به گزارش ایرنا، شهر هوشمند ((Smart City به شهری گفته می شود که براساس آخرین نظریه های تکامل یافته مدیریت شهری بر پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات، داری شش معیار اصلی حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند و انرژی هوشمند باشد.
در واقع شهر هوشمند منطقه ای شهری است که از انواع مختلف سنسورهای الکترونیکی برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن ها استفاده می کند که این اطلاعات برای مدیریت دارایی ها و منابع شهری کارآمد است.
این پروسه شامل اطلاعات جمع آوری شده از شهروندان، دستگاه ها و منابع شهری است که پردازش و تجزیه و تحلیل می شود تا به نظارت و مدیریت ترافیک و حمل و نقل، سیستم، نیروگاه، آب، تأمین شبکه های، زباله، مدیریت، قانون اجرای سیستم های اطلاعاتی و مدارس و کتابخانه ها و بیمارستان ها و دیگر خدمات اجتماعی کمک کند.
ایده شهر هوشمند، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دستگاه های مختلف متصل به شبکه (اینترنت اشیاء یا IOT) برای بهینه سازی بهره وری از خدمات و کاربری های شهری و اتصال آن به شهروندان است.
تکنولوژی شهر هوشمند اجازه می دهد تا مسوولان یک شهر با جامعه و زیرساخت های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند.
به نظر می رسد شهر هوشمند شیوه ای برای توسعه شهر پایدار است.
این امکان وجود دارد که با پیمودن راهی طولانی و با استفاده از روش های سنتی به شهری پایدار رسید اما به هر حال راه کارهای مبتنی بر تکنولوژی که بخشی تفکر شهر هوشمند است اجتناب نا پذیر است.
به این ترتیب شهر هوشمند همان اهداف شهر پایدار را خواهد داشت و با هم در یک مسیر طی طریق خواهند کرد.
در زمان حاضر برخی شهرها به طور فعال در حال حرکت به سمت اجرایی کردن تدابیر هوشمندسازی هستند.
اما این نکته را نباید فراموش کرد که شهرهای هوشمند از همان ابتدا اینگونه نبودند و برای نیل به شهر هوشمند ابتدا باید زمینه های تحقق شهر الکترونیک فراهم شده و اشیاء و المان های شهری به اینترنت اشیا مجهز شود.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان ' ضرورت شهر هوشمند در دنیای معاصر' با حضور محسن مهربانی مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان، فرامرز هندسی دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان، احسان شهیر استاد دانشگاه و دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری، مهدی بهروزی دبیر شهر هوشمند شهرداری اصفهان، ابراهیم خلیلیان مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان و امیررضا ابراهیمی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد برگزار کرد.
این کارشناسان بر این باورند که برای داشتن شهری هوشمند 2 عنصر زیرساخت ها و دستگاه های اجرایی حائز اهمیت است و در عین حال بازیگران اصلی شهر هوشمند شهروندان و شرکت های خصوصی هستند.
آن ها معتقدند باید شهروندان را به سمت مطالبه گری شهر هوشمند پیش برد و سرویس های ترغیب کننده به آن ها ارائه کرد.
این صاحبنظران می گویند نبود هوشمندسازی عمودی و به ویژه هوشمندسازی افقی، نبود زیرساخت ها و بستر لازم، موانع فرهنگی، غیرهمگن بودن داده های ساختمانی، امنیتی بودن برخی از اطلاعات، مباحث راهبردی و آینده نگری، نبود مواد قانونی در زمینه هوشمندسازی شهری، مسائل روانشناسی و جامعه شناسی و نداشتن برنامه برای شهر هوشمند از جمله چالش های فراروی تحقق شهر هوشمند هستند.
این مسوولان و کارشناسان اعتقاد دارند اگر همه هماهنگی های لازم برای همگن سازی و مدیریت شهر هوشمند صورت نگیرد ما شاهد جزایر هوشمند به جای شهرهای هوشمند خواهیم بود.
آن ها می گویند هنوز هیچ یک از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند را ندارند درحالی که یکی از زمینه های جذاب برای سرمایه گذاران همین شهرهای هوشمند هستند.
** مباحث قانونی و امنیت از چالش های شهر هوشمند هستند
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: شهر هوشمند محیطی شهری است که سنسورها و دستگاه های ارتباطی موجب مدیریت هوشمند شهر می شود.
مهدی بهروزی با بیان این که شهر هوشمند در شش حوزه دارای اهمیت است، افزود: حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند و انرژی هوشمند از حوزه های شهر هوشمند در جهان هستند.
وی ادامه داد: با ورود فناوری اطلاعات به محیط شهری اطلاعات زیادی در حال تولید به وسیله دستگاه های الکترونیکی است و باید در شهر هوشمند به مرحله برسیم که اطلاعات به دست آمده از دستگاه های الکترونیکی دوباره مورد استفاده قرار بگیرد تا به شهر هوشمند مناسب دست یابیم.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان با اشاره به این که شهر هوشمند باید خدمات را به دقت و سرعت به شهروندان ارائه دهد، اضافه کرد: هنگامی به شهر هوشمند می رسیم که چرخه های اطلاعاتی به خوبی انجام شده و اطلاعات باز استفاده شود.
وی تاکید کرد: در زمان حاضر ما دارای شهر الکترونیک و دولت الکترونیک هستیم.
بهروزی خاطرنشان کرد: اصطلاح اینترنت اشیا برای اولین بار در سال 1999 میلادی توسط کوین اشتوین از پراکتر و گمبل مطرح شد که به تمام اشیاء یک موجودیت دیجیتالی می دهد.
وی با اشاره به این که ما از لحاظ قوانین برای رسیدن به شهر هوشمند دچار چالش هستیم، افزود: همه قوانین کشور ما مربوط به دوران قبل از دیجیتال است و خلاقیت و ایجاد بستر برای توسعه خلاقیت در آن در نظر گرفته نشده است.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان از امنیت به عنوان یکی از چالش های شهر هوشمند یادکرد و گفت: پیش از ورود به یک مساله به موضوع امنیت آن فکر نمی کنیم و بعد از آن متوجه وجود چالش امنیت در آن می شویم.
وی تاکید کرد: در بحث شهر هوشمند در آینده به متخصصان امنیتی شهر هوشمند نیاز پیدا خواهیم کرد که باید از اکنون آن ها را تربیت کنیم.
** کشور برنامه مناسبی برای شهر هوشمند ندارد
بهروزی ادامه داد: درحالی که می خواهیم به شهر هوشمند دست یابیم اما متاسفانه در کشور برنامه مناسب و موثری برای شهر هوشمند نداریم.
وی با بیان این که انگلیس 40 میلیون پوند برای تحقیقات اینترنت اشیاء اختصاص داده است، خاطرنشان کرد: ما بدون هیچ هزینه ای انتظار دستیابی به شهر هوشمند را داریم.
این مسوول یادآور شد: مسوولان کشور و یا مرکز ملی فضای مجازی تاکنون در زمینه شهر هوشمند و نتایج آن با مردم سخن نگفته اند و شهر هوشمند در حد مطالعه و پژوهش بوده و در کتابخانه ها قرار گرفته و عملیاتی نشده است.
وی به تفاوت اولویت های شهر هوشمند در شهرهای مختلف ایران و جهان اشاره و تصریح کرد: در هر شهری شاخص های شهر هوشمند به صورت خاصی تعیین می شود برای مثال اصفهان در زمینه حمل و نقل، گردشگری، منابع آب و انرژِی در اولویت است.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان ادامه داد: در دنیا نهادهایی وجود دارند که اطلاعات شهرهای هوشمند را گردآوری و در این زمینه مطالعه و بررسی می کنند.
** هیچ یک از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند ندارند
وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ کدام از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند نکردند، بیان کرد: شورای اسلامی شهر شهرداری را ملزم به تدوین سند شهر هوشمند کرده و تا پنج سال آینده و براساس یک سری دستورالعمل، در تعدادی از شهرهای کشور شهر هوشمند اجرایی شود.
