به گزارش جماران؛ حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین کاظمی در بخش استفتائات مرکز فقهی امام محمد باقر(ع) فعالیت دارد. ایشان در گفت و گو با نشریه حریم امام به ارزیابی آثار مرحوم آیت الله سید احمد شبیری زنجانی و ارتباط ایشان با حضرت امام پرداخت.
انگیزه اصلی از تأسیس مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام چه بوده است؟ همچنین بفرمایید که چه نسبتی میان مرکز فقهی و مدرسة امام محمدباقر علیهالسلام برقرار است؟
اهتمام حضرت آیتالله العظمی سید موسی شبیری زنجانی به فقه و ماندگاری آن موجب شد که ایشان از سال 1380 مدرسة فقه و اصول را تأسیس کنند.
معمولاً طلبهها پس از اتمام پایه ششم و با قبول در آزمون کتبی و شفاهی میتوانند در این مدرسه پذیرش بشوند. طلبهها پس از دوره چهار ساله سطح و سپس دوره هفت ساله خارج میتوانند از مدرسه فقهی امام محمدباقر علیهالسلام فارغالتحصیل بشوند. اکثر دوستانی که در مجموعه مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام فعال هستند، از فارغالتحصیلان آن مدرسه هستند که بسیاری از آقایان مدرسه الان از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه میباشند و بسیاری از همان گروه اساتید در اینجا مشغولاند. یعنی آثار مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی و آثار حضرت آیتالله العظمی شبیری زنجانی که در این مرکز کار و تدوین میشوند، به دست این دوستان تحقیق و تنظیم شده و میشوند.
در طول این مدتِ کار روی آثار مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی، آثار ایشان را از نظر علمی چگونه ارزیابی کردهاید؟
جامعیت مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی در میان علما و حوزویان بسیار برجسته بوده است؛ یعنی در کنار زهد و تقوای خاصشان، تصنعی در رفتارهای ایشان وجود نداشت. معمولاً یکسری رفتارهای تصنعی در بسیار از ما عادت میشود؛ اما شخصیت مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی از این مسئله مبرا بود.
همزمان با نگارش کتاب «الکلام یجر الکلام» جنگ جهانی دوم آغاز میشود و ایشان جزئیات جنگافزارهایی که در این جنگ به کار رفته را در کتابشان اشاره میکند و وقایع تاریخی آن زمان را ذکر میکند؛ این نشان میدهد که ایشان روزنامههای آن موقع را به دقت میخواند و از آنها یادداشت برداری میکرد. اهتمامشان به نوشتن تواریخ عجیب و جالب بود.
از ارتباط ایشان با حضرت امام اگر مطلب جالب و خاصی در ذهنتان دارید برای ما هم بیان کنید.
حضرت آیتالله شبیری زنجانی در کتاب جرعهای از دریا بهطور خاص درباره مرحوم والدشان مطالبی بیان فرموده است. در لابهلای مطالبی درباره رابطه ایشان با حضرت امام و اینکه در قضیه دستگیری حضرت امام و اجتماع علما در منزل آیتالله سید احمد زنجانی نیز اشارهای کرده است. حتی در زیرزمین منزل ایشان اعلامیههای امام چاپ و تکثیر میشد.
واسطه ارتباط حضرت امام با آیتالله سید احمد زنجانی، میرزا عبدالله مجتهدی بود. رفته رفته رفاقتشان بسیار صمیمی میشود. تا جایی که وقتی امام در نجف اشرف در تبعید به سر میبرد، میان این دو شخصیت نامهنگاریهایی رد و بدل میشد. از محتوای نامهها برمیآید که رفاقت و علاقهشان به همدیگر چقدر زیاد است.
از ویژگیهای علمی و اخلاقی حضرت آیتالله العظمی سید موسی شبیری زنجانی برای ما بفرمایید.
همانطور که میدانید حضرت آیتالله شبیری زنجانی در خانواده اهل علم و خاندان فقاهت به دنیا آمده و رشد کرده است. ایشان از همان ایام طفولیت و نوجوانی در قم حضور داشته است. به واسطه ارتباطشان با امام موسی صدر، با خاندان آقای صدر ارتباط نزدیکی دارند. اولین درس خارج را نزد آیتالله سید صدرالدین صدر خواندند. با مراجع و بزرگان هم ارتباط وثیقی داشتند و دارن.
آیتالله شبیری زنجانی در خاطرات خود فرموده است: «فقدان دو نفر برای من خیلی خسارت بار بوده است: یکی مرحوم والدم، نه از آن جهت که پدرم باشند، بلکه از این نظر که از جنبههای علمی و فقهی و ذوقی ایشان بهرههای زیادی بردهام؛ دوم... » این بیانات جایگاه مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی را میرساند که با قدرت علمی و فقهی و ذوق ادبی مبتکر بود.
یکی از ویژگیهای آیتالله العظمی سید موسی شبیری زنجانی این است که در تک تک جملاتشان و تعابیری که به کار میبرند، دقت میکنند. در بیاناتشان فرمودهاند که رابطه مرحوم والدم و امام پُرمعنویت بوده است. هر دو این بزرگوار به جنبههای اخلاقی در حوزه اهتمام ویژهای داشتند و این اهتمام ناشی از خلوصشان بود. هر وقت در تدریس نکته اخلاقی میگفتند، واقعاً آن را از سر اعتقاد بیان میکردند؛ به همین خاطر بیانات اخلاقیشان در مخاطبان اثر میگذاشت.
حضرت آیتالله شبیری زنجانی درباره رفاقت خوب میفرمایند: «انسان باید با کسی همکلام شود که پس از آن احساس خسران نکند و احساس کند در همان مسیری قرار دارد که اهلبیت علیهمالسلام به ما توصیه فرمودند، از جمله رفاقت خوب همین است. رفاقت مرحوم والدم با امام از همین نمونه رفاقتهای خوب بود.»
