بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم

شرایط کودتا و وضعیت جامعۀ اسلامی

از خانمها و آقایان تشکر می‏کنم که در این موقع که نزدیک ماه مبارک رمضان است در اینجا اجتماع کردند و ما با چند کلمه‏ای از آنها هم قدردانی می‏کنیم و هم بعضی مسائل را در میان می‏گذاریم و هم راجع به ماه مبارک رمضان چند کلمه عرض می‏کنیم. این اشتباه است که مخالفین جمهوری اسلامی درصدد برآمده‏اند برای این کارهای بچگانه و شرارت مآبانه.[1]اینها مقایسه کرده‏اند جمهوری اسلامی ایران را به حکومتهای دیگر که گاهی حکومتی می‏آید و یک حزبی یا یک فرد ارتشی‏ای با یک عده قیام می‏کند و آن حکومت را از بین می‏برد و یک حکومتی به جای او می‏نشاند، یا یک رژیمی را از بین می‏برد یک رژیم دیگری می‏آورد. اینها مقایسۀ حکومت اسلام را و نهضت اسلامی را با سایر نظامها و با سایر حکومتها عوضی گرفتند و لهذا، هم گروههایی که توجه ندارند به عمق این انقلاب و هم بعضی از افراد سیاسی و ارتشی و اینهایی که به خیال خودشان می‏خواستند که در این سفره هم مثل سفرۀ قبل یک حظ وافری داشته باشند و دستشان در دزدی و در کارهای خلاف باز باشد ـ و حالا امیدشان کم‏کم دارد قطع می‏شود ـ دست به یک همچو کارهایی می‏زنند بدون توجه به عمق مسائل. کودتا در یک کشوری واقع می‏شود که آن کشور یک حکومتی دارد جدای از مردم و مردم هیچ کاری به آن حکومت ندارند یا ناراضی هستند که ـ غالباً ـ هم ناراضی هستند. اینجا یک تضاد و تعارضی بین سران کشور و حزبها ـ مثلاً ـ یا صاحب‏منصبهای
لشکری یا اشخاص سیاسی کشور واقع می‏شود و ملت حضور ندارند در آنجا. اینها حضور ملت را نمی‏فهمند یعنی چه؛ یا می‏فهمند و از بس که حب جاه دارند و حب مال دارند دست و پا می‏زنند که شاید ـ شاید در یکصد احتمال یکی ـ بتوانیم. اینها نمی‏دانند که فرق است ما بین قیامهای سیاسی، قیامهای ملی، قیامهایی که برای آمال دنیایی است با این نهضت اسلامی. نهضت اسلامی ایران ابداً، نه ملیت و ملیتگرایی ـ خصوصاً، به آن معنای فاسدش ـ در آن دخالت داشت و دارد و نه احزاب سیاسی و طبقۀ روشنفکر و این مسائلی که در سایر جاها هست. این نهضت از نفْس تودۀ مردم، از نفْس تودۀ زن و مرد مردم بلند شد و به همان طور که مردها وارد میدان بودند بانوان محترم هم وارد بودند، بلکه حظ اینها و زحمات اینها بیشتر از مردها باید گفت بود؛ برای اینکه وقتی که بانوان می‏آیند در میدان، قوۀ مردها دو چندان می‏شود یا ده چندان می‏شود. مردها نمی‏توانند ببینند که خانمها در میدان آمده‏اند و آنها کنار بروند. یک تودۀ مسْلم، یک 35 میلیون جمعیت ـ به استثنای چند صد تا آدمهای منحرف ـ مؤمن به خدا، مؤمن به اسلام، مؤمن به قرآن کریم، یک 35 میلیون هم‏صدا، با ایمان به خدا و قرآن کریم برخاستند از جا. در هر خانه‏ای بروید می‏بینید که همان مسائل نهضت هست. تمام حرفهایی که بیشتر بین خانمها هم با هم در مجالس بوده است ـ به طوری که من اطلاع پیدا کرده‏ام ـ یا مردها در مجالسشان بوده تمام آن مسائل برگشت یکدفعه به مسائل سیاسی. تمام طبقات کشور؛ زن و مرد و بزرگ و کوچک یکوقت مسائلشان برگشت به مسائل سیاسی. حتی گاهی بعضی بچه‏های کوچکی که در منزل ما هم می‏آیند گاهی اینها هم وقتی که بازی می‏کنند بازی سیاسی می‏کنند؛ یکی‏شان نقش رئیس جمهور را، یکی‏شان نقش مثلاً یکی دیگر را همین طوری. یک همچو واقعه‏ای که در ایران واقع شد این عمقش را باید این اشخاص که نظر دارند بفهمند قضیه چیست؟ در چه موقع بود در طول این پنجاه سالی که خوب، بسیاری یادشان هست یا ده ـ بیست سالی که همه‏تان یا اکثرتان یادتان هست، چه وقت بود که همان طوری که مردها وارد در میدان نبرد بودند، زنها هم وارد بودند؛ زنها هم جلو می‏افتادند. زنها هم بچه‏های کوچکشان را به آغوش می‏کشیدند و اگر دو تا بود یکی‏اش
