به گزارش ایرنا، کارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا استان اصفهان تاکید کردند در 50 سال اخیر این موضوع مهم و اساسی نادیده گرفته شده است که بازنگری در همه سطوح برای اصلاح آن ضرورتی است اجتناب ناپذیر.
صاحبنظران امر می گویند بدون تحقق راهبرد مصرف پایدار، توسعه پایدار کشور امری غیر ممکن بوده و باید این مهم به عنوان موضوعی اساسی و یک اولویت اداری در دستور کار وزارتخانه ها و نهادهای اجرایی در همه سطوح و در جامعه نیز به عنوان باور عمومی مورد توجه قرار گیرد.
ارائه الگوی عملی جهت مصرف بهینه و افزایش بهره وری و رشد و توسعه پایدار در جامعه ضروری است چرا که فقدان راهبرد این مهم خسارتهای میلیاردی بر جامعه تحمیل کرده است که متاسفانه از کنار آن می گذریم.
ورود علمی و عملی برای اصلاح الگوی مصرف و عملیاتی شدن همه جانبه آن در سطوح ملی و متن جامعه نقطه عطفی در مسیر توسعه پایدار ایران اسلامی محسوب می شود.
بر اساس آمار موجود در زمان حاضر مصرف برق در ایران چهار برابر میانگین جهانی است، گاز با 183 میلیارد متر مکعب گاز در سال، چهارمین مصرف کننده بزرگ گاز جهان است و سرانه مصرف روزانه آب در ایران بیش از 300 لیتر و در جهان 150 لیتر است یعنی 2 برابر میانگین جهانی است.
همچنین یافته های موجود حاکی از آن است که میزان مصرف سرانه کالری در ایران بیش از میزان توصیه شده روزانه است و سرانه مصرف نان و برنج پنج درصد، روغن 20 درصد و قند و شکر 38 درصد بیش از مقادیر توصیه شده در سبد غذایی مطلوب می‌باشد که بیماری های ناشی از مصرف زیاد آن ساختار بهداشت کشور را با مشکل مواجه کرده است.
تحلیلگران امور اقتصادی بر این باورند که در صورت استفاده بهینه از امورات یاد شده می توان میلیاردها ریال اعتبار جمع آوری از این محل را برای توسعه کشور هزینه کرد و مشکلات فراروی را یکی پس از دیگری از محل صرفه جویی آن برطرف کرد.
خبرگزاری ایرنا اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان 'ضرورت اصلاح الگوی مصرف در جامعه' را با حضور جهانگیر عابدی کوپایی استاد گروه مهندسی آب و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، حمیدرضا صفوی استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی اصفهان، محمود چیتیان مدیر سد و نیروگاه زاینده رود آب منطقه ای اصفهان، محمد شفائی مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان و پرستو ایران پور مدرس ارتباطات و کارشناس روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان برگزار کرد.
** الگوی مصرف در ایران نیازمند بازنگری است
استاد گروه مهندسی آب و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت: کشور با چالش های متعددی در رابطه با منابع آب مواجه است که راه حل های جهانی در مورد آنها وجود دارد و در دهه های گذشته در مجامع دانشگاهی مطرح شده که فقط دانشجویان و افراد علمی شنونده آن بودند و چندان در جامعه مطرح نشده است.
جهانگیر عابدی کوپایی با بیان این که بخش های مختلف آشامیدنی و بهداشت، کشاورزی و صنعت مصرف کننده آب هستند، افزود : کشورهای دنیا برای حل این چالش ها به راه حل هایی رسیده اند.
وی با اشاره به این که جمعیت ایران در قرن گذشته 6 برابر و در چهار دهه گذشته 2 و نیم برابر شده است ، اظهارداشت: تامین امنیت غذایی این جمعیت به توسعه بخش کشاورزی و توسعه فعالیت های صنعتی منجر شده است.
وی با بیان این که بسیاری از صنایع آب بر، بر اثر آمایش ناصحیح در مناطق خشک و نیمه خشک مستقر شده است، اظهارداشت: تبعات گرمایش جهانی هم موجب بروز سیل های ناگهانی و خشکسالی های مکرر در مناطق خشک و نیمه خشک شده است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به این که افزایش جمعیت باعث توسعه بخش کشاورزی و فعالیتهای صنعتی شده است ، گفت : این چالش ها در دهه های گذشته در تمام مجامع دانشگاهی و همایش ها بررسی شده است اما شنونده آن فقط دانشجویان و افراد علمی کشور بودند و در جامعه چندان مطرح نشده است.
به گفته وی بخش های مختلف آشامیدنی و بهداشت، کشاورزی و صنعت مصرف کننده آب هستند و بخش محیط زیست و فضای سبز جدای از کشاورزی محسوب می شوند.
عابدی کوپایی بیان کرد : مدیریت عرضه آب تاکنون در کشور ما انجام نشده است و در سد سازی ها دهه های گذشته بیشتر مهندسی منابع آب توجه شده است.
وی اضافه کرد : باید به بخش نرم افزاری منابع آب هم توجه کنیم و علاوه بر مسائل فنی به عنصر انسان و محیط زیست هم توجه داشته باشیم.
** در آینده نزدیک 33 کشور با چالش حاد آب مواجه می شوند
عابدی کوپایی گفت : تغییرات جهانی و بررسی ها بر روی 167 کشور دنیا نشان می دهد که در آینده نه چندان دور 33 کشور دنیا با مسائل حاد آب مواجه خواهند شد و تنش های شدید آبی را تجربه خواهند کرد.
به گفته این استاد دانشگاه از این 33 کشور 14 کشور در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند که ایران هم جزو آنهاست.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : راه حل های زیادی برای مدیریت منابع آب در بخش های آشامیدنی، بهداشت، کشاورزی، صنعت و فضای سبز وجود دارد که باید استفاده کرد.
