به گزارش ایرنا، این کارشناسان می گویند حقوق بشر، نشأت گرفته از مفهوم انسان به ما هو انسان و ارتباطش با اجتماع و وابستگی این حقوق به ذات آدمی است اما میان حقوق بشری اسلامی و اعلامیه حقوق بشر غرب، نقاط اشتراکی بسیاری وجود دارد که پرداختن به آنها ضروری است.
به گفته آنان اعلامیه جهانی حقوق بشر و هم حقوق بشر اسلامی بدنبال حقوق طبیعی و فطری، مبناگرا و عقل گراست که بر مبنای عدالت، آزادی، تساوی و کرامت انسان ها بنیاد نهاده شده است.
همچنین برای اجرای این حقوق حیاتی و ضروری باید اخلاق شهروندی نیز که نشات گرفته از حقوق انسان هاست مورد توجه تک تک افراد جامعه قرار گیرد.
خبرگزاری ایرنا استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان 'حقوق بشر اسلامی و اخلاق شهروندی' با حضور مرتضی پدریان استاد جامعه شناسی، عباس شایسته مهر رییس کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان اصفهان، سرهنگ جهانگیر کریمی معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان ، سرهنگ جواد درستکار رییس مرکز اطلاع رسانی پلیس استان اصفهان و فرید صلواتی استاد دانشگاه و روزنامه نگار برگزار کرد.
این کارشناسان ضمن تعریف و تبیین حقوق بشر اسلامی بر رعایت اخلاق شهروندی به عنوان یک ضرورت شهروندی در جامعه تاکید کردند.
آنان همچنین تکلیف و حقوق شهروندی، مسئولیت پذیری، معرفی الگوهای مناسب در زمینه اخلاق شهروندی و بازنگری قوانین موجود در زمینه حقوق بشر اسلامی را مورد بررسی و تاکید قرار دادند.
به اعتقاد این صاحبنظران، لازمه رعایت و فرهنگ سازی اخلاق و حقوق شهروندی در جامعه ایجاد احساس تعلق و دلبستگی مکانی و جغرافیایی در شهروندان است.

**حقوق بشر جهانی بدنبال کرامت و شرافت انسانی است
استاد رشته جامعه شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت : حقوق بشر، انسان را صرف نظر از عقیده و اندیشه مورد خطاب قرار می دهد و تمام پدیده های انتسابی را حذف می کند، این دیدگاه در زمان پیغمبر (ص) در نگرش به مردم جامعه آن زمان جدا از مذهب و عقیده وجود داشت.
مرتضی پدریان با تاکید بر اینکه در تمام قوانینی که برای انسان وضع می شود زیست اجتماعی مدنظر است ، تصریح کرد : زندگی اجتماعی انسان نیازمند وضع قوانین، اصول و هنجارهایی است که تنها تفاوت آنها در حداقل یا حداکثر بودن آنهاست.
این استاد دانشگاه ادامه داد : در این راستا اگر در بحث حداکثری به دنبال بایدها و نبایدهای الزام آور باشیم موضوع خیلی متفاوت می شود.
وی با گریزی به بحث حقوق شهروندی و ویژگی های آن که بخشی از قوانین حقوق بشر را در بر می گیرد، گفت: این حقوق دارای سه ویژگی شامل مسئولیت بخشی، احساس تعلق و مسئولیت پذیری و همچنین اخلاق شهروندی است.
پدریان یادآور شد : احترام گذاشتن و اجازه بیان عقاید مختلف از جمله مشخصه‌های اخلاق شهروندی است و اگر ما براساس آنچه که خود می اندیشیم انتظار تفکر از دیگران نسبت به خود را داشته باشیم از اخلاق و حقوق شهروندی دور می شویم.
وی با بیان اینکه اگر مجموع حقوق و خواسته های به حق بشر در قالب حقوق شهروندی شامل احترام، آزادی، عدالت و امثال آن در جامعه رعایت شود نتیجه آن وجود شهروندان مسئولیت پذیر در جامعه است.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: در چنین نظام اجتماعی که اخلاق شهروندی در آن رعایت و احترام گذاشته شود مردم در کاخ شیشه ای زندگی می کنند.
