قتل زن جوان اهوازی بهانه ای برای توجیه فیلترینگ اینستاگرام!

انتشار فیلم های مربوط به قتل زن جوان اهوازی در فضای مجازی موجب ناراحتی اذهان عمومی شد، و واکنش های بسیاری را در پی داشت، اما انتظار می رود مسئولین عملکردی فراتر از ابراز ناراحتی داشته باشند. افکار عمومی نسبت دادن منشاء قتل به اینستاگرام را بیش از آن که نظری کارشناسی و مسئولانه بداند، آن را بهانه ای برای توجیه فیلترینگ احتمالی اینستاگرام می داند، که از واکنش های مردم به سادگی می توان نگاه آنان به این ابراز نظر را فهمید. 

قتلی که به تازگی به وقوع پیوسته است، که اولین قتل با این سبک و سیاق نبوده و در صورت عدم اقدام موثر و سریع احتمالا و متاسفانه آخرین آن هم نخواهد بود، دلایل مهم تری به جز استفاده از اینستاگرام دارد، یافتن راه های آشنایی دیگری به جز اینستاگرام و یا ارسال تصاویری از خیانت به طرق دیگری غیر از این اپلیکیشن چندان دشوار نیست، در نتیجه نسبت دادن دلیل قتل به این شبکه اجتماعی با منطق امروز سازگاری ندارد و روشن است که وقوع این چنین جنایاتی دلایل دیگری دارد، دلایلی که شاید بتوان مهمترین آن ها را ضعف های فرهنگی، و عدم وجود قانون برای حمایت از دختران و زنان جوان در برابر ازدواج های اجباری دانست. 

فرهنگ غلط و قدیمی رایج در بخش هایی از کشور که منجر به ازدواج دختران نوجوان بسیاری با اقوام و نزدیکان به ویژه پسرعموهایشان می شود، ازدواج هایی که در بیشتر مواقع علی رغم میل دختران صورت می گیرد، یکی از دلایل احساس بی پناهی، از دست رفتن زندگی و آینده، ناامیدی و عوامل دیگری است که منجر به اقداماتی غلط از جمله فرار و خیانت از سوی این زنان شده است.

موضوعی دیگر که غفلت از آن در این سبک ازدواج ها به ویژه از سوی روحانیون و برخی دفاتر ثبت ازدواج به شدت عجیب به نظر می رسد، شرط رضایت دختر به ازدواج برای صحت عقد است که نیاز به توجه و بررسی عمیق، دقیق و فوری دارد که در این مجال نمی گنجد.  

از سویی دیگر باید در نظر داشت که اگر حمایت های اجتماعی و قانونی مناسبت برای زنان و دختران جوان در نظر گرفته می شد، بسیاری از زنان پیش از تن دادن به ازدواج های اجباری با پناه بردن به قانون هرگز به این چنین سرنوشت هایی دچار نمی شدند. 

مساله دیگر که در خصوص چنین جنایاتی نیاز به بررسی، ارائه راه حل و اجرای هرچه سریع تر دارد، ضرورت فراگیری مهارت هایی است که در آموزش های رسمی کشور جایی نداشته و جای خالی آن در زندگی های زناشویی بسیاری از افراد جامعه دیده می شود، و آن چیزی نیست به جز مهارت های ارتباطی و حل مساله. در صورتی که زن جوان توانایی برقراری ارتباط موثر، و یافتن راه حل برای مشکلاتش در زندگی، و یا پیش از آن توان مقابله و اقناع خانواده برای جلوگیری از ازدواج اجباری را داشت، کارش به اینجا نمی رسید. مهارت هایی که به سادگی می توان میزان اهمیت آن را درک کرد، حتی بدون دسترسی به پرونده ها و اطلاعاتی که در دسترس مسئولین قرار دارد. 

آیا وقت آن نرسیده است که به جای چنگ زدن به حذف و محدودیت های بی اثر و حتی مخرب همچون فیلترینگ، به فکر آموزش استفاده درست از تکنولوژی روز باشیم؟! آیا افرادی که منشاء وقوع این چنین حوادثی را اینستاگرام می دانند به واقع پاسخی به این سئوال که در صورت عدم در دسترس بودن اینستاگرام آیا این قبیل حوادث به وقوع نخواهند پیوست را دارند؟! همان گونه که در طول تاریخ و از زمان هایی بسیار قبل تر از رواج شبکه های اجتماعی اتفاق افتاده است، صاحبان این نظریات ریشه این چنین حوادثی در گذشته را چه چیز می دانند؟!

جامعه امروز ظرفیت پذیرش فیلتر و محدودیت های بی مبنای این چنینی را ندارد، بهتر است به جای صرف انرژی و بیت المال در راه ایجاد محدودیت برای مردم به فکر صرف هزینه ها برای رشد اجتماعی و فرهنگی آنان بوده، و با پذیرش واقعیت ها از وقوع قتل ها و جریحه دار شدن احساسات مردم جلوگیری کرد، هرچند انتشار صحنه هایی همچون جنایتی که در اهواز واقع شد نادرست است، اما این که تصاویری از قتل ها منتشر نشود، و به گوش مردم نرسد اجرایی و راه علاج مشکل نیست. 

در آخر آن که نظراتی همچون «منشاء جنایت اهواز فضای مجازی بوده است» بیش از آن که مردم را امیدوار به آینده و حل مسائل کند، بخشی از مردم را به این مطمئن می کند که هدف برخی مسئولین از پیگیری موضوع فیلترینگ نگرانی از آگاهی جامعه از مسائلی است که به وقوع می پیوندد، و از آنجا که نقش آفرینی اینستاگرام در این میان بیش از دیگر شبکه های اجتماعی تخمین زده شده، تاکید بر فیلتر شدن آن نیز بیشتر از دیگر شبکه های اجتماعی است، تجربه فیلتر برنامه هایی همچون تلگرام نیز موید آن است که اثرگذاری بیشتر هر کدام از شبکه های اجتماعی اولویت فیلتر شدن آنان را تعیین خواهد کرد!