وی با بیان این که بیش از 100 تز فوق لیسانس و بیست رساله دکترا در این زمینه انجام شده است ، گفت : در بخش آشامیدنی و بهداشت مشکلات ابزاری وجود دارد که می توانیم با وسایل کاهنده مصرف آب را کم کنیم.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد : مردم کشور ما به مصرف زیاد آب عادت کردند و همانند کشورهای پیشرفته و پر آب مثل کشور سوئد آب مصرف می کنند.
وی اظهارداشت : مصرف سرانه آب در ایران به طور متوسط 200 لیتر در شبانه روز است که با مصرف آب در کشور پر آب سوئد برابری می کند.
** پایین بودن قیمت آب عامل بی توجهی در مصرف آن است
عابدی کوپایی با بیان این که 75 درصد آب منازل در آشپزخانه، حمام و دستشویی مصرف می شود، ادامه داد : بر اساس تحقیقی که در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد نشان می دهد که با استفاده از وسائل کاهنده می توان بین 30 تا 50 درصد در مصرف خانگی صرفه جویی کرد.
استاد دانشگاه گفت : 6 درصد منابع آب تجدید پذیر به آب آشامیدنی اختصاص دارد که نسبت به صنعت و کشاورزی مقدار کمی است اما هزینه زیادی برای تامین آب آشامیدنی و بهداشت انجام شده است.
وی گفت : در کشور ما با توجه به سوبسیدی که دولت برای آب آشامیدنی می دهد فقط 10 درصد هزینه را می پردازیم.
عابدی کوپایی بیان داشت : در اولین همایش آب آشامیدنی و بهداشت کشور مطرح شد که حتی اگر خانه های مردم اصفهان به صورت مجانی به وسایل کاهنده مصرف مجهز شوند باز هم به لحاظ اقتصادی به صرفه است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : قیمت آب در ایران بسیار پایین است و در صورتی که به همین منوال ادامه پیدا کند مردم مراقبت چندانی در مصرف آب نخواهند داشت.
به گزارش ایرنا، برآیندها مبین این است که تاکنون در مورد آب فقط نگاهمان به وزارت نیرو بود در حالی که همه وزارتخانه ها باید در این قضیه مسوولیت داشته باشند.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : همه بخش های صنعتی و کشاورزی کشور در زمینه آب و اصلاح الگوی مصرف باید دخالت داشته باشند.
وی با اشاره به این که باید شغل های جایگزین برای کشاورزان ایجاد شود، گفت : اگر شغل های جایگزین برای کشاورزان ایجاد شده بود امروز با این مشکلات حاد مواجه نبودیم.
وی تصریح کرد : الگوی غذایی کشورمان در 50 سال گذشته حبوبات بود اما به تدریج به سمت مصرف برنج تغییر پیدا کرد.
** نقش مردم در توزیع و تقسیم آب کمرنگ شد
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان افزود : قبل از دهه 40 شمسی توزیع و تقسیم آب در دست مردم بود و مردم نقش خیلی پر رنگی در این زمینه داشتند اما بعد از دهه 40 که سد سازی به میدان آمد نقش مردم بتدریج کمرنگ شد و تخصیص آب به دست دولت افتاد.
عابدی کوپایی با بیان این که قوانین موجود با توجه به شرایط کشور نیاز به بازنگری دارد، تصریح کرد: باید نقاط ضعف قوانین بازنگری و در مجامع علمی کشور به بحث گذاشته شود.
وی با اشاره به اینکه انجمن های تخصصی متعددی در کشور وجود دارد که باید از آنها استفاده کرد، گفت: هرگونه طرح جدیدی در رابطه با مسائل آبی ابتدا باید در انجمن های تخصصی مطرح شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینکه وضعیت آب ما در سال های آینده بدتر خواهد شد، خاطرنشان کرد: اکنون مهاجرت از مناطق خشک و نیمه خشک به سمت مناطق پر آب تر انجام می شود.
** تاکنون در بخش مصرف آب توجهی نشد
استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی اصفهان در میزگرد ایرنا با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی مصرف در برنامه ریزی و سیاستگذاری کشور و جامعه، افزود : تاکنون دولتی پیدا نشده که جای این یارانه را جابجا کند.
به حمیدرضا صفوی این استاد دانشگاه اصلاح الگوی مصرف وقتی انجام می‌شود که هندوانه را قاچی، سیب را دانه ای و انگور را خوشه ای خرید کنیم.
وی با بیان این که اقدامات اصلاحی در الگوی مصرف به زمان نیاز دارد، خاطرنشان کرد: در فرهنگ ملی ما آناهیتا یا نگهبان آب وجود دارد و از نظر مذهبی هم آب مهریه حضرت زهرا(س) محسوب می شود و برای آب و غذا احترام زیادی قائل بودیم.
صفوی اصلاح سیاست ها را زمان بر دانست و گفت: در 50 سال اخیر این موضوع با انحطاط مواجه شده است ما نمی توانیم در پنج سال آن را اصلاح کنیم.
وی با بیان این که اصلاح الگوی مصرف یک باور دو طرفه است، افزود: اصلاح الگوی مصرف باید در سیاستگذاری ها و مدیران و مردم ساری و جاری شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : الگوی مصرف در نظام مدیریتی به تنهایی جوابگو نیست و باید این هرم از هر دو طرف اصلاح شود تا کار به درستی انجام شود.
وی با بیان این که مدیریت منابع آب موضوع بسیار مهمی است و تامین آب و مصرف آب همانند دو بال مدیریت منابع آب محسوب می شوند.
صفوی افزود : گذشته تاریخی و در 40 سال اخیر بر اثر ضرورت ها و فشارهایی که مسئولان جامعه بوده در زمینه تامین آب بوده و به مصرف آب توجهی نشده است.
به گفته وی اصلاح الگوی مصرف آب در سه بخش کشاورزی، آشامیدنی و بهداشت و صنعت تقسیم بندی می شود و محیط زیست به عنوان یک موضوع فرابخشی مورد بررسی قرار می گیرد.
