همسویی فعالیت‌های تربیتی خانواده، معلمان و مربیان، آگاه‌تر ساختن پدران و مادران و مربیان به مسائل رشد و پرورش دانش‌آموزان، ایجاد و تقویت رابطه بین اولیا و مربیان و دانش آموزان و جذب امکانات و نیروهای مردمی جهت مشارکت همه جانبه آنان در پیشبرد اهداف آموزش و پرورش از جمله اهداف اصلی تشکیل انجمن‌های اولیا و مربیان در مدارس کشورمان اعلام شده است.
انتخابات انجمن اولیا و مربیان مهر هر سال در مدارس مختلف کشور برگزار می‌شود و امسال شعار این انتخابات «مشارکت در مدرسه حق والدین است» بود که نشان دهنده اهمیت موضوع مشارکت در پیشبرد اهداف انجمن مذکور است.
بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی، خانواده باید در تمام سطوح تصمیم‌گیری در آموزش و پرورش مشارکت داشته باشد و حق دارد در روش‌های تربیتی، مدیریت و فعالیت‌های مدرسه حضور پیدا کرده و اظهار نظر کند.
امسال برگزاری انتخابات انجمن‌های اولیا و مربیان در حدود هفت هزار مدرسه در استان اصفهان از ۲۴ مهر آغاز شد و تا ۳۰ مهر ادامه دارد و حدود ۵۴ هزار نفر از اولیا به عنوان منتخبان خانواده ا به این انجمن‌ها راه می‌یابند.
کارشناس انجمن اولیا و مربیان اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان، مهمترین وظایف این انجمن ها را مشارکت در تصمیم گیری های عمرانی، آموزشی و تربیتی، نظارت بر عملکرد مالی مدارس، مشارکت در برنامه ریزی برای اردوها ، معرفی نماینده برای عضویت در شورای انجمن اولیا و مربیان نواحی، مناطق و استان و برگزاری جلسه های آموزشی عنوان کرد.
نصرالله فتاحیان در گفت و گو با ایرنا افزود: در چند سال اخیر نیز ایجاد کارگروه های تخصصی با رویکرد ۶ ساحت تعلیم و تربیت بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی کشور در این انجمن ها پیش بینی شده است.
۶ ساحت تربیتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش شامل اعتقادی، عبادی و اخلاقی، اقتصادی و حرفه ای، علمی و فناوری، سیاسی و اجتماعی، زیستی و بدنی و زیبایی شناختی و هنری، است.
این کارشناس با تاکید بر اینکه نقش مشارکت اولیا در پیشبرد اهداف سند تحول بنیادین نظام آموزشی سازنده است، تاکید کرد: مشارکت اولیا در کارهای مدرسه باعث ثبات در برنامه ریزی ها و موفقیت آن می شود.
مدیر اموزش و پرورش ناحیه سه شهرستان اصفهان نیز به ایرنا گفت: انتخابات انجمن های اولیا و مربیان روزهای 23 و 24 مهر در 477 واحد آموزشی در این ناحیه برگزار شد و اولیا منتخبان خود را انتخاب کردند.
محمدرضا نظریان با بیان اینکه فعالیت های اولیا در این انجمن ها بر اسای تخصص در سه بخش آموزشی، پرورشی و عمرانی دسته بندی شده است، افزود: هر کدام از والدین بر اساس علاقه و تخصص خود در این دسته بندی ها شرکت می کند.
وی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش به عنوان نهادی گسترده با ارتباطات زیاد با جامعه بدون مشارکت والدین نمی تواند کار کند، اظهار داشت: نیاز است از سرمایه های انسانی اولیا و ظرفیت های آنها در فرایندهای آموزش و پرورش استفاده کرد که انجمن اولیا و مربیان این بستر را فراهم می کند.
نظریان خاطرنشان کرد: وظایف انجمن اولیا و مربیان فقط مشارکت های مالی نیست بلکه کمک به پیشبرد اهداف عالی تعلیم و تربیت از جمله آموزش خانواده و تغییر نگرش ها و باورهای نادرست و ایجاد هم سویی مشترک بین اولیا و مربیان است.
وی، یکی از نقش های مهم انجمن اولیا و مربیان را نظارت آنها بر فرایندهای مالی مدارس دانست و گفت: این نظارت بسیار اثر گذار و در راستای شفاف سازی است.
نظریان، مشارکت در طراحی لباس فرم دانش آموزان، برنامه ریزی ایاب و ذهاب دانش آموزان را از دیگر نقش های اثرگذار این انجمن ها خواند و اضافه کرد: انجمن اولیا و مربیان از بازوان پر توان مدیر مدرسه در پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی است.