بهروزی درخصوص اقدامات شهرداری اصفهان در زمینه تحقق شهر هوشمند تشریح کرد: در زمان حاضر برخی سرویس های شهر هوشمند مانند سیستم حمل و نقل الکترونیک، چراغ های راهنمایی و رانندگی و دستگاه های تردد شمار هوشمند و نیز سیستم سنجش آلودگی هوا در شهر اصفهان فعال است.
وی اضافه کرد : هنگامی که این سیستم ها در درستی و خودکار با یکدیگر ارتباط داشته باشند آن شهر را شهر هوشمند می نامند.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان اظهارداشت: سیستم ناوگان حمل و نقل اصفهان جزو اولین شهرهای کشور بود که به صورت پرداخت الکترونیک درآمد که باید به روز رسانی شود.
وی خاطرنشان کرد: سیستم هوشمند ترافیک با دوربین های کنترل ترافیک از طرح های موفق شهرداری است که انجام شد و در زمینه توقفگاه ها برنامه های کاربردی ساخته شده که میزان فضاهای در اختیار پارک خودرو را در توقفگاه های مختلف شهر به کاربران نشان می دهد.
بهروزی ادامه داد : در حوزه آبیاری هوشمند برای حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری برنامه های خوبی در حال اجراست.
وی به کارت های شهروندی و ارائه بسته های هدفمند و سوریس های خدمات شهروندی اشاره و اضافه کرد: کارت های منزلت برای بازنشستگان و گروه های آسیب پذیر صادر شد که امکان استفاده رایگان از برخی خدمات شهرداری اصفهان را برای این افراد مهیا کرده است.
این مسوول شهری درباره برنامه های آینده شهرداری بر پایه شهر هوشمند و تحقق آن تصریح کرد: پرداخت الکترونیکی تاکسی ها توسط سیستم های کدهای پاسخ سریع (QR Code) خدمت قابل توجهی است که در این حوزه در اصفهان ارائه می شود.
وی بیان کرد: در تلاشیم با استفاده از روش های هوشمندتر و استفاده از اپلیکیشن های به روز، خدمات بهتری را در پارک های حاشیه ای ارائه دهیم.
بهروزی با اشاره به این که اکنون دستگاه های اینترنت اشیاء در حال تولید اطلاعات هستند، گفت: رصد خانه شهر هوشمند اصفهان، سال جاری در این شهر اجرا می شود.
وی ادامه داد: باید از توان بخش خصوصی، دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان در امر شهر هوشمند بهره برد.
** شهر الکترونیک زمینه ساز تحقق شهر هوشمند
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: در دنیا هر طرح توسعه ای باید یک سری پیوست هایی مانند توجیه اقتصادی، امنیتی، فرهنگی داشته باشد و در عصر جدید طرح های توسعه ای نیازمند پیوست های زیست محیطی، منابع انسانی و فناوری هستند.
محسن مهربانی با تاکید بر ضرورت توجه به شهرهای هوشمند، افزود: شهر هوشمند پیوست فناوری و پاسخی در مطالبه طرح توسعه ای شهرهاست.
وی اظهارداشت: به دلیل وجود 109 شهر در این استان و دارا بودن بالاترین میزان شهر در کشور، استانداری اصفهان باید به صورت ویژه به تحقق شهر هوشمند توجه داشته باشد.
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان ادامه داد: شهرها برای دستیابی به هوشمندی باید مسیر بلوغ خود را طی کنند و نباید انتظار داشت که شهرها به صورت یکباره به هوشمندسازی برسند بلکه باید در ابتدا به شهر الکترونیک و سپس شهر هوشمند برسیم.
وی یادآور شد: هر یک از وجوه شهر هوشمند مانند محیط زیست، اقتصاد، شهروند و ... باید هماهنگی داشته باشند.
** موانع فرهنگی مانع اصلی تحقق شهر هوشمند است
مهربانی مانع اصلی تحقق شهر هوشمند را مانع فرهنگی و فرهنگ سازمانی دانست و تصریح کرد: هر یک از نهادها و سازمان های متولی مباحث شهر هوشمند باید با یکدیگر ارتباط و تبادل اطلاعات داشته باشند و از وضعیت اطلاعاتی و داده ای هم مطلع باشند.
وی خاطرنشان کرد: همه این مسائل و مشکلات ممکن است با چند خط مصوبه در شهرداری ها و در قالب قانون و مقررات رفع و زمینه هوشمندسازی شهری فراهم شود.
این مسوول با بیان این که ایران از جایگاه 106 جهانی در دولت الکترونیک به رتبه 86 ارتقاء یافته ایم، گفت: هیچ مرجع جامعی اطلاعات ایران را در زمینه شهر هوشمند و دولت الکترونیک جمع آوری نمی کند.
وی نرخ شهرنشینی در دنیا در سال 2010 را 20 درصد ذکر و اضافه کرد: این میزان در سال 2030 به 60 درصد و در سال 2050 به 70 درصد افزایش می یابد، بنابراین داشتن شهرهای هوشمند بیش از گذشته احساس می شود.
** بازگشت سرمایه در شهر هوشمند بالاست
وی شهر هوشمند را یکی از زمینه های جذاب برای سرمایه گذاران برشمرد و بیان کرد: شهر هوشمند سهم بالایی از اقتصاد دیجیتال را به خود اختصاص می دهد که بازگشت سرمایه آن بالاست و متاسفانه ما هنوز در آن ضعف داریم.
مهربانی با بیان اینکه یکی از فعالیت های استانداری، سرمایه گذاری برای شهر هوشمند است افزود: هرچه از سمت زیرساختی به سمت سرویس دهی پیش رویم زمینه سرمایه گذاری برای شهر هوشمند افزایش می یابد.
وی تاکید کرد: ایجاد بستر شرایط لازم برای شهر هوشمند، تجمیع نقشه های شهری در دستگاه های مختلف و اولویت بندی برای تحقق شهر هوشمند از جمله اقدامات استانداری اصفهان است.
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان ادامه داد: استانداری در تلاش است تا نیازهای مشترک دستگاه ها برای تحقق شهر هوشمند را فراهم کند.
مهربانی افزود: یکی از اقداماتی که باید انجام شود سوق دادن شهروندان به سمت مطالبه گری شهر هوشمند و چشاندن طعم شیرین داشتن شهری هوشمند به آن هاست.
** شهر هوشمند متولی واحدی ندارد
دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان در میزگرد ایرنا با عنوان 'ضرورت شهر هوشمند در دنیای معاصر' گفت: اگر شهری موفق به انجام امور با مدیریت واحد و کامل شد ما به آن شهر هوشمند می گوییم و در صورتی که درست و مناسب در آن گام برداشته شود بسیار موثر خواهد بود.
فرامرز هندسی با تاکید بر این که باید شهرها واحد و یکپارچه در نظر گرفته شوند، افزود: اینکه هر سازمان به تنهایی و بدون وحدت با سایر نهادهای شهر کار کند این موضوع ضد و برخلاف شهر هوشمند است.
وی همه اقدامات در یک شهر هوشمند را در راستای بالا بردن سطح کیفیت زندگی شهروندان دانست و خاطرنشان کرد: نکته کلیدی در شهر هوشمند، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و ابزاری برای اتصال همه چیز در درون یک شهر است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: چالش اصلی بر سر راه شهر هوشمند نبود دولت یکپارچه است که در صورت تحقق آن همه چیز در یک شهر هماهنگ و مرتبط خواهد شد.
هندسی تمایل اکثر مردم به شهرنشینی و مرکز نشینی در شهرها را از دیگر چالش های موجود برشمرد و تصریح کرد: در صورت ازدحام جمعیت در شهرها به ویژه در مراکز شهرها، نمی توان به درستی و با کیفیت مناسب به شهروندان سرویس دهی کرد.
وی وضعیت اطلاعات و داده را موضوع مهم و چالشی برای شهرهای هوشمند ندانست و افزود: وضعیت مخابراتی و شبکه ای در ایران خوب است و چالش محسوب نمی شود.
دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان در خصوص قوانین شهر هوشمند اظهارداشت: قوانین حاکم بر فضای مجازی با قوانین حاکم بر شهر هوشمند متفاوت است زیرا شورای عالی فضای مجازی قوانین تخصصی در حوزه فضای مجازی را تدوین و تصویب می کنند.
** شهر هوشمند در کشور متولی واحدی ندارد
وی با بیان این که باید به شهر هوشمند موجودیت داد، یادآور شد: از نظر من شهر هوشمند متولی واحدی ندارد و تولیت آن سلسله مراتبی است یعنی در سطح کلان، دولت ها، در سطح پایین تر استانداری ها و در سطح شهری شهرداری ها متولی شهر هوشمند هستند.
هندسی گفت: شاید بتوان گفت که در زمینه اجرایی شهرداری ها و در زمینه هماهنگی نیز استانداری ها نقش متولی را ایفا می کنند.
وی معتقد است شهر هوشمند می تواند سطح کیفی زندگی شهروندان را افزایش دهد اما تاکید می کند: شهر هوشمند کمی نیز هست زیرا قابلیت شمارش دارد و سودآور است.
این استاد دانشگاه جای حوزه علمیه را در حوزه شهر هوشمند خالی دانست و بیان کرد: حوزه علمیه باید در کنار سیاستگذاران قرار گرفته و برخی مسائل که با مباحث فرهنگی پیچیده آمیخته است را مورد بررسی قرارداده و اعلام نظر کند.
وی ادامه داد: ما در حیطه شهر هوشمند می خواهیم کار درست انجام دهیم و فرهنگ مهمترین بخش زندگی صحیح است بنابراین حوزه علمیه به این بحث ورود یابد.
** مدیریت راهبردی چالش اصلی شهر هوشمند است
دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری در میزگرد ایرنا گفت: چالش های شهر هوشمند با دو رویکرد اجرایی و عملیاتی و نیز مدیریت راهبردی قابل بررسی است و مدیریت راهبردی از چالش های اصلی تحقق شهر هوشمند است.
احسان شهیر افزود: باید با رویکرد کلان و جامع سازی و آینده نگرانه به موضوع شهر هوشمند نظاره کرد و دید که چه انتظاراتی از شهر هوشمند در اصفهان وجود دارد.
وی با اشاره به این که باید آینده دور شهر هوشمند را برای شهر اصفهان متصور شد، اظهارداشت: مسوولان امر از منظر اقشار مختلف مانند کودکان، روحانیون، سالمندان، معلمان، مسوولان چالش های شهری را استخراج کرده و به بررسی و رفع آن ها در حیطه شهر هوشمند بپردازند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اصفهان به عنوان شهر فرهنگ و تمدن می تواند یک شهر هوشمند شاخص و الگو برای سایر شهرهای کشور مطرح شود.
وی با اشاره به چالش امنیت برای شهرهای هوشمند ، ادامه داد: نگاه همه در حوزه امنیت، زیرساختی و اطلاعاتی با بستر فناوری اطلاعات است، اما انسان ها و حریم خصوصی، محتوا، سخت افزار و نرم افزار نیز لایه های دیگری از امنیت هستند که باید به آن ها توجه داشت.
شهیر تاکید کرد: باید امنیت جان و آبرو، ارتباطات و خانواده افراد را در شهرهای هوشمند در نظر گرفته شود البته این به معنای جلوگیری از تحقق شهر هوشمند و دنیای تکنولوژی و فناوری نیست بلکه باید با رویکردی صحیح به این حوزه نگاه کرد.
وی اعتقاد دارد مجری شهرهای هوشمند باید شهرداری ها باشند ولی مشکل در این است که شهرداری ها خود را بالاتر از سایر نهادها می دانند.
دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری درخصوص قوانین و مقررات حاکم بر شهر هوشمند اضافه کرد: مجلس به دلیل نداشتن تخصص در حوزه فضای مجازی نباید مصوبه فضای مجازی داشته باشد و این کار باید در مرکز ملی فضای مجازی صورت پذیرد که این مرکز در اصفهان نماینده ای ندارد.
وی علت اینکه شهر هوشمند تاکنون عملیاتی نشده است را سیاست گذار شدن شهرداری دانست و افزود: استانداری باید نقش تبیین و تنظیم قوانین و شهرداری نقش اجرا کننده شهر هوشمند را داشته باشند.
شهیر خاطرنشان کرد: در فقه یک موضوع با عنوان فقه سایبری وجود دارد بنابراین شهرداری در صورت نیاز می تواند در شهر هوشمند از فقه سایبری کمک بگیرد.
** سیستم های هوشمند رکن اساسی شهرها هستند
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان، شهر هوشمند را از اساسی ترین مباحث برای شهرهای کشور دانست و گفت: در شهر خدمات متنوع با سطوح متفاوت ارائه می شود که مفهوم شهر را از روستا مجزا می کند.
ابراهیم خلیلیان افزود: برای این خدمات در شهرها دو عنصر زیرساخت و دستگاه های اجرایی مورد نیاز است که به این خدمات عینیت می بخشد و این دستگاه ها باید با یکدیگر ارتباط داشته باشند تا خدمات به خوبی ارائه و اطلاعات تبادل شود.
وی سیستم های هوشمند را رکن اساسی شهرها بیان و تصریح کرد: سیستم هوشمند شهری مانند بدن انسان عمل می کند که اطلاعات را از اعضای بدن دریافت، پردازش و به اندام ها فرمان می دهد.
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فاوای شهرداری اصفهان اضافه کرد: پایه شهر هوشمند اطلاعات است که بر محور فناوری اطلاعات و ارتباطات عمل می کند.
وی اظهارداشت: در زمان کنونی شهرداری ها به دنبال دو هدف مدیریت و اثربخشی برای شهر هوشمند هستند.
خلیلیان در تفکیک مدل های هوشمندسازی در شهرها تشریح کرد: دو فاز هوشمندسازی افقی و عمودی وجود دارد که عمومی شامل هوشمندسازی درون دستگاه های اجرایی و و ذیل وظایف خود و هوشمندسازی افقی شهر ارتباط بین دستگاه های مختلف در زمینه شهر هوشمند است.
** مدیریت واحد شهری لازمه تحقق شهر هوشمند است
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فاوای شهرداری اصفهان ادامه داد: متاسفانه ما مدیریت واحد شهری نداریم و به همین دلیل هماهنگی های میان دستگاه ها با سختی انجام می شود، بنابراین باید برای تحقق شهر هوشمند مدیریت یکپارچه شهری در شهرها اجرایی شود.
وی با بیان نیاز استانداردسازی در زمینه تبادل اطلاعات تاکیدکرد: ستاد شهر هوشمند باید تعامل پذیری میان دستگاه های اجرایی را صورت دهد که این امر یکی از چالش های پیش روی تحقق شهر هوشمند است.
خلیلیان درباره اینکه تصدی گری شهر هوشمند برعهده چه نهادی است تصریح کرد: بیش از 75 دستگاه اجرایی در شهر وجود دارد که باید با هم به صورت هماهنگ مرتبط باشند ولی مجموعه شهرداری ها در کنار استانداری که حاکمیت محلی را دارند باید هماهنگی میان دستگاه های مختلف اجرایی را انجام دهند.
وی بیان کرد: واقعیت امر این است که اگر همه هماهنگی های لازم برای داشتن شهری هوشمند صورت نگیرد ما جزایر هوشمند را خواهیم داشت نه شهر هوشمند.
این کارشناس با اشاره به اینکه چندین سال پیش قانون انجام استعلام ها به صورت الکترونیکی تصویب شد اما عملیاتی نشد، گفت: قوه مقننه باید تبادل داده های باز را اجرایی کرده و از حکومت های محلی (استانداری ها) بخواهد به صورت جدی به این موضوع ورود کنند.
