صورتم سرخ می شود که چرا من این تاریخ را به یاد نداشتم و تصمیم می گیرم به رئیس انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت زنگ بزنم؛ یکی دو صفحه آمار می گیرم و کمی با هم گپ می زنیم و تمام.
به دنبال مصاحبه با مسئول دیگری هستم که ناگاه به خودم می گویم تا کی می خواهیم سر و ته قضایا را از طریق مصاحبه با مسؤلان هم بیاوریم؟ امروز برای کسانی است که سال ها رنج مصدومیت شیمیایی را بر تن رنجور خود دارند و سکوت کرده اند؛ آری باید به سراغ خود آنان رفت. دوباره تلفن را بر می دارم و کمی پرس و جو می کنم و به نام، آدرس و شماره یک جانباز شیمیایی 70 درصد می رسم؛ به شهر محل سکونت و به آدرس این جانباز مراجعه می کنم.
وقتی به درب خانه اش رسیدم حس عجیبی به من دست می دهد، رو به روی پنجره ای می ایستم که آنسویش مردی به سختی نفس می کشد. با حالی منقلب و مضطرب از رویارویی با یک جانباز شیمیایی وارد منزلش می شوم و می ترسم تا بی اختیار با چهره مرگ و شرایطی تلخ رو به رو شوم.
وقتی داخل می شوم، تنم می لرزد، جسمی روی تخت کنار پایم به آرامی و به سختی پایین و بالا می شود؛ زانو می زنم و سعی می کنم دستش را بگیرم، دستانش مثل تکه های به هم چسبیده چوب کبریت خشک هستند.
به نرمی صدایش می زنم، آقا؛ من از ایرنا برای گفت و گو با شما آمده ام! می خواهد حرف بزند، می خواهد چیزی بگوید اما کلمه ها برایش آن قدر دور از دسترس شده است که تنها سرفه می کند. یک بار، دو بار، سه بار و ….
او از ته گلویش با من حرف می زند؛ من جانباز 70 درصد شیمیایی هستم، من … که باز هم سرفه می کند.
چه قدر به نظرم این سرفه ها عجیب می آید. پیش از این نظیرش را فقط در فیلم ها دیده ام. نه، نه، فقط شنیده ام. اما امروز من این سرفه ها را حس می کنم!
انگار که سعی می کند با هر نفس، ناگفته هایی را از درونش بیرون بدهد؛ ناگفته هایی سیاه ولی دردناک.
آنقدر خس خس می کند که یاد برفک تلویزیون های سیاه و سپید قدیمی مان می افتم. درست مثل آنها پر از خبرهایی است که نمی تواند بگوید. پر از حرف هایی که در سکوتی پر از خس خس می میرد.
می خواهد ادامه دهد که با عجله می گویم، خواهش می کنم خودتان را اذیت نکنید؛ من متوجه اوضاع خاص شما هستم و بعد برای دلگرمی دادن به او و شاید هم برای دلگرمی دادن به خودم با صدای به ظاهر مصمم اما خفه ای ادامه می دهم؛ ما به وجود شما و انسان هایی نظیر شما افتخار می کنیم. شما تاج سر این ملت هستید.
حال خودم هم از این کلمات ضعیف و شعاری به هم می خورد، وای که چقدر کلمات برای توصیف برخی حالت ها ضعیف و نارساست.
همسرش برایم چای می آورد و از او تشکر می کنم و حس می کنم که می خواهد چیزی بگوید، نگاهش سنگین است؛ آنقدر سنگین که بار تمام رنج های زنان تاریخ را در آن حس می کنم.
شرم زده می گویم: شما انسان با خدا و صبوری هستید… شما … خدا اجرتان بدهد.
لبخند می زند و به دختر کوچکش نگاه می کند که بالای سر پدرش ایستاده است و بعد چادرش را مرتب می کند و با خجالت می گوید که خدا بزرگ است، خدا همیشه بزرگ است.
اما… حرفهایش را می شنوم. حرفهایش مثل پتک بر سرم فرود می آید؛ ترجیح می دادم هیچ کدام را نشنوم چون توان شنیدن و نوشتن اش را ندارم. کاش جسارت آن را داشتم که تمامی این حرف ها را در گوش زمین و زمینیان فریاد می زدم.
