زندگی نامه مصطفی خمینی
گفتار ششم: شرکت در محافل و مجامع دوستانه
حاج آقا مصطفی از نظر اخلاقی، فردی خوش خلق، شوخ طبع، بانشاط و اهل تفریح بود. این در حالی بود که نسبت به درس و فراگیری علوم حوزوی نیز جدّیتی مثال زدنی داشت. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی که ایشان را از نزدیک میشناخت و سالها با هم ارتباط نزدیکی داشتند در این زمینه میگوید:
به طور کلی، چند خصیصه را در مورد ایشان بیشتر به خاطر دارم. یکی، جدیّت نسبت به درس و دیگری، بانشاط و اهل تفریح بودن. آن روزها چنین روحیۀ بانشاطی در میان طلبهها کم بود. از شنبه تا چهارشنبه مشغول درس و بحث بود، پنجشنبه و جمعه را هم به طور جدّی استراحت و تفریح میکرد. هنگام بحث، داد و فریاد میکشید. در مدرسۀ فیضیّه، همیشه آن گوشۀ مدرسه، بر سر درسهای طلبگی دعوا میشد،
میفهمیدم حاج آقا مصطفی آنجاست....
آزادگی یکی از خصیصههای ایشان بود. من این ویژگی را در روابط خصوصی با ایشان میفهمیدم که روحیۀ آزادمنشی دارد، اهل ریا و ظاهرسازی که گاهی بعضی از آقایان گرفتار آن میشوند، نبود.[1]
این خلق و خوی سید مصطفی، موجب جذب طلاب به سوی وی میشد. ایشان با تعمیق این رویّه، چه در قم و چه در نجف به همراه برخی از طلاب و روحانیون جلسات و مجامع دوستانه خصوصیتری نیز به وجود آوردند. آیتاللّه علیاکبر مسعودی خمینی در مورد عضویت حاج آقا مصطفی در یکی از این مجامع دوستانه، زمانی که در قم بودند، میگوید:
آقا مصطفی دارای تیپ بخصوصی بود و در مجمعی دوستانه عضویت داشت که از حیث رفاقت، دارای برنامه خاصی بودند. آنگونه که به خاطر دارم، در این گروه آقایان: شیخ علی تهرانی، خلخالی، ابطحی کاشانی و نوری همدانی[اخوی کوچک آقایان نوری همدانی]و آقای[آیتاللّه محمدرضا]توسلی عضویت داشتند. یکی از پیشهوران قم که به حرفۀ نجاری اشتغال داشت و یکی دیگر به نام آقای خطیب که از بذلهگویان معروف دنیا بود، در این جمع حضور فعال داشت. ورود به حلقۀ آنها کار آسانی نبود و هر کسی را به گروهشان راه نمیدادند.
در کل، این گروه در وقت درس، بسیار کوشا و فعال و در ساعات فراغت بسیار بشاش و اهل بذله و شوخی بودند. در وقت عبادت هم برنامههای عبادی مرتب و داغ شبانه داشتند. پاتوق آنها در ابتدا سر مقبرۀ مرحوم آقا شیخ فضلاللّه نوری بود که خدایش بیامرزد. تمام اعضای گروه به ایشان احترام میگذاشتند.[2]
در نجف نیز به مناسبتهای مختلف با دوستان خود گردهم میآمدند و به اعمال مختلف عبادی و بحث و عزاداری مشغول میشدند. در نجف این جلسات دوستانه در منازل افراد و از جمله در منزل خود حاج آقا مصطفی برگزار میشد.[3]