هم دستش را می‏گرفتند و وارد می‏شدند در تظاهرات و در مقابل این توپ و تانک و امثال اینها. چه وقت در ایران شماها و ما یادمان هست که اینطور انسجام باشد بین گروههای مختلف ملت، و اینطور در امور کشوری و سیاسی همه حضور داشته باشند؟ اگر یکوقتی یک قصه‏ای هم در کشور واقع می‏شد حتی مردها هم، یک محلۀ تهران اصلاً، مطلع از این چیزها نمی‏شدند؛ خانمها هم بی‏تفاوت بودند، مردم هم بی‏تفاوت بودند، آنها هم که مطلع می‏شدند بی‏تفاوت بودند. این حضوری که الآن تمام قشرهای ملت دارند این حضور هیچ وقت نبوده است. همۀ افراد ملت الآن در مسائل سیاسی و مسائل اجتماعی حاضرند و خودشان را موظف می‏دانند؛ اگر یک مطالبی واقع بشود که برخلاف موازین باشد، اینطور نیست که بی‏تفاوت باشند، مردم کار نداشته باشند، خانمها هم مشغول کار دیگری باشند. خیر، این جور نیست. حالا شما خانمها که خداوند تأییدتان کند و شما پاسدارها که خداوند همه‏تان را تأیید کند با هم حاضرید در صحنه. این اشخاصی که خیال کردند که یک کودتایی بکنیم و یک چند نفر را بکشیم و یک مثلاً جاهایی را بکوبیم اینها خیال می‏کنند که یک جاست مرکز، یک محله است مرکز یا چند محله است مرکز. اگر فرض کنیم آن محل، آن محل کوبیده بشود همان طور که در کودتاهای دیگر وقتی آن رأس را می‏کوبیدند دیگر، دیگران کم کار داشتند یا کار نداشتند حالا هم اینطوری است. حالا همۀ خانه‏ها مرکز است، همۀ افراد ملت ما سپاه اسلام هستند.

عدم شناخت دشمن از اسلام و جامعۀ اسلامی

مسئله، مسئلۀ عقیدتی است نه مسئلۀ مادی. خانمها برای اینکه یک چیزی مثلاً دستشان بیاید یا یک فرض کنید که صاحب‏منصب بشوند نمی‏آیند بیرون، خودشان و بچه‏هایشان را به کشتن بدهند.این اسلام و قرآن است که خانمها را آورده است بیرون و همدوش مردها بلکه جلوتر از مردها وارد در صحنۀ سیاست کرده. همۀ خانه‏های این ملت خانۀ امید ماست. اینها گمان می‏کنند با کوبیدن یک خانه یک نفر را یا صد نفر را یا یک دویست ـ پانصد نفر را کشتن کارها تمام است. مرد و زن این کشور همه پاسدار
اسلام هستند. مسئله، مسئلۀ عقیده است نه مسئله، مسئلۀ مادیت و به دست آوردن یک چیزی تا اینکه بیایید بگویید که خوب، وقتی نمی‏شود دیگر برویم کنار. خیر، مسئلۀ عقیده است، دفاع از اسلام[است]تا آن آخر فردی که زنده است باید دفاع بکند. یا 35 میلیون جمعیت باید از بین بروند؛[بنابراین]کشوری دیگر نیست تا اینکه کودتایی باشد و هرگز نخواهد اینطور شد. اینها اشتباه دارند، نمی‏فهمند. هی روشنفکرهایشان دعوای فهم و سیاست می‏کنند و ـ عرض می‏کنم که ـ جبهه‏های این طرف، آن طرفشان هی ادعای این مسائل را می‏کنند و ارتشیها هم که یک طبقه‏شان باز توجه به مسائل ندارند؛ اینها و همۀ کورفهمی‏شان از این است که عمق این مسئله را نفهمیده‏اند. باز نفهمیده‏اند قدرت اسلام را، اینها باز توجه به این معنا ندارند. این پاسدارها را کی رفته دعوتشان کرده که بیایید پاسداری کنید؟ این کمیته‏های سرتاسر کشور را کی رفته دعوتشان کند که بیایید کمیته درست کنید؟ این دانشجو و دانشمند و نمی‏دانم اجزای دیگر این کشور را کی رفته بسیجشان کرده؟ این بانوان را کی بسیج کرده که در همۀ شئون کشور دخالت می‏کنند و دخالت بجایی هم می‏کنند؟ اینها را کسی[دعوت نکرده]، اینها را خدا دعوت کرده است. اینها لبیک برای خدا دارند می‏گویند. یک مملکت اینطوری را خیال نمی‏شود کرد که کسی بتواند یک همچو مملکتی را با کشتن یک عده‏ای ـ فرضاً ـ هم شما بکشید ـ فرضاً ـ هم فانتومهایی بیاید و این محل و آن محل، آن محل را بکوبد. مگر اینجا الآن قیامش به ـ مثلاً ـ فلان آدم است؟ خیر، مسئله اینها نیست. همۀ اشتباه اینها این است که اسلام را نمی‏شناسند، از باب اینکه نبودند توی اسلام تا بفهمند چه خبر است. شاید تاریخ اسلام هم اینها اصلش بنادارند نخوانند. از بس با اسلام مخالفند شاید تاریخ اسلام را دلشان نخواهد بخوانند. اینها نفهمیده‏اند که در اسلام چه گذشته است، در تاریخ اسلام چه وقایعی اتفاق افتاده، اسلام چه جور پیش رفته است. همه چیز را به همین جهات مادی و به همین جهات به قول خودشان سیاسی دست چندم که دست اینها هست مقایسه می‏کنند. از این جهت، یکوقت یک همچو کارهایی می‏کنند یا دعوت به یک همچو کارهایی. اسلام این کار را انجام داد. مگر غیر اسلام می‏توانست یک مملکتی را از
اول تا آخر، از بچه تا بزرگ بسیج کند برای یک مطلب؟ اینها هر کدام یک مقاصد علی حدّه، داشتند قبل از این نهضت. هر کس یک کار علی حدّه، داشت، کاری به این مسائل نداشتند. آنکه همۀ اینها را به هم پیوند داد و بسیج عمومی کرد آن اسلام بود که کرد. اسلام را بروند بشناسند ببینند چی هست تا دیگر اینطور خطاکاریها را نکنند. ما فرض می‏کنیم که آمدند و این چند نفر از سران مؤثر این کشور را از بین بردند، مگر ملت ایران برای نخست‏وزیر و برای فلان آدم و فلان آدم قیام کرده است؟ مگر قیام در دست کسی هست؟ مگر کسی مهار قیام این کشور در دستش هست؟ همه، همه هستند، اشخاصی که خودشان در این مسائل وارد هستند، همۀ ملت وارد در این مسائل هستند. این اشتباه باید رفع بشود تا به این خطاها نیفتند و بعد هم به این محاکمه‏ها کشیده نشوند. این اشتباه را رفع بکنند همۀ گروهها؛ همۀ گروههای سیاسی و همۀ گروههای روشنفکر و همۀ گروههای مختلفی که در این کشور هست این اشتباه را رفع بکنند. توجه به این معنا داشته باشند که مسئلۀ کودتا در کجا می‏شود نتیجه پیدا کند، در کجا نمی‏شود. بفهمند که قضیۀ بسیج عمومی یک ملت از مرکز گرفته تا سرحدات هر جا بروی یک کلمه هست. هر جا می‏رفتی صحبت بود از اینکه جمهوری اسلامی می‏خواهیم. مگر بشر می‏تواند یک همچو بسیجی را بکند الاّ به تمسک به کتاب و سنت. آن مغزهای با ایمان است که قیام کردند. آن مغزهایی است که الآن هم وقتی جوانهایشان، چه جوانهای از بانوان و چه جوانهای از مردها وقتی با من ملاقات می‏کنند کراراً، نه یک دفعه و نه ده دفعه، از نجف که بودم تا اینجا حالا هم همین طور است، هی از من می‏خواهند که شما دعا کنید ما شهید بشویم، من هم دعا می‏کنم که پیروز بشوید. یک همچو، یک همچو مغز با ایمانی و یک همچو قلب نورانی را مگر ممکن است با کودتا از بین برد؟ این اشتباه را اینها از خودشان رفع کنند و توجه کنند به ماهیت نهضت اسلامی و به ماهیت اسلام و به ماهیت کتاب کریم و به ایمان. اگر توجه به این مسائل بکنند دیگر نه آن کسی که بخواهد با شلوغ کردن، دانشگاه را به هم زدن، دست به این کارها می‏زند و نه آن کسی که ـ فرض کنید که ـ می‏خواهد یک تظاهراتی بکند و یک کاری بکند. اینها اگر ماهیت مسئله را بفهمند و
