به گزارش ایرنا از دفتر آیت الله احمد مبلغی، وی روز شنبه در همایش بین المللی «هزار سال مدرسه شیعه» در کشور آلمان افزود: در فقه شیعه سه وجه عقلانیت یعنی عقلانیت تطبیقی، تفکیکی و فلسفی وجود دارد که در گذر زمان بالیده اند.
وی ادامه داد: این عقلانیت ها از نظر اجتهادی نیز قابل برنامه ریزی، برجسته سازی، فعال سازی و تکامل پذیری می باشند.
مبلغی با اشاره به عقلانیت تطبیقی گفت: عقلانیت تطبیقی به معنای عقلانیت انسجام حاصل از تطبیق قواعد بر جزییات است که در صورت تکثیر قواعد، دامنه این انسجام تا آنجا به پیش می رود که عمده دانش فقه را در بر می گیرد و آن را به سمت همبستگی هرچه بیشتر سوق می دهد.
وی ادامه داد: قواعد نقطه های مهم، سرفصل ها و گلوگاه های دانش فقه را تشکیل می دهند که حامل های انسجام بخشی و منطق بخشی به فقه هستند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی یادآورشد: اگر قواعد فقهی واجد سه وصف رابطه طولی و هرمی، گستردگی دامنه و برخورداری از مضامین ناظر به واقعیت های زندگی باشند، سطح بالایی از عقلانیت تطبیقی در فقه شکل می گیرد.
مبلغی با اشاره به عقلانیت تفکیکی نیز گفت: عقلانیت تفکیکی عقلانیتی است که به طور عمده ناشی از وجود و حضور تفکیک های روشی مختلف در استنباط است که به مثابه روحی در فقه شیعه، جریان یافته است.
وی افزود: عقلانیت تفکیکی از یک سو اصول را به سمت تحلیل، توسعه و تولید قواعد به پیش می برد و از سوی دیگر مواجهه دانش فقه را با پدیده های بیرونی، یک مواجهه دقیق مرز گذار، تفکیک کننده و تمایزگذارنده قرار می دهد.
وی یادآورشد: تا حدودی می توان رد پای اجتهاد تفکیک گرا را در استنباط پاره ای از مسائل مستحدثه نیز یافت که در نگاه به این مسائل از خود نقش مثبت نشان داده است، اما حقیقت این است که اجتهاد تفکیک گرا هنوز راه نارفته بسیار دارد تا به نقطه برجسته برسد.
وی گفت: در اجتهاد تفکیک گرا، ظرفیت بسیار عمیق روشی نهفته که هنوز به خوبی و درستی شناخته نشده است و برای حل مسائل مهم اجتماعی قابل بکارگیری است.
مبلغی اظهار داشت: اگر اجتهاد تفکیک گرا به درستی شناخته و مستقر گردد دیگر مسائل مستحدثه(جدید) را بر مسائل گذشته به خاطر صرف وجود شباهت های صوری با آن ها حمل و قیاس نمی کنیم و به صدور حکم به حرمت و یا حلیت نسبت به آنها سریع مبادرت نمی ورزیم، بلکه استنباط را در چارچوب یک نگاه تفکیک گرا به سمت شناخت مولفه های ویژه موضوع جدید سوق می دهیم.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت: اجتهاد تفکیک گرا یک هسته ای در فقه شیعه است که هنوز نمادها، نمودها و جلوه های آن به کامل ظهور نیافته است، با اجتهاد تفکیک گرا می توانیم در قبال مسائل اجتماعی یک نگاه دقیق تر و اساسی تر داشته باشیم.
مبلغی با اشاره به این که دو نوع عقلانیت فلسفی معطوف به فقه تا به حال در شیعه شکل گرفته است، گفت: نوع اول، فلسفه حکم است که تحت عنوان علل الشرائع در شیعه شکل گرفته است.
وی گفت: از رهگذر نگاه تحلیلی می توان علل الشرائع وارد در ادبیات شیعی را به پنج سنخ فسلفه حکمیِ کلان تقسیم کرد و آن نزدیک شدن به خداوند، تنظیم روابط میان انسان ها، ایجاد روابط اخلاقی، ایجاد آسانی در زندگی و رهایی از عذاب اخروی است که اهل سنت نیز مشابه آن را هم دارند.
مبلغی گفت: شناسایی ظرفیت های اخلاقی و انسانی فقه و تقویت روشمند آن در چارچوب مبانی این دانش، تقویت رویکرد به واقعیت ها، (فقه واقعه گرا) و تعمیق روش موضوع شناسی از فواید این عقلانیت است.
وی ادامه داد: اگر بحث فلسفه فقه پا بگیرد، دانش فقه در آستانه تعمیق دو عقلانیت اخلاقی و اجتماعی قرار می گیرد.
مبلغی گفت: فقه باید اجتماعی شود و این یک مسیر تکاملی است.
در کنفرانس هزار سال مدرسه شیعه که در کشور آلمان در حال برگزاری است، اندیشمندان و محققانی از ایران، مصر، عراق و کشورهای اروپایی حضور دارند.
