بیست، سی نفر بر روی فرشهای کهنهای که بر کف سیمانی انباری پهن شده، نشسته اند، برخی ولو شدهاند و برخی نیز بر پشتیهایی رنگ و رو رفته تکیه زدهاند، پکهای پیدر پی، قل قل آب قلیان ، دودهای غلیظی که بر حلق فرو رفته و پرحجم در هوا منتشر میشود، نیهای قلیانها به هم تعارف و از این لب به آن لب منتقل میشود، برخی کم وسن و سالها هم مسابقه خلق اشکال مختلف از دود بیرون داده از حلق خود به راه انداختهاند.
اینجا در زمانه کرونا بزمی شبانه برپاست، هیچکس ترسی ندارد، جوانها همه چیز دنیا را به شوخی گرفته و گویی در حال رقص و پایکوبی با ویروس کرونا هستند.
اینجا کسی کرونا را باور ندارد، حتی آن جوانی که سرفههای خشک و پی در پی امانش را بریده و عرق از سر و رویش میریزد؛ یکی می گوید: کرونا مرونا همهاش افسانه است ، دیگری خندهکنان از اینکه کرونا با جوانها کاری ندارد و اگر بیاید هم خفیف آمده و میرودف می گوید!.
صاحب این بساط نیز میگوید: بی خیال کرونا، نباید که زن و بچه من از گشنگی بمیرند ، برای همین انباری کلی اجاره میدهم ، تازه صاحب انبار نیز از آشنایان بوده و لطفی کرده و این محل را برایم جور کرده است.
با تلخندی آهسته زیر لب زمزمه میکند: اکثر اینها بدنشان آنقدر دود و کثافت دیده که کرونا نیز از آنها میترسد، دلواپس آنها نباش.
اما گویی او از آینده نامشخص این جوانها، نوجوانان و خانوادههایشان و دست کم وضعیت خطرناک خود و زن و بچه هایش غافل است.
پس از تعطیلی قلیانسراها در اردبیل و دیگر شهرها کم نیستند چنین مکانهایی که به صورت پنهانی در مناطق مختلف استان درحال شکلگیری است، در روستاها نیز هنوز به صورت پنهان و آشکار قلیانسراها و قهوهخانهها مشغول فعالیت هستند.
برخی از قهوهخانهها پنهانی به فعالیت شبانه روی آوردهاند ، برخیها با مشتریان خاص خود و پشت کرکره های بسته فعال هستند و در روستاها نیز تعدادی از مغازه ها کارکردی دوگانه داشته و در کنار فروش اجناس خدمات قهوهخانهای از جمله قلیان ارائه میدهند.
به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه کرونا، ویروسی است که از طریق تنفس به دیگران منتقل میشود، افرادی که به صورت جمعی از قلیان مشترک استفاده کنند با سرعت و شدت بیشتری احتمال مبتلاشدن به این ویروس را دارند و قلیان توان انتقال تمام عفونتهای دستگاه تنفسی از جمله کرونا را دارد.
به گفته آنها، حضور در محیطهای جمعی و شلوغ، تماس با اشیا و محیطهای آلوده باعث انتقال سریع این ویروس میشود، همچنین مصرف و مواجهه با دود محصولات دخانی بر تضعیف سیستم ایمنی و مستعد شدن بدن برای ابتلا به بیماری ها موثر است و استفاده از وسایل و ابزارآلات قلیان، افزایش ریسک خطر این بیماری را به همراه دارد.
قهوه خانه و قلیانسراها با توجه به ریسک خطر خود جزو نخستین مکانهایی بودند که نسبت به تعطیلی آنها اقدام شد، اما گویی جامعه همچنان باید بیشترین دردسر را با جوانان معتاد به قلیان و دود سیگار باید داشته باشد.
رصد اقدامات ارگانهایی بهداشتی حکایت از این دارد که بیشترین موارد برخورد قانونی در استان اردبیل با قلیانسراها بوده و تقریبا روزی نیست که گزارشی از کشف و برخورد با فعالان غیر مجاز در این عرصه ارائه نشود.
اواسط اسفند ماه در نخستین مرحله برخورد با متخلفان 102 چایخانه و قلیان سرا در استان اردبیل پلمب شدند.