خلیلیان تاکید کرد: ما خوشه شهرهایی مانند اصفهان با نجف آباد و خمینی شهر را داریم که باید مدیریت واحد در این خوشه شهرها صورت بگیرد و حوزه مدیریت هوشمندسازی در این خوشه شهرها تعیین شود.
وی خاطرنشان کرد: بیشتر شهرهایی که موضوع هوشمندسازی را آغاز کرده اند از حوزه شهرداری ها بوده است زیرا این نهاد 54 درصد مراجعات مردمی دستگاه های اجرایی را به خود اختصاص داده و 300 وظیفه مختلف دارد.
وی ادامه داد: دانشگاه ها باید هم خود را هوشمند کنند و هم راهکارهایی برای تحقق شهر هوشمند ارائه دهند.
** استاندارد 37120 مبنای خوبی برای شهر هوشمند خواهد بود
خلیلیان گفت: استاندارد 37120، حدود 100 شاخص پیامدی برای شهر هوشمند دارد که کیفیت زندگی شهروندان در شهر را افزایش می دهد و این شاخصه ها می تواند مبنای خوبی برای شهر هوشمند باید ولی همه آن ها در حوزه اختیارات و وظایف شهرداری ها نیست.
به گزارش ایرنا، شاخص هایی که در استاندارد ISO 37120: 2014 وجود دارد کمک می کند تا شهرها عملکرد خود را ارزیابی نمایند و میزان پیشرفت خود در بهبود کیفیت زندگی و پایداری را در طول زمان بسنجند.
این نخستین استاندارد ایزو در رابطه با شاخص های زندگی شهری است و به عنوان بخشی از استانداردهای توسعه پایدار در جوامع است.
حوزه های تحت پوشش این استاندارد عبارتند از: اقتصاد، آموزش، انرژی، محیط زیست، مالی، واکنش سریع و آتش سوزی، حاکمیت، سلامت، تفریحات، ایمنی، جان پناه، ضایعات جامد، ارتباطات راه دور و نوآوری، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری، آب و فاضلاب.
استاندارد ISO 37120: 2014 را می توان در هر شهر یا منطقه شهرداری، که صرف نظر از بزرگی، موقعیت مکانی یا میزان توسعه یافتگی خواستار ارزیابی سطح عملکرد خود بر اساس یک الگوی مقایسه ای قابل تصدیق و تائید است اجرا کرد.
سالهای 94 و 95 همایش هایی با موضوع شهر هوشمند توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تهران برگزار و در سال های بعد متوقف شد.
** 50 میلیارد شی در جهان به اینترنت اشیاء متصل می شود
وی از اینترنت اشیاء به عنوان یکی از مولفه های شهر هوشمند یاد کرد و گفت: پیش بینی می شود تا سال 2020 حدود 50 میلیارد شی در جهان به اینترنت اشیاء متصل می شود و این درحالی است که المان های شهری باید به اینترنت اشیاء متصل شود.
خلیلیان اضافه کرد: با وجود دو میلیون شهروند در شهر اصفهان نیز باید 14 میلیون شی مانند درختان، تاکسی ها، پل ها، خودروهای شخصی، چراغ های روشنایی و راهنمایی و رانندگی و ... در این شهر به اینترنت اشیاء مجهز شوند.
وی همچنین امنیت اطلاعات و حریم خصوصی را یکی از چالش های شهر هوشمند بیان کرد.
** ایجاد شهرهای هوشمند به شرکت های خصوصی واگذار شود
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد گفت: عبارت شهر هوشمند اولین بار در اواخر سال 2005 توسط برخی از شرکت های فعال در حوزه فناوری، در راستای استفاده از سیستم های جدید برای یکپارچه کردن خدمات و زیرساخت های شهری بکار برده شد.
امیررضا ابراهیمی افزود: کاملترین تعریف شهر هوشمند در سال های اخیر را آلبینو در یک مقاله 2015 ارایه کرد، طبق این تعریف: 'شهر هوشمند، شهر وسیله محور، به هم پیوسته و خبره' است.
وی بیان کرد: در این تعریف، وسیله محور (Instrumented) به قابلیت ثبت و یکپارچه سازی داده های دنیای واقعی اطلاق می‌شود، که با استفاده از سنسورها، ابزارهای سنجش و محاسبه، لوازم خانگی، گجت های شخصی و دیگر ابزار مشابه صورت می گیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: منظور از به هم پیوسته (Interconnected)، تجمیع و ادغام داده های ثبت شده در یک سکوی محاسباتی به شکلی است که ارتباط میان داده ها و اطلاعات را در بین خدمات مختلف شهری میسر سازد.
وی اظهارداشت: خِبره (Intelligent) به عملیات تجزیه و تحلیل پیچیده، مدل‌سازی و تصمیم یاری اشاره دارد که توانایی اخذ تصمیم های بهتر را برای کارگزاران و مدیران شهری میسر می سازد.
** تهیه سند راهبردی اساسی ترین مرحله ایجاد شهر هوشمند است
ابراهیمی خاطرنشان کرد: بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا در سال های اخیر به استقبال مفهوم 'شهر هوشمند' رفته اند، و بیشتر کارشناسان بر این باورند که مهمترین و اساسی‌ترین مرحله در ایجاد شهر هوشمند، تهیه سند راهبردی برای آن است که در اولین قدم مورد توجه خاص قرار گیرد.
وی با تصریح بر اینکه در این سند، چشم اندازها، ماموریت ها، طرح ها و برنامه های اولیه جهت برپایی شهر هوشمند تدوین می شود، ادامه داد: مواردی نظیر اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند، محیط هوشمند، مردم هوشمند، زندگی هوشمند و حکمرانی هوشمند همه نمادهایی هستند که ارکان یک شهر هوشمند را تشکیل می دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد یادآور شد: مفهوم شهر هوشمند زمانی محقق می شود که سرمایه گذاری ها در عرصه سرمایه انسانی، اجتماعی و فناوری های جدید در راستای مدرن شدن یک شهر انجام گیرد، به این ترتیب آن شهر می تواند عواملی مانند کیفیت زندگی و مشارکت شهروندان خود را در حکمرانی تقویت کرده و بستر ایجاد یک شهر هوشمند را فراهم کند.
وی اضافه کرد : اگر شهری هوشمند باشد کنترل بهتر و خدمات بیشتری می توان در آن ارائه داد.
ابراهیمی با اشاره به اینکه شهری با قدمت اصفهان با مسائل متعددی در مدیریت شهری روبه رو است بیان کرد : حدود 20 سال از تاسیس سازمان فاوا توسط شهرداری اصفهان می گذرد اما هنوز این سازمان اطلاعات جامع و طبقه بندی شده ای از شهر اصفهان ندارد.
** شهروندان و بخش خصوصی بازیگران اصلی شهر هوشمند
وی بازیگران اصلی شهر هوشمند را شهروندان و شرکت های خصوصی برشمرد و افزود: سایر نهادها سیاستگذاران و مجریان شهرهای هوشمند هستند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از لحاظ قانونی متولی قوانین شهر هوشمند شورای عالی فضای مجازی است ولی این شورا هنوز وظایف محوله خود را انجام نداده و برخی سازمان ها از این خلاء موجود سوء استفاده می کنند.
ابراهیمی تصریح کرد: به عقیده من و همانگونه که سیاست دولت در خصوصی سازی است کار در عرصه شهر هوشمند نیز باید به بخش خصوصی واگذار شود.
وی عدم هماهنگی افقی و عمودی هوشمندسازی، غیرهمگن بودن داده های سازمانی، جنبه های امنیتی داشتن برخی اطلاعات و اقدام به تصدی گری توسط برخی نهادها را از چالش های تحقق شهر هوشمند بیان کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد اضافه کرد: با آمدن میان افزارها و پیشرفت های IOT (اینترنت اشیاء) چالش های هماهنگی هوشمندسازی افقی و عمودی روز به روز در حال رفع است.
وی تصریح کرد: متاسفانه در برخی موارد دیده می شود که مدیریت شهری خود با موضوع شهر هوشمند آشنایی ندارد.
