پیشنهادات برخی دانش آموختگان دانشگاه های تهران برای بهبود معیشت مردم در دوران شیوع کرونا

به گزارش جماران، متن نامه دانش آموختگان دانشگاه های تهران به شرح زیر است:

هموطنان عزیز

 با گذشت بیش از دو و نیم ماه از اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به کشور عزیزمان، تقریباً تمام ابعاد زندگی ما و بلکه مردم سراسر دنیا تحت تأثیر این ویروس قرار گرفته است. آنگونه که پیش بینی­ها و تجارب علمی نشان می‌دهد این بیماری تا مدت مدیدی همراه ما خواهد بود و تا کشف و نیز تولید انبوه واکسن قطعی هم در بهترین حالت چندین ماه فاصله داریم.

اگرچه دولت به تدریج در حال حذف قرنطینه و رفع محدودیت­ها است، اما روشن است که این اقدام به معنای پایان یافتن کرونا نیست و طبق آمارهای رسمی هنوز هم روزانه حدود هزار نفر  از هموطنان به این بیماری مبتلا می شوند. بنابراین بسیاری از مردم همچنان تحت تأثیر این بیماری و تبعات آن بوده و تا مدت­ها به زندگی عادی خود باز نخواهند گشت.

ناگفته نیز پیداست که کرونا علاوه بر تاثیر بر روی سلامت جسم و جان مردمان، بر معیشت مردم نیز اثرات زیادی برجا گذاشته است. از سویی گرچه برخی مشاغل اینک رونق بیشتری گرفته­اند، اما بسیاری از اقشار و اصناف نیز دچار مشکلات معیشتی قابل توجهی شده­اند که این مسئله می­تواند اثرات اجتماعی نامطلوبی نیز در پی داشته باشد.

علاوه بر دولت، بسیاری از صاحبان حِرف و مشاغل نیز به منظور کاهش آسیب­های معیشتی ناشی از کرونا تا به امروز ایده­ها و پیشنهادات مختلفی را مطرح کرده­اند و بسیاری از مشاغل در تلاشند که تا حد ممکن خود را با شرایط جدید تطبیق دهند و راهکارهایی برای ادامه جریان زندگی و عبور هرچه کم آسیب­تر از این دوران بیابند. 

 از این رو ما به عنوان تعدادی از دانش آموختگان رشته­ های حقوق، مدیریت، جامعه شناسی، مهندسی برق و هوش مصنوعی از دانشگاه­ های تهران، شهید بهشتی، شریف، علامه طباطبایی و شاهد بر آن شدیم که بنا به وظیفه شهروندی و انسانی خود، ایده­هایی برای کاهش آسیب­ های معیشتی ناشی از کرونا را با هموطنان عزیزمان به اشتراک بگذاریم. در خصوص متن حاضر توجه به چند نکته لازم است:

برخی از این ایده­ها  قبلاً نیز مطرح شده­اند و فقط تغییراتی جزئی برای بهبود آن­ها صورت گرفته است.

برخی از ایده­ها محصول مطالعه سایت های داخلی و خارجی فعال در این زمینه هستند.

به منظور اطمینان از اجرایی بودن این ایده­ها، با برخی از صاحبان مشاغل مرتبط گفتگو و دیدگاه­های آنان در تنظیم این متن لحاظ شده است.

انتشار این ایده­ها دو هدف اصلی را دنبال میکند: اولاً اطلاع هموطنان از ایده­هایی که تا به امروز مطرح شده و ثانیاً ترغیب و تشویق همه مردم به چاره­جویی و تلاش برای یافتن راه­حلهای جدید برای کاهش آسیب­های معیشتی در این عصر کرونایی.

در این متن علاوه بر ارائه چند ایده کلی که برای تمام مشاغل مفید است، راهکارهایی برای چند شغل خاص (به عنوان نمونه) نیز پیشنهاد شده است که می تواند الگویی برای سایر مشاغل محسوب شود. 

اگر چه ابزارهای اصلی مدیریت بحران اقتصادی ناشی از کرونا در دست دولت و نهادهای عمومی است، اما امید است انتشار این ایده­ها زمینه ای فراهم آورد تا هرکس به سهم خود بتواند در بهبود شرایط و کاهش آسیب­ها به دیگران یاری رساند.

در این متن راهکارهایی نیز برای کاهش فشار بر مستأجران - به عنوان یکی از آسیب پذیرترین اقشار – ارائه شده است که موفقیت آمیز بودن آن­ها نیازمند همراهی و همدلی مالکان عزیز است.

