تکتم اکبری در گفت و گو با خبرنگار مهر با توجه به تعطیلی مدارس و محیط‌های آموزشی به علت شیوع بیماری کرونا، درباره چگونگی روند آموزش والدین به فرزندانشان در محیط منزل توضیحاتی ارائه کرد و اظهار داشت: این روزها با توجه به دور بودن دانش آموزان از مدارس و فضاهای رسمی آموزشی، روش آموزش و یادگیری از طریق فضای مجازی و آموزش آنلاین، به تجربه‌ای جدید مبدل شده است.
وی افزود: در بعضی از مدارس برنامه ریزی جدی و هدفمند در جهت ادامه آموزش به دانش آموزان از طریق فضای مجازی از طرف معلمان صورت گرفته است و فرصت خوبی فراهم شده تا برخی دانش آموزان حتی دور از محیط مدرسه همچنان درگیر شرایط آموزش به صورت جدی باشند. هر چند که این امکان در تمامی مدارس و مناطق به دلیل کمبود امکانات فراهم نشده است.
این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه شاید برنامه‌های آموزشی شبکه‌های تلویزیون را هم بتوان به عنوان فرصت آموزشی نسبتاً خوبی به ویژه برای آن دسته از دانش آموزانی که از سایر امکانات بهره مند نیستند تلقی کرد، ابراز داشت: به هر حال آنچه که اکنون به عنوان موضوعی نسبتاً مهم و قابل توجه، مورد بحث ماست نقش والدین و تأثیر آنها بر روند آموزشی فرزندان در شرایط کنونی است.
چالش جدی به نام پذیرفتن نقش معلم در منزل توسط والدین
وی بیان داشت: در شرایط فعلی والدین و دانش آموزان با مشکلاتی مختلف دست و پنجه نرم می‌کنند؛ برخی والدین عنوان می‌دارند که برعهده گرفتن نقش معلم و یا دستیار معلم در منزل مسئولیتی دشوار و از عهده آنها خارج است؛ می‌توان این دغدغه والدین را درک کرد و پذیرفتن این نقش جدید برای والدین به چالش بزرگی تبدیل شده است.
اکبری با بیان اینکه در واقع همیشه و در هر شرایطی تجربیات جدید با دشواری‌هایی همراه است و این مسئله نیز مستثنی نیست، ادامه داد: به همین دلیل نیاز است در جهت این دغدغه والدین بر این موضوع تاکید کرد که مهمترین نقشی که والدین باید برعهده داشته باشند نقش پدری و مادری است. قطعاً از عهده این نقش اساسی برآمدن مهمترین انتظاری است که از والدین می‌توان داشت.
غلبه بر استرس غیرقابل پیش بینی بودن ادامه وضعیت تحصیلی فرزندان
وی بیان داشت: یکی از مسائلی که باعث می‌شود این روزها استرس بالایی برای برخی والدین فراهم شود و حتی ممکن است این استرس را به فرزندانشان نیز انتقال دهند، غیر قابل پیش بینی بودن ادامه وضعیت تحصیلی امسال و نامعلوم بودن زمان برگشت به شرایط قبلی است.
این کارشناس ارشد روانشناسی تصریح کرد: اگرچه این نگرانی قابل درک است اما باید بدانیم که ما قدرت تغییر شرایط غیر قابل کنترل محیط بیرونی زندگی مان را نداریم؛ پس یکی از روش‌هایی که می‌تواند به حفظ آرامش ماک مک کند، تمرکز بر شرایط حال و انجام کارهایی است که روی انجام آنها کنترل داریم و می‌توانیم مؤثر باشیم.
ضرورت توجه به سلامت جسمانی و روانی اعضای خانواده
وی افزود: مساله مهمی که نباید از نظر دور داشت این است که در شرایط فعلی توجه به سلامت جسمانی و روانی اعضای خانواده از هر موضوع دیگری مهمتر است. از یک سو، رعایت مسائلی که منجر به حفظ سلامت جسمانی در برابر کرونا می‌شود و از طرف دیگر توجه به سلامت روان و مدیریت استرس در برابر فشارهای ناشی از این بحران اهمیت بسزایی دارد.
اکبری با اشاره به اینکه قطعاً والدین توجه به این مساله را باید در نظر داشته باشند که در حال حاضر این موضوعات اهمیت بیشتری نسبت به شرایط آموزشی دارد، تصریح کرد: فرصت برای جبران مشکلات آموزشی پیش آمده قطعاً در آینده و بازگشت به شرایط مطلوب فراهم خواهد آمد.
وی ابراز داشت: اما موضوع دیگر همانطور که قبلاً عنوان شد این است که قرار نیست والدین نقش معلم را بر عهده گیرند و قرار نیست آنها در قبال دروس فرزندانشان مهارت‌های یک معلم را دارا باشند، حتی اگر به موضوعات درسی کتاب فرزندشان تسلط داشته باشند؛ چرا که تدریس شرایط خاص خود را داراست. بنابراین نیاز است والدین در مسئولیتی که برای خود تعریف می‌کنند واقع بین باشند. برعهده گرفتن مسئولیت بیش از حد توان می‌تواند پیامدهای نامطلوبی هم برای آنها و هم فرزندانشان به همراه داشته باشد.