وی با بیان این که پدران و اجداد ما با مدیریت مصرف آب در کشور خشک و نیمه خشک آشنا بودند، بیان کرد : امروز ما توهم پر آبی پیدا کردیم و تصور می کنیم که می‌توانیم مثل کشورهای اروپایی آب مصرف کنیم.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که در 50 سال اخیر کسی به فکر استفاده صحیح و چند باره از آب نبوده است ، افزود: در زمان حاضر منابع آب سطحی و رودخانه های فصلی، تالاب ها و دریاچه ها خشک شده اند و دیگر منابع جدیدی برای عرضه نداریم.
صفوی با اشاره به این که باید باور سازی و فرهنگ سازی در این زمینه انجام دهیم و باور کنیم که آبی موجود نیست، افزود: بسیاری از مسئولان تصمیم گیران و نمایندگان و خبرگان، علم دارند ولی باور ندارند.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : مردم پایه های این منشور و هرم هستند و باید شیوه های جدید سازگاری با کم آبی و بی آبی را تجربه کنند.
صفوی تاکید کرد: بعد از فرهنگ سازی و باور سازی باید اقدامات فنی مهندسی را انجام دهیم زیرا اصلاح الگوی مصرف فقط تک بعدی نیست ، مثلث آب، غذا و انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در صورتی که نتوانیم آب را به کشاورز بدهیم و تولید غذا کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد.
صفوی اضافه کرد : هرگونه سیاست و اقدام اصلاحی باید در سه بعد انجام شود در صورتی که کشاورزی را محدود کنیم باید به فکر جایگزین کردن غذای مطمئن از خارج باشیم و برای اصلاح الگوی مصرف باید محصولات کشاورزی را مدیریت کنیم یعنی یارانه را به محصول بدهیم.
صفوی با بیان این که وضعیت کشاورزان در 40 سال گذشته بدتر شده است ، گفت: باید نهاده ها را به قیمت واقعی به کشاورزان بدهیم و به محصول تولیدی آنها یارانه تعلق گیرد.
** قبل از انجام هر اقدامی باید آمایش سرزمین را انجام دهیم
مدیر سد و نیروگاه زاینده رود آب منطقه ای اصفهان هم در این میزگرد گفت: ما در سرزمین خشک و نیمه خشک قرار داریم و کویر به سمت ما در حال حرکت است ، با توجه به مصارف عمده باید قبل از هر اقدامی آمایش سرزمین را انجام دهیم.
محمود چیتیان افزود : باید آب آشامیدنی و بهداشت را از یکدیگر تفکیک کنیم و همه ملاحظات برای استقرار و فعالیت صنایع آب بر در منطقه در نظر گرفته شود.
چیتیان با اشاره به اینکه رودخانه زاینده رود از گذشته به عنوان یک رودخانه فصلی مطرح بوده است ،گفت: در زمان حاصر شرایط آب موجود در سد بد است اما مردم می گویند آب در سد وجود دارد.
به گفته وی بارگذاری، زیرساخت ها و باور سازی از مهمترین نکاتی است که در زمینه اصلاح الگوی مصرف مغفول مانده است بنابراین باید به آب به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه کرد و موضوع قیمت گذاری آن را مورد توجه قرار گیرد.
چیتیان با اشاره به اینکه آب در هر جا یک قیمتی دارد، تصریح کرد : قیمت واقعی آب با توجه به شرایط منطقه به اصلاح الگوی مصرف آب کمک می کند.
وی با بیان این که فرهنگ ما به صورت کلی فرهنگ صرفه جویی نیست ، گفت: مصرف سرانه آب سوئد 110 لیتر در روز است اما متوسط مصرف ما در فلات مرکزی 159 لیتر است.
وی با بیان این که آب جایگزین ندارد، افزود: باید اصلاح الگوی مصرف آب را جدی بگیریم چرا که بسیاری از صنایع بزرگ از جمله فولاد مبارکه، ذوب آهن، پالایشگاه و نیروگاه اصفهان به سمت استفاده از پساب رفته اند.
چیتیان با بیان این که در راستای اصلاح الگوی مصرف، نظارت بر صنایع را تشدید کردیم، گفت : باید رودخانه زاینده رود در روزها و فصل های مختلف و دبی های مختلف پایش شود.
به گزارش ایرنا، بر اساس منابع موجود، ایران در سال 2015 جزء 17 کشور اول دنیا از لحاظ بالاترین میزان مصرف انرژی شد و متوسط مصرف آن سه برابر جهانی است.
کارشناسان می گویند مجموع مصرف انرژی دنیا به صورت منفی در حال تغییر است ولی این امر در بعضی نقاط مانند خاورمیانه در حال رشد است.
بررسی جداول آماری منتشر شده شرکت مدیریت شبکه برق ایران حاکیست، تا پایان دی ماه گذشته بخش خانگی با مصرف 34.2 درصد برق کشور، بیشترین سهم مصارف این انرژی را به خود اختصاص داد.
تا پایان دی ماه سال گذشته، بخش های صنعت با 31.3 درصد، کشاورزی 15.9 درصد، عمومی 9.5 درصد، تجاری با 7.3 درصد و روشنایی معابر با 1.9 درصد، به ترتیب بیشترین مصارف برق کشور را به خود اختصاص دادند.
متوسط مصرف سرانه برق خانگی در ایران سه هزار کیلو وات ساعت است در حالی که متوسط مصرف جهانی زیر یکهزار کیلو وات ساعت است یعنی متوسط مصرف سرانه برق خانگی در کشور ما سه برابر متوسط جهانی است،
**بیش از 80 درصد مشکلات آب اصفهان در زمینه مدیریت است
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: استان در زمینه اصلاح الگوی مصرف آب و در زمینه مدیریت آب و نداشتن آمایش سرزمین با مشکل مواجه است.
محمد شفائی با بیان این که اصفهان متضرر ترین استان در این زمینه محسوب می شود، افزود: بیش از 80 درصد مشکلات آب استان در زمینه مدیریت است.
وی ادامه داد : استان اصفهان یک استان کویری محسوب می شود که نیازی به توسعه صنعت نداشته است.
