امروز در سراسر جهان مردان و زنانی بی شمار، خواه داوطلبانه و خواه از سر وظیفه، ورق کاغذ ضخیمی‌ را با استفاده از وسایل ساده‌ای، یعنی یک میز کوچک و یک صفحه مشبک و یک قلم حکاکی، به فواصل معینی، سوراخ‌ می‌کنند. این سوراخ‌ها در پشت ورقـه کـاغذ نقطه های برجسته بوجود می‌آورد که نابینایان‌ می‌توانند آنها را لمس کنند.
همچنین به مدد پیشرفت های تکنولوژیک، امروزه فناوری‌های نو هم به کمک نابینایان آمده است، اما برای دهه‌ها همین فناوری نسبتا ساده خط بریل بود که یاور نابیناها بود.
خط بریل خط برجسته ای است که به کمک آن افراد نابینا می توانند بخوانند و بنویسند. این خط به نام مخترع آن 'لویی بریل' که خود نابینا بود، نامگذاری شد.
خط استاندارد بریل مرکب از شش نقطه در قالب دو ستون سه نقطه ای است که از ترکیب این نقاط حروف مختلف در هر زبان ساخته می شود.
خبرگزاری ایرنا مرکز تبریز میزبان میزگردی با حضور دست اندرکاران و فعالان جامعه روشندلان با رویکرد مزیت ها و مشکلات چاپ کتاب های بریل در کتابخانه مرکزی تبریز بود که ماحصل آن در زیر می آید؛