کاهش انگیزه فرزندان در شرایط کنونی طبیعی است
اکبری با اشاره به توجه به پتانسیل و شرایط و میزان توانمندی فرزندان و تنظیم سطح توقع با توجه به ظرفیت و توانمندیهای آنها، گفت: در نظر گرفتن شرایط فعلی یعنی دوربودن از محیط آموزشی نیز مهم است؛ این موضوع از عواملی است که طبیعتاً بر انگیزه درس خواندن دانش آموزان تأثیرگذار بوده است. اگر والدین این روزها با کاهش انگیزه فرزندانشان مواجه می‌شوند نباید این موضوع را فاجعه آمیز تلقی کنند؛ زیرا فقط مختص فرزند آنها نیست.
وی به روش‌هایی که به انگیزه بخشی دانش آموزان و تداوم یادگیری حتی دور از محیط آموزشی کمک می‌کند اشاره داشت و افزود: والدین می‌توانند در این موضوع نقش مهمی داشته باشند. از جمله برقراری ارتباط با معلم یا معلمان از طریق وسایل ارتباطی در دسترس و یا با مشاوران تحصیلی مدارس به صورت منظم تا از این طریق از تجربیات آنها در جهت مدیریت شرایط آموزشی فرزندانشان در منزل استفاده کنند.
نقش نظارتی والدین بر تحصیل فرزندان در ایام تعطیلات کرونایی
این کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به نقش نظارتی والدین در این ایام ابراز داشت: البته نظارت با دخالت بیش از اندازه در امور درسی فرزندان یا تدریس به آنها متفاوت است. قطعاً نیاز است که از طرف مدارس شرایطی فراهم گردد تا برای دانش آموزان امکان استفاده از آموزش‌های معلمان به خوبی فراهم گردد همانطور که در برخی مدارس این شرایط وجود دارد و امید است که در تمامی مدارس کشور این شرایط فراهم شود.
وی افزود: در این صورت می‌توان نقش والدین را به نظارت بر فرزندشان در جهت استفاده به موقع از کلاس‌های آموزشی برگزار شده از طریق فضای مجازی و تلویزیون و یا ارتباط در مواقع لزوم با معلم و یا مشاوران تحصیلی را در نظر گرفت.
اکبری با تاکید بر حفظ آرامش در محیط خانواده، مشغول بودن والدین به کاری مفید از جمله خواندن کتاب و مجله درزمان انجام تکلیف فرزندان، کاهش دادن محرک‌های محیطی که می‌تواند عامل حواس پرتی باشد از جمله صدای بلند تلویزیون، و نظارت و هدایت بدون دخالت بیش از حد از طرف والدین اشاره‌ای داشت و افزود: فراهم کردن شرایط برای یادگیری مطلوب در وضعیت کنونی مؤثر خواهد بود.
برای جبران عقب ماندگی‌های آموزشی در آینده فرصت فراهم است
وی بیان داشت: موضوع مهمتر که والدین نیاز است در نظر داشته باشند این است که اگر چه یادگیری کتابهای درسی مهم است اما فرصت برای یادگیری آنها همیشه است؛ برای جبران عقب ماند گی های آموزشی در آینده فرصت فراهم است؛ آن چیزی که این روزها و در این شرایط مهم است توجه به سلامت جسمانی و سلامت روانی اعضای خانواده به خصوص فرزندان است.
این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه می‌توان از این ایام برای در کنار هم بودن و وقت گذراندن مطلوب با یکدیگراستفاده کرد، اظهار داشت: می‌توان این روزها برای آموزش مهارت‌های اساسی زندگی به فرزندان بهره برد. برای آموزش مواردی که شاید در هیچیک از کتب درسی نتوان آنها را یافت.
فرصتی برای ترغیب فرزندان به مطالعه کتابهای غیر درسی
وی افزود: این روزها فرصتی است برای ترغیب فرزندان به مطالعه کتابهای غیر درسی، کمک به آنها برای تقویت مهارت‌های عملی و دستی، ترغیب به مسئولیت پذیری در قبال انجام وظایف شخصی و نیز مسئولیت‌های مربوط به منزل؛ این روزها فرصتی است برای کسب تجربیات جدید اعضای خانواده در کنار هم. ارزش این نوع یادگیری‌ها را نباید دست کم گرفت. تمرین گذر از سختی‌ها و پیدا کردن اتفاقات خوب حتی در شرایط سخت را شاید این روزها بتوان به عنوان یکی از مهمترین اصول زندگی در نظر گرفت که فرزندان می‌توانند در کنار والدینشان آموزش ببینند.