شفایی اظهارداشت: شرکت آب منطقه ای در زمینه آموزش مخاطب فعالیت می کند اما برای یک سری از سوالات از جمله توسعه کشاورزی بالا دست و اولویت های آب آشامیدنی جوابی برای ارائه به مخاطبان نداریم.
وی با بیان اینکه شرکت آب منطقه ای یک شرکت اجرایی است، افزود: این نهاد کارهایی در زمینه آموزش و اصلاح الگوی مصرف آب انجام می دهد و در حد وسع خود ارتباط با آموزش و پرورش، زنان روستایی و کشاورزان برقرار می کنیم.
مدیر روابط عمومی آب منطقه ای اصفهان با اشاره به این که آب منطقه ای به عنوان دستگاه تاثیرگذار در این زمینه نتوانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند، گفت : اول باید مدیران، نمایندگان و تصمیم گیران کلان به مشکلات واقف باشند.
وی افزود : مردم نقش خود را به خوبی ایفا می کند و هر جایی از آنها کمک خواستیم به خوبی ایفای نقش کردند.
شفائی وظیفه ذاتی آب منطقه ای را تامین و انتقال آب برشمرد و گفت : امسال سال سختی را پشت سر گذاشتیم منابع آب زیرزمینی به مراتب وضع اسفبار تری نسبت به منابع آب سطحی دارند اما چون دیده نمی شوند به آنها توجهی هم نمی شود.
**گفت و گو و گفتمان سازی تنها راه اصلاح الگوی مصرف در جامعه است
مدرس ارتباطات و کارشناس روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: تنها راه برای مصرف درست و اصلاح الگوی مصرف در جامعه گفت و گو و گفتمان سازی است.
پرستو ایران پور با بیان این که همیشه سخت ترین گام، گام اول است ،افزود : اولویت برای انجام هر کاری سیاستگذاری است و زمانی که سیاستگذاری درستی برای کارها داشته باشیم، برنامه ریزی درستی هم انجام می شود.
وی با بیان این که همواره در تصمیم گیری ها باید با توجه به هزینه و سود حاصل از آن توجه کنیم ، تصریح کرد: برای رسیدن به توسعه در جامعه باید به دنبال حل مساله باشیم و حرکت سریع و پرشتاب برای پایان دادن مساله خودداری کنیم.
ایران پور بیان کرد: در راه رسیدن به توسعه از توجه به سه ارزش و نکته اساسی امرار معاش مردم، آزادی و اعتماد به نفس غفلت شده و فقط یک سری از الگوها را از کشورهای پیشرفته دنیا گرفتیم و وارد کشور خودمان کردیم.
وی با بیان این که مشارکت مردم در فرهنگ سازی یک اصل مهم محسوب می شود که جدی گرفته نشده است، اظهار داشت : چرخه های توسعه و اقتصاد جامعه باید با هم حرکت کنند و در صورتی که این چرخه ها با هم تداخل داشته باشند اتفاق های منفی را در جامعه به دنبال خواهد داشت.
این مدرس رشته ارتباطات گفت: الگوهای بومی برای حل مسائل جامعه باید ارائه شود و بومی سازی در علم انجام شود به عنوان مثال ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی کشور باید یک بخشی را بصورت تخصصی به روزنامه نگاری آب اختصاص دهد تا فهم درستی در این زمینه در جامعه ایجاد شود.
ایران پور با بیان این که باید آموزش جامعه را در ابعاد مختلف به ویژه مصرف آب ، برق و گاز جدی بگیریم، گفت: مسوولیت فهم درست جامعه علاوه بر اتخاذ سیاستگذاریها و برنامه ریزی های اصولی ، با رسانه هاست و سبک زندگی ما از رسانه ها گرفته می شود.
وی با اشاره به ضرورت افزایش ارتباط با دانشگاهها و مجامع علمی افزود : کودکان و نوجوانان هر مطلبی را که در سنین پایین بیاموزند تاثیر زیادی بر روی آنها خواهد داشت.
کارشناسان مصرف گاز در بخش خانگی ایران به گفته مسوولان شرکت ملی گاز به اندازه مصرف گاز کل اروپاست، براساس آمارهای ارائه شده جایگاه ایران در میزان مصرف گاز بعد از کشورهای امریکا و روسیه در رتبه سوم جهان قرار دارد.
آنان اصلاح الگوی مصرف در ابعاد مختلف را در شرایط کنونی ضروری دانسته و گفتند آموزش این راهبرد می تواند در کاهش آسیب های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش بسزایی داشته باشد.
آنان بر ضرورت ترویج اصلاح الگوی مصرف از نظام پایه آموزشی و فرهنگ سازی در جامعه و باور پذیری مدیران و مسوولان در اجرای این مهم و بازنگری در قوانین مربوط تاکید کردند.
به اعتقاد این کارشناسان اصلاح الگوی مصرف، نیاز به برنامه ضربتی و کوتاه مدت ندارد، بلکه نیازمند برنامه اصلاحی، فرآیند مدار و مستمر است که تحقق آن نیاز به کوشش همگانی و فرهنگ سازی دارد.
اسراف، تجمل گرایی و هدر دادن منابع در جامعه و خانواده ها امروز یکی از مهمترین مسائل اقتصادی است که آسیب های وارده بر بخش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن ها نیازمند بررسی های علمی است.
بیش از یک سوم فرآورده های غذایی در ایران به دلیل الگوی غلط مصرف هدر می رود که اگر آن را فقط با میزان مصرف آب مقایسه کنیم، بیش از 28 میلیارد مترمکعب آب کشور هدر می رود.
خشکسالی امسال کشورمان در 70 سال اخیر بی سابقه بوده است به همین دلیل مدیریت مصرف آب ، برق و گاز که به هم مرتبط هستند، باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
به اعتقاد کارشناسان امر کشور ما در وضعیت کنونی فاقد مدیریت یکپارچه انرژی اســت و اگر روند موجود ادامه یابد، آســیب های وارده به کشور در آینده نزدیک بســیار شدید و جبران ناپذیر خواهد بود.
