یکی از نویسندگان کتاب روز پنجشنبه در این مراسم که با حضور جمعی از نویسندگان و محققان برجسته آذربایجان برگزار شد، افزود: این کتاب درباره حضور میسیونرهای خارجی در ایران و به ویژه در ارومیه به جهت تنوع مذهبی شهر بوده که شامل فعالیت ۱۰۰ ساله حضور آنان در ایران و به خصوص در آذربایجان است.
اصغر محمدزاده افزود: در منابع موجود نگاه دوسویه به شخصیت میسیونرها وجود دارد و آنان را یا دارای آثار مخرب یا برعکس اثرات کاملا مثبت میدانند که هیچیک صحیح نمیباشد چون برخی از آنان تحت تبشیر مذهبی اهداف سیاسی را دنبال میکردند و برخی در جامعه مستهل میشدند؛ به همین خاطر درصدد برآمدیم تا کتابی مصور با توضیحات و ذکر منابع متنوع در اختیار محققان و علاقهمندان تاریخ معاصر قرار دهیم.
وی ادامه داد: برخی از تصاویر کتاب که توسط میسیونرها ثبت شده به قدری قوی است که میتوان از روی آن تز دکترا نوشت زیرا این میسیونرها بیشتر اهداف سیاسی داشتند و میدانستند که از چه موضوعاتی عکس بگیرند.
سعید عضدالدینی ملکی دیگر مولف این کتاب نیز در مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: این کتاب چهل سال آخر دوره قاجار را شامل میشود و تصاویر و اسناد موجود در آن را از دانشگاههای مختلف آمریکایی به دست آوردهایم.
وی ادامه داد: کتاب دارای چهار آلبوم میباشد که اولین آلبوم تصاویر مربوط به ۱۸۹۲ میلادی است و آلبوم دیگر مربوط به مجموعه دکتر «جوزف کاکران» متولد ارومیه با تصاویر مربوط به پیش از سال ۱۹۰۰ میلادی است؛ آلبومهای دیگر نیز شامل تصاویری از بناهای ارومیه با ۶۵ درصد، تبریز با ۳۰ درصد و مراغه با پنج درصد است.
ملکی افزود: بیشتر عکسهای کتاب برای اولینبار رونمایی میشود که شامل دروازهها، مساجد و ابنیه شهر ارومیه است.
وی ادامه داد: تصاویر کتاب ظرفیت بسیار خوبی برای مطالعات در زمینههای جامعهشناسی، پوشش مردم محلی، جمعیتشناسی و تحلیل ورود میسیونرها به آذربایجان به مرکزیت ارومیه به علت زندگی مسیحیان نستوری را داراست.
«ملکی» بیان داشت: بیشتر تصاویر توسط میسیونرهای آمریکاییها حاضر در ارومیه ثبت شده که عکسهای فرانسویان(لازاریتستها) نیز لابلای این عکسها مخصوصا در بخش پیوست درج شدهاست.
کتاب «آذربایجان از نگاه میسیونرها» توسط انشارات اوحدی در تیراژ ۲۰۰ نسخه با قیمت ۱۲۸ هزار تومان در اختیار عموم قرار گرفتهاست.