سرم را بالا می گیرم اما دیگر چیزی نمی گوید و تنها گریه می کند؛ راحت ترین و شاید سخت ترین کاری که یک زن می تواند پس از حرف های دلش انجام دهد.
دخترش به سمت من می آید و با لحن مؤدب و کودکانه ای می پرسد که حرف های مادرش را منتشر می کنیم یا نه؟
می مانم به او چه بگویم و آیا می توانم؟ آیا لازم است درد دلی که کلمه ها از بیان رنج های پشت آن عاجز است، منتشر شود؟
به او لبخند می زنم و ساده ترین سؤالی را که به ذهنم می رسد از او می پرسم. تو بابا را دوست داری؟
تبسم محزونی بر لب می آورد و با صدایی لرزان جواب می دهد که بله خیلی دوستش دارم. مادرم می گوید او جانباز است و در مدرسه هم به من گفته اند که خدا جانبازها و شهدا را دوست دارد.
سرم را پایین می اندازم و با تمام وجود حس می کنم که دیگر چیزی برای گفتن ندارم؛ با وجود اینکه هیچ وقت با پدرش تاب بازی نکرده، با وجود اینکه که شاید هیچ وقت پدر برایش بستنی نخریده، با این که هیچ وقت روی کول پدرش سوار نشده … اما خیلی دوستش دارد.
انگار چشم ها و گلویم می سوزد. نکند من هم شیمیایی شده ام؟ قطره ای اشک بر چشمم می نشیند. کاغذ و قلم را روی زمین می گذارم و گریه می کنم؛ نه از روی ترحم، نه از روی غریزه بلکه از روی چیزی که یاد گرفته ام به آن بگویم عذاب وجدان. عذاب وجدان در حق وطن پرستانی که برای دفاع از دین و شرف، زندگی را ایثار کردند.
احساس می کنم به جای تمام این بیست و چند سال و به جای تمام آدم هایی که راحت فراموش می کنند، من عذاب وجدان گرفته ام؛ احساس می کنم به اندازه تمام بمباران های جهان تکه تکه و ویران شده ام.
من کجا بودم؟ ما کجا بودیم؟ ما کجا هستیم؟ چرا هیچ کس وقتی سرفه می کند، یاد این شهر نمی افتد؟ چرا وقتی مادری لبخند کودکش را اندازه می گیرد، یاد بچه های بی هوای این شهر نمی افتد؟ چرا یاد گرفته ایم اینقدر زود فراموش کنیم؟ سردشت که همین نزدیکی است.
هواپیمایی از بالای سرم می گذرد و انگار مرا با خودش به گذشته ها می برد. کسی در ذهنم به سختی نفس می کشد حتی فرصت فریاد را به او نمی دهند. کسی در درونم می میرد اما هنوز قلب وطنم از کار نایستاده است.
آری شهر مرزی سردشت در آذربایجان غربی در هفتم تیر 1366 از سوی هواپیماهای رژیم بعثی عراق بمباران شیمیایی شد و بدین ترتیب این شهر به عنوان نخستین شهر قربانی جنگ افزارهای شیمیایی در جهان شناخته شد.
تعداد کثیری از مصدومان شیمیایی این شهر هنوز هم با دردهای این فاجعه دست و پنجه نرم می کنند و برخی از مصدومان نیز پس از 29 سال در انتظار اعلام کمیسیون های پزشکی و تشخیص درجه جانبازی شیمیایی خود هستند.
رژیم بعثی عراق با استفاده از بمب های شیمیایی گاز خردل چهار نقطه پر ازدحام شهر سردشت را بمباران کرد که در این حمله ناجوانمردانه 119 نفر از ساکنان غیرنظامی شهر شهید و بیش از هشت هزار نفر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و دچار مصدومیت شیمیایی شدند.
هر ساله به یاد قربانیان بمباران شیمیایی یادواره شهدای شیمیایی سردشت در این شهرستان 111 هزار نفری برگزار می شود و جمعی از مسئولان کشوری و استانی نیز در این روز و در این یادواره شرکت می کنند یا پیام تسلیت برای مردم این شهر جنگ زده می فرستند.
امسال نیز مردم رنجور از آثار سلاح شیمیایی با حضور خود دردهای بی پایان خود را فریاد زدند تا وجدان های خفته و داعیان حقوق بشر و انسانیت از خواب غفلت بیدار شوند و از حمایت و پشتیبانی از جنگ طلبان دست بردارند.