** کتابخانه مرکزی تبریز؛ مرکز ثقل چاپ بریل
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز از راه اندازی بخش چاپ و صحافی کتاب های نابینایان در این مرکز خبر داد و گفت: هم اکنون به 52 مرکز کتابخانه ای کشور، کتاب های بریل چاپ این بخش ارسال می شود.
روح الله ساعی یکی از بهترین خدمات نهاد کتابخانه های عمومی کشور را راه اندازی بخش نابینایان در کشور اعلام کرد و افزود: حدود 456 عضو نابینا و کم بینا در این بخش داریم که عموما افراد تحصیل کرده دانشگاهی هستند و این آمار منجر به افزایش مطالعه در بین جامعه نابینایان و به تبع آن باعث بالا رفتن نرخ مطالعه در کشور شده است.
وی در مورد سختی کار در این بخش گفت: کار کردن در کتابخانه ها اصولا کاری سخت و تخصصی است و زمانی که با افراد دارای مشکل بینایی سر و کار داریم این کار مشکلات خاص خودش را دارد.
ساعی با بیان اینکه با تمام مشکلات و کاستی ها، کار را با عشق و علاقه و ایثار همکاران جلو می بریم، خاطرنشان کرد: بزرگ ترین مشکل ما در این بخش کمبود منابع به خط بریل است
وی تعداد کتاب های گویا در بخش نابینایان را بیش از 8 هزار عنوان کتاب و کتاب بریل را هم یک هزار و 650 عنوان اعلام کرد و گفت: با این وجود نسبت به بخش کتاب های معمولی کمبود داریم که سعی کرده ایم از طریق فایل های کامپیوتری این کتاب ها را تهیه کنیم.
ساعی کتاب های گویا را دارای تنوع موضوعی و کتاب های به روز توصیف کرد و افزود: مشتریان کتاب های گویا تنها نابینایان نیستند بلکه خیلی از افراد بینا هم از این کتاب ها استقبال می کنند و مشتریان خوبی دارد.
وی با بیان اینکه چاپ و صحافی کتب به خط بریل نسبت به کتاب های معمولی هزینه زیادی دارد، اظهار کرد: از سال گذشته نرم افزارها و دستگاه های چاپ و صحافی کتاب نابینایان در بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز راه اندازی شده است.
ساعی، کیفیت بسیار مناسب، تنوع موضوعی، مخاطب پسند بودن کتاب ها و کمترین اغلاط چاپی را از ویژگی های کتاب های چاپ شده در این مرکز اعلام و خاطرنشان کرد: تاکنون بیش از 2 هزار جلد کتاب بریل در 19 عنوان در کتابخانه مرکزی تبریز چاپ شده است.
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز راه اندازی بخش نابینایان کتابخانه ها و توسعه و حمایت از این بخش را یکی از کارهای ارزشمند و ماندگار نهاد کتابخانه های عمومی توصیف کرد و گفت: این امر منجر به رشد 60 درصدی کتابخانه ها و متعاقب آن افزایش دو برابری میزان مطالعه نابینایان نسبت به بینایان شده است.
مدیر موسسه فرهنگی و هنری نابینایان بصیر در رابطه با شکل گیری این موسسه گفت: با توجه به مشکلاتی که نابینایان داشتند، لزوم شکل گیری آن از طریق خود نابینایان فعال احساس شد . هم اکنون حدود 700 نفر عضو دارد.
مهدی رفعتی با بیان اینکه بنای تاسیس موسسه در سال 1388 پی ریزی شد، افزود: هدف عمده از تایسی آن استعدادیابی و پرورش استعداد نابینایان، آموزش و تامین نیازهای آموزشی نابینایان، توانبخشی به افراد نابینا و مستقل سازی و خودکفایی نابینایان در زندگی شخصی است.
وی یکی از نیازهای عمده نابینایان را کتاب بریل اعلام کرد و گفت: بزرگ ترین مشکل ما فقر کتاب و منابع مطالعاتی برای نابینایان است که هم در زمینه مطالعات درسی و هم مطالعات جنبی با کمبود کتاب مواجه هستیم.
مدیر موسسه بصیر مهم ترین علت مراجعه نابینایان به این موسسه را آموزش های جنبی اعلام و اظهار کرد: در مدرسه نابینایان همان زمانی که برای دانش آموزان عادی اختصاص می یابد، برای افراد نابینا نیز اختصاص می یابد که نیاز به جبران دروس برای دانش آموزان نابینا وجود دارد.
رفعتی از بستر سازی و آماده کردن اساتید و امکانات موسسه به منظور جبران دروس دانشگاهی برای دانشجویان خبر داد و گفت: در دانشگاه ها فقط یک نابینا با افراد عادی در کلاس می نشیند که نیاز به جبران دروس است.
وی با بیان اینکه در عرصه توانبخشی یکی از عمده نیازهای افراد نابینا دسترسی به منابع مطالعاتی است،افزود: موسسه بصیر با توجه به بضاعت مالی اش در جهت برطرف سازی این معضل اقدام به تهیه کتب گویا برای نابینایان کرده و از طریق استودیوی خود کتاب ها را ضبط و تدوین کرده و در اختیار فرد قرار می دهد.
رفعتی با بیان اینکه امروز دغدغه ای برای نابینایان شاغل در دانشگاه ها وجود ندارد، خاطر نشان کرد: امروز به مدد وسایل ارتباط جمعی هر کتابی که در گوشه ای از کشور ضبط و چاپ شود استعلام شده و بطور رایگان در اختیار نابینایان قرار می دهیم.
وی ادامه داد: از آنجایی که چاپ کتاب بریل بسیار گران است بنابراین ما فقط جزوات کم درسی را در دستور چاپ داریم و توسعه این امر فرهنگی نیازمند حمایت نهادها و دستگاه ها است.
دبیر ادبیات، فعال فرهنگی و از استفاده کنندگان کتاب بریل با بیان اینکه تا کلاس سوم راهنمایی در مدرسه عادی تحصیل می کردم اما چون امکان خواندن کتاب برایم مهیا نبود مجبور به ترک تحصیل شدم، افزود: بخاطر نبود مدرسه در شهرستان چند سالی مجبور به ترک تحصیل شدم.
محمدتقی سیری با بیان اینکه بعد از چند سال در تبریز و در مدرسه نابینایان ثبت نام کرده و به آرزوی قلبی خودم رسیدم،خاطر نشان کرد: از بس که بخاطر کتاب تشنگی کشیده بودم، بلافاصله شروع به یادگیری خط بریل کردم .
وی افزود: در این میان کتاب گویا نیز وجود داشت که من بخاطر علاقه شدید به کتاب و کتابخوانی از این طریق خودم را سیراب می کردم، اما بخاطر کمبود شدید کتاب بریل فقط از طریق رادیو از وجود برخی متب مطلع می شدم و حسرت خواندن آنها را می خوردم.
شاعر توانمند روشندل با بیان اینکه الان در زمینه کتاب بریل نسبت به گذشته وضعیت خیلی خوب است،گفت: ما در گذشته فقط از طریق کتاب های موسسه رودکی آن هم بصورت محدود یک هفته ای می توانستیم کتاب تهیه کنیم.
سیری ادامه داد: با اینکه ارسال کتاب از طریق پست رایگان بود اما باز هم بروکراسی اداری مشکلاتی بوجود می آورد.
شاعر روشندل با بیان اینکه یادگیری دانش و تمرکز مطالعه و افزایش آگاهی از طریق کتاب بریل نسبت به کتاب گویا بسیار بالا و قابل اهمیت است، افزود: هنگام مطالعه با کتاب، هم تمرکز بالا است و هم قسمت هایی که لازم است را علامت گذاشته و دوباره مطالعه می کنیم.
سیری خاطر نشان کرد: ضمن اینکه هنگام مطالعه با کتاب بریل، از نظر سواد املایی و انشایی نیز پیشرفت می کنیم و به همین خاطر اگر در این استان که تولید کتاب بریل به همت کتابخانه مرکزی تبریز شروع شده است، استمرار یابد بسیاری از مشکلات حوزه کتاب بریل رفع می شود.
وی با تاکید بر حمایت از تولید کتاب بریل در تبریز و استمرار این کار عظیم فرهنگی، خاطر نشان کرد: بعضی افراد و دانش آموزان و دانشجویان که اهل شعر و نویسندگی هم هستند، نیاز به خواندن کتاب های به روز دارند تا دایره معلومات و واژگان خود را افزایش دهند.
سیری اظهار کرد: علاوه بر خواندن کتاب های به روز، برای افزایش معلومات و آگاهی از اندیشه های جدید، نیاز به مطالعه مجلات تخصصی ادبی و علمی هم هست که امیدواریم کتابخانه مرکزی تبریز آنها را هم به خط بریل چاپ و در اختیار نابینایان قرار دهد.

