکه اعجاز قرآن در احیاگری آن است و اینکه می‌تواند نفوس مرده را با معرفت الله احیا کند ، کاری که از هیچیک از گفتارها و نوشتارهای دیگران ساخته نیست و تا ابد ازهیچ گوینده و نویسنده‌ای بر نخواهد آمد، و این است معنای اعجاز. و گرنه چه بسا ادیبان و نویسندگانی باشند که ترکیبات کلامی زیبا و فصیح و بلیغ و پر معنایی را بیافرینند که پس از گذشتن قرن`ها هیچ کس نظیر آن را نیاورده باشد .
وی افزود: امام خمینی(س) قرآن را از این جهت معجزه می داند که قادر است مرده روحی را زنده ‌کند مانند معجزه حضرت عیسی که مرده جسمی را زنده می‌کرد. به هرحال افق نگاه امام در باره قرآن بسیار بلند و دیدنی است . متاسفانه در بیان دیدگاه های قرآنی امام بسیار کم کار شده است و برگزاری این گونه همایش‌ها می تواند تا حدودی جبران کندتا جامعه بفهمد امام خمینی تنها یک انقلابی برپا کننده یک نظام نیست ، بلکه علاوه بر آن کار سترگ، یک اسلام شناس بزرگ و یک فیلسوف عالی‌قدر و نوپرداز در مفاهیم اصیل قرآنی است.

مهجوریت زدایی از قرآن هدف اصلی همایش
خسروی در ادامه گفت: در همین راستا معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری نهادهای مختلف بویژه مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) بر آن شد تا با برگزاری همایشی علمی و پژوهشی حرکتی را در فضای علمی و دینی کشور پدید آورد. اولا، با رویکرد جدید گامی در جهت مهجوریت زدایی از قرآن کریم بردارد؛ و ثانیا مهجوریت زدایی از اندیشه‌های علمی امام بر دارد.
وی افزود: با توجه به اینکه فراخوان این همایش از سوی رسانه‌های فراگیر مورد بی مهری قرار گرفت. ولی خوشبختانه در اثر فعالیت مراکز قرآنی تا کنون بیش از ششصد مقاله پژوهشی به دبیرخانه واصل شده که توسط قرآن پژوهان سطح بالای کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. ضمن آنکه از همه نویسندگان تقدیر خواهد شد، بخشی از مقالات در مطبوعات کشور چاپ می شود و تعداد بیست و پنج مقاله برتر به صورت مستقل همزمان با برگزاری این همایش بین المللی در دهم آبان ماه منتشر خواهد گردید. البته علاوه بر مقالات داخلی مقالات قابل توجهی هم از محققان خارجی از جمله کشورهای هند ، پاکستان ، فرانسه ، روسیه ، کانادا ، دانمارک ، انگلیس ، اندونزی و غیره رسیده که نشان دهنده توجه جهانیان به شناخت قرآن با رویکرد تفسیر امام است که در حال ارزیابی آن ها هستیم. من لازم می دانم در همین جا از این خبرگزاری با برکت ( ایکنا) صمیمانه تشکر کنم؛ که بدون هیچ گونه چشمداشتی نهایت همکاری را در بخش بین الملل این همایش به‌عمل آورده اند.

تاسیس دبیرخانه دائمی همایش قرآن در سیره و اندیشه امام خمینی
خسروی اظهار کرد: در برگزاری این همایش همکاری‌های صمیمانه‌ای از سوی وزارت علوم ، وزارت آموزش و پرورش ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مجمع جهانی اهل بیت (ع)، جامعه المصطفی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مجمع تقریب بین المذاهب صورت گرفته و از مراکز دیگر هم اعلام شده که آماده مشارکت‌اند. این استقبال ما را دلگرم کرد که به فکر تداوم همایش به صورت سالیانه و یا دوسالانه باشیم و نیاز جامعه ما نیز همین را اقتضا می‌کند. خصوصا با توجه به ظرفیت عظیمی که در اندیشه‌های امام به برکت انس با قرآن هست؛ البته جایگاه دبیرخانه دائمی و دستگاه حمایت کننده از آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
دبیر همایش تصریح کرد: نکته قابل ذکر برای علاقه‌مندانی که مشتاقند در آینده با مقالات خود ما را در این امر مقدس یاری رسانند این است که هدف ما چنانکه در عنوان همایش آمده است. قرآن از دیدگاه امام خمینی(ره) و تجلی آن در سیره و اندیشه این دانشمند و متفکر بزرگ است. بنابراین مقالات ارسالی که صرفا قرآنی بوده و یا در مورد شخصیت حضرت امام بدون توجه به تفکرات قرآنی ایشان باشد خارج از چارچوب و اهداف این همایش خواهد بود.
وی در آخر گفت: از دیگر برنامه های ما دیدار با مراجع عظام و اساتید قرآن پژوه است که در حال انجام می باشد و انشاءالله نظرات ارزشمند و دیدگاه های آن بزرگواران از طریق همین خبر گزاری به آگاهی علاقه مندان خواهد رسید.