بیماران سرطانی علاوه بر درد و رنج بیماری، با مشکلات گوناگونی همچون هزینه های بالای درمان، دشواری یافتن دارو و همچنین گیج ماندن در مطب هایی که شیمی درمانی را در اتاق های تنگ و غیر استاندارد انجام می دهند، مواجه هستند.
بیمارانی که از کم و کیف شرایط استاندارد برای درمان آگاه نیستند، از اینکه پزشک متخصص به آنها پیشنهاد می دهد که در مطب، شیمی درمانی انجام شود، ابراز رضایت می کنند، ولی بیمارانی که آگاه به بایدها و نبایدهای اصول درمان و حق بیمار هستند، از این ستم پزشکان ابراز نارضایتی می کنند و وقتی از پزشک درخواست می کنند که برای درمان، آنها را به مراکز بیمارستانی معرفی کنند، با برخورد ناشایست این قبیل پزشکان مواجه می شوند به این معنا که به آنها گفته می شود شیمی درمانی را یا در مطب انجام دهید و یا به متخصص دیگری مراجعه کنید.
با وجود اینکه شیمی درمانی در بیمارستان های دولتی قاضی طباطبایی، کودکان، شهید مدنی و الزهرا و در سه بیمارستان خصوصی تبریز انجام می شود، ولی هستند برخی پزشکانی که در اقدامی غیرانسانی و مغایر با قسم نامه پزشکی، اصرار دارند بیمارانشان در مطب های تحت درمان قرار گیرند که استانداردها در آنها رعایت نمی شود.
این در حالی است که اگر مواد شیمی درمانی در زمان تهیه در مطب بر زمین ریخته شود، عوارض جبران ناپذیری به کادری که این عمل را انجام می دهند و تمامی افرادی که در مطب حضور دارند، خواهد داشت که متاسفانه این مهم مورد توجه برخی از پزشکان قرار نمی گیرد.
با مینا که همراه یکی از بیماران سرطانی است و اکنون برای انجام چهارمین دوره شیمی درمانی به بیمارستان آمده، در این خصوص گفت و گو می کنم که می گوید: وقتی پس از عمل جراحی خاله ام و با توجه به نتیجه آزمایش پاتولوژی متوجه بیماری سرطان او شدیم، برای اینکه روحیه اش را نبازد، هیچ اطلاعی از بیماری اش به او ندادیم و گفتیم پس از عمل جراحی برای پیش گیری از عفونت باید سرم درمانی انجام دهد، به همین دلیل نیز خودم به پزشک متخصص انکولوژی مراجعه کردم.
وی ادامه می دهد: در ابتدا تمام شرایط بیمار را به دکتر شرح دادم و به نظر پزشک که انتظار داشت در اتاق کوچک و تنگ موجود در مطبش که تمام بیماران با وضعیت نامناسب در حال شیمی درمانی بودند، خاله ام نیز در آنجا درمان شود، اعتراض کردم و گفتم به دلیل اینکه خود بیمار هیچ اطلاعی از نوع بیماری اش ندارد مایل نیستم در مطب شیمی درمانی انجام شود.
مینا اظهار می کند: به پزشک متخصص تاکید کردم که بیمار اطلاعی از بیماری خود ندارد و می خواهیم در یکی از بیمارستان ها که دارای اتاق خصوصی و به دور از سایر بیماران است شیمی درمانی شود، که در پاسخ گفت: "باید در مطب شیمی درمانی شود در غیر اینصورت می توانید به پزشک دیگری مراجعه کنید" .
زهرا نیز که همسرش دچار بیماری سرطان است، می گوید: قبل از شروع درمان، تحقیقاتی در خصوص این بیماری و نحوه درمان آن انجام دادیم و متوجه شدیم که شیمی درمانی، درمانی سنگین می باشد که ممکن است در طول درمان، فرد را دچار مشکلاتی بکند.
وی ادامه می دهد: شنیده بودم که حتی ممکن است در حین شیمی درمانی شخص دچار ناراحتی قلبی شود، به همین منظور ما تصمیم گرفتیم جلسات شیمی درمانی را در یک بیمارستان و تحت نظر یک کادر مجرب انجام دهیم.
زهرا اظهار می کند: به رغم اینکه پزشک انکولوژی همسرم، اصرار داشت که شیمی درمانی در مطب ایشان انجام شود، ما جلسلات شیمی درمانی را در یکی از بیمارستان های تخصصی شهر انجام دادیم، البته ناگفته نماند که مجبور شدیم دکتر انکولوژی را عوض کنیم و سراغ پزشکی برویم که اصراری نداشته باشد جلسات شیمی درمانی در مطب شخصی اش انجام شود.
شرایط اتاق و لباس کادر در زمان تهیه داروهای شیمی درمانی بسیار مهم و حساس است
سرپرستار بخش آنکولوژی بیمارستان ولیغصر تبریز که ۳۷ سال سابقه فعالیت در این بخش را دارد، در این خصوص به ایرنا می گوید: داروی مورد استفاده در شیمی درمانی، خطرناک است و باید حین کار و تهیه آن بسیار مراقب بود و استانداردها را به دقت رعایت کرد.
لیلا نوزمانی اضافه می کند: تهیه دارو باید در فضای جداگانه ای که دارای هود و تهویه است انجام گیرد و پرستار نیز حین تهیه دارو که داروی شیمیایی و خطرناک است، باید لباس «گان» که نوعی لباس مخصوص پرسنل اتاق عمل است و دستکش و ماسک قوی و ویژه استفاده کند.