7401 / 1175 تنظیم: بهمن اطمینان ** انتشار: رضا علیمحمدی
انتهای پیام وی ادامه داد: این عقلانیت ها از نظر اجتهادی نیز قابل برنامه ریزی، برجسته سازی، فعال سازی و تکامل پذیری می باشند.
مبلغی با اشاره به عقلانیت تطبیقی گفت: عقلانیت تطبیقی به معنای عقلانیت انسجام حاصل از تطبیق قواعد بر جزییات است که در صورت تکثیر قواعد، دامنه این انسجام تا آنجا به پیش می رود که عمده دانش فقه را در بر می گیرد و آن را به سمت همبستگی هرچه بیشتر سوق می دهد.
وی ادامه داد: قواعد نقطه های مهم، سرفصل ها و گلوگاه های دانش فقه را تشکیل می دهند که حامل های انسجام بخشی و منطق بخشی به فقه هستند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی یادآورشد: اگر قواعد فقهی واجد سه وصف رابطه طولی و هرمی، گستردگی دامنه و برخورداری از مضامین ناظر به واقعیت های زندگی باشند، سطح بالایی از عقلانیت تطبیقی در فقه شکل می گیرد.
مبلغی با اشاره به عقلانیت تفکیکی نیز گفت: عقلانیت تفکیکی عقلانیتی است که به طور عمده ناشی از وجود و حضور تفکیک های روشی مختلف در استنباط است که به مثابه روحی در فقه شیعه، جریان یافته است.
وی افزود: عقلانیت تفکیکی از یک سو اصول را به سمت تحلیل، توسعه و تولید قواعد به پیش می برد و از سوی دیگر مواجهه دانش فقه را با پدیده های بیرونی، یک مواجهه دقیق مرز گذار، تفکیک کننده و تمایزگذارنده قرار می دهد.
وی یادآورشد: تا حدودی می توان رد پای اجتهاد تفکیک گرا را در استنباط پاره ای از مسائل مستحدثه نیز یافت که در نگاه به این مسائل از خود نقش مثبت نشان داده است، اما حقیقت این است که اجتهاد تفکیک گرا هنوز راه نارفته بسیار دارد تا به نقطه برجسته برسد.
وی گفت: در اجتهاد تفکیک گرا، ظرفیت بسیار عمیق روشی نهفته که هنوز به خوبی و درستی شناخته نشده است و برای حل مسائل مهم اجتماعی قابل بکارگیری است.
مبلغی اظهار داشت: اگر اجتهاد تفکیک گرا به درستی شناخته و مستقر گردد دیگر مسائل مستحدثه(جدید) را بر مسائل گذشته به خاطر صرف وجود شباهت های صوری با آن ها حمل و قیاس نمی کنیم و به صدور حکم به حرمت و یا حلیت نسبت به آنها سریع مبادرت نمی ورزیم، بلکه استنباط را در چارچوب یک نگاه تفکیک گرا به سمت شناخت مولفه های ویژه موضوع جدید سوق می دهیم.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت: اجتهاد تفکیک گرا یک هسته ای در فقه شیعه است که هنوز نمادها، نمودها و جلوه های آن به کامل ظهور نیافته است، با اجتهاد تفکیک گرا می توانیم در قبال مسائل اجتماعی یک نگاه دقیق تر و اساسی تر داشته باشیم.
مبلغی با اشاره به این که دو نوع عقلانیت فلسفی معطوف به فقه تا به حال در شیعه شکل گرفته است، گفت: نوع اول، فلسفه حکم است که تحت عنوان علل الشرائع در شیعه شکل گرفته است.
وی گفت: از رهگذر نگاه تحلیلی می توان علل الشرائع وارد در ادبیات شیعی را به پنج سنخ فسلفه حکمیِ کلان تقسیم کرد و آن نزدیک شدن به خداوند، تنظیم روابط میان انسان ها، ایجاد روابط اخلاقی، ایجاد آسانی در زندگی و رهایی از عذاب اخروی است که اهل سنت نیز مشابه آن را هم دارند.
مبلغی گفت: شناسایی ظرفیت های اخلاقی و انسانی فقه و تقویت روشمند آن در چارچوب مبانی این دانش، تقویت رویکرد به واقعیت ها، (فقه واقعه گرا) و تعمیق روش موضوع شناسی از فواید این عقلانیت است.
وی ادامه داد: اگر بحث فلسفه فقه پا بگیرد، دانش فقه در آستانه تعمیق دو عقلانیت اخلاقی و اجتماعی قرار می گیرد.
مبلغی گفت: فقه باید اجتماعی شود و این یک مسیر تکاملی است.
در کنفرانس هزار سال مدرسه شیعه که در کشور آلمان در حال برگزاری است، اندیشمندان و محققانی از ایران، مصر، عراق و کشورهای اروپایی حضور دارند.
7401 / 1175 تنظیم: بهمن اطمینان ** انتشار: رضا علیمحمدی
کپی شد