** تولید کتاب های به روز بریل در تبریز
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز با بیان اینکه وقتی صحبت از معلول و نابینا می شود همه فکر می کنند فقط بهزیستی متولی این امر است، گفت: تمامی دستگاه ها به نسبت وظایفی دارند که باید در اجرای آن بکوشند.
روح الله ساعی از رونمایی دو عنوان کتاب بریل چاپ کتابخانه مرکزی تبریز با حضور وزیر بهداشت، درمان و علوم پزشکی در روز عصای سفید خبر داد و افزود: این کتاب ها در موضوعات خود مراقبتی و پیشگیری از بیماری ها در 7 جلد و 700 نسخه چاپ و به سراسر کشور ارسال شد.
ساعی افزود: بنده با 14 سال سابقه فعالیت در نهاد کتابخانه، از اینکه نهاد برای چاپ و تولید کتاب برای نابینایان به صورت تخصصی وارد شده است جای تقدیر و تشکر دارد.
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز با بیان اینکه تولیدات بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز به 52 مرکز نابینایی کشور ارسال می شود، اظهار کرد: نهاد کتابخانه ها وظیفه ذاتی اش تهیه کتب نابینایان است اما با توجه به خلایی که در بخش کتب بریل وجود داشت، تولید کتاب بریل را هم بر عهده گرفت.
وی با اذعان به اینکه حرکت خوبی از دو سال پیش در نهاد کتابخانه آغاز شده است، افزود: اینکه چرا نهاد کتابخانه ها وارد این عرصه شده است به دلیل مشکلاتی که سایر مراکز تولید کتاب را در برگرفته بود، می باشد.
ساعی ادامه داد: تولیدات سایر مراکز بیشتر در زمینه ادعیه و مذهبی بود،بنابراین تجهیز دو مرکز کتابخانه مرکزی تبریز و اوحدی مراغه با تنوع موضوعات و محتوای مناسب و مورد نیاز مخاطبان نابینا صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد متولی اصلی چاپ کتاب بریل است، خاطر نشان کرد: برغم اینکه سه سال پیش هیات وزیران بخشنامه ای مبنی بر تامین نیازهای اطلاعاتی نابینایان به شکل بریل و گویا صادر کرد، اما در عمل چیزی ندیده ایم.
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز با بیان اینکه اگر چه تعداد کتاب های چاپی این مرکز کمتر است، اما عناوین پر حجم می باشد، اظهار کرد: کتاب های تولیدی کتابخانه مرکزی تبریز از نظر کیفیت در حد بالایی قرار دارد.