بفهمند که پیشرو این قضیه اسلام است، امام این قضیه، امام زمان است، اگر این را بفهمند که این مغزهای 35 میلیون جمعیت ایران نورانی است و به نور اسلام زنده است در فکر این نمی‏افتند که ما برویم یک عده‏ای را بکشیم و بعد زمام را دستمان بگیریم. مگر می‏شود یک همچو چیزی؟ بله، آنجایی که زمام همین بودکه یک ردۀ بالایی بود و حکومت می‏کرد به مردم، مردم هم هیچ کاری نداشتند به آن ردۀ بالا، یک ردۀ دیگری می‏آمدند آنها را کنار می‏زدند، آنها می‏شدند آنها. اما قضیه این نیست که ما یک رده‏ای داشته باشیم و یک بالا و پایینی؛ همه همدوشند، برادر و خواهرند همه و همه خودشان را سهیم می‏دانند در این مسائل؛ برای اینکه اسلام هست. اسلام اختصاص به یک شخص دون شخصی ندارد. ایمان است، ایمان مربوط به یک کسی دون کسی ندارد. خانه به خانه باید این اشخاص که خیال کردند، خانه به خانه باید بروند و جنگ کنند، آن هم در همۀ کشور نه در تهران. تهران را اگر ـ فرض بکنید ـ فرض محال ـ که شما تهران را تسخیر کنید سایر مملکت قیام می‏کنند برخلافتان، آنها می‏آیند تهران را از دست شما می‏گیرند. باید یک ابزاری بیاورد امریکا و یک اشخاصی بیاورد امریکا یا سایر کسانی که می‏خواهند و خیال می‏کنند[می‏توانند]در اینجا یک کاری انجام بدهند که 35 میلیون جمعیت را از صحنه بیرون کند. آن، چه ابزاری است که می‏تواند 35 میلیون جمعیت زن و مرد که همه مجهز و همه حاضر در قضایا هستند این بخواهد از صحنه بیرون کند؟ این امر محالی است. کسی را که خدا به میدان آورده نمی‏تواند بختیار از میدان خارج کند یا کارتر از میدان خارج کند. کسی که اعتیاد دارد[2]نمی‏تواند کودتا بکند، حرف است. اینها حرف است که می‏زنند که بنا بود که بیاید، کی بیاید؟ آن اگر دو ساعت از وقتش بگذرد آنطور که می‏گویند خوب، کی بیاید؟ عمده همین است که اسلام را نمی‏شناسند. خیال می‏کنند اسلام یک رژیمی است مثل رژیم امریکا، مثل رژیم شوروی. شوروی و امریکا همان ردۀ بالا هستند؛ مردم دیگر، مردم کشور خودش بر خلافش هستند. آن ردۀ بالا
یک حکومتی می‏کنند و یک زوری می‏گویند و یک چَرایی می‏کنند در مملکت، مردم دیگر حاضر قضایا نیستند. اینطور نیست که مردم دیگر مثل ایران حاضر باشند در مسائل سیاسی، بانوانشان همه حاضر باشند. اسلام را اگر بشناسند و بفهمند این اسلام چی هست و یک قدری تاریخ اسلام و قضایایی که در صدر اسلام واقع شده شما ببینید در یک جنگی که واقع شده است، وقتی که یک قلعه‏ای را بسته بودند و کفار در آن نشسته بودند و خوب، آن وقت هم که وسایلی نبود که بروند بالا و بمباران کنند، باید این قلعه فتح بشود، خوب، دیوارهای بلند و کذا. یکی از سردارهای اسلام گفت که نیزه‏ها را زیر سپر بگذارید من می‏نشینم روی سپر، من را بالا کنید تا بروم به دیوار برسم، می‏روم آنجا با آنها در داخل جنگ می‏کنم، در را باز می‏کنم. یک نفر برای یک جمعیتی که یک قلعه را داشتند همین کار را کردند. این نیزه‏ها را زیر سپر گذاشتند او نشست روی سپر با این نیزه‏ها بلند کردند تا به برج رسید، به دیوار رسید. آن شخص رفت در آنجا و جنگ کرد و در را باز کرد. این اسلام است که این کار را می‏کند، این ایمان است که این کار را می‏کند. این قشرهای مختلفی که انحراف دارند خوب است یک قدری مطالعه کنند در اسلام، خوب است یک قدری مطالعه کنند در تاریخ اسلام، خوب است یک قدری بفهمند که معنی ایمان چیست.