وی، شهرنشین را واژه ای در مقابل شهروند برشمرد و بیان کرد : زمانی که براساس پاره ای قوانین اجرا نشده اجتماعی و مدنی شهروندان دچار عدم احساس تعلق و وابستگی اجتماعی شوند واژه شهرنشین جایگزین شهروند می شود و تبعات خاص خود را به همراه خواهد داشت.
این استاد دانشگاه اصفهان اضافه کرد : مهمترین نکته در نظام اجتماعی این است که اخلاق اجتماعی با هویت بخشی گره خورده است.

**پرداختن به اشتراکات حقوق بشراسلامی و غرب ضروری است
فرید صلواتی استاد دانشگاه گفت : میان حقوق بشری که اسلام مطرح کرده است و اعلامیه حقوق بشر غرب، نقاط اشتراکی بسیاری وجود دارد که پرداختن به آنها ضروری است.
وی این اشتراکات را شامل حق حیات، کرامت و حیثیت انسانی، تعلیم و تربیت، آزادی و مساوات ذکر و اضافه کرد : هر دو قانون بر این معتقدند که همه انسان ها آزاد به دنیا می آیند و هیچ کس نمی تواند آنها را برده قرار دهد، از لحاظ حیثیت و حقوق با هم برابرند، دارای عقل و وجدان هستند و باید بر اساس برادری با یکدیگر رفتار کنند.
وی با بیان این که در مقابل این اشتراکات، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد، بیان کرد : یکی از دیدگاه های متفاوت درخصوص اصل حق حیات است که اسلام، حیات را بخشش خداوندی می داند، ولی در حقوق بشر غرب، چنین استنادی وجود ندارد و دولت ها و جوامع برای اجرای مواد مربوط به حق حیات، مکلف هستند و این نوع تکلیف ضمانت اجرایی دقیقی ندارد.
صلواتی یادآور شد : در حقوق بشر اسلامی این نکته بیان شده که از هیچ وسیله ای نمی توان برای نابودی حیات بشر استفاده کرد، در حالی که در حقوق بشر غربی به چنین چیزی اشاره نشده است.
وی با اشاره به اصل کرامت انسانی گفت: این اصل مورد توجه هر دو نظام حقوقی قرار دارد ولی در اسلام دو نوع کرامت شامل ذاتی و ارزشی مورد توجه قرار گرفته است ولی در نظام حقوق بشر غربی، تمایزی میان این دو کرامت وجود ندارد.
این مدیر فرهنگی تصریح کرد : در تفکر اسلامی کرامت ذاتی ناشی از عنایت خداوندی به بندگان خویش است اما در تفکر غربی چون یک نظام انسان شناسی دقیقی وجود ندارد، توجیه منطقی برای این اصل نمی توان یافت.
وی با بیان اینکه از دیدگاه حقوق بشر اسلامی، حق زیستن انسان ها در محیطی به دور از مفاسد اخلاقی، یک حقیقت مسلم است گفت : اساسا چنین مسأله ای در حقوق بشر غربی مطرح نیست.
این استاد دانشگاه، همچنین به اصل تعلیم و تربیت اشاره کرد و گفت: در نظام حقوق بشر غربی، تعلیم در سطح تحصیلات ابتدایی واجب دانسته شده، اما اسلام به جهت آنکه برای انسان ها حیات شایسته و با کرامت را می خواهد و این چنین حیات شایسته ای نیز بدون تعلیم و تربیت صحیح امکان پذیر نمی باشد، لذا تعلیم و تربیت در طول عمر آدمی ضروری است.
این روزنامه نگار و فعال اجتماعی توضیح داد: تربیت برای فرزندان، در اسلام مشروط به لزوم مراعات مصلحت فرزندان، از نظر ارزش های اخلاقی و احکام فطری اسلام می باشد، در صورتی که در حقوق بشر غربی چنین شرطی وجود ندارد.
وی تاکید کرد : در حقوق بشر اسلامی به مسایل معنوی و روحی انسان ها توجه شده ولی در حقوق بشر غربی، به این مسایل عنایتی نشان داده نشده است.