از تمام عزیزانی که این متن و ایده­های ارائه شده را می پسندند، درخواست می­شود آن را به طور کامل و یا به صورت بخش بخش (متناسب با نیاز گروه مورد نظر خود) در محیط تلگرام، توییتر، اینستاگرام، واتس­اپ و سایر شبکه­های اجتماعی به اشتراک گذارند. همچنین پیشنهاد می­شود برای هماهنگی و دسترسی ساده­تر به این ایده­ها، از هشتگ #زندگی_با_کرونا استفاده شود.

در پایان گفتنی است که متن حاضر نوشتاری فروتنانه  است و نویسندگان آن به هیچ وجه ادعای بی­نقص یا کامل بودن آن را ندارند و از هرگونه انتقاد یا پیشنهادی که موجب ترمیم، ارتقا و تکمیل این مجموعه گردد استقبال می کنند.

ایده­هایی درباره اجاره ­بها:

مالکین اگر تمکّن مالی دارند در ایام بحرانی از دریافت تمام یا بخشی از اجاره­بها چشم­پوشی کنند.

مالک مبلغ اجاره را دریافت نکند و در عوض، تمام یا بخشی از آن را از مبلغی که در عرف به آن پول پیش گفته می شود، کم کند.

 مالک و مستاجر توافق کنند که مستاجر در  ایام بحرانی اجاره­بها را نپردازد (یا صرفا به اندازه­ای که توان دارد بپردازد) و مبالغی که پرداخت نشده پس از پایان بحران در ماه­های باقی مانده از اجاره تقسیم شود. مثلاً اگر اجاره یک آپارتمان یا مغازه ماهانه یک میلیون تومان است و مستاجر سه ماه نمی­تواند اجاره را پرداخت کند و پس از رفع حالت اضطراری نیز شش ماه از مدت اجاره باقی مانده است، آن سه میلیون تومانی که معوق شده است، در شش ماه آتی تقسیم شود و انتهای هر ماه به جای یک میلیون تومان، یک میلیون و پانصد هزار تومان پرداخت کند.

در اجاره مغازه، چنانچه اجناس مغازه برای مالک مطلوبیت دارد، اجاره­بها با اجناس تهاتر شود. به عنوان مثال اگر مستاجر فروشنده لوازم خانگی است، مالک معادل مبالغ پرداخت نشده، کالای مورد نیاز خود را دریافت کند.

خدمات قابل ارائه مستاجر به مالک، با اجاره­بها تهاتر شود. مثلاً اگر مستاجر توان تدریس زبان انگلیسی دارد، به ازای تمام یا بخشی از مبالغ اجاره این خدمت را به مالک یا کسانی که او معرفی می­کند، ارائه دهد.

ایده­هایی عمومی درباره همه مشاغل:

 آموزش و آشنا شدن صاحبان مشاغل با ابزارهای ارائه خدمات (فروش محصول) به صورت اینترنتی؛ به خصوص برای افراد مسنّ که آشنایی کمتری با تکنولوژی­ها دارند.

 کسب و کارهای کوچک می‌توانند در Market Place های موجود عضو شده و محصولات و خدمات خود را به صورت اینترنتی ارائه کنند.

برای آن دسته از مشاغلی که خدمات آن­ها یک واحد کار معین، مانند نظافت راه­پله است، می توان یک واحد کار آن­ها را پیش خرید کرد. یعنی دستمزد یک یا چند واحد کار (با تخفیف مناسب) به آن­ها داده شود تا پس از عادی شدن شرایط، به تعهد خود عمل کرده و ما­ به­ ازای مبلغ دریافتی را انجام دهند. بدیهی است که باید تضمین های لازم برای ارائه خدمت از دریافت کننده وجه اخذ شود.

 برای آن دسته از مشاغلی که خدمات آن­ها یک واحد کار معین نیست، بلکه خرید و فروش محصول است، می توان اعتبار ریالی خریداری کرده و پس از رفع محدودیت ها از آن استفاده کرد. به عنوان مثال در شغلی مانند آژانس مسافرتی که بلیت هواپیما را به قیمت روز  می­فروشد، می توان با پرداخت چهارصد هزار تومان، یک برگ اعتبار پانصد هزار تومانی خریداری کرد و با از سرگیری پروازها از آن برای تهیه بلیتی به مبلغ پانصد هزار تومان استفاده کرد. بدیهی است که درصد تخفیف باید به میزانی باشد که مشتریان را برای خرید اعتبار، متقاعد کند. همچنین باید تضمین­های لازم برای انجام تعهدات اخذ شود. (این تضمین­ها می­تواند با واسطه­گری اصناف تامین شود).

شرکت‌هایی که کارشان فروش اعتباری (بن) کالا و خدمات است (مانند "تخفیفان" و "نت برگ") می‌توانند فعالیت خود را افزایش داده و از ساز و کار مالی و حقوقی تجربه شده خود برای توسعه و اجرای این مدل استفاده کنند؛ به ویژه اینکه در بستر چنین پلتفورم هایی می‌توان امکان تبدیل و مبادله‌ی بن‌ها یا اعتبارها به یکدیگر را نیز فعال کرد (مثل مبادله اعتبار 50 هزار تومانی خرید لباس با همین میزان اعتبار در آرایشگاه). بدیهی است که ضامن این خدمات شرکت مالک پلتفورم خواهد بود.