ماه مبارک رمضان و مهمانی خداوند متعال

ماه مبارک رمضان نزدیک شد و در این ماه مبارک خودتان را تقویت کنید به قوّتهای روحانی. در یک حدیثی است که پیغمبراکرم فرمودند که ماه رمضان آمد، اقبال کرد، آمد. در ضمنش می‏فرمایند کهدُعیتُم اِلی ضیافَةِ اللّه‏.[3]ضیافتهای خدا با ضیافتهای مردم این است فرقش که وقتی شما را یک اشخاصی دعوت بکنند به یک مهمانی، وقتی بروید در آن مهمانی به حسب فراخور حال، یک چیزهایی برای خوردنی و یک چیزهایی برای تفریح و این چیزهاست. ضیافت خدا در ماه رمضان یک شعبه‏اش روزه است، آن
ضیافت خداست؛ یک شعبه‏اش روزه است و یک امر مهمش که مائدۀ غیبی و آسمانی است قرآن است. شما دعوت شده‏اید به مهمانی خدا و شما در ماه رمضان مهمان خدا هستید. مهماندار شما، شما را وادار کرده است به اینکه روزه بگیرید. این راههایی که به دنیا باز است و شهوات است، اینها را سدش کنید تا مهیا بشوید برایلیلة القدر. ماه شعبان مقدمه است برای ماه مبارک رمضان که مردم مهیا بشوند برای ورود در ماه مبارک رمضان و ورود در «ضیافة اللّه‏». شما وقتی که می‏خواهید به مهمانی بروید خوب، یک وضع دیگری ـ غالباً البته ـ ، یک وضع دیگری خودتان را درست می‏کنید. لباسی تغییر می‏دهید و یک طور دیگری وارد می‏شوید. آنطوری که در خانه هستید یک تغییری می‏دهید. ماه شعبان برای این است که همان مهیا بودنی که می‏خواهید مهمانی بروید، خودتان را مهیا می‏کنید و سر و ظاهرتان را، سر و صورتتان را یک قدری فرق می‏گذارید با آن وقتی که در خانه هستید. در ضیافت خدا، ماه شعبان برای مهیا کردن این افراد است، مهیا کردن مسلمین است برای ضیافت خدا، ادبش آن مناجات شعبانیه است. من ندیده‏ام در ادعیه، دعایی را که گفته شده باشد همۀ امامها این دعا را می‏خواندند،[4]در دعای شعبانیه این هست؛ اما من یادم‏نیست که در یک دعای دیگری دیده باشم که همۀ ائمه این را می‏خواندند. این مناجات شعبانیه برای این است که شما را، همه را مهیا کند برای «ضیافة اللّه‏».

