به گزارش روزنامه صائب تبریز، طبق اعلام متولیان مربوطه در وزارت نیرو، بعد از سه استان شمالی، گیلان، مازندران و گلستان، استان های آذربایجان غربی، فارس، اصفهان، خراسان‌رضوی و کرمان بیش‌ترین تعداد چاه غیرمجاز را در سطح کشور به خود اختصاص داده‌اند.
در این استان ها برداشت های آب از سفره های زیرزمینی که ذخایر استراتژیک و مهم در تعادل بخشی به زیستگاه های مختلف را دارند انجام می گیرد و در نتیجه عوارض بسیار منفی و بحران های کم آبی و بی آبی، خشک شدن برکه ها، دریاچه ها، چشمه ها و فرونشست عمیق اراضی دشتی و غیره را در پی داشته است.
برداشت های مداوم مجاز و غیرمجاز از ذخایر آبی در شرایطی صورت گرفته است که در موارد بسیاری حاصل یا عواید بکارگیری آب های برداشت شده بمراتب کمتر از ارزش آبی بوده است که برداشت شده است.
برای ساماندهی این موضوع ، از مدت ها پیش سیاست های منطقه ای کشت در دستور کار وزارت خانه های ذی ربط قرار گرفت ولی مشکلات اساسی و زیربنایی نظیر یکپارچه نبودن اراضی و نبود مکانیزاسیون در کشت و کارهای ایران پیشرفت های این بخش را بسیار کند کرده و در مواردی نیز متوقف کرد.
درست به همین دلیل نیز مدیریت های مربوطه در این بخش ها به زور متوسل شده و اقدام به مسدود کردن چاه های غیرمجاز برداشت آب کرده اند.
البته پیشرفت و دستاورد این بخش نیز به دلایل گوناگون از جمله مقاومت ها و مخفی بودن چاه ها با پیشرفت قابل توجهی همراه نبوده است.
این وضعیت چشم انداز بسیار نگران کننده ای را در ارتباط با وضعیت آبی آینده در مناطق مختلف کشور بویژه در استان های پرجمعیت پیش رو می گذارد.
در حقیقت وضعیت اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران و نبود تعریف صحیح و علمی از رفتارهای حرفه ای در عرصه های کشاورزی و صنعتی هیچ تعادل و همخوانی با مصرف و نزولات جوی را نشان نمی دهد.
هنوز صنایع پرآب بر و نیازمند مصرف آب نظیر صنایع تولید فولاد و ذوب و فلزات در مناطقی فعالیت دارند که آب در دسترس بسیار محدود می باشد و این در حالی است که ایران از طول سواحل بسیار وسیع در شمال و جنوب کشور برخوردار بوده و می باشد.
برآوردهای مالی نشان می دهد که سرمایه گذاری های لازم برای پروژه های عظیم انتقال آب ، نصب تصفیه خانه های بزرگ آب شیرین کن و طرح هایی از این دست بمراتب بیشتر و سرسام آور است تا اعمال مدیریت مصرف در عرصه های کشاورزی ، صنعتی و شهری برای کاهش مصرف و بازگرداندن تعادل و عادی سازی ذخایر استراتژیک آب در یک دوره زمانی حداقل دو دهه ای..
در رابطه با طرح جلوگیری از ادامه فعالیت چاه های غیرمجاز در عرصه کشاورزی و باغی که از سال 84 تاکنون به مرحله اجرا درآمده است ، طبق اعلام دبیر اجرایی این طرح 66 هزار حلقه چاه مسدود شده است.
در این رابطه عبدالله فاضلی در گفت وگویی با اشاره به این که تعداد چاه‌های غیرمجاز کشور به حدود 320 هزار حلقه رسیده است، گفت: از زمان شروع طرح تعادل‌بخشی در سال 1384 که این برنامه ردیف اعتباری دریافت کرده است، تاکنون بیش از 66 هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است که از این تعداد حدود 44 هزار حلقه طی چهار سال اخیر و با اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور پر شده است.
وی، برنامه کوتاه مدت وزارت نیرو در این بخش را تعادل‌بخشی آبخوان‌های کشور عنوان کرد و افزود: تا پایان برنامه ششم توسعه، در نظر است تا افت موجود در آبخوان‌های کشور را تثبیت کنیم و در مرحله بعد 6 میلیارد مترمکعب کسری مخزنی که سالیانه در اثر برداشت بیش از حد به آبخوان‌های کشور تحمیل شده را جبران کنیم.
دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی با تاکید بر این‌که کسری مخزن فعلی آبخوان‌های کشور به 130 میلیارد مترمکعب رسیده است، گفت: براین اساس باید در فرایند 15 سال بعد از برنامه ششم توسعه، بتوانیم این منابع را جبران کرده و احیای آبخوان‌ها را به دنبال داشته باشیم.
دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی برداشت سالانه چاه‌های مجاز و غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی را حدود 46 میلیارد مترمکعب دانست و افزود: از این تعداد حدود 4.6 تا پنج میلیارد مترمکعب برداشت‌ها، مربوط به چاه‌های غیرمجاز و مابقی مربوط به چاه‌های مجاز است.
بر اساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، وی تاکید کرد: بر اساس برنامه ششم توسعه باید کاهش 11 میلیارد مترمکعبی بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی صورت بگیرد تا به تعادل در این بخش دست پیدا کنیم که ممانعت از برداشت 4.6 میلیارد مترمکعبی چاه‌های غیرمجاز حدود 40 درصد از این برنامه را محقق و نقش مهمی را در به تعادل رسیدن آبخوان‌های کشور ایفا خواهد کرد.
در نهایت باید به این حقیقت تلخ نیز اشاره شود که طبق بررسی‌ها، در زمینه آب‌های زیرزمینی، به صورت جمعی رقمی در حدود 100 تا 120 میلیارد مترمکعب از ظرفیت مخازن دشت‌ها بصورت مجاز و غیرمجاز برداشت شده است، بنابراین برای تعادل بخشی باید فرصت مناسبی به آن داد تا به مرور زمان با تغذیه درست این رقم به سفره‌ها بازگردد. اهمیت بازگرداندن ذخایر آبی به سفره های آبی از این حیث است که اگر در این اقدام تعلل صورت گیرد، دیر یا زود بسیاری از اراضی قابل کشت و باغی کشور نیز خشک و غیرقابل استفاده گردیده و در نتیجه کوچ یا مهاجرت های اجباری و عظیمی برای رهایی از خشکسالی ها در داخلی کشور شروع خواهد شد.
لذا با توجه به وضعیت بحرانی منابع آبی، انتظار می‌رود دولت نگاه جدی‌تری به این موضوع داشته باشد تا در سریع‌ترین زمان ممکن وضعیت منابع آب‌های زیرزمینی سر و سامان یابد. فقط در آن صورت است که از تبعات خطرناک این عارضه مهم مناطق مختلف کشور در امان خواهد بود.
8023/518
انتهای پیام در این استان ها برداشت های آب از سفره های زیرزمینی که ذخایر استراتژیک و مهم در تعادل بخشی به زیستگاه های مختلف را دارند انجام می گیرد و در نتیجه عوارض بسیار منفی و بحران های کم آبی و بی آبی، خشک شدن برکه ها، دریاچه ها، چشمه ها و فرونشست عمیق اراضی دشتی و غیره را در پی داشته است.
برداشت های مداوم مجاز و غیرمجاز از ذخایر آبی در شرایطی صورت گرفته است که در موارد بسیاری حاصل یا عواید بکارگیری آب های برداشت شده بمراتب کمتر از ارزش آبی بوده است که برداشت شده است.
برای ساماندهی این موضوع ، از مدت ها پیش سیاست های منطقه ای کشت در دستور کار وزارت خانه های ذی ربط قرار گرفت ولی مشکلات اساسی و زیربنایی نظیر یکپارچه نبودن اراضی و نبود مکانیزاسیون در کشت و کارهای ایران پیشرفت های این بخش را بسیار کند کرده و در مواردی نیز متوقف کرد.
درست به همین دلیل نیز مدیریت های مربوطه در این بخش ها به زور متوسل شده و اقدام به مسدود کردن چاه های غیرمجاز برداشت آب کرده اند.
البته پیشرفت و دستاورد این بخش نیز به دلایل گوناگون از جمله مقاومت ها و مخفی بودن چاه ها با پیشرفت قابل توجهی همراه نبوده است.
این وضعیت چشم انداز بسیار نگران کننده ای را در ارتباط با وضعیت آبی آینده در مناطق مختلف کشور بویژه در استان های پرجمعیت پیش رو می گذارد.
در حقیقت وضعیت اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران و نبود تعریف صحیح و علمی از رفتارهای حرفه ای در عرصه های کشاورزی و صنعتی هیچ تعادل و همخوانی با مصرف و نزولات جوی را نشان نمی دهد.