7135/6026
انتهای پیام در واقع شهر هوشمند منطقه ای شهری است که از انواع مختلف سنسورهای الکترونیکی برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن ها استفاده می کند که این اطلاعات برای مدیریت دارایی ها و منابع شهری کارآمد است.
این پروسه شامل اطلاعات جمع آوری شده از شهروندان، دستگاه ها و منابع شهری است که پردازش و تجزیه و تحلیل می شود تا به نظارت و مدیریت ترافیک و حمل و نقل، سیستم، نیروگاه، آب، تأمین شبکه های، زباله، مدیریت، قانون اجرای سیستم های اطلاعاتی و مدارس و کتابخانه ها و بیمارستان ها و دیگر خدمات اجتماعی کمک کند.
ایده شهر هوشمند، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دستگاه های مختلف متصل به شبکه (اینترنت اشیاء یا IOT) برای بهینه سازی بهره وری از خدمات و کاربری های شهری و اتصال آن به شهروندان است.
تکنولوژی شهر هوشمند اجازه می دهد تا مسوولان یک شهر با جامعه و زیرساخت های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند.
به نظر می رسد شهر هوشمند شیوه ای برای توسعه شهر پایدار است.
این امکان وجود دارد که با پیمودن راهی طولانی و با استفاده از روش های سنتی به شهری پایدار رسید اما به هر حال راه کارهای مبتنی بر تکنولوژی که بخشی تفکر شهر هوشمند است اجتناب نا پذیر است.
به این ترتیب شهر هوشمند همان اهداف شهر پایدار را خواهد داشت و با هم در یک مسیر طی طریق خواهند کرد.
در زمان حاضر برخی شهرها به طور فعال در حال حرکت به سمت اجرایی کردن تدابیر هوشمندسازی هستند.
اما این نکته را نباید فراموش کرد که شهرهای هوشمند از همان ابتدا اینگونه نبودند و برای نیل به شهر هوشمند ابتدا باید زمینه های تحقق شهر الکترونیک فراهم شده و اشیاء و المان های شهری به اینترنت اشیا مجهز شود.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان ' ضرورت شهر هوشمند در دنیای معاصر' با حضور محسن مهربانی مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان، فرامرز هندسی دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان، احسان شهیر استاد دانشگاه و دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری، مهدی بهروزی دبیر شهر هوشمند شهرداری اصفهان، ابراهیم خلیلیان مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان و امیررضا ابراهیمی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد برگزار کرد.
این کارشناسان بر این باورند که برای داشتن شهری هوشمند 2 عنصر زیرساخت ها و دستگاه های اجرایی حائز اهمیت است و در عین حال بازیگران اصلی شهر هوشمند شهروندان و شرکت های خصوصی هستند.
آن ها معتقدند باید شهروندان را به سمت مطالبه گری شهر هوشمند پیش برد و سرویس های ترغیب کننده به آن ها ارائه کرد.
این صاحبنظران می گویند نبود هوشمندسازی عمودی و به ویژه هوشمندسازی افقی، نبود زیرساخت ها و بستر لازم، موانع فرهنگی، غیرهمگن بودن داده های ساختمانی، امنیتی بودن برخی از اطلاعات، مباحث راهبردی و آینده نگری، نبود مواد قانونی در زمینه هوشمندسازی شهری، مسائل روانشناسی و جامعه شناسی و نداشتن برنامه برای شهر هوشمند از جمله چالش های فراروی تحقق شهر هوشمند هستند.
این مسوولان و کارشناسان اعتقاد دارند اگر همه هماهنگی های لازم برای همگن سازی و مدیریت شهر هوشمند صورت نگیرد ما شاهد جزایر هوشمند به جای شهرهای هوشمند خواهیم بود.
آن ها می گویند هنوز هیچ یک از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند را ندارند درحالی که یکی از زمینه های جذاب برای سرمایه گذاران همین شهرهای هوشمند هستند.
** مباحث قانونی و امنیت از چالش های شهر هوشمند هستند
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: شهر هوشمند محیطی شهری است که سنسورها و دستگاه های ارتباطی موجب مدیریت هوشمند شهر می شود.
مهدی بهروزی با بیان این که شهر هوشمند در شش حوزه دارای اهمیت است، افزود: حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند و انرژی هوشمند از حوزه های شهر هوشمند در جهان هستند.
وی ادامه داد: با ورود فناوری اطلاعات به محیط شهری اطلاعات زیادی در حال تولید به وسیله دستگاه های الکترونیکی است و باید در شهر هوشمند به مرحله برسیم که اطلاعات به دست آمده از دستگاه های الکترونیکی دوباره مورد استفاده قرار بگیرد تا به شهر هوشمند مناسب دست یابیم.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان با اشاره به این که شهر هوشمند باید خدمات را به دقت و سرعت به شهروندان ارائه دهد، اضافه کرد: هنگامی به شهر هوشمند می رسیم که چرخه های اطلاعاتی به خوبی انجام شده و اطلاعات باز استفاده شود.
وی تاکید کرد: در زمان حاضر ما دارای شهر الکترونیک و دولت الکترونیک هستیم.
بهروزی خاطرنشان کرد: اصطلاح اینترنت اشیا برای اولین بار در سال 1999 میلادی توسط کوین اشتوین از پراکتر و گمبل مطرح شد که به تمام اشیاء یک موجودیت دیجیتالی می دهد.
وی با اشاره به این که ما از لحاظ قوانین برای رسیدن به شهر هوشمند دچار چالش هستیم، افزود: همه قوانین کشور ما مربوط به دوران قبل از دیجیتال است و خلاقیت و ایجاد بستر برای توسعه خلاقیت در آن در نظر گرفته نشده است.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان از امنیت به عنوان یکی از چالش های شهر هوشمند یادکرد و گفت: پیش از ورود به یک مساله به موضوع امنیت آن فکر نمی کنیم و بعد از آن متوجه وجود چالش امنیت در آن می شویم.
وی تاکید کرد: در بحث شهر هوشمند در آینده به متخصصان امنیتی شهر هوشمند نیاز پیدا خواهیم کرد که باید از اکنون آن ها را تربیت کنیم.
** کشور برنامه مناسبی برای شهر هوشمند ندارد
بهروزی ادامه داد: درحالی که می خواهیم به شهر هوشمند دست یابیم اما متاسفانه در کشور برنامه مناسب و موثری برای شهر هوشمند نداریم.
وی با بیان این که انگلیس 40 میلیون پوند برای تحقیقات اینترنت اشیاء اختصاص داده است، خاطرنشان کرد: ما بدون هیچ هزینه ای انتظار دستیابی به شهر هوشمند را داریم.
این مسوول یادآور شد: مسوولان کشور و یا مرکز ملی فضای مجازی تاکنون در زمینه شهر هوشمند و نتایج آن با مردم سخن نگفته اند و شهر هوشمند در حد مطالعه و پژوهش بوده و در کتابخانه ها قرار گرفته و عملیاتی نشده است.
وی به تفاوت اولویت های شهر هوشمند در شهرهای مختلف ایران و جهان اشاره و تصریح کرد: در هر شهری شاخص های شهر هوشمند به صورت خاصی تعیین می شود برای مثال اصفهان در زمینه حمل و نقل، گردشگری، منابع آب و انرژِی در اولویت است.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان ادامه داد: در دنیا نهادهایی وجود دارند که اطلاعات شهرهای هوشمند را گردآوری و در این زمینه مطالعه و بررسی می کنند.
** هیچ یک از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند ندارند
وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ کدام از شهرهای ایران ادعای ایجاد شهر هوشمند نکردند، بیان کرد: شورای اسلامی شهر شهرداری را ملزم به تدوین سند شهر هوشمند کرده و تا پنج سال آینده و براساس یک سری دستورالعمل، در تعدادی از شهرهای کشور شهر هوشمند اجرایی شود.