صلواتی تاکید کرد : حقوق جهانی بشر برای آنکه به یک فرهنگ جهانی تبدیل شود، باید شرافت و کرامت ذاتی انسان را اثبات کند تا مجالی برای ظهور تفکرات ماکیاولی، اصالت نفع و اصالت قدرت پیدا نشود.
وی با بیان اینکه مبنای حقوق بشر از دیدگاه غرب، همزیستی مسالمت آمیز همراه با صلح و آزادی و عدالت در جوامع بشری است گفت: برای تحقق چنین هدفی باید مبنای عالی تری که از دیدگاه اسلام خداست، مطرح شود زیرا وضع و تدوین یک نظام حقوق متعالی، مستلزم اجرای آن نیست.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در هر نظام حقوقی ابتدا باید تبعیض میان انسانها وجود نداشته باشد و در ثانی زمینه های تحقق آنها از نظر تعلیم و تربیت فراهم شود که بر همین اساس، اسلام یک رشته اصول روانی و اخلاقی مشترک میان انسانها را تعلیم داده تا زمینه های تحقق قوانین خود را فراهم آورد.
وی با اشاره به انگیزه های وضع حقوق بشر در اسلام بیان کرد : بنا به تاکید مرحوم علامه جعفری، موضوع اخلاق عالیه بشری که مستند به فطرت پاک و پذیرش و عمل به اصول تکاملی انسان است، ضرورت دارد.
صلواتی یادآور شد : به اضافه اینکه اگر ما آزادی بشر را به قدری وسیع و گسترده تلقی کنیم که آدمی ممنوعیتی از هیچ گونه کثافت ها و پلیدی های روانی در خود احساس نکند، هیچ حقیقتی به عنوان عدالت واقعی در درون او به وجود نخواهد آمد، بلکه حرکات او، اگر موافق مقررات و قوانین تثبیت شده انجام بگیرد، همان حرکات جبری خواهد بود که عوامل ایجادکننده جبری آنها را به وجود می آورد.
به گفته وی اگر سازمان ملل نتوانسته باشد ارزش ها را از چنگال مدعیان علم و علم پرستان حرفه ای نجات بدهد، نمی تواند به هیچ وجه با خواهش و تمنا، این احترام را از مردمی که با ایدئولوژی های مختلف و فرهنگ های گوناگون زندگی می کنند، توقع داشته باشد.

** احترام به کرامت انسان ها در حقوق بشر اسلامی مورد تاکید جدی قرار دارد
رییس کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان اصفهان گفت: مفهوم حقوق بشر بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفت و این مفهوم احترام و کرامت به زنان و کودکان، معلولان و سایر اقشار جامعه را در کنار موضوعات دیگر اجتماعی و مدنی در بر می گیرد.
عباس شایسته مهر در این میزگرد ایرنا با تاکید بر آموختن این حقوق از همان ابتدا به کودکان ادامه داد : حقوق بشر اسلامی مجموعه حقوق و قوانینی است که در راستای کرامت انسان و براساس دین اسلام به آنها تاکید شده است
وی این حقوق را شامل عدالت، آزادی، کرامت، برابری، مساوات و بسیاری موارد دیگر برشمرد و اضافه کرد : انسان از زمانی که آفریده شده از حقوق انسانی برخوردار است و بر این اساس احترام به حقوق شهروندان هر جامعه ای باید ابتدا از سوی خود افراد جامعه و سپس از طرف دستگاه های مجری و مسئول رعایت شود.
شایسته مهر تصریح کرد: حقوق بشری که در عرصه جهانی درباره آن بحث می شود به جز یک سری مشترکات در برخی موارد با دین اسلام همخوانی ندارد.
وی با بیان اینکه حقوق بشر اسلامی، بر اساس قوانین و محدودیت های دینی تدوین شده است ، گفت: ساختارهای اجتماعی این حقوق متشکل از مبانی تفکر و آموزه هایی است که پیامبر(ص) بر آن تاکید داشته است.