7150/6026/
انتهای پیام صاحبنظران امر می گویند بدون تحقق راهبرد مصرف پایدار، توسعه پایدار کشور امری غیر ممکن بوده و باید این مهم به عنوان موضوعی اساسی و یک اولویت اداری در دستور کار وزارتخانه ها و نهادهای اجرایی در همه سطوح و در جامعه نیز به عنوان باور عمومی مورد توجه قرار گیرد.
ارائه الگوی عملی جهت مصرف بهینه و افزایش بهره وری و رشد و توسعه پایدار در جامعه ضروری است چرا که فقدان راهبرد این مهم خسارتهای میلیاردی بر جامعه تحمیل کرده است که متاسفانه از کنار آن می گذریم.
ورود علمی و عملی برای اصلاح الگوی مصرف و عملیاتی شدن همه جانبه آن در سطوح ملی و متن جامعه نقطه عطفی در مسیر توسعه پایدار ایران اسلامی محسوب می شود.
بر اساس آمار موجود در زمان حاضر مصرف برق در ایران چهار برابر میانگین جهانی است، گاز با 183 میلیارد متر مکعب گاز در سال، چهارمین مصرف کننده بزرگ گاز جهان است و سرانه مصرف روزانه آب در ایران بیش از 300 لیتر و در جهان 150 لیتر است یعنی 2 برابر میانگین جهانی است.
همچنین یافته های موجود حاکی از آن است که میزان مصرف سرانه کالری در ایران بیش از میزان توصیه شده روزانه است و سرانه مصرف نان و برنج پنج درصد، روغن 20 درصد و قند و شکر 38 درصد بیش از مقادیر توصیه شده در سبد غذایی مطلوب می‌باشد که بیماری های ناشی از مصرف زیاد آن ساختار بهداشت کشور را با مشکل مواجه کرده است.
تحلیلگران امور اقتصادی بر این باورند که در صورت استفاده بهینه از امورات یاد شده می توان میلیاردها ریال اعتبار جمع آوری از این محل را برای توسعه کشور هزینه کرد و مشکلات فراروی را یکی پس از دیگری از محل صرفه جویی آن برطرف کرد.
خبرگزاری ایرنا اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان 'ضرورت اصلاح الگوی مصرف در جامعه' را با حضور جهانگیر عابدی کوپایی استاد گروه مهندسی آب و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، حمیدرضا صفوی استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی اصفهان، محمود چیتیان مدیر سد و نیروگاه زاینده رود آب منطقه ای اصفهان، محمد شفائی مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان و پرستو ایران پور مدرس ارتباطات و کارشناس روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان برگزار کرد.
** الگوی مصرف در ایران نیازمند بازنگری است
استاد گروه مهندسی آب و رئیس دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت: کشور با چالش های متعددی در رابطه با منابع آب مواجه است که راه حل های جهانی در مورد آنها وجود دارد و در دهه های گذشته در مجامع دانشگاهی مطرح شده که فقط دانشجویان و افراد علمی شنونده آن بودند و چندان در جامعه مطرح نشده است.
جهانگیر عابدی کوپایی با بیان این که بخش های مختلف آشامیدنی و بهداشت، کشاورزی و صنعت مصرف کننده آب هستند، افزود : کشورهای دنیا برای حل این چالش ها به راه حل هایی رسیده اند.
وی با اشاره به این که جمعیت ایران در قرن گذشته 6 برابر و در چهار دهه گذشته 2 و نیم برابر شده است ، اظهارداشت: تامین امنیت غذایی این جمعیت به توسعه بخش کشاورزی و توسعه فعالیت های صنعتی منجر شده است.
وی با بیان این که بسیاری از صنایع آب بر، بر اثر آمایش ناصحیح در مناطق خشک و نیمه خشک مستقر شده است، اظهارداشت: تبعات گرمایش جهانی هم موجب بروز سیل های ناگهانی و خشکسالی های مکرر در مناطق خشک و نیمه خشک شده است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به این که افزایش جمعیت باعث توسعه بخش کشاورزی و فعالیتهای صنعتی شده است ، گفت : این چالش ها در دهه های گذشته در تمام مجامع دانشگاهی و همایش ها بررسی شده است اما شنونده آن فقط دانشجویان و افراد علمی کشور بودند و در جامعه چندان مطرح نشده است.
به گفته وی بخش های مختلف آشامیدنی و بهداشت، کشاورزی و صنعت مصرف کننده آب هستند و بخش محیط زیست و فضای سبز جدای از کشاورزی محسوب می شوند.
عابدی کوپایی بیان کرد : مدیریت عرضه آب تاکنون در کشور ما انجام نشده است و در سد سازی ها دهه های گذشته بیشتر مهندسی منابع آب توجه شده است.
وی اضافه کرد : باید به بخش نرم افزاری منابع آب هم توجه کنیم و علاوه بر مسائل فنی به عنصر انسان و محیط زیست هم توجه داشته باشیم.
** در آینده نزدیک 33 کشور با چالش حاد آب مواجه می شوند
عابدی کوپایی گفت : تغییرات جهانی و بررسی ها بر روی 167 کشور دنیا نشان می دهد که در آینده نه چندان دور 33 کشور دنیا با مسائل حاد آب مواجه خواهند شد و تنش های شدید آبی را تجربه خواهند کرد.
به گفته این استاد دانشگاه از این 33 کشور 14 کشور در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند که ایران هم جزو آنهاست.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : راه حل های زیادی برای مدیریت منابع آب در بخش های آشامیدنی، بهداشت، کشاورزی، صنعت و فضای سبز وجود دارد که باید استفاده کرد.
وی با بیان این که بیش از 100 تز فوق لیسانس و بیست رساله دکترا در این زمینه انجام شده است ، گفت : در بخش آشامیدنی و بهداشت مشکلات ابزاری وجود دارد که می توانیم با وسایل کاهنده مصرف آب را کم کنیم.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد : مردم کشور ما به مصرف زیاد آب عادت کردند و همانند کشورهای پیشرفته و پر آب مثل کشور سوئد آب مصرف می کنند.