تقویت روح و رسیدن به اوج کمالات در ادعیه ائمه (ع)

یک کج فهمیهایی در انسان هست که این کج فهمیها گاهی خیلی زیاد می‏شود. اینها دعا را نمی‏فهمند چی هست، لهذا، خیال می‏کنند که حالا ما خوب، قرآن را می‏گیریم دعا را رها می‏کنیم. اینها نمی‏فهمند که دعا اصلاً چی هست. مضامین ادعیه را نرفته‏اند ببینند که چی هست، به مردم چی می‏گوید، چه می‏خواهد بکند. اگر نبود در ادعیه الاّ دعای مناجات شعبانیه، کافی بود برای اینکه امامان ما، امامان بحقند؛ آنهایی که این دعا را انشا
کردند و تعقیب کردند. تمام این مسائلی که عرفا در طول کتابهای طولانی خودشان یا خودشان می‏گویند در چند کلمۀ مناجات شعبانیه هست، بلکه عرفای اسلام از همین ادعیه و از همین دعاهایی که در اسلام وارد شده است از اینها استفاده کرده‏اند. و عرفان اسلام فرق دارد با عرفان هند و جاهای دیگر. این دعاهاست که به تعبیر بعض از مشایخ ما[5]می‏فرمودند که «قرآن، قرآن نازل است، آمده است به طرف پایین و دعا از پایین به بالا می‏رود، این قرآن صاعد است.» معنویات در این ادعیه ـ آنی که انسان را می‏خواهد آدم کند، آنی که این افرادی که اگر سر خود باشند از همۀ حیوانات درنده‏تر هستند ـ این ادعیه با یک زبان خاصی که در دعاها هست اینها این انسان را دستش را می‏گیرد و می‏بردش به بالا، آن بالایی که من و شما نمی‏توانیم بفهمیم، اهلش هستند. یکدفعه آدم می‏بیند که کسروی[6]آمد و کتابسوزی! مفاتیح الجنان هم جزو کتابهایی بود که سوزاند، کتابهای عرفانی را هم سوزاند. البته کسروی نویسندۀ زبردستی بود، ولی آخری دیوانه شده بود یا یک مغزی است که این مغز ـ بسیاری از شرقیها اینطوری هستند که تا یک چیزی، چهار تا کلمه‏ای یاد می‏گیرند ادعاشان خیلی بالا می‏شود. کسروی آخری ادعای پیغمبری می‏کرد ـ نمی‏توانست به آن بالا برسد آنجا را می‏آورد پایین. این کتاب مفاتیح الجنان یک کتابی است که مال حاج شیخ عباس قمی نیست، شیخ عباس قمی، جمع کرده اینها را، ادعیه را جمع کرده در آنجا. این آدمی که کتاب مفاتیح الجنان را سوزانده یا یک روزی برای سوزاندن امثال کتاب مفاتیح الجنان درست کرده بود این نمی‏دانست کتاب مفاتیح الجنان چی تویش است، شاید یک دفعه هم مناجات شعبانیه را هم نخوانده بود، فکرش اینطور فکر نبود. این دعاهایی که در ماهها هست، در روزها هست، خصوصاً، در ماه رجب و شعبان و ماه مبارک رمضان، اینها انسان را همچو تقویت روحی می‏کند ـ اگر
کسی اهلش باشد، ماها که نیستیم ـ همچو تقویت روحی می‏کند و همچو راه را برای انسان باز می‏کند و نور افکن است برای اینکه، این بشر را از این ظلمتها بیرون بیاورد و وارد نور بکند که معجزه آساست. به این دعاها عنایت بکنید. گول بعض از نویسنده‏ها و امثال کسروی را نخورید که ادعیه را تضعیف می‏کردند؛ این تضعیف، تضعیف اسلام است، نمی‏فهمند اینها، بیچاره‏اند. نمی‏دانند در این کتاب چه چیزها هست، همان مسائل قرآن است با لسان دیگری که لسان ائمه باشد. لسان قرآن یکجور زبان است، زبان دعا یکجور زبان است، زبان علما و عرفا و اینها هم یک زبان دیگر است. آنکه سبکبار می‏کند انسان را و از این ظلمتکده می‏کِشد او را بیرون و نفْس را از آن گرفتاریها و سرگشتگیهایی که دارد خارج می‏کند این ادعیه‏ای است که از ائمۀ ما وارد شده‏اند. ائمۀ ما ـ علیهم صلوات اللّه‏ ـ که تقریباً همه‏شان گرفتار به یک ابرقدرتهایی بودند که نمی‏توانستند یک کاری را انجام بدهند شاخص، علاوه بر آن هدایتهای زیرزمینی که می‏کردند این ادعیه‏شان برای تجهیز مردم بود، برخلاف آن دولتهای قاهری که بودند. همین ادعیه بودند که اشخاص وقتی که ادعیه را می‏خواندند قوّت روحی پیدا می‏کردند و سبکبار می‏شدند و شهادت برای آنها هَیِّن و آسان می‏شد. این ادعیه در ماه مبارک رجب و خصوصاً در ماه مبارک شعبان اینها مقدمه و آرایشی است که انسان به حسب قلب خودش می‏کند برای اینکه مهیا بشود برود مهمانی؛ مهمانی خدا، مهمانی‏ای که در آنجا سفره‏ای که پهن کرده است قرآن مجید است و محلی که در آنجا ضیافت می‏کند مهمش «لیلة القدر» است و ضیافتی که می‏کند ضیافت تنزیهی و ضیافت اثباتی و تعلیمی[است]. نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا می‏کند تا برسند به آن سفره‏ای که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر» است که قرآن در آن نازل شده است.

