به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت درگذشت پروفسور حیدر باش مروری خواهیم داشت بر آثار و اندیشه وی.
مقدمه
نام حیدر باش اگر چه شاید برای برخی در ایران ناشناخته باشد، اما وی جزو رجال نام آشنای کشور ترکیه بود. وی با روحی مملو از عشق به حقایق هستی رشد یافت. او که ریاست حزب مستقل(BTP) ترکیه را بر عهده داشت، به یاری حزب تأثیر گذارش، فعالیت‌های برجسته ای در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی ترکیه به انجام رساند.
کرونا اما این شخصیت برجسته را در ۷۳ سالگی به دیدار محبوب شتاباند. پروفسور حیدر باش که از برادران اهل سنت بود، تحقیقات گسترده‌ای در رابطه با اهل بیت انجام داده بود و جزو شخصیت‌هایی به حساب می‌آمد که در حوزه وحدت بین مسلمانان گام‌های بسیار بلندی برداشته بود. وی اهل بیت را حقیقت و ذات اسلام می‌دانست و سعادت هر فرد را در محبت به این خاندان متصور بود.
وی بالای ۱۴ الی ۱۵ هزار صفحه، نوشته‌های فاخر در زمینه تشریح زندگی اهل بیت (ع) داشته است و از پیشگامان تأسیس دانشگاه اهل بیت در ترکیه می‌باشد.
نکته جالب و قابل توجه در این مختصر آنکه: مرحوم حیدر باش وصیت کرده بود که با پرچم امام حسین (ع) دفن شود. همین عشق به اهل بیت بود که درگذشتش برای جامعه اهل تشیع نیز بسیار تلخ بود.
وی هم عالم دینی، هم نظریه پرداز اقتصادی و همچنین سیاست مدار بود. خدماتی که آن مرحوم برای معرفی اهل بیت پیامبر لوجه الله انجام داد باقی خواهد ماند و برای آن جناب در حکم صدقه جاریه و جوشان خواهد بود.
نظریه اقتصاد ملی (مقاومتی) او، بعد از این پدیده کرونا و تغییر عمیق که در ساختار اقتصادی دنیا در پی دارد، اهمیت و توجه بیشتری از محافل اقتصادی به خود خواهد گرفت.
با این مقدمه در ادامه برای آشنایی بیشتر با آن دانشمند بزرگ به شرح کلیاتی از تحصیلات و فعالیت‌ها، گرایشات، مواضع‌ها وآثار ایشان می‌پردازیم:
الف) تحصیلات
پروفسور حیدر باش در سال ۱۹۴۷ در شهر ترابزون (Trabzon) ترکیه دیده به جهان گشود. وی تحصیلات خود را، از ابتدایی تا دبیرستان در شهر ترابزون به انجام رسانید و در سال ۱۹۷۰ از دانشسرای عالی اسلامی که معادل دانشکده ادبیات امروز بود فارغ التحصیل شد.
سپس تحصیل خویش را در مقاطع کارشناسی ارشد، دکترا و پروفسوری در دانشگاه دولتی باکو(Baku) آذربایجان به اتمام رسانید. هم در زمینه اسلام و هم اقتصاد تخصص داشت.
ب) مواضع سیاسی
حیدر باش از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۲۰ رئیس حزب ترکیه بزرگ بود، وی قبل از این حزب مدتی با آقای نجم الدین اربکان همکاری داشت که پس از مدتی، اربکان ایشان را از حزب دور کرد.
حیدر باش که از نظریه پردازان بزرگ اقتصادی بود به نظریه اقتصاد ملی (معادل اقتصاد مقاومتی در ایران) اعتقاد داشت. در راستای ارائه نظریات اقتصادی خویش به روسیه دعوت شده بود. در بحران سوریه هم منتقد شدید سیاست‌های اردوغان بود و می‌گفت: اگر این بحران پیش نمی‌آمد، قصد داشتم مدتی در سوریه زندگی کنم. ایشان به روابط بین کشورهای اسلامی بالاخص در زمینه‌های اقتصادی خیلی اهمیت می‌داد.
ج) گرایشات مذهبی
ایشان از مریدان طریقت قادریه شاخه اجمال بود، در این باب لازم به یادآوری می‌باشد که طریقت قادریه خود را منتسب به امام علی (ع) می‌دانند؛ به عبارت دیگر از نگاه آنها امام علی (ع) ولی الله الاعظم است و پیر اول، لذا پیروان این طریقت در سراسر دنیا، علاقه خاصی به ائمه و بالاخص امام علی (ع) و سلسله ذهبیه دارند.