وی اظهارداشت : مصرف سرانه آب در ایران به طور متوسط 200 لیتر در شبانه روز است که با مصرف آب در کشور پر آب سوئد برابری می کند.
** پایین بودن قیمت آب عامل بی توجهی در مصرف آن است
عابدی کوپایی با بیان این که 75 درصد آب منازل در آشپزخانه، حمام و دستشویی مصرف می شود، ادامه داد : بر اساس تحقیقی که در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد نشان می دهد که با استفاده از وسائل کاهنده می توان بین 30 تا 50 درصد در مصرف خانگی صرفه جویی کرد.
استاد دانشگاه گفت : 6 درصد منابع آب تجدید پذیر به آب آشامیدنی اختصاص دارد که نسبت به صنعت و کشاورزی مقدار کمی است اما هزینه زیادی برای تامین آب آشامیدنی و بهداشت انجام شده است.
وی گفت : در کشور ما با توجه به سوبسیدی که دولت برای آب آشامیدنی می دهد فقط 10 درصد هزینه را می پردازیم.
عابدی کوپایی بیان داشت : در اولین همایش آب آشامیدنی و بهداشت کشور مطرح شد که حتی اگر خانه های مردم اصفهان به صورت مجانی به وسایل کاهنده مصرف مجهز شوند باز هم به لحاظ اقتصادی به صرفه است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : قیمت آب در ایران بسیار پایین است و در صورتی که به همین منوال ادامه پیدا کند مردم مراقبت چندانی در مصرف آب نخواهند داشت.
به گزارش ایرنا، برآیندها مبین این است که تاکنون در مورد آب فقط نگاهمان به وزارت نیرو بود در حالی که همه وزارتخانه ها باید در این قضیه مسوولیت داشته باشند.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : همه بخش های صنعتی و کشاورزی کشور در زمینه آب و اصلاح الگوی مصرف باید دخالت داشته باشند.
وی با اشاره به این که باید شغل های جایگزین برای کشاورزان ایجاد شود، گفت : اگر شغل های جایگزین برای کشاورزان ایجاد شده بود امروز با این مشکلات حاد مواجه نبودیم.
وی تصریح کرد : الگوی غذایی کشورمان در 50 سال گذشته حبوبات بود اما به تدریج به سمت مصرف برنج تغییر پیدا کرد.
** نقش مردم در توزیع و تقسیم آب کمرنگ شد
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان افزود : قبل از دهه 40 شمسی توزیع و تقسیم آب در دست مردم بود و مردم نقش خیلی پر رنگی در این زمینه داشتند اما بعد از دهه 40 که سد سازی به میدان آمد نقش مردم بتدریج کمرنگ شد و تخصیص آب به دست دولت افتاد.
عابدی کوپایی با بیان این که قوانین موجود با توجه به شرایط کشور نیاز به بازنگری دارد، تصریح کرد: باید نقاط ضعف قوانین بازنگری و در مجامع علمی کشور به بحث گذاشته شود.
وی با اشاره به اینکه انجمن های تخصصی متعددی در کشور وجود دارد که باید از آنها استفاده کرد، گفت: هرگونه طرح جدیدی در رابطه با مسائل آبی ابتدا باید در انجمن های تخصصی مطرح شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینکه وضعیت آب ما در سال های آینده بدتر خواهد شد، خاطرنشان کرد: اکنون مهاجرت از مناطق خشک و نیمه خشک به سمت مناطق پر آب تر انجام می شود.
** تاکنون در بخش مصرف آب توجهی نشد
استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی اصفهان در میزگرد ایرنا با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی مصرف در برنامه ریزی و سیاستگذاری کشور و جامعه، افزود : تاکنون دولتی پیدا نشده که جای این یارانه را جابجا کند.
به حمیدرضا صفوی این استاد دانشگاه اصلاح الگوی مصرف وقتی انجام می‌شود که هندوانه را قاچی، سیب را دانه ای و انگور را خوشه ای خرید کنیم.
وی با بیان این که اقدامات اصلاحی در الگوی مصرف به زمان نیاز دارد، خاطرنشان کرد: در فرهنگ ملی ما آناهیتا یا نگهبان آب وجود دارد و از نظر مذهبی هم آب مهریه حضرت زهرا(س) محسوب می شود و برای آب و غذا احترام زیادی قائل بودیم.
صفوی اصلاح سیاست ها را زمان بر دانست و گفت: در 50 سال اخیر این موضوع با انحطاط مواجه شده است ما نمی توانیم در پنج سال آن را اصلاح کنیم.
وی با بیان این که اصلاح الگوی مصرف یک باور دو طرفه است، افزود: اصلاح الگوی مصرف باید در سیاستگذاری ها و مدیران و مردم ساری و جاری شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : الگوی مصرف در نظام مدیریتی به تنهایی جوابگو نیست و باید این هرم از هر دو طرف اصلاح شود تا کار به درستی انجام شود.
وی با بیان این که مدیریت منابع آب موضوع بسیار مهمی است و تامین آب و مصرف آب همانند دو بال مدیریت منابع آب محسوب می شوند.
صفوی افزود : گذشته تاریخی و در 40 سال اخیر بر اثر ضرورت ها و فشارهایی که مسئولان جامعه بوده در زمینه تامین آب بوده و به مصرف آب توجهی نشده است.
به گفته وی اصلاح الگوی مصرف آب در سه بخش کشاورزی، آشامیدنی و بهداشت و صنعت تقسیم بندی می شود و محیط زیست به عنوان یک موضوع فرابخشی مورد بررسی قرار می گیرد.