دبیر کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای اصفهان با تاکید بر اینکه حقوق شهروندی شاخه ای از حقوق بشر اسلامی است ، تصریح کرد: رعایت این حقوق برای همه اقشار جامعه به ویژه کودکان، زنان، سالخوردگان و معلولان باید در اولویت قرار بگیرد و این احترام و کرامت با هیچ فکر سیاسی منافات ندارد.
وی بر آموزش حقوق شهروندی در جامعه با همکاری دستگاه های مختلف فرهنگی و اجتماعی تاکید کرد و گفت: وقتی افراد به حقوق خود و دیگران آگاه شوند شهروند خوب تربیت می شود که می تواند موجب بقای نظام اجتماعی شود.
شایسته مهر تاکید کرد : در راستای رعایت حقوق شهروندی در جامعه باید با سعه صدر و احترام به قومیت ها عمل کنیم و موجب شویم تا آنها به کشور احساس تعلق داشته باشند.

** حقوق شهروندی به ارتباطات و آزادی های افراد در جامعه کمک می کند
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت: مفهوم حقوق شهروندی زمانی به شکل صحیح پدیدار می شود که بپذیریم انسان موجودی اجتماعی است و آزادی ها و رفتارهای او تحت تاثیر افرادی است که در کنار او زندگی می کنند.
سرهنگ جهانگیر کریمی افزود: در این راستا الگویی نیاز است تا براساس آن انسان بتواند رفتار خود را تنظیم کند که این الگو همان حقوق شهروندی و برگرفته از حقوق بشر اسلامی است.
وی با بیان اینکه اسلام به همه ابعاد انسان و مسیر رشد و تعالی او توجه دارد، تصریح کرد: در این راستا تمام نیازهای انسان که شامل آزادی های مشروع، عدالت، مساوات، کرامت و بسیاری موارد دیگر است در حقوق بشر اسلامی دیده شده است.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی اصفهان بیان کرد : به این منظور اخلاق شهروندی نیز که بر گرفته از حقوق بر حق انسان است باید با داشتن حس مسئولیت و تعهد در بین افراد جامعه رشد و نهاینه شود.
وی، با تاکید بر اینکه همیشه و همواره باید دو واژه حقوق و تکالیف شهروندی در کنار هم و مورد تاکید قرار بگیرند گفت: برای این منظور باید به تکالیف شهروندی خود عمل کنیم و صرف مطالبه گر در جامعه نباشیم.
سرهنگ کریمی، رشد جرایم و و پرونده های قضایی را در نتیجه عدم رعایت اخلاق و تبیین حقوق شهروندی در جامعه ذکر کرد و گفت: مهمترین کانون برای آموزش و تبیین این حقوق ابتدا خانواده، سپس مدرسه و دانشگاه و در نهایت بخش های دیگر اجتماع است.
وی تاکید کرد: در بخش حقوق بشر اسلامی باید افراد به یکسری مبانی پایبند باشند و در این صورت است که می توان جامعه ای موفق و دارای شهروندانی با احساس تعلق بالا و جرایم پایین داشته باشیم.

**اخلاق شهروندی در گرو عمل کردن درست افراد به وظایفشان است
رییس مرکز اطلاع رسانی فرماندهی انتظامی استان اصفهان گفت : اخلاق شهروندی را صرف آموزش نمی توان در جامعه تبیین کرد بلکه باید افراد در قالب عمل کردن درست به رفتار و وظایفشان آن را در جامعه تسری دهند.
سرهنگ جواد درستکار، به دو بعد اخلاق شهروندی شامل هویت فردی و اجتماعی اشاره کرد و گفت : در صورت رعایت این اخلاق در جامعه می توان به اجرای کامل حقوق شهروندی معتفد شد.
وی همچنین حقوق شهروندی را حقوقی برشمرد که حاکمیت بر مردم در قالب حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی بر مردم اعمال می کند.
این کارشناس امور اجتماعی افزود : اگر دستگاه های حاکمیتی در حوزه تربیتی، اقتصادی و سایر بخش های تاثیرگذار به وظایف خود به درستی عمل کرده باشند اخلاق شهروندی از سوی افراد جامعه نیز به خوبی عمل می شود.
/6026/6994
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.