سؤال:احساسات ضد امریکایی شدیدی که در ایران ایجاد شده است و احساسات مشابه ضد ایرانی که در امریکا هست حضرت امام آیندۀ روابط ایران و امریکا را در صورت حل شدن بحران فعلی چطور خواهند دید؟ آیا دشمنی بین دو کشور برای یک نسل و احساسات تند برای یک نسل ادامه خواهد داشت؟

بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحیم

جواب:اما این که، گفتید که در این جا احساسات ضد امریکا هست این جا احساسات ضد دولت امریکا هست. این جا آن وقت هم که می‏گویند امریکا مقصودشان دولت امریکاست و احساسات نسبت به ملت امریکا نیست. حالا آن جا چه وضعی دارد نمی‏دانم و من احتمال می‏دهم که آنها تبلیغات دامنه‏داری که همه جا کردند و خصوصاً صهیونیست‏ها تبلیغاتی به ضد ما کردند اسباب این شده است که یک مقدار از ملت امریکا اذهانشان مشوب شده است و آنها گمان می‏کنند که حرف‏های آنها صحیح هست. روی این مسئله ممکن است که احساسات آنها نسبت به ایران آنطوری است که گفته می‏شود که اگر حقایق فاش بشود و ما بتوانیم به وسیلۀ اشخاص، به وسیلۀ مطبوعات و رادیو و تلویزیون و اینها بتوانیم که برگردانیم و حقایق آنطوری که هست به آن جا منعکس بکنیم، آن وقت احتمال بسیار هست که ملت امریکا نظرش برگردد و بشود نظیر نظر ما به آنها که نظر بد نیست، آنها هم نظرشان به ما آن طور بشود.

البته امید این را نداریم که دولت امریکا نظرش از ما برگردد و نظر خوب بشود برای این که دولت امریکا منافع زیاد از دست داده است و بدتر از او آن جوّی که پیش آمده است، در بسیاری از جاها آن جوّ سیاسی که پیش آمده است، آن حیثیت سیاسی‏اش[را]هم امریکا، دولت امریکا از دست داده.

بنابراین آنها یک نظر بدی به ما دارند از باب این که ما را دشمن خودشان می‏دانند و ما در عین حالی که داد مظلومی می‏زنیم که ما در ظرف سی و چند سال که این شاه بوده در این جا و آنها این را در این جا نصب کردند، چنانکه خود محمدرضا این را اقرار کرد که بعد از این که متفقین آمدند در این جا ـ که آن وقت یکی روزولت بود که آمد ـ آنها صلاح دیدند که من و خانواده ما در این جا باشیم که از اول همان طور که پدر او را انگلیس‏ها آوردند در ایران، خود این[را]هم متفقین یعنی این سه دولت متفق اینها آوردند و مسلط کردند بر ما. خوب ما می‏بینیم که دولت امریکا بر ما مسلط کرده است یک کسی را که تمام حیثیت ما را، چه ذخایر ما را و چه نیروی جوان‏های ما را و چه جهات دیگری که ما داشتیم اینها ما را تقریباً خلع سلاح کردند، از این جهت ما نظرمان نسبت به دولت امریکا و ملت ما هم نظرشان به ملت امریکا نظر خوب نیست.

خصوصاً که اخیراً معلوم شد که امریکا در این جا، در ایران یک جایی را به اسم سفارت محل جاسوسی قرار داده، نه فقط جاسوسی برای ایران، بلکه جاسوسی برای منطقه و اشخاصی که جاسوس هستند به اسم اجزای سفارت در این جا مشغول جاسوسی شدند. حالا که ملت ما این را فهمیده است دیگر امریکا، را یعنی دولت امریکا را یک دشمن شماره یک برای خودش حساب می‏کند و ملت امریکا در نظر ما گناهی ندارند از این باب، لکن باید خودشان بدانند که دولت امریکا همان طور که به ما ظلم کرده است و بد[کرده است]به ملت[امریکا]هم ظلم کرده است. به ما ظلم کرده از باب این که همه چیز کشور ما را به وسیلۀ عاملش که عبارت از محمدرضاست از بین برده، به آنها ظلم کرده از باب این که شرافت آنها را در معرض خطر انداخته. الآن شرق نسبت به ملت امریکا هم ممکن است که بدبین بشوند و این را کارتر دارد این کار را می‏کند و باید ملت
امریکا خودش را دریابد، بفهمد این معنا را که با بودن کارتر در رأس ریاست جمهوری، رئیس جمهور بودن او برای امریکا یک خطر بزرگی است و آن خطر این که شرافت ملت امریکا به دست این آدم از بین برود. بنابراین راجع به بعد از این قضایا و حل[آن]، باید ما ببینیم چه جور حل می‏شود قضایا. الآن ما نمی‏توانیم حدس بزنیم که چه جور حل می‏شود تا پیش‏بینی کنیم که اگر حل شد چه خواهد شد.