3214 /3072
** گزارش از : شاهین سپهراد ** انتشار دهنده: علیرضا فولادی
انتهای پیام به دنبال مصاحبه با مسئول دیگری هستم که ناگاه به خودم می گویم تا کی می خواهیم سر و ته قضایا را از طریق مصاحبه با مسؤلان هم بیاوریم؟ امروز برای کسانی است که سال ها رنج مصدومیت شیمیایی را بر تن رنجور خود دارند و سکوت کرده اند؛ آری باید به سراغ خود آنان رفت. دوباره تلفن را بر می دارم و کمی پرس و جو می کنم و به نام، آدرس و شماره یک جانباز شیمیایی 70 درصد می رسم؛ به شهر محل سکونت و به آدرس این جانباز مراجعه می کنم.
وقتی به درب خانه اش رسیدم حس عجیبی به من دست می دهد، رو به روی پنجره ای می ایستم که آنسویش مردی به سختی نفس می کشد. با حالی منقلب و مضطرب از رویارویی با یک جانباز شیمیایی وارد منزلش می شوم و می ترسم تا بی اختیار با چهره مرگ و شرایطی تلخ رو به رو شوم.
وقتی داخل می شوم، تنم می لرزد، جسمی روی تخت کنار پایم به آرامی و به سختی پایین و بالا می شود؛ زانو می زنم و سعی می کنم دستش را بگیرم، دستانش مثل تکه های به هم چسبیده چوب کبریت خشک هستند.
به نرمی صدایش می زنم، آقا؛ من از ایرنا برای گفت و گو با شما آمده ام! می خواهد حرف بزند، می خواهد چیزی بگوید اما کلمه ها برایش آن قدر دور از دسترس شده است که تنها سرفه می کند. یک بار، دو بار، سه بار و ….
او از ته گلویش با من حرف می زند؛ من جانباز 70 درصد شیمیایی هستم، من … که باز هم سرفه می کند.
چه قدر به نظرم این سرفه ها عجیب می آید. پیش از این نظیرش را فقط در فیلم ها دیده ام. نه، نه، فقط شنیده ام. اما امروز من این سرفه ها را حس می کنم!
انگار که سعی می کند با هر نفس، ناگفته هایی را از درونش بیرون بدهد؛ ناگفته هایی سیاه ولی دردناک.
آنقدر خس خس می کند که یاد برفک تلویزیون های سیاه و سپید قدیمی مان می افتم. درست مثل آنها پر از خبرهایی است که نمی تواند بگوید. پر از حرف هایی که در سکوتی پر از خس خس می میرد.
می خواهد ادامه دهد که با عجله می گویم، خواهش می کنم خودتان را اذیت نکنید؛ من متوجه اوضاع خاص شما هستم و بعد برای دلگرمی دادن به او و شاید هم برای دلگرمی دادن به خودم با صدای به ظاهر مصمم اما خفه ای ادامه می دهم؛ ما به وجود شما و انسان هایی نظیر شما افتخار می کنیم. شما تاج سر این ملت هستید.
حال خودم هم از این کلمات ضعیف و شعاری به هم می خورد، وای که چقدر کلمات برای توصیف برخی حالت ها ضعیف و نارساست.
همسرش برایم چای می آورد و از او تشکر می کنم و حس می کنم که می خواهد چیزی بگوید، نگاهش سنگین است؛ آنقدر سنگین که بار تمام رنج های زنان تاریخ را در آن حس می کنم.
شرم زده می گویم: شما انسان با خدا و صبوری هستید… شما … خدا اجرتان بدهد.
لبخند می زند و به دختر کوچکش نگاه می کند که بالای سر پدرش ایستاده است و بعد چادرش را مرتب می کند و با خجالت می گوید که خدا بزرگ است، خدا همیشه بزرگ است.
اما… حرفهایش را می شنوم. حرفهایش مثل پتک بر سرم فرود می آید؛ ترجیح می دادم هیچ کدام را نشنوم چون توان شنیدن و نوشتن اش را ندارم. کاش جسارت آن را داشتم که تمامی این حرف ها را در گوش زمین و زمینیان فریاد می زدم.
سرم را بالا می گیرم اما دیگر چیزی نمی گوید و تنها گریه می کند؛ راحت ترین و شاید سخت ترین کاری که یک زن می تواند پس از حرف های دلش انجام دهد.
