وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با پایگاه خبری «المانیتور» به توضیح مواضع تهران در قبال موضوعاتی چون بحران سوریه، یمن و همچنین مصوبه جدید کنگره آمریکا در اعمال محدودیت سفر به ایران، پرداخت.
به گزارش جماران به نقل از مهر، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه ای که پس از حضور در نشست نیویورک درباره حل بحران سوریه با پایگاه خبری «المانیتور» داشت، از اقدام واشنگتن مبنی بر محدودیت صدور روادید برای آنهایی که به ایران سفر می کنند، انتقاد کرد و گفت اکنون منتظر تصمیم واشنگتن هستیم تا ببینیم که چطور می‌خواهد خود را با تعهداتش در برجام، تطبیق دهد. وی در ادامه درباره مسائل مختلفی چون روند مذاکرات صلح سوریه، بحران یمن، روابط تهران - ریاض و همچنین اقدامات اخیر ترکیه در قبال روسیه و عراق پرداخت.
در ادامه به بخش هایی از این مصاحبه می پردازیم.
المانیتور به عنوان نخستین سؤال از وزیر امور خارجه ایران پرسید آیا می توان گفت که تصمیم برای عدم اشاره به نام «بشار اسد» در قطعنامه شورای امنیت توافقی بود برای اینکه یک عدم توافق باقی بماند و حل آن به مسئله دیگری موکول شود و یا اینکه تفاهمی فراتر از این صورت گرفته تا مردم سوریه بتوانند در انتخاباتی آزاد که تحت نظارت جامعه بین الملل انجام می گیرد، درباره آینده خود تصمیم گیری کنند؟
ظریف در این باره پاسخ داد: آنچه برای جامعه بین الملل اهمیت دارد این است که به جای دیکته کردن مفاد گفتگو سعی کند تا مذاکره بین سوری ها را تسهیل کند. در طول چهار و نیم سال گذشته یا دستکم بعد از همان چند ماه ابتدایی که همه در هر دو طرف فکر می کردند این قضیه ظرف مدت چند ماه فیصله پیدا می کند، بعد از آن و در طول چهار سال گذشته، تلاش ها برای پایان دادن به این شرایط به این دلیل ناکام ماند که برخی تمایل داشتند تا نتیجه مذاکرات را پیش از آنکه مذاکرات آغاز شود تقریبا به عنوان یک پیش شرط برای شروع مذاکرات، تعیین کنند.
وی در ادامه گفت: واقعیت این است که شما باید مذاکره را آغاز کنید و سپس در طول روند گفتگو ها به نتیجه برسید، نه اینکه پیش از آغاز مذاکرات به نتیجه برسید. حال نتیجه باید آن چیزی باشد که مورد نظر مردم سوریه نه آنچه که ما در این اتاق به آن فکر می کنیم یا در یکی اتاق های زیبای هتلی در نیویورک، وین یا هر جای دیگر.
ظریف در ادامه به موضوعات مورد اختلاف ایران در روند مذاکرات اشاره کرد که شامل اختلاف نظر درباره گروه های تروریستی، نحوه پیشرفت روند سیاسی برای رسیدن به یک دولت وحدت ملی و مخالفت با توهم توسل به راهکار نظامی از سوی برخی از طرفین است.
المانیتور در ادامه از ظریف پرسید که ایران چه گروهی را به عنوان معارض مشروع که باید آن را به حضور در مذاکرات تشویق کرد، تعریف می‌کند؟
وی در پاسخ به این سوال گفت: خوب ما یک خط قرمز تعیین کرده‌ایم، مبنی بر اینکه داعش، جبهه النصره و دیگر وابستگان القاعده نباید به عنوان معارضین مشروع شناسایی شوند. بنابراین برای ما معیار آنهایی هستند که این اصول را رعایت کرده و از میان این گروه ها نباشند و آمادگی نشستن پشت میز و تلاش برای یافتن راه حل سیاسی را داشته باشند. اما متأسفانه برخی تلاش می‌کنند که چنین معیاری تعیین نشود.
المانیتور از ظریف پرسید که بعد از تلاش های آمریکا و دیگر گروه های دخیل در مذاکره، عربستان سعودی ایران را به عنوان عضوی از گروه بین المللی حمایت از سوریه پذیرفت. عقیده شما در باره تلاش های انجام گرفته چیست و همکاری طی یک روز و نیم گذشته را چگونه ارزیابی می کنید؟
وی در پاسخ گفت: خوب ما همواره آماده تعامل با همسایگانمان بوده‌ایم و عقیده داریم که همسایگان ما در اولویت هستند. بنابریان وقتی دوستان سعودی ما آماده گفتگویی جدی باشند، ایران را هم آماده خواهند یافت. اینکه اجازه داده شد برخی از کشورها، کشورهای دیگر را از حضور در روند گفت‌وگوها مستثنا کنند و همه بازیگران کلیدی دور میز مذاکره نباشند، امری غیرمعمول بود. منظورم این است که آنچه پیش از این رخ می‌داد (عدم حضور ایران در مذاکرات ژنو)، غیرمعمول بود، نه آنچه که اکنون رخ می‌دهد.
ظریف در پاسخ به سؤال المانیتور مبنی بر نحوه پیشرفت در تعامل با عربستان که در صحبت های اخیر «امیر عبدالهیان» معاون ایشان مطرح شده است، گفت: گفتگوهای کوتاه اما بسیار خوبی صورت گرفته است. من چند تبادل نظر هم با همتای سعودی‌ام داشته‌ام. سفیر ایران هم چند گفتگو در این زمینه داشته است. امیدواریم که این شروع خوبی باشد. اما ما حتی به جایی که باید باشیم، نزدیک هم نشده ایم.