وی با بیان این که پدران و اجداد ما با مدیریت مصرف آب در کشور خشک و نیمه خشک آشنا بودند، بیان کرد : امروز ما توهم پر آبی پیدا کردیم و تصور می کنیم که می‌توانیم مثل کشورهای اروپایی آب مصرف کنیم.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که در 50 سال اخیر کسی به فکر استفاده صحیح و چند باره از آب نبوده است ، افزود: در زمان حاضر منابع آب سطحی و رودخانه های فصلی، تالاب ها و دریاچه ها خشک شده اند و دیگر منابع جدیدی برای عرضه نداریم.
صفوی با اشاره به این که باید باور سازی و فرهنگ سازی در این زمینه انجام دهیم و باور کنیم که آبی موجود نیست، افزود: بسیاری از مسئولان تصمیم گیران و نمایندگان و خبرگان، علم دارند ولی باور ندارند.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت : مردم پایه های این منشور و هرم هستند و باید شیوه های جدید سازگاری با کم آبی و بی آبی را تجربه کنند.
صفوی تاکید کرد: بعد از فرهنگ سازی و باور سازی باید اقدامات فنی مهندسی را انجام دهیم زیرا اصلاح الگوی مصرف فقط تک بعدی نیست ، مثلث آب، غذا و انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در صورتی که نتوانیم آب را به کشاورز بدهیم و تولید غذا کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد.
صفوی اضافه کرد : هرگونه سیاست و اقدام اصلاحی باید در سه بعد انجام شود در صورتی که کشاورزی را محدود کنیم باید به فکر جایگزین کردن غذای مطمئن از خارج باشیم و برای اصلاح الگوی مصرف باید محصولات کشاورزی را مدیریت کنیم یعنی یارانه را به محصول بدهیم.
صفوی با بیان این که وضعیت کشاورزان در 40 سال گذشته بدتر شده است ، گفت: باید نهاده ها را به قیمت واقعی به کشاورزان بدهیم و به محصول تولیدی آنها یارانه تعلق گیرد.
** قبل از انجام هر اقدامی باید آمایش سرزمین را انجام دهیم
مدیر سد و نیروگاه زاینده رود آب منطقه ای اصفهان هم در این میزگرد گفت: ما در سرزمین خشک و نیمه خشک قرار داریم و کویر به سمت ما در حال حرکت است ، با توجه به مصارف عمده باید قبل از هر اقدامی آمایش سرزمین را انجام دهیم.
محمود چیتیان افزود : باید آب آشامیدنی و بهداشت را از یکدیگر تفکیک کنیم و همه ملاحظات برای استقرار و فعالیت صنایع آب بر در منطقه در نظر گرفته شود.
چیتیان با اشاره به اینکه رودخانه زاینده رود از گذشته به عنوان یک رودخانه فصلی مطرح بوده است ،گفت: در زمان حاصر شرایط آب موجود در سد بد است اما مردم می گویند آب در سد وجود دارد.
به گفته وی بارگذاری، زیرساخت ها و باور سازی از مهمترین نکاتی است که در زمینه اصلاح الگوی مصرف مغفول مانده است بنابراین باید به آب به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه کرد و موضوع قیمت گذاری آن را مورد توجه قرار گیرد.
چیتیان با اشاره به اینکه آب در هر جا یک قیمتی دارد، تصریح کرد : قیمت واقعی آب با توجه به شرایط منطقه به اصلاح الگوی مصرف آب کمک می کند.
وی با بیان این که فرهنگ ما به صورت کلی فرهنگ صرفه جویی نیست ، گفت: مصرف سرانه آب سوئد 110 لیتر در روز است اما متوسط مصرف ما در فلات مرکزی 159 لیتر است.
وی با بیان این که آب جایگزین ندارد، افزود: باید اصلاح الگوی مصرف آب را جدی بگیریم چرا که بسیاری از صنایع بزرگ از جمله فولاد مبارکه، ذوب آهن، پالایشگاه و نیروگاه اصفهان به سمت استفاده از پساب رفته اند.
چیتیان با بیان این که در راستای اصلاح الگوی مصرف، نظارت بر صنایع را تشدید کردیم، گفت : باید رودخانه زاینده رود در روزها و فصل های مختلف و دبی های مختلف پایش شود.
به گزارش ایرنا، بر اساس منابع موجود، ایران در سال 2015 جزء 17 کشور اول دنیا از لحاظ بالاترین میزان مصرف انرژی شد و متوسط مصرف آن سه برابر جهانی است.
کارشناسان می گویند مجموع مصرف انرژی دنیا به صورت منفی در حال تغییر است ولی این امر در بعضی نقاط مانند خاورمیانه در حال رشد است.
بررسی جداول آماری منتشر شده شرکت مدیریت شبکه برق ایران حاکیست، تا پایان دی ماه گذشته بخش خانگی با مصرف 34.2 درصد برق کشور، بیشترین سهم مصارف این انرژی را به خود اختصاص داد.
تا پایان دی ماه سال گذشته، بخش های صنعت با 31.3 درصد، کشاورزی 15.9 درصد، عمومی 9.5 درصد، تجاری با 7.3 درصد و روشنایی معابر با 1.9 درصد، به ترتیب بیشترین مصارف برق کشور را به خود اختصاص دادند.
متوسط مصرف سرانه برق خانگی در ایران سه هزار کیلو وات ساعت است در حالی که متوسط مصرف جهانی زیر یکهزار کیلو وات ساعت است یعنی متوسط مصرف سرانه برق خانگی در کشور ما سه برابر متوسط جهانی است،
**بیش از 80 درصد مشکلات آب اصفهان در زمینه مدیریت است
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: استان در زمینه اصلاح الگوی مصرف آب و در زمینه مدیریت آب و نداشتن آمایش سرزمین با مشکل مواجه است.
محمد شفائی با بیان این که اصفهان متضرر ترین استان در این زمینه محسوب می شود، افزود: بیش از 80 درصد مشکلات آب استان در زمینه مدیریت است.
وی ادامه داد : استان اصفهان یک استان کویری محسوب می شود که نیازی به توسعه صنعت نداشته است.