اواخر اسفندماه ماموران مرکز بهداشت محیط شهرستان اردبیل با شناسایی ۲۶ مکان که پس از بستهشدن قلیانسراها اقدام به عرضه قلیان میکردند، آنها را پلمب کردند.
در شهرستان نیر هم چهار قلیانسرا که پس از ممنوعیت فعالیت قلیان سراها در روستاهای این شهرستان شروع به فعالیت کرده بودند از سوی پلیس شناسایی و پلمب شدند.
در شهرستان خلخال نیز 29 قلیان سرا پلمب شد که یکی از آنها شبانه و به صورت چراغ خاموش، فعالیت می کرد و در دیگر شهرستانهای استان نیز وضعیت مشابهی حاکم است.
مسوولان بهداشتی در استان اردبیل میگویند که با وجود برخوردهای قانونی هنوز عدهای هستند که علیرغم آگاهی نسبت به خطرات ویروس کرونا همچنان اقدام به تجمع و برپایی جمعهای قلیانکشی میکنند.
دکترعمران خسروی زییس مرکز بهداشت شهرستان اردبیل می گوید: برخی افراد بیمسوولیت و بیتوجه به هشدارهای بهداشتی با ایجاد مراکز مخفی در برخی مناطق شهر و روستاها، بساط شب نشینی و قلیان برپا کرده و سلامت خود،خانواده و جامعه را هدف قرار دادهاند.
وی بیان کرد: متاسفانه برخی افراد با سلامت مردم بازی نموده و عده ای از افراد نیز سلامت خود و جامعه را به سخره گرفته اند.
وی روز شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون بیش از ۱۵۰ مرکز تجمعی، قهوهخانه و مرکز عرضه قلیان در شهر و روستاهای اردبیل پلمب شده که تعداد قابل توجهی از آنها مربوط به روزهای اخیر بوده است.
دکتر خسروی از خانوادهها خواست تا با حساسیت بیشتر در قبال سلامت خانواده خود از حضور فرزندانشان در اینگونه مراکز تجمعی ممانعت کنند.
اما اینکه چرا با وجود سختگیریها هنوز وسوسه ایجاد و فعالیت قلیانسراها به صورت پنهانی در استان وجود داشته و عده قابل توچهی بویژه جوانان از آنها استقبال میکنند علت های مختلفی دارد.
بهگفته برخی کارشناسان، عدم حساسیت لازم به ممنوع کردن و دستکم سختگیری مصرف دخانیات در سالهای اخیر و روی آوری گسترده نوجوانان و جوانان به قلیان کشی در قلیان سراها و حتی معابر و گردشگاه ها بعنوان یکی از عواملی است که امروز نتیجه آن به صورت ایجاد قلیانسراهای پنهان و حتی بدتر از آن در مصرف قلیان در پارکها و گردشگاهها مشاهده میشود.
برخی نیز معتقدند که وجود تقاضای زیاد از سوی قشر جوان و وسوسه درآمدزایی از سوی عدهای افراد سودجو نیز علت دیگر برگزاری تجمعهای شبانه و پنهانی و قلیانکشی در مناطق مختلف میباشد.
همچنین با توجه به افزایش قهوه خانهها ، قلیانسراها و کافیشابها در سالهای اخیر تعداد زیادی فرصت شغلی در استان ایجاد شده که با تعطیلی آنها اکنون افراد زیادی با مشکل بیکاری مواجه شدهاند و برپایی جمع های قلیان کشی شاید راهی برای فرار از مشکلات آن باشد.
با توجه به هزینه کم راهاندازی کسب و کارهای مربوط به قلیانکشی بویژه از نوع غیر مجاز و پنهانی آن ، تعداد قابل توجهی از افراد بیکار شده در نتیجه تعطیلی قلیان سراها به برپایی تجمعهای شبانه و قلیانکشی بویژه در مناطق حاشیهای شهرها و روستاها روی آوردهاند.
در حالی که مبارزه به کرونا در کشور سمت و سویی بسیار جدی یافته ارگان های بهداشتی و انتظامی در استان میبایست بیشر از این در باره تخلفات برخی از افراد سوددجو و اقدامات نااگاهانه جوانان و نوجوانان شدت عمل به خرج داده و با آن مقابله کنند.