** اشتغال و ازدواج مهم ترین مشکلات نابینایان
رئیس موسسه فرهنگی هنری نابینایان بصیر، اشتغال و ازدواج را از جمله مهم ترین مشکلات نابینایان برشمرد و گفت: نابینایان بخاطر محدودیتی که دارند ،تشکل های نابینایی درصدد تمرکزگرایی مسایل نابینایان و پیگیری آنها است.
رفعتی با بیان اینکه کتاب هایی که در هر جای دنیا تهیه می شوند دارای مالکیت معنوی است، افزود: برای مالکیت معنوی کتاب های گویا که توسط موسسه نابینایان بصیر تولید می شود با مشکل مواجه هستیم.
رفعتی بحث اشتغال را یکی از چالش های نابینایان دانست که نیازمند آموزش مهارت توسط تشکل های مردم نهاد است.
وی افزود: بحث ازدواج نابینایان و دلگرمی تشکیل خانواده برای این قشر از اصلی ترین مشکلاتی است که باید با فرهنگ سازی، نگاه جامعه به این مساله تلطیف یابد.
رفعتی با بیان اینکه هیچ گاه نمی شود که همه نابینایان اشتغال پایدار و دولتی داشته باشند، گفت: از طرق مختلف و با ایجاد کارگاه های مناسب توسط بخش خصوصی می توان به اشتغال این قشر کمک کرد.
وی مسایل حقوقی را همچنین از دیگر مشکلات مبتلا به این قشر عنوان کرد و افزود: در زمینه مسایل حقوقی نابینایان نتوانسته ایم پابه پای سایر کشورها جلو برویم و با اینکه لایحه حمایت از استخدام معلولان در سال 1392 در مجلس مصوب شده است اما هیچ ضمانت اجرایی ندارد.
سیری نیز با بیان اینکه اگر چه تحصیل و علم آموزی فقط برای اشتغال نیست، افزود: با این حال وقتی فردی می بیند که هیچ فرقی بین فرد تحصیل کرده و با فرد تحصیل نکرده وجود ندارد، انگیزه اش را از دست می دهد.
وی با اشاره به اینکه هیچ ضمانتی برای استخدام نابینایان حتی با مدرک بالای دانشگاهی وجود ندارد،خاطر نشان کرد: اگر گفته شود که فوق لیسانس یا دکتری شانس استخدام دارند، این هم انگیزه تحصیل را در بین نابینایان افزایش می دهد.

** نشر کتاب بریل مانع از انزوای نابینایان می شود
مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی تبریز با بیان اینکه خوشبختانه امروزه امکانات مختلفی از قبیل کتاب گویا، کتاب الکترونیکی به مدد تکنولوژی ایجاد و دسترسی به مطالعه قدری آسان شده است، افزود: با این حال اهمیت کتاب بریل برای مطالعه و افزایش دانش بسیار بالا است.
ساعی در مورد اهمیت کتاب بریل گفت: کتاب بریل این امکان را می دهد که فرد نابینا به راحتی با متن و محتوا ارتباط برقرار کند و ضمن لذت از مطالعه و کتاب، با نحوه املا کلمات نیز آشنا شده و حس لامسه و تمرکزش نیز تقویت می شود.
وی ادامه داد: فرد نابینایی داریم که با وجد تحصیلات عالیه در املای کلمات مشکل دارد که اگر کتاب بریل در دسترس باشد این مشکل بوجود نمی آید.
وی خط بریل را یک مهارت دانست که تمام افراد نابینا و کم بینا با یادگیری این مهارت می توانند از انزوای مطلق خارج شده و با کتاب مانوس شوند.
رئیس موسسه فرهنگی هنری نابینایان بصیر نیز خط بریل را یکی از نیازهای اولیه فرد نابینا از منظر منابع ارتباطی دانست و گفت: فرد عادی در هر جا باشد به راحتی می تواند در همه زمینه ها اطلاعات کسب کند ولی فرد نابینا فقط از طریق حس لامسه می تواند با محیط پیرامون ارتباط برقرار کند.
رفعتی با بیان اینکه بیش از 60 درصد اطلاعات از طریق قدرت بینایی است، خاطر نشان کرد: این خلا برای نابینایان باید با لامسه و شنوایی پر شود که خط بریل می تواند تمرکز نابینا را افزایش دهد.
وی احساس نیاز نابینایان به کتاب بریل را بسیار بالا توصیف کرد و گفت: نهادهای دولتی با حمایت مالی و معنوی باید در نشر کتب بریل کمک کنند.
رفعتی با بیان اینکه هر چقدر هم که کتاب بریل چاپ کنیم باز هم کمبودها برطرف نمی شود،افزود: باید نابینایان را به تبلت ها و مانیتورهای پتابل بریل که همه جا قابل استفاده است مجهز کرد.
سیری، دبیر ادبیات آموزشگاه نابینایان هم در زمینه کمبود کتاب بریل در مدارس نیز گفت: هنوز هم بسیاری از کتاب های دانش آموزان به شکل گویا است که برای افزایش تمرکز مطالعه در بین دانش آموزان، وجود کتاب بریل ضرورری است.

