به گزارش شنبه ایرنا، کتاب «انجمن ایالتی آذربایجان در دوره مشروطه» در شمارگان یکهزار نسخه و ۳۳۶ صفحه، حاوی مطالب ارزشمندی درباره یکی از پدیده های بی مانند انقلاب مشروطه به نام «انجمن ایالتی آذربایجان» است.
این کتاب در ۳ بخش، شامل «علل و عوامل مشروطیت بر اساس نقش انجمن ها»، «پیدایش انجمن ایالتی آذربایجان و کارکرد آن تا واقعه انحلال مجلس شورای ملی اول، و «انجمن ایالتی آذربایجان از واقعه مجلس شورای ملی تا انحلال» تنظیم شده و حاوی مطالب تازه و ارزشمندی درباره انقلاب مشروطه ایران در خطه آذربایجان است.
نویسنده کتاب «انجمن ایالتی آذربایجان در دوره مشروطیت» در مقدمه کتاب خود می نویسد: "جوامع و ملتهای مختلف در طول حیات خویش شاهد بروز برخی رویدادها و دگرگونیهای سرنوشت ساز می باشند که پیامدهای آن نسلهای متمادی را تحت تاثیر قرار داده و در تمام عرصه های حیاتی یک جامعه موثر واقع می شود، به طوری که شاید بتوان گفت هیچگاه این تاثیرات از بین نمی روند و هر روز در قالبی دیگر رخ می نمایند، ولی اصل و اساس همان نقطه عطف می باشد که در برهه ای خاص از شرایط زمانی و مکانی پدید آمده است".
عزیزی در ادامه با اشاره به تاسیس سلسله قاجاریه و اعتراضات جامعه ایرانی به عملکرد ناموفق آن در رویدادهایی مانند «رژی» ادامه می دهد: "تجمع فعالان نواندیش در قالب نهادهایی به نام انجمن سرآغازی است که آن را می توان بعد از شکسته شدن هیمنه استبداد، دومین گام بلند در راستای احقاق حقوق تضییع شده به حساب آورد".
نویسنده در ادامه با اشاره به انحلال مجلس شورای ملی اول توسط لیاخوف روس و به دستور محمدعلی شاه، فعالیت «انجمن ایالتی آذربایجان» را بعد از این واقعه، احیا کننده انقلاب مشروطه ایران می داند و به ذکر تاریخچه ای از فعالیت ۴ ساله آن به عنوان چراغ روشن انقلاب مشروطه ایران در سکوت گورستانی حاکم بر تهران و دیگر ایالات ایران بعد از بمباران مجلس شورای ملی می پردازد.
بدون شک مطالعه کتاب «انجمن ایالتی آذربایجان در دوره مشروطیت» برای دوستداران تاریخ معاصر ایران، به ویژه تاریخ مشروطه، به دلیل نگاه جستجوگرانه و رویکرد پژوهشی نویسنده، شیرین و جذاب خواهد بود.