بهروزی درخصوص اقدامات شهرداری اصفهان در زمینه تحقق شهر هوشمند تشریح کرد: در زمان حاضر برخی سرویس های شهر هوشمند مانند سیستم حمل و نقل الکترونیک، چراغ های راهنمایی و رانندگی و دستگاه های تردد شمار هوشمند و نیز سیستم سنجش آلودگی هوا در شهر اصفهان فعال است.
وی اضافه کرد : هنگامی که این سیستم ها در درستی و خودکار با یکدیگر ارتباط داشته باشند آن شهر را شهر هوشمند می نامند.
دبیر ستاد شهر هوشمند شهرداری اصفهان اظهارداشت: سیستم ناوگان حمل و نقل اصفهان جزو اولین شهرهای کشور بود که به صورت پرداخت الکترونیک درآمد که باید به روز رسانی شود.
وی خاطرنشان کرد: سیستم هوشمند ترافیک با دوربین های کنترل ترافیک از طرح های موفق شهرداری است که انجام شد و در زمینه توقفگاه ها برنامه های کاربردی ساخته شده که میزان فضاهای در اختیار پارک خودرو را در توقفگاه های مختلف شهر به کاربران نشان می دهد.
بهروزی ادامه داد : در حوزه آبیاری هوشمند برای حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری برنامه های خوبی در حال اجراست.
وی به کارت های شهروندی و ارائه بسته های هدفمند و سوریس های خدمات شهروندی اشاره و اضافه کرد: کارت های منزلت برای بازنشستگان و گروه های آسیب پذیر صادر شد که امکان استفاده رایگان از برخی خدمات شهرداری اصفهان را برای این افراد مهیا کرده است.
این مسوول شهری درباره برنامه های آینده شهرداری بر پایه شهر هوشمند و تحقق آن تصریح کرد: پرداخت الکترونیکی تاکسی ها توسط سیستم های کدهای پاسخ سریع (QR Code) خدمت قابل توجهی است که در این حوزه در اصفهان ارائه می شود.
وی بیان کرد: در تلاشیم با استفاده از روش های هوشمندتر و استفاده از اپلیکیشن های به روز، خدمات بهتری را در پارک های حاشیه ای ارائه دهیم.
بهروزی با اشاره به این که اکنون دستگاه های اینترنت اشیاء در حال تولید اطلاعات هستند، گفت: رصد خانه شهر هوشمند اصفهان، سال جاری در این شهر اجرا می شود.
وی ادامه داد: باید از توان بخش خصوصی، دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان در امر شهر هوشمند بهره برد.
** شهر الکترونیک زمینه ساز تحقق شهر هوشمند
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: در دنیا هر طرح توسعه ای باید یک سری پیوست هایی مانند توجیه اقتصادی، امنیتی، فرهنگی داشته باشد و در عصر جدید طرح های توسعه ای نیازمند پیوست های زیست محیطی، منابع انسانی و فناوری هستند.
محسن مهربانی با تاکید بر ضرورت توجه به شهرهای هوشمند، افزود: شهر هوشمند پیوست فناوری و پاسخی در مطالبه طرح توسعه ای شهرهاست.
وی اظهارداشت: به دلیل وجود 109 شهر در این استان و دارا بودن بالاترین میزان شهر در کشور، استانداری اصفهان باید به صورت ویژه به تحقق شهر هوشمند توجه داشته باشد.
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان ادامه داد: شهرها برای دستیابی به هوشمندی باید مسیر بلوغ خود را طی کنند و نباید انتظار داشت که شهرها به صورت یکباره به هوشمندسازی برسند بلکه باید در ابتدا به شهر الکترونیک و سپس شهر هوشمند برسیم.
وی یادآور شد: هر یک از وجوه شهر هوشمند مانند محیط زیست، اقتصاد، شهروند و ... باید هماهنگی داشته باشند.
** موانع فرهنگی مانع اصلی تحقق شهر هوشمند است
مهربانی مانع اصلی تحقق شهر هوشمند را مانع فرهنگی و فرهنگ سازمانی دانست و تصریح کرد: هر یک از نهادها و سازمان های متولی مباحث شهر هوشمند باید با یکدیگر ارتباط و تبادل اطلاعات داشته باشند و از وضعیت اطلاعاتی و داده ای هم مطلع باشند.
وی خاطرنشان کرد: همه این مسائل و مشکلات ممکن است با چند خط مصوبه در شهرداری ها و در قالب قانون و مقررات رفع و زمینه هوشمندسازی شهری فراهم شود.
این مسوول با بیان این که ایران از جایگاه 106 جهانی در دولت الکترونیک به رتبه 86 ارتقاء یافته ایم، گفت: هیچ مرجع جامعی اطلاعات ایران را در زمینه شهر هوشمند و دولت الکترونیک جمع آوری نمی کند.
وی نرخ شهرنشینی در دنیا در سال 2010 را 20 درصد ذکر و اضافه کرد: این میزان در سال 2030 به 60 درصد و در سال 2050 به 70 درصد افزایش می یابد، بنابراین داشتن شهرهای هوشمند بیش از گذشته احساس می شود.
** بازگشت سرمایه در شهر هوشمند بالاست
وی شهر هوشمند را یکی از زمینه های جذاب برای سرمایه گذاران برشمرد و بیان کرد: شهر هوشمند سهم بالایی از اقتصاد دیجیتال را به خود اختصاص می دهد که بازگشت سرمایه آن بالاست و متاسفانه ما هنوز در آن ضعف داریم.
مهربانی با بیان اینکه یکی از فعالیت های استانداری، سرمایه گذاری برای شهر هوشمند است افزود: هرچه از سمت زیرساختی به سمت سرویس دهی پیش رویم زمینه سرمایه گذاری برای شهر هوشمند افزایش می یابد.
وی تاکید کرد: ایجاد بستر شرایط لازم برای شهر هوشمند، تجمیع نقشه های شهری در دستگاه های مختلف و اولویت بندی برای تحقق شهر هوشمند از جمله اقدامات استانداری اصفهان است.
مدیر فناوری اطلاعات و شبکه دولت استانداری اصفهان ادامه داد: استانداری در تلاش است تا نیازهای مشترک دستگاه ها برای تحقق شهر هوشمند را فراهم کند.
مهربانی افزود: یکی از اقداماتی که باید انجام شود سوق دادن شهروندان به سمت مطالبه گری شهر هوشمند و چشاندن طعم شیرین داشتن شهری هوشمند به آن هاست.
** شهر هوشمند متولی واحدی ندارد
دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان در میزگرد ایرنا با عنوان 'ضرورت شهر هوشمند در دنیای معاصر' گفت: اگر شهری موفق به انجام امور با مدیریت واحد و کامل شد ما به آن شهر هوشمند می گوییم و در صورتی که درست و مناسب در آن گام برداشته شود بسیار موثر خواهد بود.
فرامرز هندسی با تاکید بر این که باید شهرها واحد و یکپارچه در نظر گرفته شوند، افزود: اینکه هر سازمان به تنهایی و بدون وحدت با سایر نهادهای شهر کار کند این موضوع ضد و برخلاف شهر هوشمند است.
وی همه اقدامات در یک شهر هوشمند را در راستای بالا بردن سطح کیفیت زندگی شهروندان دانست و خاطرنشان کرد: نکته کلیدی در شهر هوشمند، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و ابزاری برای اتصال همه چیز در درون یک شهر است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: چالش اصلی بر سر راه شهر هوشمند نبود دولت یکپارچه است که در صورت تحقق آن همه چیز در یک شهر هماهنگ و مرتبط خواهد شد.
هندسی تمایل اکثر مردم به شهرنشینی و مرکز نشینی در شهرها را از دیگر چالش های موجود برشمرد و تصریح کرد: در صورت ازدحام جمعیت در شهرها به ویژه در مراکز شهرها، نمی توان به درستی و با کیفیت مناسب به شهروندان سرویس دهی کرد.
وی وضعیت اطلاعات و داده را موضوع مهم و چالشی برای شهرهای هوشمند ندانست و افزود: وضعیت مخابراتی و شبکه ای در ایران خوب است و چالش محسوب نمی شود.
دانشیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان در خصوص قوانین شهر هوشمند اظهارداشت: قوانین حاکم بر فضای مجازی با قوانین حاکم بر شهر هوشمند متفاوت است زیرا شورای عالی فضای مجازی قوانین تخصصی در حوزه فضای مجازی را تدوین و تصویب می کنند.
** شهر هوشمند در کشور متولی واحدی ندارد
وی با بیان این که باید به شهر هوشمند موجودیت داد، یادآور شد: از نظر من شهر هوشمند متولی واحدی ندارد و تولیت آن سلسله مراتبی است یعنی در سطح کلان، دولت ها، در سطح پایین تر استانداری ها و در سطح شهری شهرداری ها متولی شهر هوشمند هستند.
هندسی گفت: شاید بتوان گفت که در زمینه اجرایی شهرداری ها و در زمینه هماهنگی نیز استانداری ها نقش متولی را ایفا می کنند.
وی معتقد است شهر هوشمند می تواند سطح کیفی زندگی شهروندان را افزایش دهد اما تاکید می کند: شهر هوشمند کمی نیز هست زیرا قابلیت شمارش دارد و سودآور است.
این استاد دانشگاه جای حوزه علمیه را در حوزه شهر هوشمند خالی دانست و بیان کرد: حوزه علمیه باید در کنار سیاستگذاران قرار گرفته و برخی مسائل که با مباحث فرهنگی پیچیده آمیخته است را مورد بررسی قرارداده و اعلام نظر کند.
وی ادامه داد: ما در حیطه شهر هوشمند می خواهیم کار درست انجام دهیم و فرهنگ مهمترین بخش زندگی صحیح است بنابراین حوزه علمیه به این بحث ورود یابد.
** مدیریت راهبردی چالش اصلی شهر هوشمند است
دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری در میزگرد ایرنا گفت: چالش های شهر هوشمند با دو رویکرد اجرایی و عملیاتی و نیز مدیریت راهبردی قابل بررسی است و مدیریت راهبردی از چالش های اصلی تحقق شهر هوشمند است.
احسان شهیر افزود: باید با رویکرد کلان و جامع سازی و آینده نگرانه به موضوع شهر هوشمند نظاره کرد و دید که چه انتظاراتی از شهر هوشمند در اصفهان وجود دارد.
وی با اشاره به این که باید آینده دور شهر هوشمند را برای شهر اصفهان متصور شد، اظهارداشت: مسوولان امر از منظر اقشار مختلف مانند کودکان، روحانیون، سالمندان، معلمان، مسوولان چالش های شهری را استخراج کرده و به بررسی و رفع آن ها در حیطه شهر هوشمند بپردازند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اصفهان به عنوان شهر فرهنگ و تمدن می تواند یک شهر هوشمند شاخص و الگو برای سایر شهرهای کشور مطرح شود.
وی با اشاره به چالش امنیت برای شهرهای هوشمند ، ادامه داد: نگاه همه در حوزه امنیت، زیرساختی و اطلاعاتی با بستر فناوری اطلاعات است، اما انسان ها و حریم خصوصی، محتوا، سخت افزار و نرم افزار نیز لایه های دیگری از امنیت هستند که باید به آن ها توجه داشت.
شهیر تاکید کرد: باید امنیت جان و آبرو، ارتباطات و خانواده افراد را در شهرهای هوشمند در نظر گرفته شود البته این به معنای جلوگیری از تحقق شهر هوشمند و دنیای تکنولوژی و فناوری نیست بلکه باید با رویکردی صحیح به این حوزه نگاه کرد.
وی اعتقاد دارد مجری شهرهای هوشمند باید شهرداری ها باشند ولی مشکل در این است که شهرداری ها خود را بالاتر از سایر نهادها می دانند.
دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبری درخصوص قوانین و مقررات حاکم بر شهر هوشمند اضافه کرد: مجلس به دلیل نداشتن تخصص در حوزه فضای مجازی نباید مصوبه فضای مجازی داشته باشد و این کار باید در مرکز ملی فضای مجازی صورت پذیرد که این مرکز در اصفهان نماینده ای ندارد.
وی علت اینکه شهر هوشمند تاکنون عملیاتی نشده است را سیاست گذار شدن شهرداری دانست و افزود: استانداری باید نقش تبیین و تنظیم قوانین و شهرداری نقش اجرا کننده شهر هوشمند را داشته باشند.
شهیر خاطرنشان کرد: در فقه یک موضوع با عنوان فقه سایبری وجود دارد بنابراین شهرداری در صورت نیاز می تواند در شهر هوشمند از فقه سایبری کمک بگیرد.
** سیستم های هوشمند رکن اساسی شهرها هستند
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان، شهر هوشمند را از اساسی ترین مباحث برای شهرهای کشور دانست و گفت: در شهر خدمات متنوع با سطوح متفاوت ارائه می شود که مفهوم شهر را از روستا مجزا می کند.
ابراهیم خلیلیان افزود: برای این خدمات در شهرها دو عنصر زیرساخت و دستگاه های اجرایی مورد نیاز است که به این خدمات عینیت می بخشد و این دستگاه ها باید با یکدیگر ارتباط داشته باشند تا خدمات به خوبی ارائه و اطلاعات تبادل شود.
وی سیستم های هوشمند را رکن اساسی شهرها بیان و تصریح کرد: سیستم هوشمند شهری مانند بدن انسان عمل می کند که اطلاعات را از اعضای بدن دریافت، پردازش و به اندام ها فرمان می دهد.
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فاوای شهرداری اصفهان اضافه کرد: پایه شهر هوشمند اطلاعات است که بر محور فناوری اطلاعات و ارتباطات عمل می کند.
وی اظهارداشت: در زمان کنونی شهرداری ها به دنبال دو هدف مدیریت و اثربخشی برای شهر هوشمند هستند.
خلیلیان در تفکیک مدل های هوشمندسازی در شهرها تشریح کرد: دو فاز هوشمندسازی افقی و عمودی وجود دارد که عمومی شامل هوشمندسازی درون دستگاه های اجرایی و و ذیل وظایف خود و هوشمندسازی افقی شهر ارتباط بین دستگاه های مختلف در زمینه شهر هوشمند است.
** مدیریت واحد شهری لازمه تحقق شهر هوشمند است
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فاوای شهرداری اصفهان ادامه داد: متاسفانه ما مدیریت واحد شهری نداریم و به همین دلیل هماهنگی های میان دستگاه ها با سختی انجام می شود، بنابراین باید برای تحقق شهر هوشمند مدیریت یکپارچه شهری در شهرها اجرایی شود.
وی با بیان نیاز استانداردسازی در زمینه تبادل اطلاعات تاکیدکرد: ستاد شهر هوشمند باید تعامل پذیری میان دستگاه های اجرایی را صورت دهد که این امر یکی از چالش های پیش روی تحقق شهر هوشمند است.
خلیلیان درباره اینکه تصدی گری شهر هوشمند برعهده چه نهادی است تصریح کرد: بیش از 75 دستگاه اجرایی در شهر وجود دارد که باید با هم به صورت هماهنگ مرتبط باشند ولی مجموعه شهرداری ها در کنار استانداری که حاکمیت محلی را دارند باید هماهنگی میان دستگاه های مختلف اجرایی را انجام دهند.
وی بیان کرد: واقعیت امر این است که اگر همه هماهنگی های لازم برای داشتن شهری هوشمند صورت نگیرد ما جزایر هوشمند را خواهیم داشت نه شهر هوشمند.
این کارشناس با اشاره به اینکه چندین سال پیش قانون انجام استعلام ها به صورت الکترونیکی تصویب شد اما عملیاتی نشد، گفت: قوه مقننه باید تبادل داده های باز را اجرایی کرده و از حکومت های محلی (استانداری ها) بخواهد به صورت جدی به این موضوع ورود کنند.