 سوپرمارکت­ها و فروشگاه­های زنجیره­ای می­توانند یک بازه زمانی معین را به گروه­های خطرپذیر (افراد بالای 60 سال) اختصاص دهند و شرایط امن­تری را برای آنان فراهم آورند. این اقدام افزون بر تأثیر مثبت روانی بر سالمندان، برای سایر مشتریان هم جالب توجه بوده و چه بسا افزایش فروش فروشگاه را نیز در پی داشته باشد.

تولیدکنندگان می­توانند با تغییر خط تولید خود به سمت محصولات پر تقاضا امنیت درآمد خود را تضمین کنند. برای نمونه، تولیدکنندگان افشانه‌های خوشبوکننده یا حشره­کش، تولید محصولات ضدعفونی‌کننده را در پیش گیرند و تولیدکنندگان پوشاک به سمت تولید لباس‌های گان و ماسک حرکت کنند.

 بسیاری از کسب و کارها می­توانند با تغییراتی جزئی محصولاتی تولید کنند که افزون بر یاری رساندن به مردم برای تأمین شرایط بهداشتی بهتر، فروش خود را نیز تضمین کنند؛ مثل تغییرات منجر به تولید درب­های اتوماتیک و شیرهای آب سنسوردار.

مدیران دارای درآمد بالا می توانند با چشم­پوشی داوطلبانه از بخشی از حقوق خود (مثلاً٢٠ درصد آن)، از تعدیل نیرو در مجموعه جلوگیری کنند.

کارفرما و کارمندان می توانند توافق کنند که اضافه کاری را در این مدت تعطیل کنند و مبلغ ساعات اضافه کاری را مانند ایام معمولی بپردازند مشروط بر اینکه نیرویی تعدیل نشود.

می­توان بر مبنای توافق میان کارفرما و کارمندان، پاداش­های ماهیانه و فصلی را موقتاً ملغی و در عوض از تعدیل نیرو نیز صرفنظر کرد.

می‌توان با شیفت بندی مدت فعالیت واحدهای صنفی به دو بخش 8 ساعته یا سه بخش 6 ساعته، حضور تمام کارمندان یا کارگران را تضمین کرد و همچنین زمینه فاصله­ گذاری اجتماعی را به شکلی مطلوب­تر برای مراجعین فراهم آورد.

ایده­های اختصاصی برای برخی از مشاغل:

برای رستوران­ها:

اصول بهداشتی (حتی کوچک­ترین جزئیات) را کاملاً رعایت کنند. یک نفر را به عنوان مسئول بهداشت آشپزخانه تعیین کنند تا دائما بر رعایت نکات بهداشتی نظارت داشته باشد.

به منظور جلب اعتماد مشتریان، تصاویر زنده از محیط آشپزخانه خود را از طریق شبکه ­های اجتماعی منتشر کنند.

دلیوری را در مدت بحران کرونا رایگان کنند.

به همراه پک غذای خود یک جفت دستکش یا ماده ضدعفونی کننده به مشتریان هدیه دهند تا به آن­ها نشان دهند که به سلامتی­شان اهمیت می­دهند.

در صورت امکان غذاها را به صورت نیم­پخته (که نیازمند حرارت مجدد است) به مشتری تحویل داده و دلیل بهداشتی آن را توضیح دهند.

در هر صورت به مشتریان خود پیشنهاد کنند که غذاها را قبل از مصرف مجدداً حرارت دهند.

برای باشگاه­های ورزشی:

خدمات خود را با استفاده از اینترنت و از طریق کلیپ­های آموزشی به مشتریان ارائه دهند و برنامه­های تخصصی خود را برای آن ها ارسال کنند.

وسایل ورزشی را به صورت ساعتی اجاره دهند و تحویل و بازپس گیری وسایل را خود بر عهده بگیرند.

فضای کلی باشگاه را تبدیل به چند محدوده مستقل کنند و فضا را به طور انفرادی به متقاضیان اجاره دهند. در این صورت، لازم است اقدامات بهداشتی و ضدعفونی همه وسایل ورزشی پس از هر بار استفاده، به طور جدی­تر اعمال شود.

برای آرایشگاه­ها:

تا جایی که ممکن است خدمات خود را با لباس محافظ در منزل مشتری و با استفاده از وسایل شخصی او ارائه دهند.

وسایل اصلاح خود را به مشتری اجاره دهند و در صورت نیاز از طریق گفتگوی تصویری به او آموزش دهند تا با کمک اعضای خانواده کار آرایش و پیرایش را انجام دهد.