یک وقت می‏بینید که حل می‏شود به این که ایشان نظامی می‏آورد و ـ عرض می‏کنم که ـ فرض کنید حصار اقتصادی و انحصار اقتصادی، ما را به مضیقه قرار می‏دهد و بعد هم با قلدری و با زور و با وادار کردن همۀ کشورهایی که با او دوست هستند ما را منزوی می‏کند و حل این نیست، این عقده زیادتر است، حل شدنی نیست به این معنا. یک وقت این طور می‏شود که آخرش ما نمی‏توانیم، قدرت نداریم که آن کاری را که می‏خواهیم انجام بدهیم، اگر آن طور بشود، این عقده باقی می‏ماند و دیگر تا آخر هم قابل حل نیست و اگر اینها درست توجه بکنند به این که کار خطا بوده است تا حالا، بردن یک نفر جانی را در امریکا یک خطا بوده، این خطای اولش را باید حساب کنیم، نصب کردن یک جانی را بر یک ملتی این یک خطا بوده، این که می‏گوییم جانی برای اینکه این پسر رضاخان بود که همه می‏دانستند چکاره هست و بچۀ گرگ هم گرگ است. یک خطا این بوده است که این را به ما تحمیل کردند، به ملت ما تحمیل کردند.

یک خطای دیگر این بوده است که همه‏شان تا آخر دنبالۀ همان عمل اول را گرفتند و به وسیله او ما را غارت کردند این هم یک خطا بوده. یک خطا این بوده است که بعد از این که ما می‏خواستیم ایشان را ساقط کنیم یعنی ملت ما، بنابراین گذاشته بود که این رژیم نباشد و این محمدرضا نباشد، اینها پافشاری می‏کردند که این باشد، زیاد هم پافشاری می‏کردند. این هم یک خطا، یک خطا این که حالا بعد از این که ملت غلبه کرد و اینها نتوانستند نگهش دارند و رفت به خارج، اینها این آدم جانی که دیدند که یک ملتی با او مخالف است و این طور مخالفت کرده، خطای بزرگ این بوده است که این را برداشتند بردند به اسم انسان‏دوستی به امریکا.

گمان ندارم که حتی ملت خودشان هم باورشان بیاید که قضیه، قضیۀ انساندوستی است. انسان پیش آنها اصلاً مطرح نیست، انساندوستی پیش اینها اصلاً مطرح نیست. اینها حاضرند که برای خاطر یک استفاده‏ای یک مملکت را از بین ببرند، اینها یک بمب بیندازند یک جایی دویست هزار نفر را بکشند برای این که یک نفعی ببرند. اینهایی که وضع‏شان این طور است ... کسی باورش نمی‏آید به این که اینها انساندوستند و حالا هم برای انساندوستی این آدم را بردند. اینها برای این است که این را تقریباً باید بگوییم دزدیدند بردند که مبادا گرفتار بشود به دست ما، نه از باب این که اگر گرفتار شده است ... مثلاً مردم می‏کشندش نه، این هم مطرح نیست پیش آنها، آن مطرح هست که معلوم بشود که این به دست کی این کارها را کرده، وقتی که بیاید این جا ما او را محاکمه کنیم و محاکمه کردیم معلوم بشود کارهایی که انجام گرفته است به دست او و به دست رؤسای جمهور و به دست خود آقای کارتر، اینها کشف بشود. اینها نگران کشف این مطلب هستند و آن هم کشف این مطلب ممکن است نتیجه‏اش به نظر آنها این باشد که اگر معلوم شد که یک رئیس جمهوری این طور کارهای خلاف را می‏کند ملت امریکا دیگر به او رأی ندهند.