ظریف در پاسخ به اینکه آیا طرفین موفق به صحبت درباره شرایط حال حاضر یمن شده اند، گفت: خیر. ما داریم برای کمک از طریق سازمان ملل و مذاکراتی که در ژنو در جریان است، تلاش می‌کنیم. ما گفت‌وگوها را تسهیل کرده‌ایم و به کمک به برقراری مذاکراتی که اکنون در جریان است، ادامه خواهیم داد. این گفت‌وگوها در جریان است، امیدوارم به جهت درستی برود.
ظریف در مورد روابط آتی ایران و آمریکا گفت: خوب، باید منتظر ماند و دید. متأسفانه پیام‌های متناقضی از سوی واشنگتن ارسال می شود که اغلب آنها هم منفی هستند، نمونه آن نیز همین محدودیت صدور روادید است که از نظر ما با تعهدات ایالات متحده در قبال برجام همراستا نیست. اکنون منتظر تصمیم واشنگتن هستیم تا ببینیم که چطور می‌خواهد خود را با تعهداتش در برجام، تطبیق دهد. من در روزهای گذشته، از وقتی که مشخص شد این تصمیم را دارند، با «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا و دیگران صحبت کردم و اکنون منتظر اقدام آنها هستم.
ظریف ادامه داد: آنچه مهم است، این است که ایالات متحده باید این پیام را به مردم ایران ارسال کند که آماده اصلاح رفتار و سیاست خود در قبال ایران است. این مصوبه، کاملا بی‌معنی است، چراکه هیچ ایرانی یا کسی که به ایران سفر کرده باشد، ارتباطی با تراژدی‌هایی که در «پاریس» یا «سن برناردینو» یا جاهای دیگر رخ داد، ندارد. اما حالا آنها هستند که هدف قرار گرفته‌اند. تصور می‌کنم که این مصوبه کسانی را که آن را تصویب کردند، کسانی که آن را تائید کردند و کسانی که آن را اجرا کنند، بیش از هر چیز بی‌اعتبار می‌کند. این پیامی بسیار بد به ایرانی‌ها می‌فرستد مبنی بر اینکه ایالات متحده به اتخاذ سیاست‌های خصمانه به هر شکل ممکن علیه ایران عادت کرده است.
ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا ایران گام‌هایی در جهت تنش‌زدایی از روابط روسیه و ترکیه برداشته است، گفت: ما سعی کرده‌ایم در قبال برخی اظهارات، از خود خویشتنداری نشان دهیم. ما تلاش کرده‌ایم با دوستان ترک خود در مورد موضع‌گیری هایشان در قبال عراق صحبت کنیم. ما اعتقاد داریم که تمرکز باید بر مبارزه با داعش و دیگر سازمان‌های تروریستی در سوریه و عراق باشد، نه بر تلاش برای منحرف کردن توجهات از مسئله اصلی، که همان افراط گرایی و تروریسم در منطقه است. بنابراین، ما قطعا امیدواریم که تحولات منطقه چه در ارتباط با رابطه آنکارا - مسکو و چه در ارتباط با رابطه آنکارا - بغداد، مهار شود. تصور نمی‌کنیم که بیش از این تنشی رخ دهد، چراکه هرگونه تنش بین بازیگران منطقه‌ای مستقیما به نفع داعش خواهد بود.
ظریف در واکنش به اقدام اردن مبنی بر جای دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در میان اسامی ۱۶۷ گروه تروریستی فعال در سوریه، گفت: اردن وظیفه هماهنگی را بر عهده داشت. بنابراین، فهرستی را شامل گروه‌هایی تهیه کرد که یک یا چند کشور مدعی شده بودند که سازمانی تروریستی به شمار می‌آیند.
فقط یک یا دو کشور تلاش کردند از این به عنوان حربه‌ای سیاسی برای امتیازگیری استفاده کنند که به نظرم یک امتیاز سیاسی بچه‌گانه است. اما آن فهرست دیگر به طور رسمی کنار گذاشته شده است. بنابراین دیگر فهرستی که در آن نام گروه‌هایی باشد که به درخواست دولت دمشق برای مبارزه با داعش و دیگر گرو‌ه‌های تروریستی به سوریه رفته‌اند، وجود ندارد.
وی در نهایت تاکید کرد: اینکه برخی تلاش می کنند تا به جای تمرکز بر سازمان‌های شناخته شده تروریستی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، احرار الشام و جیش الاسلام که همگی بر سر افراطی بودنشان اتفاق نظر دارند، از آنها به عنوان اهرمی برای فشار یا بازی یا امتیازگیری استفاده کنند، بسیار ناخوشایند است. منظورم این است که انگار دارند اعلام می‌کنند که همه اینها متحدانشان هستند و می‌خواهیم به هر نحو ممکن اینها را حفظ کنیم. خوب این پیام بسیار بدی می‌فرستد و تصور می‌کنم که این مسئله در حال حل شدن است. دیگر چنین فهرست‌هایی وجود ندارد. من مطلقا این ادعا را که چنین فهرستی وجود دارد رد می کنم. اگر نواری از نشست وجود دارد، آن نوار نشان می‌دهد که چنین احتمالی به طور رسمی کنار گذاشته شده است.