برای پرهیز از تجمع در محیط آرایشگاه، هر مشتری را فقط با تعیین وقت قبلی بپذیرند و تا جایی که ممکن است از وسایل شخصی خودش استفاده کنند. محیط و وسایل را برای هر مشتری کاملا ضدعفونی کنند.

آرایشگران حتماً از ماسک یا شیلد استفاده کنند. 

با اطلاع رسانی درباره رعایت تمام نکات بهداشتی، به مشتریان خود اطمینان خاطر بدهند.

برای آموزشگاه­ها:

کلاس­ها را به صورت آنلاین برگزار کنند.

با توجه به احتمال اختلال اینترنت، مدت کلاس­ها را کمی افزایش دهند.

با توجه به عدم حضور خدمات گیرندگان در آموزشگاه (زبان، موسیقی و ...) و کاهش هزینه‌های جاری، مبلغ شهریه را کاهش دهند.

برای ارائه دهندگان خدمات خودرو:

خدمات خود را در محل مشتری ارائه کنند.

برای پرهیز از تجمع در محیط تعمیرگاه، هر مشتری را فقط با تعیین وقت بپذیرند.

در صورت امکان با گفتگوی تصویری به مشتریان خود آموزش بدهند تا خودشان ایرادات جزئی خودرو را برطرف کنند.

تا جایی که ممکن است تحویل و بازپس دادن خودرو را خود بر عهده بگیرند.

برای شیرینی فروشی­ها:

بیشتر به تهیه شیرینی­هایی که امکان حرارت دادن مجدد آن­ها در مایکروفر وجود دارد بپردازند.

دلیوری رایگان داشته باشند.

به منظور جلب اعتماد مشتریان، تصاویر زنده از محیط آشپزخانه خود را از طریق شبکه های اجتماعی منتشر کنند.

برای مشاورین املاک:

به منظور کاهش مراجعه برای بازدید از ملک، از صاحب ملک بخواهند که از همه نقاط خانه فیلم تهیه کند تا مشتری بتواند بدون بازدید حضوری، از وضعیت کلی ملک آگاه شود.

در صورت وجود امکانات فنی، از فناوری VR برای بازدید ملک استفاده کنند.

سایت هایی مثل «دیوار» در بخش خدمات ملکی خود، امکان ارسال ویدئو را نیز فراهم کنند.

در هنگام عقد قرارداد، فاصله گذاری اجتماعی را مراعات کنند.

برای خشکشویی­ها:

برای دریافت و تحویل لباس دلیوری رایگان قرار دهند.

هنگام تحویل، لباس ها را در برابر مشتری کاملاً ضدعفونی کنند.

برای هتل­ها، هتل آپارتمان­ها و مسافرخانه ­ها:

امکان رزرو اتاق­ها بدون تعیین تاریخ معین را فراهم کنند. به این صورت که مشتریان بتوانند با برخورداری از تخفیف مناسب، هزینه چند شب اقامت را زودتر پرداخت کرده و پس از عادی شدن شرایط، با اطلاع قبلی به تعداد شب­هایی که هزینه آن را پرداخت کرده­اند، در آنجا اقامت کنند. همچنین می­توان با حذف امکان استفاده در روزهای پیک (این روزها باید از قبل به مشتریان اعلام شده باشد) تخفیف بیشتری برای متقاضیان در نظر گرفت.  

به منظور رعایت بیشتر مسایل بهداشتی، صبحانه، ناهار و شام بدون اخذ هزینه اضافه در اتاق مسافران سرو شود. 

از آنجایی که هتل های بزرگ ظرفیت اکثر اتاق های خود را به سایت­های اینترنتی معتبر مانند اسنپ تریپ و هتلیار اجاره می دهند، می­توانند با این شرکت­ها توافق کنند که امکان پیش فروش رزرو اتاق­ها از طریق این سایت­ها صورت بپذیرد.

برای تالارهای پذیرایی:

تالارهای پذیرایی می­توانند با قیمت امروز و با تخفیف مناسب، برپایی یک مراسم را بدون تعیین زمان، برای مشتریان خود رزرو کرده و آن را پس از عادی شدن شرایط، در تاریخ مورد نظر مشتری برگزار کنند. البته تالارها می توانند شرط کنند که امکان استفاده از این رزرو در شب­های تعطیلی و اعیاد امکان پذیر نباشد. در هر حال لازم است که مشتری مطمئن باشد تالار در آینده به بهانه افزایش هزینه­ها قیمت را افزایش ندهد.

سایر مشاغل مرتبط با تالارها مانند آتلیه های عکاسی و گلفروشی ها نیز می­توانند از همین ایده­ ها استفاده کنند.