وی ادامه می دهد: متاسفانه در مطب های پزشکی، کادری که داروهای شیمی درمانی را تهیه و تزریق می کند، در محیط مناسب و دارای استاندارد این کار را انجام نمی دهد و حتی ماسک مناسب نیز استفاده نمی کند.
نوزمانی می گوید: اگر مقداری از این دارو به زمین بریزد از ورود افراد به آن اتاق تا ۲ روز جلوگیری و فضا به طور کامل ضدعفونی می شود، زیرا مواد شیمیایی شوخی پذیر نیست و می تواند عوارض جبران ناپذیری بر فرد و کسانی که در آن محل حضور دارند وارد کند؛ این در حالی است که در مطب پزشکان این موضوع مورد توجه نیست و گاه شاهد این هستیم که تهیه دارو در شرایط غیر استاندارد انجام می شود.
وی اضافه می کند: مدت زمان شیمی درمانی باید براساس آنچه که در نسخه پزشک تجویز شده، برای مثال ۴ ساعت، ۶ ساعت یا ۱۰ ساعت به طول انجامد، ولی زمان تزریق در مطب ها رعایت نمی شود.
این سرپرستار بخش آنکولوژی می گوید: به ازای هر ۵ بیمار در بیمارستان یک پرستار وجود دارد تا روند درمانی بیمار را به خوبی و با دقت پیگیری کند.
وی تاکید می کند: تمام تجهیزات لازم از جمله الکتروشوک و دستگاه دستگاه الکتروکاردیوگراف در بیمارستان ها فراهم است تا در صورت بروز مشکل بلافاصله اقدامات ضروری انجام شود و اگر نیاز باشد فورا به بخش اورژانس انتقال داده می شود.
نوزمانی ادامه می دهد: اتاق های بیمارستان و دستشویی ها هر روز و به صورت دایم ضدعفونی می شود، ولی در مطب پزشکان این موضوع به خوبی رعایت نمی شود.
وی تاکید می کند: همه چیز پول نیست و باید با وجدان کار کرد، این بیماران علاوه بر درد و رنج بیماری با مشکلات فراوان روحی و مالی روبرو هستند و کادر درمان باید تلاش کند حداقل مرهمی بر درد این عزیزان باشند نه اینکه برای دریافت پول آن ها را در شرایط غیر استاندارد و نا مناسب درمان کنند.
سرپرستار بخش آنکولوژی می گوید: آموزش های حین درمان و اقدامات لازم برای کاهش عوارض شیمی درمانی از جمله موضوعاتی است که کادر درمانی در بیمارستان مورد توجه قرار می دهند و کتابچه های آموزشی به بیمار داده می شود.
فاصله ۱.۵ متری بین تخت های شیمی درمانی باید رعایت شود
مدیر اجرایی برنامه سرطان وزرات بهداشت در آذربایجان شرقی نیز می گوید: پزشکان متخصصی که اقدام به شیمی درمانی در مطب می کنند، باید استانداردهایی را که از سوی وزارت بهداشت و درمان ابلاغ شده، رعایت کنند، در غیر این صورت تا سه مرحله تذکر کتبی داده می شود که اگر در بازه های زمانی که به آنها فرصت داده شده، اقدامات لازم برای استاندرادسازی را انجام ندهند، مطب تعطیل و پلمپ می شود.
ژیلا طباطبایی اضافه می کند: براساس این استانداردها باید تخت های بستری ۱.۵ مترمربع از هر طرف با هم فاصله داشته و وسایل احیا همچون الکترو شوک و کپسول های اکسیژن در مطب موجود باشد.
وی ادامه داد: اتاقی که داروی شیمی درمانی در آن تهیه می شود، باید دارای هود برای تهویه هوای اتاق باشد تا پرستار و دیگر افرادی که در مطب حضور دارند، تحت تاثیر داروهای شیمی درمانی قرار نگیرند.
طباطبایی با تاکید بر اینکه باید پزشک متخصص حین شیمی درمانی بیماران در مطب حضور داشته باشد، گفت: ضروری است کادری که در مطب پزشک فعالیت می کند، دارای تجربه فعالیت در بخش شیمی درمانی بوده و گواهی نامه لازم را دریافت کرده باشد.
وی خاطرنشان کرد: وجود آسانسور و رمپ در ساختمان یکی از باید های این استاندارد است .
تمامی مطب ها باید تا پایان سال استانداردهای وزارت بهداشت را رعایت کنند
رییس اداره بیماری ها دانشگاه علوم پزشکی تبریز در این خصوص می گوید: شیمی درمانی فقط در مطب پزشکان متخصص انکولوژی و رادیوتراپی می تواند انجام شود که باید شرایط استاندراد را رعایت کنند.
دکتر محمدرضا جمشیدی اظهار می کند: به تمامی متخصصانی که در مطب خود شیمی درمانی انجام می دهند، ابلاغ شده تا پایان سال شرایط استاندارد را رعایت کنند، در غیر این صورت برخورد قانونی انجام خواهد شد.
وی با بیان اینکه در زمان شیمی درمانی حضور متخصص و یک پرستار آموزش دیده ضروری است، گفت: انجام شیمی درمانی باید در مراکزی با فضای فیزیکی استاندارد و مناسب، دارای تجهیزات و دستگاههای تخصصی و پرسنل دوره دیده صورت گیرد.