هدف انبیا؛ رهایی انسان از نفسانیت

این ضیافت الهی انسان را منقلب باید بکند از این جهت حیوانی به آن جهت واقعی انسانی؛ از آن ظلمتهایی که اطلاع به آن داریم منقلب کند انسان را به آن نورهایی و نور
مطلقی که همۀ عالم تبع اوست. همۀ دعوت انبیا این بوده است که مردم را از این سرگردانی‏ای که دارند ـ هر که یک طرف می‏رود و هر که یک مقصدی دارد ـ این مردم را از اینجا دعوت کنند و راه را نشانشان بدهد که این راه است؛ دیگر آن راهها که می‏روید رها کنید. راه همین است؛اِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقیمَ[7]، اِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُستَقیمٍ.[8]آن طرف، طرف ندارد، دنیاست و ماورای آن. آنچه که مربوط به نفسانیت انسان است، شهوات انسان است، آمال و آرزوهای انسان است، این دنیاست. آن دنیایی که تکذیب شده است این عالم طبیعت[نیست]، این عالم طبیعت نور است. دلبستگیهای به این عالَم انسان را بیچاره می‏کند. ظلمتها از این دلبستگیهایی است که ما داریم به این دنیا، به این مقام، به این مسند، به این اوهام، به این خرافات. همۀ انبیا آمدند برای اینکه دست شما را بگیرند از این علایقی که همه‏اش بر ضد آنی است که طبیعت و فطرت شما اقتضا می‏کند، شما را دستتان را بگیرند و از این علایق نجاتتان بدهند و واردتان کنند به عالَم نور. اسلام هم در رأس همۀ ادیان است، برای یک همچو مقصدی. این ادعیه مهیا می‏کنند این نفوس را برای اینکه این علایقی که انسان دارد و بیچاره کرده انسان را این علایق، این گرفتاریهایی که انسان در این عالم طبیعت دارد و انسان را سرگشته کرده است، متحیر کرده است نجاتش بدهند و آن راهی که راه انسان است ببرند. راههای دیگر راه انسان نیست صراط مستقیم راه انسانیت است. و این مناجاتها و این ادعیه‏ای که ائمۀ ما ـ علیهم السلام ـ بعد از اینکه دستشان کوتاه شده بود از اینکه دعوت ظاهری خیلی واضح بکنند مردم را با این ادعیه به آن راهی که باید ببرند، راه می‏بردند. مقصد انبیا این نبود که بیایند یک جایی را بگیرند و یک ـ مثلاً ـ کاری برای خودشان درست بکنند، مقصد این نیست آقا! مقصد پیغمبرها این نبود که دنیا را بگیرند و آبادش کنند؛ مقصد این بود که راه را به این اهل دنیا، به این انسان ظلوم[9]و جهول، بسیار جاهل، راه را نشان بدهند که از این راه
بروید. آن راهی که شما را می‏رساند به خدای تبارک و تعالی این راه است:اِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُستَقیمدنیاست و آن طرفش همۀ عالَم، دنیاست و آن طرفش ماورا و ماورای آن طرف نور مطلق. انبیا آمدند ما را به آن نور برسانند؛اللّه‏ُ وَلِیُّ الَّذینَ امَنُوا یُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُماتِ اِلَی النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا اَولِیاءُهُمُ الطّاغُوتُ یُخرِجُونَهُم مِنَ النّورِ اِلَی الظُّلُماتِ.[10]طاغوت در مقابل انبیا است، در مقابل اللّه‏ است.