تمام مقصد آقای کارتر به نظر ما این است که می‏خواهد دفعه ثانی هم رئیس جمهور بشود و ایشان برای خاطر یک پنج سال مثلاً یا شش سال رئیس جمهور شدن دارد این کارها را می‏کند؛ اولاً حیثیت امریکا را دارد از بین می‏برد و ثانیاً در دنیا همچو منعکس بشود که اینها این قدر جانی هستند که یک نفر جانی‏ای که تمام حیثیت یک مملکت را در سی و چند سال از بین برده این را بردند نگه داشتند و می‏گویند که نه، این باید این جا باشد و آن وقت هم آقای انساندوست ما را در مضیقه حصر اقتصادی می‏خواهد قرار بدهد که یک ملتی مثلاً فدا بشوند از باب این که یک مریضی زنده بماند!

ما نمی‏توانیم این را باور کنیم این اگر انساندوست بود خوب! این سی و پنج میلیون هم انسانند، ویتنام هم انسان بودند و سایر جاها هم انسانند، لبنان هم همین طور، خوب! ما می‏بینیم که اینها با چه جنایاتی الآن در لبنان دارند[سرکوب]می‏کنند و به تأیید آقا
هست، ایشان هست. بنابراین، مسائل این است، حل شدن به آن معنایی که ما می‏خواهیم که نمی‏شود به این طور راحت. ما آن طوری که می‏خواهیم این است که ایشان این را بفرستند این جا و آن جنایاتی که به ما وارد شده به دست آنها، آن را جبران بکنند و چیزهایی که از ما بردند جبران بکنند، البته یک چیزهایش هم قابل جبران نیست برای این که ما قریب صدهزار نفر شاید کشته داده باشیم این دیگر قابل جبران نیست که بیایند آن را جبرانش بکنند نیروی جوانی ما را، نیروی انسانی ما را از بین بردند این جبران شدنی نیست. لکن آن مقداری که می‏توانند جبران کنند آنهایی که از ایران به یغما بردند آنها را می‏توانند جبران بکنند اگر جبران بکنند و توجه به این داشته باشند که دیگر، این عصر، عصر سابق نیست و ایران در این زمان غیر ایران است تا زمان رژیم سابق[ممکن است اختلاف حل شود].

ایران تحول پیدا کرده است یک جور دیگر شده است و این یک معجزی بوده است که واقع شده است. انسان‏هایی بودند که بازارها را با یک نفر پاسبان اینها می‏توانستند ببندند، بازارها را می‏توانستند امر کنند که بیرق بزنید برای فرض کنید که 4 آبان، یک پاسبان که می‏آمد مردم هیچ نمی‏توانستند در مقابلش کاری بکنند لکن معجزه‏ای واقع شد و متحول شدند این مردم به یک مردمی که با مشت گره کرده جلوی تانک رفتند و جلوی توپ رفتند الآن هم حاضرند. الآن هم کفن می‏پوشند و می‏آیند به این جاها که ما می‏خواهیم شهادت بدهیم، شهادت را می‏خواهیم یک ملتی که این طور شد دیگر نمی‏شود به او تحمیل کرد.

از اشتباهات آقای کارتر یکی هم این است که عمق این تحولی که در ایران پیدا شده نتوانسته ادراک کند، خیال می‏کند که این ملت همان ملت است که یکی را بگذارند ... مأمورش کنند می‏تواند دیگر این جا زندگی کند یا اگر فرض کنید که یک شلوغی‏ای پیدا بشود و بُریدند این جا و یک نفر را تحمیل به ما کنند خیال می‏کنند که می‏شود آن دیگر این جا زندگی بکند.

این را اگر بفهمند که نه، ایران وضعش وضعی شده است که دیگر زیر بار این طور
مصائب نمی‏رود، آن وقت ممکن است که تعدیل کنند افکار خودشان را، متنزل بشوند از آن چیزی که دارند و ـ دولت امریکا ـ ملت امریکا هم کارتری که ما با او خوب نیستیم کنار بگذارند و یک رئیس جمهور صحیحی سر کار بیاورند آن وقت ممکن است که ایران هم وقتی دید آنها نمی‏خواهند که به آن ظلمی بکنند با آنها هم روابط داشته باشد مثل این که با سایر جاها روابط دارد.

من دیگر جوابی ندارم.