خانواده‌ها در کارگروه‌های تخصصی وقت چندانی نمی‌گذارند
مدیر اموزش و پرورش ناحیه سه شهرستان اصفهان، به چالش های انجمن های اولیا و مربیان اشاره و تصریح کرد: برخی والدین وقت مناسبی برای کارگروه های تخصصی نمی گذارند یا از آن استقبال نمی کنند.
نظریان با اشاره به اینکه مشارکت خانواده ها کمی ضعیف است، افزود: انجمن اولیا و مربیان نماینده های اولیا هستند و افرادی باید برای عضویت در آن پیش قدم شوند که تخصص و وقت کافی داشته باشند تا بتوانند مدیر مدرسه را در اهداف خود یاری کنند.
وی ادامه داد: برخی والدین نیز با هدف اصلی و وظایف انجمن اولیا و مربیان آشنایی کافی ندارند که لازم ا ست اطلاع رسانی بیشتری در این زمینه صورت گیرد تا بتوانند کمک شایانی در کارگروه ها داشته باشند.
مشارکت خانواده‌ها باعث پویایی مدارس می‌شود
عضو یکی از انجمن های اولیا و مربیان در اصفهان در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه این انجمن ها به دلیل مستقل بودن می توانند اهداف تعیین شده را بهتر و بیشتر پیش ببرند، اظهار داشت: اگر اولیا مشارکت خوبی داشته باشند تا ۹۰ درصد اهداف تحقق می یابد.
مسعود جهانبانی با بیان اینکه وظیفه آموزش بیشتر به عهده کارکنان مدرسه است، افزود: اجرای امور پرورشی بیشتر با انجمن است که باید تلاش کند با همکاری و برنامه ریزی با مدیریت مدرسه در مواردی مانند اردوها و آموزش خانواده، محیط شاد و پویایی ایجاد کنند.
وی با اشاره به مدرسه ای که فرزندش در آن تحصیل می کند، تاکید کرد: با همیاری مدیریت مدرسه و مشارکت والدین، موارد خطرساز در این محیط آموزشی را به حداقل رساندیم و برخی امکانات آن مانند زمین ورزشی را بهبود دادیم.
یکی از والدین اصفهانی که امسال برای نخستین بار عضو انجمن اولیا و مربیان یکی از مدارس دولتی شده است نیز به ایرنا گفت: اداره کردن یک مدرسه با ۳۰۰ تا ۴۰۰ دانش آموز سخت است و والدین باید در قالب انجمن اولیا و مربیان در این زمینه مشارکت و همراهی داشته باشند.
پیمان اختریان با اشاره به برخی اختلاف هایی که بین مدرسه دولتی و غیر انتفاعی وجود دارد، اضافه کرد: والدین می توانند با مشارکت خوب این اختلاف ها را به حداقل برسانند و آنچه در توانشان است انجام دهند.
وی تاکید کرد: اگر خانواده ها مشارکت نداشته باشند، مشکلات حل نمی شود و بازدهی آموزشی بالا نخواهد بود.
بر اساس آیین نامه انجمن اولیا و مربیان، در مدارسی که عده دانش آموزان آنها کمتر از ۳۰۰ نفر باشد، اولیای منتخب هشت نفر شامل پنج نفر اول اصلی و سه نفر بعدی علی البدل هستند.
در مدارسی که عده دانش آموزان بیش از ۳۰۰ نفر باشد به ازای هر ۵۰ نفر اضافی، یک نفر از اولیا بر تعداد اعضای اصلی اضافه می شود ولی عده اعضای علی البدل سه نفر خواهد بود.
از جمله وظایف انجمن های اولیا و مربیان واحدهای آموزشی می توان به تأمین مشارکت فکری، فرهنگی، عاطفی و آموزشی اولیا و تقویت هماهنگی و همسویی تربیتی و آموزشی خانه و مدرسه، تشکیل جلسه های آموزش خانواده، همکاری و مشارکت با مدیر مدرسه در اجرای فعالیت های پژوهشی، برگزاری اردوهای دانش آموزان و بازدید از مراکز علمی، آموزشی و فرهنگی، نظارت بر چگونگی اخذ کمک های مردمی با رعایت قوانین، تشکیل شورای مالی مدرسه، نظارت بر نحوه هزینه وجوه حاصل از کمک های مردمی، خدمات فوق برنامه، سرانه دانش آموزان و کمک های شوراهای آموزش و پرورش و اتخاذ تصمیم نسبت به سرویس رفت و آمد دانش آموزان اشاره کرد.