ورود به مهمانی الهی

اگر ما در این ضیافت خدا، در این سفره‏ای که خدای تبارک‏وتعالی افراشته است برای همه، اگر ما در اینجا موفق بشویم به اینکه راهمان بدهند در این میهمانخانۀ بزرگ الهی، جلویمان را نگیرند ـ شیاطین ایستاده‏اند که راه را نگذارند برویم، جلو گیرند ـ اگر راهمان بدهند به این ضیافت ممکن است که راهی پیدا بکنیم به آنکه راه انسان است. همۀ راههای دیگر غلط است، راههای حیوانی است. انسان یک اعجوبه‏ای است که هم در او حیوانیت هست، حیوانی شهوی الی غیرمتناهی و هم در او شیطنت هست الی غیرمتناهی. یک موجودی است همۀ ابعادش غیرمتناهی است؛ از هر راهی که برود آخر ندارد، هر راهی که برود هیچ آخر ندارد و راهها همه غلط، همه اشتباه، همه منتهی به جهنم می‏شود الاّ صراط مستقیم؛ آنی که راه انسان است. اگر راهمان بدهند دراین «ضیافة‏اللّه‏» و مستعد شده باشیم که وارد بشویم در این ضیافت خدا و در این ماه مبارک، امید است که ان‏شاءاللّه‏ یک هدایتی شامل حالمان بشود. خودتان را تقویت کنید دراین ماه مبارک، مهیا بشوید برای همۀ پیشامدها. در عین حالی که معنویات بود آنچه می‏خواستند، لکن با قوّت معنویات اِعوجاجهایی که در بشر بود و در این قدرتهای بزرگ بود، این اعوجاجها را می‏خواستند مرتفع کنند. یک چوپان[11]با عصایش پامی‏شد می‏رفت فرعون و آن بساط فرعونی را می‏رفت دعوت می‏کرد که بیا مسلمان شو، بیا آدم شو. یک صغیر

یتیم[12]چوپان‏زاده یا چوپان از حجاز پامی‏شود همۀ دولتها را دعوت می‏کند که بیایید آدم بشوید؛ برای این است که آدم کنند همه را. مقصد این است که ماها آدم بشویم و مع الأسف، مشکل است. یک مثلی هست که می‏گفتند که ملاّ شدن چه آسان، آدم شدن چه مشکل. مرحوم شیخ ما ـ رحمه اللّه‏ ـ مرحوم آشیخ عبدالکریم[13]ـ رحمه اللّه‏ ـ می‏فرمود که ملاّ شدن چه مشکل، آدم شدن محال است، مثل محال می‏ماند. انبیا آمده بودند که این محال را جامۀ عمل به آن بپوشند. اینقدر دست و پا نزنید این طرف و آن طرف بروید. شما خدا را می‏خواهید، بروید دنبال همان که می‏خواهید. فطرت شما توجه به خدا دارد، خودتان متوجه نیستید. همۀ فطرتها توجه به خدا دارد. این ماه رمضان و هر ماه رمضان دیگری مهیا کنید خودتان را. در این روز آخر ـ فرضاً ـ آخر شعبان است شاید، بیشتر مهیا کنید و مهیا کنیم خودمان را برای ورود در «ضیافة‏اللّه‏»؛ در مهمانی خدا که ان‏شاءاللّه‏ با سلامت نفْس، با نور هدایت خدای تبارک و تعالی وارد بشویم در این ماه عزیز معظم و فرق بکنیم. در این ماه فرق داشته باشیم با سایر ماهها ودنبال این باشیم که ان‏شاءاللّه‏ «لیلة القدر» را دریابیم، برکات «لیلة القدر» را که قرآن در آن نازل شده است، همۀ سعادت عالَم در آن شب نازل شده است و از این جهت، از همۀ شبهای عالَم بالاتر است، این را بتوانیم ادراک بکنیم، درک بکنیم. خداوند ان‏شاءاللّه‏، شماها را توفیق بدهد که با سلامت و سعادت وارد در «ضیافة‏اللّه‏» بشوید و از آن مائده‏های آسمانی که قرآن و ادعیه است ان‏شاءاللّه‏، همه‏مان مستفیض بشویم و با یک روح سالمی وارد بشویم و «لیلة القدر»[را]هم دریابیم،سَلامٌ هِیَ حَتّی مَطْلَعِ الفَجْر.[14]

و السلام علیکم ورحمة‏اللّه‏ وبرکاته