دخترش به سمت من می آید و با لحن مؤدب و کودکانه ای می پرسد که حرف های مادرش را منتشر می کنیم یا نه؟
می مانم به او چه بگویم و آیا می توانم؟ آیا لازم است درد دلی که کلمه ها از بیان رنج های پشت آن عاجز است، منتشر شود؟
به او لبخند می زنم و ساده ترین سؤالی را که به ذهنم می رسد از او می پرسم. تو بابا را دوست داری؟
تبسم محزونی بر لب می آورد و با صدایی لرزان جواب می دهد که بله خیلی دوستش دارم. مادرم می گوید او جانباز است و در مدرسه هم به من گفته اند که خدا جانبازها و شهدا را دوست دارد.
سرم را پایین می اندازم و با تمام وجود حس می کنم که دیگر چیزی برای گفتن ندارم؛ با وجود اینکه هیچ وقت با پدرش تاب بازی نکرده، با وجود اینکه که شاید هیچ وقت پدر برایش بستنی نخریده، با این که هیچ وقت روی کول پدرش سوار نشده … اما خیلی دوستش دارد.
انگار چشم ها و گلویم می سوزد. نکند من هم شیمیایی شده ام؟ قطره ای اشک بر چشمم می نشیند. کاغذ و قلم را روی زمین می گذارم و گریه می کنم؛ نه از روی ترحم، نه از روی غریزه بلکه از روی چیزی که یاد گرفته ام به آن بگویم عذاب وجدان. عذاب وجدان در حق وطن پرستانی که برای دفاع از دین و شرف، زندگی را ایثار کردند.
احساس می کنم به جای تمام این بیست و چند سال و به جای تمام آدم هایی که راحت فراموش می کنند، من عذاب وجدان گرفته ام؛ احساس می کنم به اندازه تمام بمباران های جهان تکه تکه و ویران شده ام.
من کجا بودم؟ ما کجا بودیم؟ ما کجا هستیم؟ چرا هیچ کس وقتی سرفه می کند، یاد این شهر نمی افتد؟ چرا وقتی مادری لبخند کودکش را اندازه می گیرد، یاد بچه های بی هوای این شهر نمی افتد؟ چرا یاد گرفته ایم اینقدر زود فراموش کنیم؟ سردشت که همین نزدیکی است.
هواپیمایی از بالای سرم می گذرد و انگار مرا با خودش به گذشته ها می برد. کسی در ذهنم به سختی نفس می کشد حتی فرصت فریاد را به او نمی دهند. کسی در درونم می میرد اما هنوز قلب وطنم از کار نایستاده است.
آری شهر مرزی سردشت در آذربایجان غربی در هفتم تیر 1366 از سوی هواپیماهای رژیم بعثی عراق بمباران شیمیایی شد و بدین ترتیب این شهر به عنوان نخستین شهر قربانی جنگ افزارهای شیمیایی در جهان شناخته شد.
تعداد کثیری از مصدومان شیمیایی این شهر هنوز هم با دردهای این فاجعه دست و پنجه نرم می کنند و برخی از مصدومان نیز پس از 29 سال در انتظار اعلام کمیسیون های پزشکی و تشخیص درجه جانبازی شیمیایی خود هستند.
رژیم بعثی عراق با استفاده از بمب های شیمیایی گاز خردل چهار نقطه پر ازدحام شهر سردشت را بمباران کرد که در این حمله ناجوانمردانه 119 نفر از ساکنان غیرنظامی شهر شهید و بیش از هشت هزار نفر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و دچار مصدومیت شیمیایی شدند.
هر ساله به یاد قربانیان بمباران شیمیایی یادواره شهدای شیمیایی سردشت در این شهرستان 111 هزار نفری برگزار می شود و جمعی از مسئولان کشوری و استانی نیز در این روز و در این یادواره شرکت می کنند یا پیام تسلیت برای مردم این شهر جنگ زده می فرستند.
امسال نیز مردم رنجور از آثار سلاح شیمیایی با حضور خود دردهای بی پایان خود را فریاد زدند تا وجدان های خفته و داعیان حقوق بشر و انسانیت از خواب غفلت بیدار شوند و از حمایت و پشتیبانی از جنگ طلبان دست بردارند.
3214 /3072
** گزارش از : شاهین سپهراد ** انتشار دهنده: علیرضا فولادی
کپی شد