** کتاب های بریل چاپ تبریز، تنوع در موضوع و محتوا
خانم خسروی، مسئول بخش نابینایان کتابخانه رشت نیز در گفت و گوی تلفنی در مورد کیفیت کتاب های بریل چاپ کتابخانه مرکزی تبریز به خبرنگار ایرنا گفت: کتاب های بریل هر چند کم است ولی بخاطر تنوع موضوعات و به روز بودن به راحتی امانت رفته و بسیار مخاطب پسند است.
وی با بیان اینکه مخاطبان ما از کتاب های چاپ تبریز استقبال خوبی می کنند، افزود: این کتاب ها بخاطر چاپ شکیل و صحافی مناسب مشتری پسند است که فرصت مناسبی برای تقویت مطالعه در بین نابینایان فراهم کرده است و لازم است توسط تقویت شده و استمرار یابد.

** زیبایی کتاب های چاپ بریل تبریز، انگیزه افزایش مطالعه
کتابدار نمونه و مسئول بخش نابینایان کتابخانه اردبیل نیز با تمجید از کتاب های بریل چاپ کتابخانه مرکزی تبریز گفت: زیبایی و صحافی خوب کتاب های تبریز انگیزه مطالعه را در بین قشر کتابخوان نابینا افزایش داده و بسیار پر طرفدار است.
سجاد فداکار تنوع موضوعی و محتوی خوب کتاب ها را از دیگر مزایای اناه برشمرد و افزود: چون کتاب های چاپی مرکز تبریز تنوع موضوعی دارد، با استقبال زیاد کتابخوانان مواجه هستیم.

** کتاب های بریل تبریز بدون غلط املایی و با ویرایش خوب
مسئول بخش نابینایان کتابخانه اصفهان نیز کتاب های چاپ بریل تبریز را از لحاظ موضوع و محتوا بسیار متفاوت از کتاب های تولیدی سایر مراکز دانست و گفت :این کتاب ها چون تنوع موضوعی زیادی دارند بسیار مخاطب پسند هستند.
رضایی با بیان اینکه کتاب های بریل اگر یک نقطه کم و زیاد داشته باشند به هنگام مطالعه برای خواننده مشکل ایجاد می کند، خاطر نشان کرد: خوشبختانه کتاب های چاپ تبریز غلط املایی ندارند.
وی افزود: از نظر صحافی و کیفیت نیز این کتاب ها بسیار شکیل هستند که انگیزه مطالعه در بین کتابخوانان نابینا را افزایش داده است.

** کیفیت چاپ ممتاز و تنوع موضوعی کتاب های چاپ تبریز
مسئول کتابخانه نابینایان شهر آبادان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در تبریز کتاب های بریل چاپ شده در کتابخانه مرکزی تبریز را از نظر کیفیت چاپ، صحافی و جلدبندی بسیار خوب توصیف کرد و گفت: کتاب هایی که از تبریز بای مان ارسال می شود هم از نظر محتوایی و هم به دلیل اغلاط بسیار کم مخاطب پسند است.
پریسا محمدی صحافی بهتر، طراحی شکیل را از جمله ویژگی های ممتاز کتاب های چاپی کتابخانه مرکزی تبریز عنوان و اظهار کرد: کتاب های تبریز بخاطر تنوع موضوعی و نیز استفاد از رمان های پرفروش و عام پسند خیلی مورد اقبال خوانندگان واقع شده و مرتب امانت گرفته می شوند.

** کتاب های تبریز نوع آوری در چاپ بریل
مسئول بخش نابینایان کتابخانه شهرستان گرگان نیز با تائید کیفیت خوب کتاب های بریل چاپ تبریز نسبت به بقیه چای ها گفت: به جرات می گویم کتاب های مرکز تبریز خیلی قوی تر از سایر جاها است.
روحی خاطر نشان کرد: کتاب های بریل چاپ تبریز هم از نظر شکلی زیبا است که در چاپ بریل یک نوع آوری محسوب می شود و هم از نظر تنوع موضوعی و کیفیت مطالب کتاب ها بسیار مخاطب پسند است.

** کیفیت و تنوع موضوعی مشخصه ممتاز کتاب های تبریز
مسئول بخش نابینایان کتابخانه شهر ساری نیز با تمجید از کیفیت خوب کتاب های بریل چاپ کتابخانه مرکزی تبریز اظهار کرد: به غیر از تبریز در کشور مراکز دیگری هم در کار چاپ و نشر کتاب برای نابینایان هستند، اما کتاب های چاپ تبریز از نظر کیفیت چاپ یک سرو گردن بالاتر است.
عادل اکبری افزود: از نظر تنوع موضوعات نیز کتاب های تبریز دارای تنوع موضوعی گوناگون و مخاطب پسند است و البته جا دارد در بخش رمان بیشتر کار شود.
هماهنگی و تنظمی از: نعمت مرادپور**انتشار: عزیزی راد
6132/518
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.