د) آثار
وی تألیفات زیادی داشته که در ذیل به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم. همچنین طی ۲۰ سال اخیر ، در باب معرفی اهل بیت از طریق مجلات خویش (نصیحت - پیام - اجمال) و کانال‌های تلویزیونی خود(meltem tv - mesaj tv) نقش به سزایی داشته است.
۱) مدل اقتصاد ملی
۲) اسلام و مولانا
۳) اهل بیت؛ محور توحید
۴) امام علی (ع)
۵) حضرت فاطمه (س)
۶) امام حسن (ع)
۷) امام حسین (ع)
۸) امام زین العابدین (ع)
۹) امام محمد باقر (ع)
۱۰) امام جعفر صادق (ع)
۱۱) امام رضا (ع)
۱۲) حقوق زن در اسلام
۱۳) (Mili devlet sosyal devlet)دولت ملی دولت اجتماعی
۱۴) ذکر در اسلام
۱۵) اسرار حکمت
۱۶) سنت قرآن عملی
۱۷) آتاترک خوش آمدی
۱۸) اتحاد ملی و دینی
آیت الله عاملی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل در پی درگذشت پروفسور حیدر باش پیام تسلیتی صادر کرد، متن پیام به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
ملت معظم و مفخم ترکیه؛
«إنا لله و إنا إلیه راجعون»
با کمال تأسف و تأثر و تلهف اطلاع یافتیم جناب مستطاب پروفسور حیدر باش (طاب‌ثراه و جعل الجنة مثواه) به ندای حضرت احدیت لبیک و دار فانی را وداع گفتند.
ایشان اندیشمندی متفکر، دانشمندی متعمق، اقتصاددانی المعی، مصلحی اجتماعی، سیاستمداری دوراندیش، نویسنده‌ای پرتوان و پر اثر و مخصوصاً مبلغی بسیار استثنایی برای مرام و افکار اهل بیت و بزرگ داعی و منادی وحدت در کشور دوست و عزیز ترکیه بودند.
ایشان با مطالعات عمیق دینی و مخصوصاً با اشراف بسیار ستودنی به افکار و اندیشه و سیره اهل بیت (علیهم السلام) و با تسلط شایسته به فن خطابه و داشتن حسن سلیقه و ذوق سرشار و قریحه پربار و با در اختیار داشتن چندین کانال هوایی و مجلات متعدد و با ده‌ها تألیفات نفیس و فاخر، خدمات عظیم و ماندگاری به تراث عظیم حضرت ختمی مرتبت یعنی اهل بیت (علیهم السلام) که بزرگ نقطه اشتراک مذاهب اسلامی است تقدیم کردند.
هیچ تردیدی نداریم که فقدان آن بزرگ مرد محقق و متتبّع ضایعه‌ای جبران ناپذیر برای دوستان و عاشقان اهل بیت می‌باشد اما بدون شک خط اعتقادی مبارکی که آن اندیشمند بزرگ در جامعه امروز ترکیه بنا نهادند زنده، پویا، پرنشاط و پر رهرو خواهد ماند «وَ أَمَّا ما یَنْفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الْأَرْضِ» و موجب شادی روح و روان او و سبب بارش غفران الهی به ابدیت او خواهد بود.
مطمئن هستم که ایشان با این معامله بزرگی که با اهل بیت انجام دادند مورد الطاف خاص خداوندی و شفاعت حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) و مورد عنایات خاصه اهل بیت (علیهم السلام) خواهند بود و با روح و ریحان به محضر آنها وارد خواهند شد.
برای من شرف بزرگی است که از طرف خودم و عاشقان اهل بیت (علیهم السلام) در ایران اسلامی این ضایعه را به ملت بزرگ ترکیه و دلدادگان اهل بیت (علیهم السلام) و اعضا حزب ترکیه مستقل تسلیت عرض نمایم.
از خداوند متعال برای آن عزیز از دست رفته علوّ درجات و حشر با پیامبر اعظم و اهل بیت (علیهم‌السلام) و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل و برای دوستداران و موالیان اهل بیت تسلای الهی را مسئلت دارم.
سید حسن عاملی
۲۸ فروردین ماه ۱۳۹۹ / ۱۶ آوریل ۲۰۲۰