خلیلیان تاکید کرد: ما خوشه شهرهایی مانند اصفهان با نجف آباد و خمینی شهر را داریم که باید مدیریت واحد در این خوشه شهرها صورت بگیرد و حوزه مدیریت هوشمندسازی در این خوشه شهرها تعیین شود.
وی خاطرنشان کرد: بیشتر شهرهایی که موضوع هوشمندسازی را آغاز کرده اند از حوزه شهرداری ها بوده است زیرا این نهاد 54 درصد مراجعات مردمی دستگاه های اجرایی را به خود اختصاص داده و 300 وظیفه مختلف دارد.
وی ادامه داد: دانشگاه ها باید هم خود را هوشمند کنند و هم راهکارهایی برای تحقق شهر هوشمند ارائه دهند.
** استاندارد 37120 مبنای خوبی برای شهر هوشمند خواهد بود
خلیلیان گفت: استاندارد 37120، حدود 100 شاخص پیامدی برای شهر هوشمند دارد که کیفیت زندگی شهروندان در شهر را افزایش می دهد و این شاخصه ها می تواند مبنای خوبی برای شهر هوشمند باید ولی همه آن ها در حوزه اختیارات و وظایف شهرداری ها نیست.
به گزارش ایرنا، شاخص هایی که در استاندارد ISO 37120: 2014 وجود دارد کمک می کند تا شهرها عملکرد خود را ارزیابی نمایند و میزان پیشرفت خود در بهبود کیفیت زندگی و پایداری را در طول زمان بسنجند.
این نخستین استاندارد ایزو در رابطه با شاخص های زندگی شهری است و به عنوان بخشی از استانداردهای توسعه پایدار در جوامع است.
حوزه های تحت پوشش این استاندارد عبارتند از: اقتصاد، آموزش، انرژی، محیط زیست، مالی، واکنش سریع و آتش سوزی، حاکمیت، سلامت، تفریحات، ایمنی، جان پناه، ضایعات جامد، ارتباطات راه دور و نوآوری، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری، آب و فاضلاب.
استاندارد ISO 37120: 2014 را می توان در هر شهر یا منطقه شهرداری، که صرف نظر از بزرگی، موقعیت مکانی یا میزان توسعه یافتگی خواستار ارزیابی سطح عملکرد خود بر اساس یک الگوی مقایسه ای قابل تصدیق و تائید است اجرا کرد.
سالهای 94 و 95 همایش هایی با موضوع شهر هوشمند توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تهران برگزار و در سال های بعد متوقف شد.
** 50 میلیارد شی در جهان به اینترنت اشیاء متصل می شود
وی از اینترنت اشیاء به عنوان یکی از مولفه های شهر هوشمند یاد کرد و گفت: پیش بینی می شود تا سال 2020 حدود 50 میلیارد شی در جهان به اینترنت اشیاء متصل می شود و این درحالی است که المان های شهری باید به اینترنت اشیاء متصل شود.
خلیلیان اضافه کرد: با وجود دو میلیون شهروند در شهر اصفهان نیز باید 14 میلیون شی مانند درختان، تاکسی ها، پل ها، خودروهای شخصی، چراغ های روشنایی و راهنمایی و رانندگی و ... در این شهر به اینترنت اشیاء مجهز شوند.
وی همچنین امنیت اطلاعات و حریم خصوصی را یکی از چالش های شهر هوشمند بیان کرد.
** ایجاد شهرهای هوشمند به شرکت های خصوصی واگذار شود
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد گفت: عبارت شهر هوشمند اولین بار در اواخر سال 2005 توسط برخی از شرکت های فعال در حوزه فناوری، در راستای استفاده از سیستم های جدید برای یکپارچه کردن خدمات و زیرساخت های شهری بکار برده شد.
امیررضا ابراهیمی افزود: کاملترین تعریف شهر هوشمند در سال های اخیر را آلبینو در یک مقاله 2015 ارایه کرد، طبق این تعریف: 'شهر هوشمند، شهر وسیله محور، به هم پیوسته و خبره' است.
وی بیان کرد: در این تعریف، وسیله محور (Instrumented) به قابلیت ثبت و یکپارچه سازی داده های دنیای واقعی اطلاق می‌شود، که با استفاده از سنسورها، ابزارهای سنجش و محاسبه، لوازم خانگی، گجت های شخصی و دیگر ابزار مشابه صورت می گیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: منظور از به هم پیوسته (Interconnected)، تجمیع و ادغام داده های ثبت شده در یک سکوی محاسباتی به شکلی است که ارتباط میان داده ها و اطلاعات را در بین خدمات مختلف شهری میسر سازد.
وی اظهارداشت: خِبره (Intelligent) به عملیات تجزیه و تحلیل پیچیده، مدل‌سازی و تصمیم یاری اشاره دارد که توانایی اخذ تصمیم های بهتر را برای کارگزاران و مدیران شهری میسر می سازد.
** تهیه سند راهبردی اساسی ترین مرحله ایجاد شهر هوشمند است
ابراهیمی خاطرنشان کرد: بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا در سال های اخیر به استقبال مفهوم 'شهر هوشمند' رفته اند، و بیشتر کارشناسان بر این باورند که مهمترین و اساسی‌ترین مرحله در ایجاد شهر هوشمند، تهیه سند راهبردی برای آن است که در اولین قدم مورد توجه خاص قرار گیرد.
وی با تصریح بر اینکه در این سند، چشم اندازها، ماموریت ها، طرح ها و برنامه های اولیه جهت برپایی شهر هوشمند تدوین می شود، ادامه داد: مواردی نظیر اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند، محیط هوشمند، مردم هوشمند، زندگی هوشمند و حکمرانی هوشمند همه نمادهایی هستند که ارکان یک شهر هوشمند را تشکیل می دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد یادآور شد: مفهوم شهر هوشمند زمانی محقق می شود که سرمایه گذاری ها در عرصه سرمایه انسانی، اجتماعی و فناوری های جدید در راستای مدرن شدن یک شهر انجام گیرد، به این ترتیب آن شهر می تواند عواملی مانند کیفیت زندگی و مشارکت شهروندان خود را در حکمرانی تقویت کرده و بستر ایجاد یک شهر هوشمند را فراهم کند.
وی اضافه کرد : اگر شهری هوشمند باشد کنترل بهتر و خدمات بیشتری می توان در آن ارائه داد.
ابراهیمی با اشاره به اینکه شهری با قدمت اصفهان با مسائل متعددی در مدیریت شهری روبه رو است بیان کرد : حدود 20 سال از تاسیس سازمان فاوا توسط شهرداری اصفهان می گذرد اما هنوز این سازمان اطلاعات جامع و طبقه بندی شده ای از شهر اصفهان ندارد.
** شهروندان و بخش خصوصی بازیگران اصلی شهر هوشمند
وی بازیگران اصلی شهر هوشمند را شهروندان و شرکت های خصوصی برشمرد و افزود: سایر نهادها سیاستگذاران و مجریان شهرهای هوشمند هستند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از لحاظ قانونی متولی قوانین شهر هوشمند شورای عالی فضای مجازی است ولی این شورا هنوز وظایف محوله خود را انجام نداده و برخی سازمان ها از این خلاء موجود سوء استفاده می کنند.
ابراهیمی تصریح کرد: به عقیده من و همانگونه که سیاست دولت در خصوصی سازی است کار در عرصه شهر هوشمند نیز باید به بخش خصوصی واگذار شود.
وی عدم هماهنگی افقی و عمودی هوشمندسازی، غیرهمگن بودن داده های سازمانی، جنبه های امنیتی داشتن برخی اطلاعات و اقدام به تصدی گری توسط برخی نهادها را از چالش های تحقق شهر هوشمند بیان کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی فولاد اضافه کرد: با آمدن میان افزارها و پیشرفت های IOT (اینترنت اشیاء) چالش های هماهنگی هوشمندسازی افقی و عمودی روز به روز در حال رفع است.
وی تصریح کرد: متاسفانه در برخی موارد دیده می شود که مدیریت شهری خود با موضوع شهر هوشمند آشنایی ندارد.
7135/6026
کپی شد