شفایی اظهارداشت: شرکت آب منطقه ای در زمینه آموزش مخاطب فعالیت می کند اما برای یک سری از سوالات از جمله توسعه کشاورزی بالا دست و اولویت های آب آشامیدنی جوابی برای ارائه به مخاطبان نداریم.
وی با بیان اینکه شرکت آب منطقه ای یک شرکت اجرایی است، افزود: این نهاد کارهایی در زمینه آموزش و اصلاح الگوی مصرف آب انجام می دهد و در حد وسع خود ارتباط با آموزش و پرورش، زنان روستایی و کشاورزان برقرار می کنیم.
مدیر روابط عمومی آب منطقه ای اصفهان با اشاره به این که آب منطقه ای به عنوان دستگاه تاثیرگذار در این زمینه نتوانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند، گفت : اول باید مدیران، نمایندگان و تصمیم گیران کلان به مشکلات واقف باشند.
وی افزود : مردم نقش خود را به خوبی ایفا می کند و هر جایی از آنها کمک خواستیم به خوبی ایفای نقش کردند.
شفائی وظیفه ذاتی آب منطقه ای را تامین و انتقال آب برشمرد و گفت : امسال سال سختی را پشت سر گذاشتیم منابع آب زیرزمینی به مراتب وضع اسفبار تری نسبت به منابع آب سطحی دارند اما چون دیده نمی شوند به آنها توجهی هم نمی شود.
**گفت و گو و گفتمان سازی تنها راه اصلاح الگوی مصرف در جامعه است
مدرس ارتباطات و کارشناس روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: تنها راه برای مصرف درست و اصلاح الگوی مصرف در جامعه گفت و گو و گفتمان سازی است.
پرستو ایران پور با بیان این که همیشه سخت ترین گام، گام اول است ،افزود : اولویت برای انجام هر کاری سیاستگذاری است و زمانی که سیاستگذاری درستی برای کارها داشته باشیم، برنامه ریزی درستی هم انجام می شود.
وی با بیان این که همواره در تصمیم گیری ها باید با توجه به هزینه و سود حاصل از آن توجه کنیم ، تصریح کرد: برای رسیدن به توسعه در جامعه باید به دنبال حل مساله باشیم و حرکت سریع و پرشتاب برای پایان دادن مساله خودداری کنیم.
ایران پور بیان کرد: در راه رسیدن به توسعه از توجه به سه ارزش و نکته اساسی امرار معاش مردم، آزادی و اعتماد به نفس غفلت شده و فقط یک سری از الگوها را از کشورهای پیشرفته دنیا گرفتیم و وارد کشور خودمان کردیم.
وی با بیان این که مشارکت مردم در فرهنگ سازی یک اصل مهم محسوب می شود که جدی گرفته نشده است، اظهار داشت : چرخه های توسعه و اقتصاد جامعه باید با هم حرکت کنند و در صورتی که این چرخه ها با هم تداخل داشته باشند اتفاق های منفی را در جامعه به دنبال خواهد داشت.
این مدرس رشته ارتباطات گفت: الگوهای بومی برای حل مسائل جامعه باید ارائه شود و بومی سازی در علم انجام شود به عنوان مثال ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی کشور باید یک بخشی را بصورت تخصصی به روزنامه نگاری آب اختصاص دهد تا فهم درستی در این زمینه در جامعه ایجاد شود.
ایران پور با بیان این که باید آموزش جامعه را در ابعاد مختلف به ویژه مصرف آب ، برق و گاز جدی بگیریم، گفت: مسوولیت فهم درست جامعه علاوه بر اتخاذ سیاستگذاریها و برنامه ریزی های اصولی ، با رسانه هاست و سبک زندگی ما از رسانه ها گرفته می شود.
وی با اشاره به ضرورت افزایش ارتباط با دانشگاهها و مجامع علمی افزود : کودکان و نوجوانان هر مطلبی را که در سنین پایین بیاموزند تاثیر زیادی بر روی آنها خواهد داشت.
کارشناسان مصرف گاز در بخش خانگی ایران به گفته مسوولان شرکت ملی گاز به اندازه مصرف گاز کل اروپاست، براساس آمارهای ارائه شده جایگاه ایران در میزان مصرف گاز بعد از کشورهای امریکا و روسیه در رتبه سوم جهان قرار دارد.
آنان اصلاح الگوی مصرف در ابعاد مختلف را در شرایط کنونی ضروری دانسته و گفتند آموزش این راهبرد می تواند در کاهش آسیب های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش بسزایی داشته باشد.
آنان بر ضرورت ترویج اصلاح الگوی مصرف از نظام پایه آموزشی و فرهنگ سازی در جامعه و باور پذیری مدیران و مسوولان در اجرای این مهم و بازنگری در قوانین مربوط تاکید کردند.
به اعتقاد این کارشناسان اصلاح الگوی مصرف، نیاز به برنامه ضربتی و کوتاه مدت ندارد، بلکه نیازمند برنامه اصلاحی، فرآیند مدار و مستمر است که تحقق آن نیاز به کوشش همگانی و فرهنگ سازی دارد.
اسراف، تجمل گرایی و هدر دادن منابع در جامعه و خانواده ها امروز یکی از مهمترین مسائل اقتصادی است که آسیب های وارده بر بخش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن ها نیازمند بررسی های علمی است.
بیش از یک سوم فرآورده های غذایی در ایران به دلیل الگوی غلط مصرف هدر می رود که اگر آن را فقط با میزان مصرف آب مقایسه کنیم، بیش از 28 میلیارد مترمکعب آب کشور هدر می رود.
خشکسالی امسال کشورمان در 70 سال اخیر بی سابقه بوده است به همین دلیل مدیریت مصرف آب ، برق و گاز که به هم مرتبط هستند، باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
به اعتقاد کارشناسان امر کشور ما در وضعیت کنونی فاقد مدیریت یکپارچه انرژی اســت و اگر روند موجود ادامه یابد، آســیب های وارده به کشور در آینده نزدیک بســیار شدید و جبران ناپذیر خواهد بود.
7150/6026/
کپی شد
