محرم که فرا می‌رسد، گویی کاروان عاشورائیان از کنار دروازه‌های شهر اردبیل به سوی کربلا رهسپار می‌شود و مردم با سیاه‌پوش کردن بازارها، معابر، مساجد و اماکن عمومی، برای عزاداری‌های خالصانه و عاشقانه توام با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی آماده می‌شوند.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: واقعه کربلا با صد زبان که روایت شود باز نامکرر است و بسان شعله ای سرکش، در دلها زبانه می‌کشد و بخصوص در ماه محرم، ذهن و ضمیر عاشقان و دلباختگان به اهل بیت (ع) را مجذوب خویش می‌کند.
دیار دارالارشاد و دارالایمان اردبیل که محل زندگانی شیوخ، عرفا و فضلایی همچون شیخ صفی الدین اردبیلی و مقدس اردبیلی بوده و در استقرار حکومت یکپارچه شیعی به همت صفویان نقش مهمی داشته است، ماه محرم را با آئین‌ها و برنامه‌های خاصی گرامی می‌دارد و شکوهمندی این برنامه‌ها به حدی است که اردبیل، به عنوان قطب عزاداری‌های ماه محرم، الگویی برای سایر مناطق کشور محسوب می‌شود.
جایگاه شاخص اردبیل در سوگواری‌های محرم
مدیرکل تبلیغات اسلامی اردبیل، این استان را جایگاه اصلی عزاداری ماه محرم در کشور عنوان کرد و گفت: طبق مشاهدات و گزارش‌ها، برنامه‌های ماه محرم اردبیل از هشتم ذیحجه هرسال آغاز می‌شود و این امر در کشور، بی سابقه و این نشانگر ارادت و محبت خاص اهالی اردبیل به آستان مقدس اباعبدالله الحسین (ع) است و باید در غنا و توسعه محتوای برنامه‌ها بیشتر تلاش کنیم.
حجت‌الاسلام قاسم جعفرزاده مصداق‌های عزاداری در استان اردبیل را در دو بخش مرکز استان و شهرستان‌های تابعه عنوان و خاطرنشان کرد: برنامه‌های ماه محرم در شهر اردبیل و با اشتراکات موجود در شهرستان‌های تابعه برگزار می‌شود، که در اردبیل آغاز برنامه‌های عزاداری از سالروز شهادت حضرت مسلم بن عقیل (نهم ذیحجه) با عزاداری محله عالی قاپو (دروازه) آغاز می‌شود و این خود سمبل آغاز عزاداری ماه محرم در استان و به تبع آن در کشور است.
محمود صفری شهردار اردبیل نیز پیشینه عزاداری‌های ماه محرم در اردبیل را بسیار غنی و مهم دانست و گفت: عزاداری ماه محرم ریشه در تاریخ فرهنگ اردبیل دارد و تمام برنامه‌ها در ماه محرم با محوریت مردم و با زمان‌بندی مشخص و با نظم خاصی برگزار می‌شود.
وی با اشاره به فضاسازی محیط شهری متناسب با ماه محرم، افزود: اردبیل علاوه بر شهر گردشگری، شهر مذهبی نیز محسوب می‌شود و در ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) مسافران زیادی به منطقه سفر می‌کنند و باید فضاسازی محیط شهری به صورت شایسته انجام گیرد.
صفری حفظ ارزش‌های دینی و مذهبی، تبیین فلسفه محرم و عاشورای حسینی و حفظ و گسترش فرهنگ محرم در جامعه به ویژه در بین جوانان و نسل آینده را از اهدف آئین‌های ماه محرم برشمرد و از تجلیل پیرغلامان حسینی در این ماه خبر داد.
طشت‌گذاری؛ نماد آغاز عزاداری‌ها
یکی از ِآئین هایی که به عنوان سرآغاز و مقدمه برنامه‌های ماه محرم تعریف و شناخته شده ، مراسم طشت گذاری در مساجد و حسینیه‌هاست که در اردبیل از قدمتی دیرینه برخوردار است و عاشقان امام حسین (ع) به درک شدت تشنگی امام و یارانش در کربلا و به نیت سیراب ساختن تشنه‌کامان عاشورا، طشت‌هایی را از آب گوارا پر کرده و با دست ریش سفیدان و بزرگان وارد مساجد و حسینیه‌ها می‌کنند.
سوگواران حسینی با مشاهده طشت‌های آب بر روی دوش بزرگان هیئات و مساجد، با اشک و آه به عزاداری مشغول می‌شوند و مداحان با خواندن سوزناکترین نوحه‌ها و احوالات تشنه‌گان کربلا، در غم آنان ناله سر می‌دهند و سوگواری می‌کنند.
تبرک و تیمن از آب زلال طشت‌ها نیز در بین اهالی مرسوم است و با رعایت بهداشت فردی و جمعی، مقداری از آب طشت‌ها در بین عزاداران تقسیم می‌شود و طشت‌های آب به طور معمول تا پایان ماه محرم در مساجد و تکایا در معرض دید قرار می‌گیرد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی اردیبل درباره آئین دیرینه و سنتی طشت گذاری ماه محرم در شهر اردبیل گفت: امسال این آئین در محل حسینیه اوچدکان در تاریخ ۲۶ ذیحجه (چهار مرداد) و در روز ۲۷ ذیحجه (پنج مرداد) در مسجد جامع اردبیل اجرا می‌شود و در ادامه، مساجد اعظم و محلات شش‌گانه از جمله طوی، اوچدکان، سرچشمه، پیر عبدالملک، گازران، عالی قاپو نیز این رسم دیرینه را با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و با توجه به سلامت و صحت عزاداران اجرا خواهند کرد.
حجت الاسلام قاسم جعفرزاده به محل عبور دسته عزاداری ماه محرم از محل بازار تاریخی زرگران اردبیل و مشکل تعمیر و ساخت و ساز ورودی این بازار اشاره کرد و گفت: در صورت تکمیل بهسازی این مکان، دسته‌روی خیابانی و عزاداری سنتی در بازار تاریخی، همچون سال‌های گذشته اجرا و در غیر این صورت مسیر جایگزین به دستجات معرفی خواهد شد.
تاکید بر ترویج بهداشت در کنار تحکیم باورها
مدیرکل تبلیغات اسلامی اردیبل با اشاره به وضعیت شیوع مجدد کرونا، تغییر در نحوه اجرای برنامه‌های فرهنگی و دینی را برای حفظ سلامت عمومی لازم شمرد و گفت: باید با در نظر گرفتن شرایط موجود و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، هم عزاداری را به نحو شایسته اجرا کنیم و هم به سلامت و عافیت مردم اهمیت دهیم.