هنوز صنایع پرآب بر و نیازمند مصرف آب نظیر صنایع تولید فولاد و ذوب و فلزات در مناطقی فعالیت دارند که آب در دسترس بسیار محدود می باشد و این در حالی است که ایران از طول سواحل بسیار وسیع در شمال و جنوب کشور برخوردار بوده و می باشد.
برآوردهای مالی نشان می دهد که سرمایه گذاری های لازم برای پروژه های عظیم انتقال آب ، نصب تصفیه خانه های بزرگ آب شیرین کن و طرح هایی از این دست بمراتب بیشتر و سرسام آور است تا اعمال مدیریت مصرف در عرصه های کشاورزی ، صنعتی و شهری برای کاهش مصرف و بازگرداندن تعادل و عادی سازی ذخایر استراتژیک آب در یک دوره زمانی حداقل دو دهه ای..
در رابطه با طرح جلوگیری از ادامه فعالیت چاه های غیرمجاز در عرصه کشاورزی و باغی که از سال 84 تاکنون به مرحله اجرا درآمده است ، طبق اعلام دبیر اجرایی این طرح 66 هزار حلقه چاه مسدود شده است.
در این رابطه عبدالله فاضلی در گفت وگویی با اشاره به این که تعداد چاه‌های غیرمجاز کشور به حدود 320 هزار حلقه رسیده است، گفت: از زمان شروع طرح تعادل‌بخشی در سال 1384 که این برنامه ردیف اعتباری دریافت کرده است، تاکنون بیش از 66 هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است که از این تعداد حدود 44 هزار حلقه طی چهار سال اخیر و با اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور پر شده است.
وی، برنامه کوتاه مدت وزارت نیرو در این بخش را تعادل‌بخشی آبخوان‌های کشور عنوان کرد و افزود: تا پایان برنامه ششم توسعه، در نظر است تا افت موجود در آبخوان‌های کشور را تثبیت کنیم و در مرحله بعد 6 میلیارد مترمکعب کسری مخزنی که سالیانه در اثر برداشت بیش از حد به آبخوان‌های کشور تحمیل شده را جبران کنیم.
دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی با تاکید بر این‌که کسری مخزن فعلی آبخوان‌های کشور به 130 میلیارد مترمکعب رسیده است، گفت: براین اساس باید در فرایند 15 سال بعد از برنامه ششم توسعه، بتوانیم این منابع را جبران کرده و احیای آبخوان‌ها را به دنبال داشته باشیم.
دبیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی برداشت سالانه چاه‌های مجاز و غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی را حدود 46 میلیارد مترمکعب دانست و افزود: از این تعداد حدود 4.6 تا پنج میلیارد مترمکعب برداشت‌ها، مربوط به چاه‌های غیرمجاز و مابقی مربوط به چاه‌های مجاز است.
بر اساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، وی تاکید کرد: بر اساس برنامه ششم توسعه باید کاهش 11 میلیارد مترمکعبی بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی صورت بگیرد تا به تعادل در این بخش دست پیدا کنیم که ممانعت از برداشت 4.6 میلیارد مترمکعبی چاه‌های غیرمجاز حدود 40 درصد از این برنامه را محقق و نقش مهمی را در به تعادل رسیدن آبخوان‌های کشور ایفا خواهد کرد.
در نهایت باید به این حقیقت تلخ نیز اشاره شود که طبق بررسی‌ها، در زمینه آب‌های زیرزمینی، به صورت جمعی رقمی در حدود 100 تا 120 میلیارد مترمکعب از ظرفیت مخازن دشت‌ها بصورت مجاز و غیرمجاز برداشت شده است، بنابراین برای تعادل بخشی باید فرصت مناسبی به آن داد تا به مرور زمان با تغذیه درست این رقم به سفره‌ها بازگردد. اهمیت بازگرداندن ذخایر آبی به سفره های آبی از این حیث است که اگر در این اقدام تعلل صورت گیرد، دیر یا زود بسیاری از اراضی قابل کشت و باغی کشور نیز خشک و غیرقابل استفاده گردیده و در نتیجه کوچ یا مهاجرت های اجباری و عظیمی برای رهایی از خشکسالی ها در داخلی کشور شروع خواهد شد.
لذا با توجه به وضعیت بحرانی منابع آبی، انتظار می‌رود دولت نگاه جدی‌تری به این موضوع داشته باشد تا در سریع‌ترین زمان ممکن وضعیت منابع آب‌های زیرزمینی سر و سامان یابد. فقط در آن صورت است که از تبعات خطرناک این عارضه مهم مناطق مختلف کشور در امان خواهد بود.
8023/518
کپی شد
